ประมาณ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 17 / 57

…ะวิหารเชตวัน อารามของท่านอนาถบิณฑิกเศรษฐี ใกล้เมือง สาวัตถี สมัยนั้นมีพราหมณ์เดินทางมาจากแคว้นต่างๆ ประมาณ ๕๐๐ คน ได้พักอาศัยในเมืองสาวัตถี คืนนั้น พวกพราหมณ์คิดกันว่า พระสมณโคดมนี้ทรงบัญญัติความบริสุทธิ์เก…

เนื้อหานี้ว่าด้วยหลักธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่เน้นการกระทำเป็นตัวกำหนดความบริสุทธิ์ ไม่ขึ้นอยู่กับวรรณะ การโต้ตอบและอภิปรายโดยพราหมณ์ถึงความคิดที่ว่าแต่ละวรรณะนั้นมีการกระทำที่เท่าเทียมกัน ในสถานก

…กระแสใจที่บริสุทธิ์ ให้มีแต่ความสุข พ้นจาก ทุกข์โศก โรคภัยต่างๆ” แล้วท่านก็แผ่ไปในทิศนั้นอย่างไม่มี ประมาณ อีกวันหนึ่งแผ่ไปทางทิศเหนือ อีกวันหนึ่งแผ่ไปทางทิศใต้ และทิศเบื้องบนทิศเบื้องล่าง แผ่ไปทุกทิศทุกทาง…

การเจริญเมตตาภาวนาเป็นการฝึกที่ทำให้จิตใจเบิกบานและมีความสุข โดยมีวิธีการแผ่เมตตาไปยังสรรพสัตว์ในทิศต่างๆ ช่วยทำให้ผู้เจริญมีความเบิกบานและสุขภาพดี ไม่รู้สึกซึมเซาหลังตื่นนอน มีผิวพรรณสดใส และได้รับคว

…น ดอกใหญ่ก็ชาแรกแผ่นดินขึ้นมา กลีบดอกบัว วัดได้ ๙๐ ศอก เกสร ดอกบัวหลวง ๓๐ ศอก ฝัก ๑๒ ศอก มีละอองเกสรประมาณ ๙ หม้อ ส่วน พระบรมศาสดา ทรงมีความสูง ๕๔ ศอก ระหว่างพระพาหา ทั้งสองวัดได้ ๑๘ ศอก พระนลาต ๕ ศอก พระหั…

เนื้อหาถึงพระบรมศาสดาปทุมุตตระที่มีพระลักษณะเด่นและความสำคัญของการถวายสังฆาราม โดยเน้นความศรัทธาของสุมนกุมารที่เข้ามาฟังธรรมและความสัมพันธ์กับพระบรมศาสดา รวมถึงการแสดงออกถึงความเคารพต่อพระพุทธศาสนา

…เธอไม่ขัดสนในการสร้างบุญเลย บุญได้เปลี่ยนเธอให้เป็น ผู้ที่มียศใหญ่มีอธิปไตย ตอนนี้ได้เสวยสุขอันไม่มีประมาณอยู่บน วิมานนั้นทีเดียว” ท้าวสักกะได้ฟังถ้อยคำของพระเถระ เกิด ความอัศจรรย์ใจยิ่งนักในผลบุญที่บังเกิด…

…งจริงจัง เธอจึงได้ไปบังเกิดในสวรรค์ชั้นนิมมานรดี พร้อมวิมานที่สวยงาม และสุขสบายด้วยมหาสมบัติอันไม่มีประมาณ สะท้อนถึงความสำคัญของการทำบุญและศรัทธาในพระพุทธศาสนา การทำบุญโดยไม่วิตกกังวลสามารถเปลี่ยนชีวิตให้ดี…

… เคลื่อนจากชั้นนั้นแล้ว จักไปสู่ความเป็นมนุษย์” ผลานิสงส์แห่งการบูชาพระรัตนตรัยนั้น มีอานิสงส์ไม่มี ประมาณ ผู้มีศรัทธาอย่างเต็มเปี่ยม สร้างบุญถูกแหล่งแห่ง เนื้อนาบุญ นับได้ว่าเป็นผู้ที่โชคดีที่สุดในการเกิดม…

บทความนี้กล่าวถึงอานิสงส์ของการถวายร่มและการบูชาพระรัตนตรัย รวมถึงประสบการณ์ของพระอรหันตเถรที่ยืนยันถึงผลแห่งบุญ ข้อความชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการสร้างบารมี และการเชื่อในกรรมและผลของกรรมเพื่อไปสู่พร

…เพราะเอา ๒ คูณวันที่กำหนด ด้วยปีของมนุษย์ ๕๐ ปี และ ๕๐๐ ปีทิพย์ ของพวกเทวดาชั้นจาตุม- มหาราชิกา เป็นประมาณอายุของพวกเทวดาชั้นดวงดึงส์ฯ ก็การเอา ๔ คูณนั้น เป็น ๑,๐๐๐ ปีโดยกรนับปีทิพย์ (โดยการนับปีของเทวดา) โ…

…สัมพันธ์กับปีของมนุษย์ที่สูงถึง ๕๒๑ โกฏิปีถึง ๕ ล้านปีบน. ปรากฏว่า ผู้ศึกษาได้เข้าใจในการนับปีและการประมาณอายุของประธานาธิบดี และคาดเดาอนาคตจากการศึกษาทางอภิธัมมัตถสังคหบาลีที่ส่งมา.

…งไป ร้อยปี ๆ ต่อครั้ง จากกองเมล็ดพันธุ์ผักกาด ยาวกว้างด้านละ ๑ โยชน์เท่ากันฯ ก็อสงไขยกัลป์ ๑ นั้น มีประมาณ ๖๔ อันตรกัลป์ ด้วยอำนาจอันตรกัลป์ที่ท่านกำหนดไว้อย่างนี้ว่า "ในเมื่อสัตว์เป็น อันมาก ถึงความพินาศด้…

เนื้อหาเกี่ยวกับการกำหนดอายุของพรหมปาริสัชชาและแสดงความเข้าใจในอสงไขยกัลป์ที่กล่าวถึงในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา อธิบายความสัมพันธ์ระหว่างอารมณ์และโลกในช่วงเวลาต่าง ๆ พร้อมข้อมูลเกี

…วาม และผล ประวัติ ธัมมัญญู เป็นผู้รอบรู้ธรรม คือสันทันในพากย์คำ และเหตุการณ์ มัตตัญญู เป็นผู้รู้จัก ประมาณ คือความพอดีแห่งกิจและบุคคล กาลัญญู เป็นผู้รอบรู้กาลสมัยที่สมควรประกอบกิจให้ สบโอกาส ปริสัญญู เป็นผู…

บทความนี้กล่าวถึงสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส และคุณสมบัติของพระบรมโอรสาธิราชตามหลักการ 5 ประการ ได้แก่ อัตถัญญู, ธัมมัญญู, มัตตัญญู, กาลัญญู และ ปริสัญญู ซึ่งช่วยให้สามารถบริหารราชการได้อ

…โนบาย ประชาชนทั้ง ชาติกับทั้งสกลมหาสงฆ์สมณพราหมณาจารย์ทั้งปวง ต่างระลึกสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณพ้น 0 ประมาณ ถึงวันมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา จึงพร้อมกันเฉลิมฉลองทั่วประเทศด้วยวิธีต่าง ๆ เตหิ เตหิ วิเสเสหิ วิรญช…

บทความนี้กล่าวถึงพระราชกรณียกิจและความมุ่งมั่นของสมเด็จพระสังฆราชที่ได้ดำเนินการเพื่อประชาชนตามโครงการพระราชดำริ รวมถึงการเฉลิมฉลองพระชนมายุพระองค์ โดยได้เน้นถึงการดำรงความสุขทั่วราชอาณาจักร การอบรมผู

…มื่ออยู่ ) ในวิหารนั้นไม่มีความผาสุกไซร้ วิหาร อื่นใดเป็นสัปปายะมีอยู่ในที่ (ไกลแต่วิหารของอาจารย์) ประมาณ คาวุตหนึ่งหรือกึ่งโยชน์ หรือแม้ประมาณถึงโยชน์หนึ่งก็ดี ก็พึง ( ไป) อยู่ในวิหารนั้นเถิด ด้วยเมื่อได้…

พระโยคีควรพิจารณาความเหมาะสมของวิหารในการทำสมาธิ หากวิหารที่อยู่ไม่ให้ความผาสุก ควรไปวิหารที่สัปปายะเพื่อบำเพ็ญกรรมฐานและชำระความคิดที่อาจไม่ตรงตามอรรถในการปฏิบัติธรรมนั้น ต้องเตรียมความพร้อมทั้งการศึ

…นโอ หรือขันสาครขนาดกลาง ๆ จะไม่เล็กถึงขันจอก เพราะ มหาฎีกาท่านว่าอาจารย์ลางเหล่ากำหนดขนาด สราวะ ว่า ประมาณ ๑ คืบ 4 นิ้ว ส่วน สุปปะ โตกว่านั้น แถมลางอาจารย์ว่า ทำวงกสิณขนาดเท่าร่มก็ได้ ๒. ติ นิมิตต์ สุคุคหิต…

เนื้อหาเกี่ยวกับการจำแนกรูปแบบนิมิตในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะอย่างยิ่งในพระมหาฎีกาที่ระบุถึงนิมิตที่เกี่ยวกับดินที่มีที่สุด ทั้งนี้จะต้องมีการระบุขนาดและลักษณะที่ถูกต้องเพื่อให้เกิดความชัดเจนในจิตใจของผู

…ครง) ขึ้น ผิว่าดิน ( ในที่) นั้นไม่พอ จึง ใช้ของอื่นรองข้างล่างแล้ว จึงแต่งกสิณให้มีสัณฐานกลม กว้าง ประมาณ ๑ คืบ 4 นิ้ว ด้วยดินสีอรุณที่ชำระดีแล้วลงข้างบน อันที่จริง คำว่า " ขนาดเท่ากะโล่ หรือขนาดเท่าชามอ่า…

บทนี้เกี่ยวกับการแต่งวงกสิณชนิดเคลื่อนที่และตั้งอยู่กับที่ โดยเสนอวิธีการเตรียมดินและวัสดุในการสร้างวงกสิณที่มีลักษณะกลม ในวงกสิณชนิดเคลื่อนที่จะใช้ท่อนผ้าเก่าหรือแผ่นหนัง ตรึงด้วยไม้ และนำดินที่บดละเ

…พตวิหาร ก็เช่นกัน [โคจรคาม] ส่วนโคจรคาม พึงทราบดังนี้ โคจรคามใดมีอยู่ในที่ไม่ไกลนัก ไม่ใกล้นักในระยะประมาณโกสะกึ่ง แต่เสนาสนะทางทิศเหนือ หรือ มหาฎีกาว่า ประมาณ ๑,000 ชั่วธนู

บทความนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์อาวาสและโคจรคามในวิสุทธิมรรคแปล ซึ่งสำรวจความสำคัญของสภาวะจิตและการตั้งอยู่ในอาวาสที่เหมาะสม เพื่อให้ได้ผลสัมฤทธิ์ในการบำเพ็ญภาวนาในพระธรรม การระบุอาวาสที่มีความเป็นสัปปาย

…ต้องใช้ศิลปะ ) เช่นนั้นย่อมได้ลาภ ฉันใด อนึ่ง ( อุปมาเหมือนพระราชาทรงประกาศว่า" ผู้ใดนำใยแมลงมุมยาว ประมาณ ๔ วามา ( ถวาย ) ได้ ผู้นั้นจะได้ทรัพย์ ๔,๐๐๐ (เหรียญ) * ที่แปลทับศัพท์ว่า ใบอุบล ไม่แปลเป็นไทยว่าใบ…

บทความนี้กล่าวถึงการเปรียบเทียบการทำงานและความพยายามที่เหมาะสม เหมือนผึ้งที่เลือกดอกไม้และศิษย์ที่ใช้มีดสลักอย่างชาญฉลาด โดยมีการแสดงอุปมาที่ช่วยให้เข้าใจถึงผลลัพธ์จากการกระทำที่แตกต่างกัน ซึ่งทุกอย่า

…ายตัวแห่งเถาวัลย์และทำนองขยายผ้า จึง นึกกำหนด ( ขยาย )ขนาดแห่งนิมิตที่ได้ไว้อย่างไรนั้นว่า (จงขยาย) ประมาณ ๑ องคุลี ๒ องคุลี ๓ องคุลี ๔ องคุลี ... โดยลำดับ แล้วจึงขยาย เท่าที่กำหนดไว้ หากมิได้กำหนด (ดังกล่า…

เนื้อหาเกี่ยวกับการขยายปฏิภาคนิมิตในวิสุทธิมรรค โดยระบุแนวทางที่พระโยคีควรปฏิบัติตาม ในการขยายขนาดนิมิตที่กำหนดไว้โดยเปรียบเทียบกับการทำงานของชาวนาและภิกษุ การดำเนินการขยายต้องมีการกำหนดขนาดที่ชัดเจนเ

… เห็นต้นอ้อยก็ดี กอไผ่ก็ดี ต้นไม้ก็ดี ที่มีใบหนาตั้งอยู่ (สูง) เพียงศีรษะ” หรือผมของคนที่มีผมหนายาว ประมาณ ๔ องคุลี ก็ดี ที่ลมพัดอยู่ จึงตั้งสติ (ระลึก ) ว่า " ลมนี่พัด ทนัน " ก็หรือว่า ลมเข้าทางช่องหน้าต่า…

ในบทนี้พูดถึงการทำสมาธิผ่านวาโยกสิณ ซึ่งเกี่ยวกับการตระหนักถึงลมที่พัดผ่านร่างกาย โดยมีการกำหนดสภาพที่เหมาะสมเพื่อให้เกิดนิมิตที่ชัดเจน นอกจากนี้ยังกล่าวถึงการเข้าถึงนีลกสิณ ด้วยการมองเห็นสีเขียวซึ่งน

…น้าที่ 267 * [ขนาดหนาของน้ำรองแผ่นดิน] สิ่งที่รองแผ่นดินนั้นหรือ คือ น้ำอันตั้งอยู่บนลม โดยความหนามีประมาณ ถึงเท่านี้ คือ ๔๘๐,๐๐๐โยชน์ [ขนาดความหนาของลมรองน้ำ ลมอัน (พัดดัน) ขึ้นฟ้า ( โดยความหนา) มี ประมาณ …

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงขนาดของน้ำอันรองแผ่นดิน ซึ่งมีความหนาประมาณ ๔๘๐,๐๐๐ โยชน์ ในขณะที่ลมที่รองน้ำมีความหนาประมาณ ๕๖๐,๐๐๐ โยชน์ นอกจากนี้ยังกล่าวถึงภูเขาสิเนรุซึ่งเ…

…รวาลนี้ตั้งล้อมโลกธาตุทั้งสิ้นนั้นอยู่ [ขนาดของภพน์และทวีป] ในโลกธาตุนั้น มีดวงจันทร์ ( ขนาดวัดรอบ?)ประมาณ ๔๕ โยชน์ ดวงอาทิตย์ประมาณ ๕๐ โยชน์ ภพดาวดึงส์ ๑๐,๐๐๐ โยชน์ ภพน์อสูร มหานรกอเวจี และชมพูทวีปก็เท่ากั…

บทความนี้พูดถึงขนาดของจักรวาลตามที่อธิบายในวิสุทธิมรรค เช่น ขนาดของภูเขาจักรวาลที่มีความสูง 82,000 โยชน์และตำนานของทวีปต่าง ๆ เช่น อมรโคยานและชมพูทวีป พร้อมทั้งความสัมพันธ์ระหว่างทวีปใหญ่และทวีปเล็ก โ

…ปในนามอื่นที่กล่าวมาแล้ว. สัพพนามพวกนี้ได้แก่ :- ต แปลว่า "นั้น" สำหรับใช้แทน นามนาม ที่ห่างออกไปพอ ประมาณ หรือกล่าวให้ปรากฏชัดว่า คนนั้น หรือ สิ่งนั้น, ไม่ใช่ คนอื่น หรือ สิ่งอื่น. เอต แปลว่า "นั่น" สำหรับ…

บทความนี้อธิบายการใช้สัพพนามในภาษาบาลี ซึ่งรวมถึงคำว่า ต (นั้น), เอต (นั่น), อิม (นี้), และ อมุ (โน้น) เพื่อชี้ตัวและชี้เฉพาะนามในบริบทที่แตกต่างกัน ผู้เรียนควรพิจารณาและฝึกฝนการเปรียบเทียบการใช้คำสัพ

…ี้ก็ต้องแปลว่า "กระดูก ๓๐๐ กว่า ๆ ปาฐะนี้น่าจะถูกกว่า เพราะในตอนว่าถึงกระดูกต่อไป ท่านใช้ศัพท์ มตฺต-ประมาณ

เนื้อหานี้กล่าวถึงการเปรียบเทียบเนื้อในวิสุทธิมรรค โดยมีการบรรยายรูปร่างของเนื้อในทิศต่าง ๆ และทำการเปรียบเทียบกับสิ่งอื่น ๆ เช่น ใบตาลและมะม่วงแผ่น การใช้คำศัพท์ในบริบทต่าง ๆ เพื่อให้เห็นภาพชัดเจน นอ