หน้าหนังสือทั้งหมด

การศึกษาและวิธีนับในการปฏิบัติธรรม
114
การศึกษาและวิธีนับในการปฏิบัติธรรม
…กฺขณา ได้แก่วิปัสนา บทว่า วิวฏฺฏนา ได้แก่มรรค บทว่า ปาริสุทธิ ได้แก่ผล และบทว่า เตสํ ปฏิปสฺสนา ก็คือปัจจเวกขณ์ [คณนา-วิธีนับ] ในวิธีเหล่านั้น อาทิกัมมิกกุลบุตรนี้ควรมนสิการกรรมฐานนี้ ด้วยวิธีนับก่อน ก็แลเมื่อนั…
ในบทนี้อธิบายถึงการนับกรรมฐานอย่างถูกต้องเพื่อให้จิตไม่ดิ้นรนและพะวง รวมถึงวิธีการนับที่ช้าและมีระเบียบ โดยมีความสำคัญในการทำให้จิตไม่หวั่นไหวและมุ่งมั่นในการปฏิบัติธรรม หากมีการนับขาดหรือด่วนจะนำไปสู
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - ความมีอารมณ์เดียว
134
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - ความมีอารมณ์เดียว
… เมื่อภิกษุนึกหน่วง (ฌาน) อยู่ ปีติ นั้นก็เป็นสิ่งที่เธอรู้ชัดได้ เมื่อภิกษุรู้อยู่----เห็นอยู่---- ปัจจเวกขณ์อยู่---- อธิษฐานจิตอยู่” ---- ตัดสินใจ นใจด้วยศรัทธาอยู่---- ประคองความเพียรอยู่---- ยังสติให้ตั้งมั…
ในเนื้อหานี้พูดถึงความสำคัญของการมีอารมณ์เดียวในการฝึกจิต การทำให้จิตมั่นคงด้วยการหายใจและการรักษาสติให้คงอยู่ โดยเฉพาะเมื่อภิกษุต้องเข้าใจและรู้จักปฏิบัติในการตั้งจิตและการรู้เห็นการหายใจเข้าออก ซึ่ง
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
245
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
…ยตนะโดยว่าเป็นธรรมละเอียด แล้ว นึกหน่วงเอาความรู้สึกที่เป็นไปแผ่อยู่ทั่วอากาศ (นิมิต) นั้น มนสิการไปปัจจเวกขณ์ไปเนือง ๆ ว่า 'วิญญาณ วิญญาณ - วิญญาณ วิญญาณ' ทำจนเป็นตักกาหตะ (นึกเอามาได้) เป็นวิตักการตะ (ตรึกเอา…
ในบทนี้นำเสนอวิธีการเข้าถึงวิญญาณัญจายตนะและการใช้ใจในการนึกและตรึกตาม โดยเน้นการทำให้สติแน่นแฟ้นและการลดนิวรณ์ ทำให้จิตเป็นสมาธิอุปจาร และเข้าถึงการเจริญนิมิตที่เป็นธรรมชาติที่แผ่อยู่ทั่วอากาศ การเจร
วิสุทธิมรรค: เนวสัญญานาสัญญายตนะ
253
วิสุทธิมรรค: เนวสัญญานาสัญญายตนะ
…ธรรมละเอียด นึกหน่วง เอาอากิญจัญญายตนสมาบัติ ที่ทำความไม่มีเป็นอารมณ์เป็นไปอยู่นั่น แหละ มามนสิการไปปัจจเวกขณ์ไปเนือง ๆ ว่า สนฺตา สนฺตา ละเอียด ละเอียด' ทำจนเป็นตักการตะ วิตักการตะ เมื่อเธอยังจิตให้ท่องไป ในนิม…
เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการปฏิบัติเพื่อเจริญเนวสัญญานาสัญญายตนะ โดยเฉพาะการทำให้ชำนาญในอากิญจัญญายตนสมาบัติ และเห็นโทษของสัญญาต่าง ๆ ทั้งหลาย และเห็นอานิสงส์ของธรรมชาติที่ละเอียดและประณีต ในกระบวนการทำเ
พระราชกุศลบุญราศี
184
พระราชกุศลบุญราศี
… มงคลวิเสส เป็นพระคุณอลังการ มีพร้อมบริบูรณ์ในสมเด็จบรมบพิตรพระราช สมภารเจ้า เมื่อได้ทรงสดับแล้ว ทรงปัจจเวกขณ์ถึงโดยกำลังพระปรีชาก็จักเกิดพระปีติปราโมทย์มี กำลัง แต่นั้นก็จักตั้งพระราชหฤทัยบำเพ็ญเพิ่มพูนให้บริบ…
บทนี้กล่าวถึงพระราชกุศลและคุณธรรมที่สมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภารเจ้าทรงบำเพ็ญซึ่งทำให้เกิดพระปีติและความเจริญรุ่งเรืองในพระองค์ โดยอ้างถึงความสำคัญของการทำทานและการรักษาศีลที่นำไปสู่มงคลและความสุขอันยั่ง
สมเด็จพระญาณสังวร และหลักธรรมของพระพุทธศาสนา
167
สมเด็จพระญาณสังวร และหลักธรรมของพระพุทธศาสนา
…ิ่ง ซึ่ง ได้ชื่อว่ามงคลวิเสส มารับพระราชทานถวายวิสัชนา เพื่อประดับพระปัญญาบารมีได้ทรงสดับแล้ว ทรงพระปัจจเวกขณ์ด้วยกำลังพระปรีชาญาณ พระราชปณิธานเพื่อจะทรงบำเพ็ญ จะพึงเกิดมีใน สมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภารเจ้า แต่นั้…
บทความนี้พูดถึงสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปริณายก และการรับพระราชทานเพื่อประดับพระปัญญาบารมี นอกจากนี้ยังกล่าวถึงความสำคัญของธรรมและวินัยในชีวิต โดยเน้นที่ความแตกต่างระหว่างกุศลธรรมกั
พระราชปณิธานและคุณธรรมของสมเด็จพระญาณสังวร
154
พระราชปณิธานและคุณธรรมของสมเด็จพระญาณสังวร
…ิ่ง ซึ่ง ได้ชื่อว่ามงคลวิเสส มารับพระราชทานถวายวิสัชนา เพื่อประดับพระปัญญาบารมีได้ทรงสดับแล้ว ทรงพระปัจจเวกขณ์ด้วยพระกำลังพระปรีชาญาณอันสูงส่ง พระราชปณิธาน เพื่อทรงบำเพ็ญ ปฏิบัติพระคุณสมบัติเหล่านี้ จะพึงเกิดมี…
เนื้อหาอธิบายถึงพระราชปณิธานและบทบาทของสมเด็จพระญาณสังวรสมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปริณายก ในการประดับพระปัญญาบารมี พร้อมกับการปฏิบัติตนตามหลักธรรมและการมีธรรมเป็นที่พึ่ง อ้างอิงถึง การเจริญอายุด้วยธรร
พระธรรมสอนคุณสมบัติแห่งสุขวัฑฒนธรรม
143
พระธรรมสอนคุณสมบัติแห่งสุขวัฑฒนธรรม
…ิ่ง ซึ่ง ได้ชื่อว่ามงคลวิเสส มารับพระราชทานถวายวิสัชนา เพื่อประดับพระปัญญาบารมีได้ทรงสดับแล้ว ทรงพระปัจจเวกขณ์ด้วยพระกำลังพระปรีชาญาณอันสูงส่ง พระราชปณิธาน เพื่อทรงบำเพ็ญ ปฏิบัติพระคุณสมบัติเหล่านี้ จะพึงเกิดมี…
เนื้อหาวิเคราะห์และแสดงให้เห็นถึงความสำคัญของสุขวัฑฒนธรรมและมงคลวิเสสตามแนวทางของพระพุทธศาสนา อธิบายถึงแนวทางการดำเนินชีวิตที่มีพระธรรมเป็นเกาะ เป็นที่พึ่งพิง ซึ่งนำมาซึ่งสุขและความเจริญในหลายด้าน ทั้
สมเด็จพระญาณสังวรและคุณสมบัติของพระราชสมภาร
134
สมเด็จพระญาณสังวรและคุณสมบัติของพระราชสมภาร
…ิ่ง ซึ่ง ได้ชื่อว่ามงคลวิเสส มารับพระราชทานถวายวิสัชนา เพื่อประดับพระปัญญาบารมีได้ทรงสดับแล้ว ทรงพระปัจจเวกขณ์ด้วยพระกำลังพระปรีชาญาณอันสูงส่ง พระราชปณิธาน เพื่อทรงบำเพ็ญ ปฏิบัติพระคุณสมบัติเหล่านี้ จะพึงเกิดมี…
เนื้อหานี้กล่าวถึงคุณสมบัติของสมเด็จพระญาณสังวร โดยเฉพาะการส่งเสริมคุณธรรมและมงคลผ่านการปฏิบัติพระราชธรรม ในแง่ที่สำคัญคือ พาหุสัจธรรมและการนำธรรมที่ได้ยินได้ฟังไปปฏิบัติจนเกิดความเข้าใจ โดยเสนอถึงควา
สมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส
90
สมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส
…ตยาธิษฐาน ถวายพระพรศุภมงคลแด่สมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภารเจ้าและ สมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภารเจ้าได้ทรงพระปัจจเวกขณ์ถึงพึงยังพระปีติให้เกิดขึ้น นี้เป็นธรรม ปีติให้เกิดขึ้น นี้เป็นธรรมปีติความปีติความอิ่มเอิบอาศัยธรรม…
ในศกที่ ๑๒๘ ของรัตนโกสินทร์ วันขึ้นเทศนาในวัดบวรนิเวศวิหาร สมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรสถวายพระพรแด่สมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภาร พร้อมทั้งได้รับพระราชทานไทยธรรมที่เคยบริจาคในการฉลองพระชนมพรรษาอ
พระราชกรณียกิจและพระราชจริยาวัตรของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า
56
พระราชกรณียกิจและพระราชจริยาวัตรของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า
…ี้ก็เป็นเพียง เอกเทศแห่งพระคุณสมบัติเท่านั้น แต่พอสำเร็จประโยชน์ในอันเจริญพระปีติปราโมทย์ ขณะทรง พระปัจจเวกขณ์ถึงในมหามงคลพิธี แต่นั้นสิริสวัสดิ์จะเกิดมีแต่สมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภาร เจ้า ตามกำลังแห่งประโยคสมบัต…
เนื้อหาวิเคราะห์พระราชกรณียกิจส่วนรัฏฐาภิบาลและพระราชจริยาวัตรของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส โดยเน้นความสำคัญและประโยชน์ของการปฏิบัติหน้าที่ในฐานะพระมหากษัตริย์เพื่อความเจริญรุ่งเรืองของป
ปัญญาและความไม่ประมาทในบุญกิริยา
6
ปัญญาและความไม่ประมาทในบุญกิริยา
…มงคลวิเสสเป็นพระคุณอลังการ มีพร้อมบริบูรณ์ในสมเด็จบรมบพิตรพระราช สมภารเจ้า เมื่อได้ทรงสดับแล้วทรงพระปัจจเวกขณ์ถึงโดยกำลังพระปรีชา ก็จะเกิดพระปีติ ปราโมทย์มีประมาณมิใช่น้อย แต่นั้นก็จะตั้งพระราชหฤทัย
บทความนี้สรรเสริญความสำคัญของความไม่ประมาทในบุญกิริยาและประโยชน์ที่มาจากการทำบุญในทั้ง 4 ภูมิ ได้แก่ กามาวจร รูปาวจร อรูปาวจร และโลกุตตร โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับผู้ที่มีปัญญาซึ่งจะสามารถยึดประโยชน์ในชี
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
275
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
…านามสกุโย โก สุ นาม เม ภนฺเต ธมฺโม อชฺฌตฺต์ อปที่โนติ” อปฺปที่เน กิเลเส ปุจฺฉิ ฯ อรหโต ปน อวสฎฐกิเลสปัจจเวกขณ์ นตฺถิ สพฺพกิเลสาน ปฟินตฺตา ฯ ตสมา ติณณ์ เสกขาน ปณฺณรส อรหโต จตฺตารีติ เอกูนวีสติปัจจเวกขณ ญาณานิติ …
บทนี้เป็นการอธิบายเกี่ยวกับอภิธรรมและแนวคิดทางปัญญา โดยใช้สำนวนทางพระพุทธศาสนาและอธิบายถึงความสำคัญของการพิจารณาในเรื่องต่าง ๆ เช่น ผลจิตตานี และโอกาสในการบรรลุนิพพาน โดยมีการพูดถึงการหยุดยั้งกิเลสและ
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
564
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…สฺสน์ ฯ อปฺปที่เนติ กิเลเสติ วิเสสน์ ฯ กิเลเสติ ปุจฺฉติ กมุม ๆ อภิธมฺมาวตารฎีกายมุปิ ปรีนาวสิฎฐกิเลสปัจจเวกขณ์ หิ เสขานปี โหติ วา น วา ฯ น ที่ สพฺเพว ตตฺถ สมตฺถา โหนตีติ วุตต์ ฯ อรหโต... นตฺถิ ฯ กสฺมา ฯ สพพ...น…
เนื้อหาในหน้าที่ 562-563 ของอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา เน้นการอธิบายเรื่องกามและวิธีการพิจารณาในทางธรรม โดยยกตัวอย่างแนวคิดและการถาม-ตอบเกี่ยวกับธรรมะที่ช่วยให้เข้าใจการปฏิบัติและการปล่อยวาง เพื่อเส
หลวงปู่และการบิณฑบาต
29
หลวงปู่และการบิณฑบาต
…ล้วยน้ำว้า 1 ผล เมื่อกลับ มาถึงกุฏิ ท่านรู้สึกอ่อนเพลียมาก เพราะไม่ได้ฉันมา 2 วันแล้ว หลังจากพิจารณาปัจจเวกขณ์เสร็จแล้วจึง เริ่มฉัน เมื่อฉันเข้าไปได้หนึ่งคำ ก็เหลือบไปเห็นสุนัขตัวผอมเดินโซเซมา เพราะอดอาหารมาหลา…
เนื้อหาเล่าถึงความอดทนของหลวงปู่ในการบิณฑบาต ขณะที่ท่านอดอาหารหลายวัน แต่ก็ยังมีเมตตาต่อสุนัขที่ไม่มีกิน นำไปสู่การสร้างบุญ บทเรียนจากการเผชิญหน้ากับความยากลำบากในชีวิต และการตั้งใจที่จะช่วยเหลือผู้อื
การฝึกปัจจเวกขณ์เพื่อความละเอียด
23
การฝึกปัจจเวกขณ์เพื่อความละเอียด
23 ทำอย่างไรจึงจะเป็นคนละเอียด พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแนะนำให้พระภิกษุฝึกปัจจเวกขณ์ทั้งสี่ คือพิจารณาเรื่องการใช้สอยปัจจัยสี่ ซึ่งจำเป็น สำหรับ การดำรงชีวิต อันได้แก่อาหาร เครื่องนุ่ง…
บทความนี้กล่าวถึงการฝึกปัจจเวกขณ์สี่ตามที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแนะนำ ซึ่งจะช่วยให้เรามีสติสัมปชัญญะและความละเอียดในการดำรงชีวิต โดยก…
ความอดอยากและมหาทานบารมี
237
ความอดอยากและมหาทานบารมี
…ล้วยน้ำว้า 1 ผล เมื่อกลับ มาถึงกุฏิ ท่านรู้สึกอ่อนเพลียมาก เพราะไม่ได้ฉันมา 2 วันแล้ว หลังจากพิจารณาปัจจเวกขณ์เสร็จแล้วจึง เริ่มฉัน เมื่อฉันเข้าไปได้หนึ่งคำ ก็เหลือบไปเห็นสุนัขตัวผอมเดินโซเซมา เพราะอดอาหารเช่นก…
เรื่องราวของหลวงปู่ที่อดอาหารและปันส่วนอาหารให้สุนัข เมื่อกลับมามีอาหารมากมาย สะท้อนถึงอุปนิสัยการมีเมตตา และการสนับสนุนพระพุทธศาสนาของอุบาสกและอุบาสิกาในประวัติศาสตร์ เช่น สมัยพระเจ้าอโศกมหาราชที่ถวา
ปล่อยอารมณ์และการใช้ปัจจัย 4 ในการฝึกจิต
139
ปล่อยอารมณ์และการใช้ปัจจัย 4 ในการฝึกจิต
…มกำเริบเท่านั้น พิจารณาดังนั้นก็นุ่งห่มไป นุ่งห่มไปแล้วก็พิจารณา แบบเดียวกันอีก ซ้ำอีก เรียกว่าอภิณหปัจจเวกขณ์ พิจารณาจีวรนุ่งห่ม พร้อมด้วยองคคุณธาตุปัจจเวกขณ์...ก็แบบเดียวกัน...นั่งนอนเสนาสนะ เหล่าบริโภคหยูกยา…
ในบทเรียนนี้เสนอการปล่อยอารมณ์ทั้ง 6 ได้แก่ รูปารมณ์ สัททารมณ์ คันธารมณ์ รสารมณ์ โผฏฐัพพารมณ์ และ ธัมมารมณ์ โดยใจควรหยุด นิ่ง และพินิจพิจารณา ปัจจัย 4 คือ อาหาร หนังสือ และเสนาสนะ ซึ่งเมื่อใช้ต้องพิจา
ประโยชน์ของการพิจารณาธรรมและกัลยาณมิตรในชีวิต
66
ประโยชน์ของการพิจารณาธรรมและกัลยาณมิตรในชีวิต
ผู้เจริญอุเบกขาได้รับผลดี คือ ย่อมเป็นเหตุให้ละธรรมปฏิฆะความกระทบกระทั่งแห่งจิตเสียได้ 4.1.9 อภิณหปัจจเวกขณ์ คือ ธรรมที่กัลยาณมิตรต้องหมั่นพิจารณา 5 ประการ ได้แก่ ควรพิจารณาทุกๆ วันว่า เรามีความแก่เป็นธรรมดา …
ผู้เจริญอุเบกขาได้ผลดีในการลดอารมณ์เชิงลบ และการพิจารณาธรรม 5 ประการช่วยให้ผู้คนมีสติตระหนักถึงธรรมชาติของการมีชีวิต เช่น ความแก่ ความเจ็บ และความตาย ทำให้เกิดการเรียนรู้และการทำความดี ในขณะเดียวกัน ก
การทำหน้าที่กัลยาณมิตรต่อตนเอง - บทที่ 4
57
การทำหน้าที่กัลยาณมิตรต่อตนเอง - บทที่ 4
…ทำให้เป็นคนที่สมบูรณ์ 4.1.6 ละอคติธรรม 4 ประการ 4.1.7 ปธาน ความเพียร 4.1.8 พรหมวิหารธรรม 4.1.9 อภิณหปัจจเวกขณ์ 4.2 กัลยาณมิตรในอุดมคติของชาวโลก 4.2.1 ธิดาช่างหูก ตัวอย่างผู้ที่ทำหน้าที่กัลยาณมิตรต่อตนเอง 4.2.2 …
บทที่ 4 สำรวจการทำหน้าที่กัลยาณมิตรต่อตนเอง โดยมีการฝึกฝนและประยุกต์ใช้สัปปุริสธรรม 7 ประการ, สติสัมปชัญญะ, และธรรมะต่างๆ ที่จะช่วยให้เป็นคนมีคุณภาพ เช่น หิริโอตตัปปะ, ขันติ, และพรหมวิหารธรรม นอกจากนี