ประโยชน์ของการพิจารณาธรรมและกัลยาณมิตรในชีวิต : หน้า 66/142

ผู้เจริญอุเบกขาได้รับผลดี คือ ย่อมเป็นเหตุให้ละธรรมปฏิฆะความกระทบกระทั่งแห่งจิตเสียได้ 4.1.9 อภิณหปัจจเวกขณ์ คือ ธรรมที่กัลยาณมิตรต้องหมั่นพิจารณา 5 ประการ ได้แก่ ควรพิจารณาทุกๆ วันว่า เรามีความแก่เป็นธรรมดา ยังล่วงพ้นความแก่ไปไม่ได้ ควรพิจารณาทุกๆ วันว่า เรามีความเจ็บเป็นธรรมดา ยังล่วงพ้นความเจ็บไปไม่ได้ ควรพิจารณาทุกๆ วันว่า เรามีความตายเป็นธรรมดา ยังล่วงพ้นความตายไปไม่ได้ ควรพิจารณาทุกๆ วันว่า เราจักต้องพลัดพรากจากของรักของชอบใจทั้งสิ้น ควรพิจารณาทุกๆ วันว่า เรามีกรรมเป็นของตัว เราทำดีจักได้ดี ทำชั่ว จักได้ชั่ว อานิสงส์ของการพิจารณาธรรมหมวดนี้ คือ ข้อที่ 1 มีประโยชน์ คือ จะได้แก้ความมัวเมา ในความเป็นเด็ก หรือในความเป็นหนุ่มเป็นสาวเห็นแก่ ความสนุกเพลิดเพลินเสียได้จะได้ตั้งใจศึกษาเล่าเรียน และทำกิจที่ควรทำในขณะที่ยังไม่แก่ ข้อที่ 2 มีประโยชน์ คือ เป็นอุบายกำจัดความมัวเมาในความไม่มีโรคภัยไข้เจ็บจะได้ตั้งใจศึกษา เล่าเรียน และทำกิจที่ควรทำในขณะที่ยังไม่เจ็บ และจะได้รู้จักป้องกันรักษาไว้ ข้อที่ 3 มีประโยชน์ คือ เป็นอุบายบรรเทาความมัวเมาในชีวิตแล้วรีบเร่งทำกิจที่ควรทำให้สำเร็จ ก่อนที่ความตายจะมาถึง จะได้คิดทำการงาน ที่เป็นประโยชน์ทั้งตนและส่วนรวม ข้อที่ 4 มีประโยชน์ คือ เป็นอุบายบรรเทาความยึดมั่น ถือมั่นว่า สิ่งนั้น คนนี้ เป็นที่รักของเรา จักไม่ต้องเสียใจในเมื่อต้องพลัดพรากของรักของชอบใจ ข้อที่ 5 มีประโยชน์ คือ เป็นอุบายเพื่อบรรเทาความเห็นผิดว่า คนจะดีก็ดีเอง จะชั่วก็ชั่วเอง จะ ได้ทุกข์ก็ทุกข์เอง แล้วรีบเร่งทำแต่กรรมดี งดเว้นกรรมชั่ว เป็นเหตุให้ละสิ่งที่ชั่วประพฤติแต่กรรมที่ดี และ เป็นเหตุให้มั่นคงในความเพียร 4.2 กัลยาณมิตรในอุดมคติของชาวโลก ใครๆ ก็ต้องการคบคนดี อยากได้กัลยาณมิตรมาคอยแนะนำสิ่งที่ดีๆ แก่ชีวิต มีเพื่อนก็อยากได้ เพื่อนแท้ มิตรแท้ไม่ต้องการมิตรเทียม กัลยาณมิตรในอุดมคติคือ เป็นผู้ถึงพร้อมด้วยศรัทธา ศีล สุตะ จาคะ วิริยะ สติ สมาธิและปัญญา ดวงจันทร์ปราศจากมลทิน โคจรไปในอากาศ ย่อมสว่างกว่าหมู่ดาวทั้งปวงด้วยรัศมีฉันใด บุคคลผู้สมบูรณ์ด้วยศีล มีศรัทธา ก็ย่อมรุ่งโรจน์กว่าผู้ตระหนี่ทั้งปวงในโลก ด้วยความเสียสละ ฉันนั้น เมฆที่ลอยไปตามอากาศ มีสายฟ้าปลาบแปลบ มีช่อตั้งร้อย ตกรดแผ่นดินเต็มที่ดอนและที่ลุ่ม ฉันใด สาวกของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ผู้สมบูรณ์ด้วยทัสสนะ เป็นบัณฑิต ก็ฉันนั้น ย่อมข่มผู้ตระหนี้ได้ด้วย บทที่ 4 การ ทำ หน้าที่ กัลยาณมิตร ต่อตนเอง DOU 57