ผู้มีปัญญา : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 4 / 48

…ฺณฐิโต ป.ธ. ๙ / พระมหาวิริยะ ธมฺมสารี ป.ธ. ๙ / ภาพประกอบ : กองพุทธศิลป์ กิเลสท่วมใจ อุทกภัยท่วมโลก “ผู้มีปัญญา จึงทำเกาะที่ห้วงน้ำท่วมไม่ได้ ด้วยความขยันหมั่นเพียร ด้วยความไม่ประมาท ด้วยความระวัง และด้วยการฝึกต…

บทความนี้นำเสนอการเกี่ยวข้องระหว่างกิเลสและภัยพิบัติที่เกิดขึ้นทั่วโลก โดยชี้ให้เห็นว่าความประพฤติผิดศีลธรรมและการหลงใหลในอบายมุขส่งผลต่อธรรมชาติของโลก การอธิบายถึงภัยพิบัติที่อาจนำไปสู่การทำลายล้างที

៧៨ เรื่องพราหมณ์คนใดคนหนึ่ง อนุปุพเพน เมธาวี โถก๋ โถก๋ ขเณ ขเณ กมฺมาโร รชต เสว นิทฺธเม มลมตฺตโนติ. ผู้มีปัญญา (ทำกุศลอยู่) คราวละน้อยๆ ทุกๆ ขณะโดยลำดับ พึงกำจัดมลทินของตนได้ เหมือน ช่างทองปัดเป่าสนิมทอง ฉะนั้น…

เนื้อหาพูดถึงการทำกุศลและการพัฒนาปัญญาให้หลุดพ้นจากมลทิน โดยใช้การเปรียบเทียบกับการปัดเป่าสนิมทอง ซึ่งแสดงให้เห็นว่าการทำความดีเป็นทางเลือกที่ช่วยให้กำจัดผลร้ายจากกรรม การเรียนรู้จากครูบาอาจารย์เกี่ยว

ท ม ง ค ล ที่ ๑ ไม่ ค บ ค น พ า ล อ ย่ า ค บ ค น พ า ล ผู้มีปัญญา ไม่พึงคบคนชั่วเป็นมิตร ไม่พึงคบบุรุษผู้ต่ำทราม พึงคบหากัลยาณมิตร พึงคบบุรุษผู้สูงสุด

…้ได้ปัญญาย่อมนำไปสู่ธรรมที่ควรรู้ ย่อมละเว้นสิ่งที่ไม่ควรจำแนกจำฝืนแต่งสิ่งที่ควรจำ. มิลิน. ๔๕๕ ๒. ผู้มีปัญญา ๒.๑ คีลิอับปญาญาชำระให้บริสุทธิ์ ศิลป์ในบุคคลใด ปัญญาก็ในบุคคลนั้น ปัญญามิในบุคคลใด ศิลป์ก็ในบุคคลน…

เนื้อหาเกี่ยวกับอุปมาอุปมัยจากพระไตรปิฎกซึ่งอธิบายถึงความสำคัญของปัญญาและศิลป์ในตัวบุคคล เปรียบเทียบผ่านคำสอนและวิธีคิดที่ถูกต้อง อาทิเช่น ความสัมพันธ์ระหว่างปัญญาและศิลป์ในมนุษย์ ซึ่งเป็นหลักสำหรับกา

…โล พิงเห็น ย่อ อาจริย ซึ่งอาจารย์ใด วุขทสนิท ผู้มปกติแสดงซึ่งโทษ นิคุญหวา t ผู้มปกติกล่าวข่ม เมธาวี ผู้มีปัญญา (ทฺุวา) กระทำ ปฏต วอิว ให้เป็นผู้เพียงดัง ว่าผู้บอก นิจน ซึ่งขุมทรัพย์ ท. ภษ พิงคบ (ตฺ) อาจริย ซึออ…

เนื้อหาเกี่ยวกับคำสอนของพระมหามัชฌิมา อันเน้นถึงความสำคัญของการเป็นผู้มีปัญญาและการให้ความรู้แก่ผู้อื่น โดยการแสดงถึงโทษจากการโกรธและการให้คำแนะนำอย่างถูกต้องแก่ผู้เรียน การสอนใ…

…ห่วงเลย” ท่านได้เข้าป่าไปหาความสงบ นึกถึงคำสอนของพระ พิชิตมาร คือ ภัทเทกรัตตสูตร ที่มีใจความย่อว่า “ผู้มีปัญญา ไม่ควรคำนึงถึงสิ่งที่ล่วงไปแล้ว ไม่ควรมุ่งหวังสิ่งที่ยังมาไม่ถึง สิ่งใดที่ล่วงไปแล้ว สิ่งนั้นก็ละไป…

เนื้อหาเล่าถึงพระโลมสกังคิยเถระที่ถวายบังคมพระบาทของพระองค์ และการเกิดแผ่นดินไหวที่สำคัญในขณะนั้น รวมถึงการที่ท่านได้บรรพชาและค้นหาความสงบในป่าตามคำสอนของพระพิชิตมาร โดยยกตัวอย่างจากภัทเทกรัตตสูตรที่เ

… กร์ พาโล น พุชฺฌติ เสหิ กมฺเมหิ ทุมุเมโธ อคฺคิทฑฺโฒว ตปฺปติ คนพาลทําบาปกรรมทั้งหลาย ก็ไม่รู้สึกตัว ผู้มีปัญญา ทราม ย่อมเดือดร้อนเพราะกรรมของตนในภายหลัง ดุจถูก ไฟไหม้”

คำสอนในพระพุทธศาสนาเป็นอมตธรรมที่นำผู้ปฏิบัติตามไปสู่ความบริสุทธิ์และหลุดพ้นจากกิเลส การศึกษาและปฏิบัติตามนี้ขึ้นอยู่กับความพยายามของแต่ละบุคคล พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทุ่มเทสร้างบารมีและตรัสรู้เพื่อประโยช

…รทั้งหลาย และรู้เบื้องต้นและเบื้องปลายแห่งอักษรทั้งหลาย ผู้นั้นแล มีสรีระมีในที่สุด เราย่อมเรียกว่า ผู้มีปัญญา มาก (เป็นมหาบุรุษ).

บทความนี้พูดถึงลักษณะและคุณสมบัติของผู้ที่บรรลุความสำเร็จทางธรรม โดยการตัดตัณหาและมีปัญญาที่เฉียบแหลมในการเข้าใจอักษรและการรู้เบื้องต้นและเบื้องปลายแห่งธรรม นอกจากนี้ยังชี้ให้เห็นถึงการไม่สะดุ้งในชีวิ

… จเช มตฺตาสุข์ ธีโร สมุปสฺสํ วิปุล์ สุขนฺติ. ถ้าบุคคล จึงเห็นสุขอันไพบูลย์ เพราะสละสุข พอประมาณเสีย ผู้มีปัญญา เมื่อเห็นสุขอันไพบูลย์ ก็พึงสละสุขพอประมาณเสีย (จึงจะได้พบสุขอัน ไพบูลย์). เรื่องกุมาริกากินไข่ไก่ …

เนื้อหาเกี่ยวกับการสละสุขในระดับหนึ่งเพื่อให้ได้พบกับสุขที่ยิ่งใหญ่ บทประพันธ์พูดถึงความสำคัญของการให้และการไม่สร้างทุกข์ให้ผู้อื่น เพื่อให้ตนเองพ้นจากเวรกรรมและค้นหาความสุขแท้จริง ซึ่งอาจอยู่เหนือสุข

…เราเรียกว่า แก่เปล่า (ส่วน) ผู้ใด มีสัจจะ ธรรมะ อหิงสา สัญญมะ และทมะ ผู้นั้นแล ผู้มีมลทินอันคายแล้ว ผู้มีปัญญา เรากล่าวว่า เป็นเถระ. เรื่องภิกษุมากรูป น วากุกรม เตน วณฺณโปกขรตาย วา สาธุรูโป นโร โหติ อิสุสุกี มจ…

บทความนี้กล่าวถึงการที่บุคคลไม่สามารถนับว่าเป็นเถระเพียงเพราะมีอายุมากหรือผมหงอก แต่จะต้องมีคุณธรรมเช่น สัจจะ ธรรมะ อหิงสา สัญญมะ และทมะ โดยที่ผู้นั้นควรมีมลทินที่คายแล้ว มีปัญญา ดังนั้น คำว่า 'คนดี'

…้ใน ขุททกนิกาย ธรรมบท ว่า “น ภูเช ปาปเก มิตฺเต น ภเช ปุริสาธเม ภเชถ มิตฺเต กลุยาเณ ภเชถ ปุริสุตฺตเม ผู้มีปัญญา ไม่พึงคบคนชั่วเป็นมิตร ไม่พึงคบบุรุษ ผู้ต่ำทราม พึงคบหากัลยาณมิตร จึงคบบุรุษผู้สูงสุด” *หลังจากที่พ…

ในชีวิตของเรา การบำเพ็ญบุญเป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยส่งเสริมให้เราบรรลุวัตถุประสงค์ในการเกิดมาเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ โดยพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสถึงความสำคัญของการทำบุญทั้งจากการบำเพ็ญทาน รักษาศีล และเจริญภา

…าสนาของเรา ปรารถนาความเพียรแล้ว ย่อมเป็นเจ้าของแห่ง โลกุตตรธรรมได้เทียว” ดังนี้แล้ว ตรัสกาณ์นี้ว่า “ผู้มีปัญญา พึงทำกา (ที่พึ่ง) ที่งน่า ท่วงทับไม่ได้ ด้วยความมั่นคง ด้วยความไม่ ประมาท ด้วยความระวัง และด้วยความ…

…่น ความมั่นคง ความไม่ประมาท รวมถึงการฝึกฝนเพื่อเข้าสู่ความรู้แจ้ง ในท้ายที่สุด แนวคิดเหล่านี้ช่วยให้ผู้มีปัญญากลายเป็นเจ้าของโลกุตตรธรรมที่มีคุณค่าและหมายถึงการทำความเข้าใจในชีวิตในทางที่ถูกต้อง ทางแก้กรรมถูกชี…

…ร่วมกับศัตรู ส่วนบัณฑิตมีการอยู่ร่วมเป็นสุข เหมือนสมาคม แห่งหมู่ญาติ เพราะเหตุนี้แหละ นรชนพิษบัณฑิต ผู้มีปัญญา เป็นเหตุสุด เอกการงาน มีศิล มิวร ทา สลดกิดเลส และเป็นสัตุตบูรณ์ เปรียบดั่ง พระจันทร์อากาศอันเป็นทาง…

บัญติภายในคือการฝึกตนให้มีจิตใจผ่องใสและคิดดี เพื่อเสริมสร้างความสุขให้ตนเองและผู้อื่น ผ่านการเจริญสติและสมาธิอย่างสม่ำเสมอ อานิสงส์ของการบันทิติภายใน ได้แก่ ความมีจิตใจโปร่งใส, การเพิ่มพูนปัญญา, การม

…เราเรียกว่า แก่เปล่า (ส่วน) ผู้ใด มีสัจจะ ธรรมะ อหิงสา สัญญมะ และทมะ ผู้นั้นแล ผู้มีมลทินอันคายแล้ว ผู้มีปัญญา เรากล่าวว่า เป็นเถระ. เรื่องภิกษุมากรูป น วากุกรม เตน วณฺณโปกขรตาย วา สาธุรูโป นโร โหติ อิสุสุกี มจ…

ในเนื้อหานี้เสนอถึงแนวคิดที่ว่า บุคคลจะถือว่าเป็นเถระหรือไม่ขึ้นอยู่กับคุณธรรม เช่น สัจจะ ธรรมะ อหิงสา สัญญมะ และทมะ ไม่เพียงแต่ตามลักษณะทางกายภาพเท่านั้น โดยบุคคลที่มีความริษยาและความตระหนี่จะไม่ได้ร

៧៨ เรื่องพราหมณ์คนใดคนหนึ่ง อนุปุพเพน เมธาวี โถก๋ โถก๋ ขเณ ขเณ กมฺมาโร รชต เสว นิทฺธเม มลมตฺตโนติ. ผู้มีปัญญา (ทำกุศลอยู่) คราวละน้อยๆ ทุกๆ ขณะโดยลำดับ พึงกำจัดมลทินของตนได้ เหมือน ช่างทองปัดเป่าสนิมทอง ฉะนั้น…

เนื้อเรื่องพูดถึงการทำกุศลที่นำไปสู่การกำจัดมลทิน และเรื่องของกรรมซึ่งส่งผลให้ผู้ที่ประพฤติผิดพลาดนำไปสู่ทุคติ การเปรียบเทียบการทำกุศลกับการปัดเป่าสนิมทองชี้ให้เห็นถึงการต้องทำอย่างต่อเนื่องเพื่อให้ได

…่องอุกกัณฐิตภิกษุ [๒๖] สุทฺทฺทส์ สุนิปุณฺ จิตต์ รกฺเขถ เมธาวี ยตฺถ กามนิปาตินํ จิตต์ คุตต์ สุขาวห์. ผู้มีปัญญา พึงรักษาจิต ที่เห็นได้แสนยาก ละเอียดยิ่งนัก มัก ตกไปในอารมณ์ตามความใคร่, (เพราะว่า) จิตที่คุ้มครองไ…

บทความนี้พูดถึงการฝึกจิตที่ค่อนข้างยาก และการควบคุมจิตเพื่อนำไปสู่ความสุข การระมัดระวังในการคิดและอารมณ์ตามความใคร่เป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยให้เราห่างไกลจากข้อผูกพันที่ทำให้ตกไปในบ่วงแห่งมาร ส่งผลให้จิตที่

…้อยให้ลุกเป็นกองใหญ่ได้ฉะนั้น อุฏฺฐาเนนปุปมาเทน ทีป์ กยิราถ เมธาวี สญฺญเมน ทเมน จ ยำ โอโฆ นาภิกีรติ ผู้มีปัญญา พึงทำเกาะ (ที่พึ่ง) ที่ห้วงน้ำท่วมทับไม่ได้ ด้วยความหมั่น ด้วยความไม่ประมาท ด้วยความระวัง และด้วยคว…

คาถาธรรมบทนี้เน้นความสำคัญของการละราคะที่เรียกว่า 'ธุลี' และการดำรงอยู่ในศาสนาของพระพุทธเจ้า ผู้มีปัญญาเหล่านั้นสามารถรู้แจ้งในการกระทำและอยู่บนหนทางแห่งการปฏิบัติธรรม โดยอ้างถึงการใช้ทุนทรัพย์ในการสร้าง…

…เฒ่าด้วยเถิด” ชาวนาได้คติจากข้อปฏิบัติของพญานก จึงตั้งใจทำบุญกุศลตั้งแต่นั้นมาจนตลอดชีวิต นกแขกเต้า ผู้มีปัญญา รู้ว่าควรบริหาร จัดการทรัพย์สินอย่างไร จึงจะเกิดประโยชน์สูง สุด ทั้งต่อตนเอง ต่อครอบครัว และต่อสังค…

คติจากพญานกสอนให้เราประมาทน้อยลงและสั่งสมกุศล ด้วยการทำทานและดูแลผู้สูงอายุ ชาวนาเปลี่ยนแปลงชีวิตด้วยการทำบุญตลอดชีวิต รู้จักบริหารจัดการทรัพย์เพื่อเกิดประโยชน์สูงสุดทั้งต่อตนเอง ครอบครัว และสังคม การ

…็ดำเนินการไปตามปกติ เช่น ความไทย : สองบทว่า สีเล ปติฏฐาย ความว่า ดำรงอยู่ในศีล ฯลฯ บทว่า สปญฺโญ คือ ผู้มีปัญญา ด้วยปัญญา ตั้งแต่ปฏิสนธิอันประกอบด้วยไตรเหตุ ๆ บาท พระคาถาว่า จิตต์ ปญฺญญฺจ ภาวย์ ความว่า เจริญสมาธ…

คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธนี้นำเสนอวิธีการแปลและตีความคำศัพท์ในบริบทต่างๆ รวมถึงการอธิบายความหมายของคำว่า 'อภิญญา' ที่หมายถึงความรู้ยิ่งด้วยญาณและคำว่า 'สัจฉิกตวา' ซึ่งหมายถึงการทำให้ประจักษ์ ในรายละเอีย

…ัน ธมมโนโลย โดย ธรรม สมณ โดยสมํเสมอ (โส ปฏฺโภ) อ. บุตคณั้น ธมฺมสุด คูโท โอ๊อธรรมคุ้มครอง แล้ว เมฆวี ผู้มีปัญญา ( มยา ) อนุเรา ปฐวีอดี ยุมนเรียกว่า ธมมฺวุโฒ เป็นผู้ดำรงอยู่ในธรรม อิติ ดังนี้ อิติ ดังนี้ ๓ ( อุตฺ…

บทความนี้เจาะลึกเนื้อหาเกี่ยวกับพระปฐมบทธุณ์ โดยเฉพาะการวิเคราะห์คำบรรยายที่เกี่ยวข้องกับหลักธรรมที่ชี้นำให้คนมีปัญญาและดำรงอยู่ในธรรมอย่างมั่นคง มุ่งหวังให้ผู้อ่านเข้าใจถึงความสำคัญของการดำรงอยู่ในธร