พระนคร : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 3 / 12

49 พระมหาสุวิทย์ วิชเชสโก ป.ธ.๙ ขณะนั้นเอง พระเจ้ากรุงพาราณสี ทรงทำประทักษิณ พระนคร เสด็จผ่านมา ชายยากจนได้เห็นพระราชา ก็เกิด ความปรารถนาอยากจะได้ราชสมบัติเช่นนั้นบ้าง จากนั้นเขา ก็สิ…

เรื่องราวเกี่ยวกับอุทัยกุมารที่เกิดจากความปรารถนาของชายยากจนที่อยากมีราชสมบัติ เขาตายและเกิดใหม่เป็นอุทัยกุมาร มีการศึกษาและระลึกชาติ ชี้ให้เห็นถึงผลกรรมในชีวิตก่อนของเขา โดยมีความรู้เกี่ยวกับพระราชาแ

…าชสมบัติ ปุโรหิตพร้อมกับเหล่าอำมาตย์จึงได้เสี่ยง บุษยราชรถ คือ ปล่อยราชรถที่เทียมด้วยม้าสีขาวออกจาก พระนคร เพื่อแสวงหาผู้มีบุญมาปกครองแผ่นดิน ทรีมุขได้ยินเสียงดุริยางค์ ที่ติดตามขบวนบุษยราชรถ กำลังวิ่งมา ก็…

เรื่องราวของกุมารพรหมทัตที่มีสหายชื่อทรีมุข สองคนไปเรียนศิลปวิทยาก่อนจะกลับบ้าน และได้เห็นความสำคัญของชีวิตนักบวชที่สงบและประเสริฐในขณะที่เพื่อนของเขากำลังได้รับโอกาสในการเป็นพระเจ้าแผ่นดิน หลังการสวร

…มาก จึงทำให้เป็น ที่ปรารถนาของเจ้าเมืองอื่น เมื่อพระเจ้าพรหมทัตทรงชราภาพ เจ้าเมืองจากที่ต่างๆ ถึง ๗ พระนครได้ร่วมมือกันบุกเข้าล้อม กรุงพาราณสี เพื่อต้องการจะยึดเมือง แล้วส่งทูตมาเจรจา ให้พระเจ้าพรหมทัตยอมศิ…

…ละม้ามงคลของพระองค์เป็นที่โปรดปรานเมื่อประเทศเติบโต เมื่อพระราชาทรงชราภาพ เหล่ารัฐบาลและเจ้าเมือง ๗ พระนครวางแผนล้อมกรุงพาราณสี ทำให้พระเจ้าพรหมทัตต้องจัดการประชุมกับอามาตย์เพื่อหาทางรับมือ จนสั่งเรียกแม่ทั…

…เลื่อมใส เมื่อพระองค์เสด็จขึ้นนั่งเหนือหลัง ข้าพเจ้าแล้ว ข้าพเจ้าก็วิ่งไปด้วยความเร็วน่าเสด็จออกจาก พระนครทันที แม้ประตูเมืองที่สูงตระหง่าน ก็ไม่สามารถขวาง กั้นพละกำลังของข้าพเจ้าที่จะกระโดดก้าวข้ามไปได้ เม…

…งความยิ่งใหญ่ของมโนปณิธานนั้น ขณะที่พระมหาบุรุษมีการสะกดจิตใจของผู้ติดตามด้วยพลังศรัทธา จากการออกจากพระนครเพื่อแสวงหาโมกขธรรม ห้วงแห่งการทำลายพาหนะที่ขวางขวาง โดย χρήσηของการพรรณนาเกี่ยวกับความรักและความตั้…

…ียวกันเป็นต้น) เหล่านั้น * พระอริยเมธี ปัจจุบันเป็นพระธรรมบัณฑิต (มานิต ถาวร) ป.ธ. ๕ วัดสัมพันธวงศ์ พระนคร แปล.

เนื้อหาในหน้าที่ 81 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา พรรณนาถึงการจำแนกจิตตามประเภทต่าง ๆ รวมถึงการอธิบายลักษณะของเจตสิก โดยเริ่มตั้งแต่ลักษณะของเจตสิกที่มีความเกิดและความดับในที่เดียวก

…นปฐมฌาน ทุติยฌาน พราราชวรญาณมุนี ต่อมาเป็นพระเทพวราภรณ์ (เปลี่ยน ปุณโณ ป.ธ. ๙) วัดบุรณ ศิริมาตยาราม พระนคร แปล.

บทนี้นำเสนอการวิเคราะห์อภิธัมมัตถสังคหะซึ่งเน้นการศึกษาธรรมที่ประกอบด้วยจิตและเจตสิก 53 อย่าง โดยการจัดแยกธรรมเหล่านั้นตามเวทนา เหตุ กิจ และอารมณ์ รับรู้ถึงเวทนาทั้ง 5 ได้แก่ สุข ทุกข์ โสมนัส โทมนัส แ

…ย่าง เหล่านั้นๆ ન พระราชวรญาณมุนี ต่อมาเป็นพระเทพวราภรณ์ (เปลี่ยน ปุณโณ ป.ธ.๕) วัด บุรณศิริมาตยาราม พระนคร แปล

เนื้อหานี้กล่าวถึงการจำแนกธรรมในอภิธัมมัตถสังคหะ โดยเฉพาะการวิเคราะห์จิตและสิกตามที่ประสบการณ์ต่าง ๆ สื่อถึง เป็นการชี้ให้เห็นการประสานกันของจิตและเจตสิกที่มีความหลากหลาย โดยการวิเคราะห์ตามเวทนา เหตุ

…กะ 5 หมวดนั้น วัตถุ ทวาร * พระราชากวี ปัจจุบันเป็น พระธรรมบัณฑิต (มานิต ถาวโร ป.ธ.๕) วัดสัมพันธวงศ์ พระนคร แปล

เนื้อหานี้กล่าวถึงการศึกษาวิถีสังคหวิภาคในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยเน้นการประมวลจิตตุปบาทและการกำหนดสิ่งต่างๆ ในการวิเคราะห์ซึ่งแบ่งออกเป็นนักกะ 5 หมวด ได้แก่ วัตถุ ทวาร อารมณ์ วิญญาณ วิถี และวิสัยปวัติ

…คราะห์ ให้บริบูรณ์ ฯ ๆ * พระอริยเมธี ปัจจุบันเป็น พระธรรมบัณฑิต (มานิต ถาวโร ป.ธ. ๙) วัดสัมพันธวงศ์ พระนคร แปล.

บทความนี้กล่าวถึงการสงเคราะห์จิตตุปบาทผ่านการตีความอภิธัมมัตถสังคหะ โดยแบ่งแยกเป็นภูมิและบุคคลเพื่อแสดงการเปลี่ยนแปลงและความสัมพันธ์ระหว่างจิต โดยอ้างอิงจากการแสดงปวัติสังคหะ และครอบคลุมการศึกษาที่รู้

…นรก ๑ ติรัจฉานโยน กำเนินสัตว์ดิรัจฉาน ๑ ปิตติ- * พระปริยัติเวที (ผุย คตญาณโณ ป. ธ. ๙) วัดปทุมวนาราม พระนคร แปล

ในบทที่ 5 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี นี้เฉลยแนวคิดเรื่องวิถีมุตตสังคหะ และจตุกกะ ๔ หมวดต่าง ๆ ที่สำคัญอย่างยิ่งสำหรับผู้ศึกษาพุทธศาสนา เพื่อให้เข้าใจเกี่ยวกับภูมิ ๔ ที่ทำให้เกิดการเวียนว่ายตายเกิดได้อย่าง

…ุคติฯ กามสุคตินั้นนั่นแล ชื่อว่าภูมิ เพราะเหตุนั้น พระปริยัติเวที (ผุย คตญาโณ ป.ธ. ๙) วัดปทุมวนาราม พระนคร แปล

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหะและวิถีของการสงเคราะห์จิตที่พระอาจารย์ได้กล่าวถึง โดยเริ่มจากการแสดงวิถีจิตฺตวเสเนว และปวัติสังคหะในสองกาล ได้แก่ กาลแห่งปฏิสนธิและจุติจิต รวมถึงการอธิบายคำว่าอบายและสุ

…วะ อาสวะคืออวิชชา ๑ ฯ * พระอริยาเมธี ปัจจุบันเป็น พระธรรมบัณฑิต (มานิต ถาวโร ป.ธ.๕) วัดสัมพันธ์วงศ์ พระนคร แปล.

ในหน้าที่ 308 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี ข้าพเจ้าได้กล่าวถึงสมุจจัยในการจัดหมวดหมู่ของวัตถุธรรม 32 ประการ พร้อมกับอธิบายลักษณะที่เกี่ยวข้องตามที่ได้มีการนำเสนอ โดยสมุจจัยที่กล่าวถึงแบ่งออกเป็น 4 ประเภท ได

…้น ชื่อว่าสัพพสังคหะ ฯ * พระอริยเมธี ปัจจุบันเป็น พระธรรมบัณฑิต (มานิต ถาวโร ป.ธ. ๙) วัดสัมพันธวงศ์ พระนคร แปล.

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหะชี้ให้เห็นถึงการจัดกลุ่มวัตถุธรรมที่มีลักษณะต่างๆ โดยแบ่งแยกตามอำนาจและคุณภาพของธรรม มีการสงเคราะห์ธรรมที่เป็นอกุศล, กุศล, และโพธิปักขิยธรรม โดยใช้คลังความหมายที่อธิบาย

…งเกิดนามรูป เพราะนามรูป * พระอริยเมธี ปัจจุบันเป็นพระธรรมบัณฑิต (มานิต ถาวโร ป.ธ. ๕) วัดสัมพันธวงศ์ พระนคร แปล.

บทความนี้เสนอการวิเคราะห์เกี่ยวกับธรรมที่เป็นปัจจัยแก่สังขตธรรม โดยแบ่งออกเป็นปฏิจจสมุปบาทนัยและปัฏฐานนัย ทั้งสองนัยมีอิทธิพลต่อการเกิดขึ้นของสังขารและวิญญาณ ข้าพเจ้าได้อธิบายถึงมาตรฐานที่ใช้ในการกำหน

… คือปัจจัยมีประการ ๆ * พระอริยาเมธี ปัจจุบันเป็น พระธรรมบัณฑิต (มานิต ถาวโร ป. ธ. ๙) วัดสัมพันธวงศ์ พระนคร แปล.

บทความนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์ปัจจัยแห่งธรรมที่มีผลกระทบต่อการเกิดขึ้นของนามธรรมและรูปธรรม โดยการอธิบายถึงปัจจัยหลายอย่างที่เป็นอุปการะต่อความเกิดและการตั้งอยู่ของธรรม รวมถึงการอธิบายถึงความเชื่อมโยงขอ

…ิฯ ๑ นีลกสิณ ๑ 0 * พระธรรมวราลังการ ปัจจุบันเป็น สมเด็จพระวันรัต (จับ ฐิตธมโม ป.ธ.๕) วัดโสมนัสวิหาร พระนคร แปลฯ

เนื้อหาในปริเฉทที่ ๕ ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี กล่าวถึงการเข้าใจในกัมมัฏฐานแบ่งออกเป็น ๒ ประเภท คือ สมถภาวนา และวิปัสสนาภาวนา พร้อมการบรรยายประเภทของกรรมฐานและภาวนา รวมถึงรายละเอียดเกี่ยวกับนคริยมจิต การ

…ปปริเฉท) ว่า ભૈ *พระธรรมวราลังการ ปัจจุบันเป็น สมเด็จพระวันรัต (จับ ฐิตธมฺโม ป.ธ. ๕) วัดโสมนัสวิหาร พระนคร แปล ฯ

เนื้อหาเกี่ยวกับการแสดงและคำอธิบายกรรมฐานและวิธีการปฏิบัติในการภาวนา โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อเข้าใจลักษณะต่างๆ ของจริตและการวิเคราะห์ทางธรรม ที่เป็นพื้นฐานสำคัญในการพัฒนาภาวนา ทั้งสมถะและวิปัสสนา และยังไ

…วชิรญาณวโรรส) ๖๙ ทีฆาวุกุมาร พระราชโอรสพระเจ้าที่มีติผู้ครองโกศลรักฐ อุบัติเมื่อภายหลังแต่พระชนกเสียพระนคร แก่พระเจ้าพรหมทัตต์ผู้ครองแคว้นกาสีแล้ว ได้อาศัยความเพียร ตั้งต้นแต่ไปฝากตนอยู่ในสำนัก หมอช้างพระที…

…จจากพระเจ้าพรหมทัตต์ แม้ว่าจะมีหนทางในการแก้แค้นแต่กลับเลือกที่จะทำการอย่างมีสติ ภายหลังเขาได้รวมสองพระนครเป็นอาณาจักรเดียว ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความเพียรและปรีชาของเขา นอกจากนี้ยังเชื่อมโยงกับพระบรมพุทโธวาทที…

…ด้วยดี มัลลกษัตริย์ผู้ครองนครกุสินารา ตั้งโทณมหาพราหมณ์ไว้ในที่ มุขอมาตย์ พราหมณ์นั้นสามารถยังกิจการพระนครให้สำเร็จจึงเห็นในเวลาพุทธปรินิพพาน พราหมณ์ได้สมัครสมานทูต ๗ พระนคร ที่มาขอส่วนแบ่งพระสารีริกธาตุให้…

สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ได้ทรงทำพระพุทธกิจสำเร็จและป้องกันรักษาพระราชอาณาจักรด้วยการจัดสรรบุคคลที่เหมาะสมในการปฏิบัติงาน เพื่อให้การบริหารรัฐประสบความสำเร็จอย่างมั่นคง นอกจากนี้ยังมีก

…สิกรัฐ ท้าวเธอทรงเห็นราช สมบัติว่างยังหาผู้เป็นเจ้าของมิได้ เป็นท่วงที่อยู่ ก็ยกมหาพยุกแสนยากรมาล้อมพระนคร ชาว พระนคร ปิดทวารรักษาเป็นกวดขัน ในเวลานั้นพระราชเทวีประสูติพระราชโอรส ทรงนามว่าอ ลีนจิตตกุมาร เหต…

บทความนี้แสดงถึงการสอนของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์เกี่ยวกับการปกครองด้วยธรรมะผ่านประวัติศาสตร์พระเจ้าพรหมทัตต์ในกรุงพาราณสี ที่มีความยุติธรรมและสร้างความสงบสุขให้แก่ประชาชน แม้ในยามทุกข์ยาก ก็ยังสามารถบร