หน้าหนังสือทั้งหมด

พระราชกรณียกิจและการปกครองของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า
65
พระราชกรณียกิจและการปกครองของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า
…้เป็นพระราชธุระของพระมหากษัตริย์เจ้ามา แต่ครั้งโบราณ สมัย ในเวลาที่ปันชนเป็น ๔ จำพวก คือ กษัตริย์ ๑ พราหมณ์ ๑ แพศย์ ๑ ศูทร ๑. กษัตริย์ นั้นเป้นจำพวกมีหน้าที่ป้องกันรักษาความสงบในจังหวัด จัดไว้ในจำพวกนี้ทั้งท…
บทความนี้นำเสนอพระราชกรณียกิจของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ซึ่งเป็นพ่อของพระราชโอรสที่มีบทบาทสำคัญในการปกครองและการรักษาความสงบในพระราชอาณาจักร ภายใต้การประรองราชอำนาจของพระองค์ และการพั
พระราชจรรยาของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า
91
พระราชจรรยาของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า
…มาะในงานนั้น ๆ คนที่วางไว้ เหมาะ ย่อมยังกิจให้สำเร็จด้วยดี มัลลกษัตริย์ผู้ครองนครกุสินารา ตั้งโทณมหาพราหมณ์ไว้ในที่ มุขอมาตย์ พราหมณ์นั้นสามารถยังกิจการพระนครให้สำเร็จจึงเห็นในเวลาพุทธปรินิพพาน พราหมณ์ได้สมั…
สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ได้ทรงทำพระพุทธกิจสำเร็จและป้องกันรักษาพระราชอาณาจักรด้วยการจัดสรรบุคคลที่เหมาะสมในการปฏิบัติงาน เพื่อให้การบริหารรัฐประสบความสำเร็จอย่างมั่นคง นอกจากนี้ยังมีก
จักกวัตติวัตรและการปกครองตามหลักธรรม
158
จักกวัตติวัตรและการปกครองตามหลักธรรม
…้มครองอันเป็นธรรม ในชนภายใน ในหมู่พล ในหมู่กษัตริย์ ผู้ได้รับราชาภิเษก ในหมู่กษัตริย์ประเทศราช ในพวกพราหมณ์และคฤหบดี ในชาวนิคมและ ชนบททั้งหลาย ในพวกสมณพราหมณ์ ในหมู่เนื้อและนก การกระทำสิ่งที่เป็นอธรรมอย่าเป็…
เนื้อหาเกี่ยวกับจักกวัตติวัตรที่เป็นวิธีการปกครองอาณาจักรตามหลักธรรมของสมเด็จพระญาณสังวรสมเด็จพระสังฆราช โดยยกหลักธรรมที่ต้องปฏิบัติ เพื่อสร้างความมั่นคงและความผาสุกให้กับแผ่นดิน เน้นถึงการเคารพธรรมใน
ความสำคัญของการสงเคราะห์และสามัคคีธรรมในราชอาณาจักรไทย
251
ความสำคัญของการสงเคราะห์และสามัคคีธรรมในราชอาณาจักรไทย
…้เป็น เหล่า ๆ คืออันโตชน คนภายในราชสำนัก พลกายกองเสนา พระราชวงศานุวงศ์ ๑ ๑ ๑ กษัตริย์เจ้าพระนครอื่น พราหมณ์ผู้สมณะ ๑ ๆ พราหมณ์ผู้คฤหบดีราษฎรชาวชนบท พระมหากษัตริย์เจ้าปฐพีทรงพระปรีชามีพระกรุณาทรงสงเคราะห์คนทั…
บทความนี้นำเสนอความสำคัญของการสงเคราะห์ประชาชนโดยพระมหากษัตริย์ และบทบาทของสามัคคีธรรมในการสร้างความมั่นคงให้แก่พระราชอาณาจักร การมีพระมหากรุณาธิคุณในชีวิตประชาชนช่วยให้เกิดความสงบและความสุข ในขณะเดีย
พระพุทธโฆษาจารย์และอำนาจของการปกครองที่ดี
259
พระพุทธโฆษาจารย์และอำนาจของการปกครองที่ดี
…ตริย์ ทรงบำเพ็ญจักรพรรดิวัตร จัดธรรมิการัก ขาวรณคุตติปกครองอนุยันตกษัตริยาราชบริพารสมณพราหหมณาจารย์ พราหมณ์ คฤหบดี เสวกามาตย์ และประชาราษฎร์ราวนิคมนบทข้าขอบขัณฑสีมา ตลอดถึงมฤคปักษ์ชาติ ให้เกษม สุขปราศจากกภัย…
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ได้เผยแพร่แนวทางการปกครองที่ถูกต้องและเป็นธรรมด้วยอุบายโกศล ทั้งยังสอนให้กษัตริย์ และประชาชนปฏิบัติตนตามหลักธรรมเพื่อให้เกิดความเจริญรุ่งเรืองและความสุข เป็นการเน้นถึงความสำคัญขอ
พระราชอำนาจและภารกิจของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์
260
พระราชอำนาจและภารกิจของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์
…เป็นพระราชจรรยาของพระมหากษัตริย์เจ้ามาแต่ครั้งโบราณสมัย ในเวลาที่เป็น ชนเป็น ๔ จำพวก คือ กษัตริย์ ๑ พราหมณ์ แพศย์ ๑ กษัตริย์นั้น เป็นจำพวกที่มี ๑ ศูทร ๑ หน้าที่ป้องกันรักษาความสงบในรัฐจังหวัด จัดไว้ในจำพวกนี…
บทความนี้กล่าวถึงพระราชอำนาจและภารกิจของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ ซึ่งทรงมุ่งมั่นจัดการราชกิจให้เป็นไปตามกาลเทศะ และป้องกันภัยพิบัติเพื่อความผาสุกของประชาชน การจัดตั้งกองทหารและตำรวจแสดงถึงความรับผิดชอบใ
การบูชาและคุณสมบัติของพหุสัจจะในพระพุทธศาสนา
277
การบูชาและคุณสมบัติของพหุสัจจะในพระพุทธศาสนา
…์ อานนฺโท ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย บรรดาภิกษุสาวกของเราผู้ ตถาคตที่เป็นพหุสุต อานนท์เป็นยอดเยี่ยม ดังนี้ พราหมณ์ผู้หนึ่งรำพึงว่า การบูชา พระพุทธ รัตนะ แลพระสังฆรัตนะก็ปรากฏอยู่ ทำไฉนจะเป็นอันได้บูชา พระธรรมรัตนะเ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการศึกษาในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะความสำคัญของพหุสัจจะซึ่งเป็นคุณสมบัติสำคัญในการเจริญเติบโตในทางธรรมและการเป็นที่พำพึ่งของผู้อื่น การบูชาพระธรรมรัตนะผ่านการปฏิบัติสำหรับภิกษุพหุสุต และกล
ความสำคัญของพระอานนท์เถรในพระพุทธศาสนา
278
ความสำคัญของพระอานนท์เถรในพระพุทธศาสนา
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) ២៨ព ขอให้ตรัสบอกว่าใครเป็นพหุสุต, รับสั่งให้ถามภิกษุสงฆ์, พราหมณ์เข้าไปหาภิกษุสงฆ์ไต่ถาม ทราบความว่า พระอานนท์เถรเจ้าเป็นยอดพหุสสุดในสาวกนิกร ก็บูชาพระเถรเจ้าด้วยจีว…
เนื้อหาในบทความนี้พูดถึงบทบาทของพระอานนท์เถรเจ้าในพระพุทธศาสนา เขามีคุณสมบัติเป็นพหุสุตหรือผู้รู้มาก และได้รับความเคารพจากสัมพันธวงศ์และผู้คนทั่วไป พระองค์มีบทบาทสำคัญในการทำสังคายนาพระธรรมหลังจากพระศ
พระราชาจากพระพุทธโฆษาจารย์
310
พระราชาจากพระพุทธโฆษาจารย์
…ป็นเหล่า ๆ คือ อันโตชน คนภายในราชสำนัก ๑ พลกาย กองเสนา ๑ กษัตริย์เจ้าพระนครอื่น ๑ พระ ราชวงศานุวงศ์ พราหมณ์ผู้คฤหบดีราษฎรชาวชนบท ด ๑ พราหมณ์ผู้สมณะ ๑. พระมหากษัตริย์เจ้าปฐพีทรงพระปรีชา มีพระกรุณาทรงสงเคราะห์…
บทความนี้กล่าวถึงพระราชกรณียกิจของพระมหากษัตริย์ที่ทรงช่วยเหลือประชาชนในช่วงที่ประสบปัญหาทางการเกษตรและธรรมชาติ เช่น การจัดซื้อข้าวส่งไปช่วยเหลือประชาชนที่อัตคัด รวมถึงการจัดตั้งกรมชลประทานเพื่อจัดการ
บทบาทและความสำคัญของพระสารีบุตรในพระพุทธศาสนา
329
บทบาทและความสำคัญของพระสารีบุตรในพระพุทธศาสนา
…ในลางคราวก็มี แต่ทรงระวังมิให้มีมลทินในข้อนี้ ตลอดไป ก็ด้วยทรงตั้งอยู่ในการณวสิกตา พึงสาธกด้วยเรื่องพราหมณ์ผู้ใคร่จะบูชาพระธรรมรัตนะ พราหมณ์ผู้นั้นดำริว่า การบูชาพระพุทธรัตนะแลพระสังฆรัตนะ ทำให้ปรากฏได้อยู่ …
เนื้อหาฉบับนี้กล่าวถึงการทำปกาศนียกรรมในกรุงราชคฤห์เกี่ยวกับพระสารีบุตร โดยมีเรื่องราวเกี่ยวกับพระเทวทัตต์ที่อาจเกิดปัญหาในอนาคต พระพุทธเจ้ายังทรงเห็นถึงการเตรียมการเพื่อมิให้เกิดสงครามช่วงชิงพระสารีร
การบริหารราชการและการบำรุงประชาชน
341
การบริหารราชการและการบำรุงประชาชน
…บำรุงไว้เป็นเหล่า ๆ คือ อันโตชน คนภายใน คือสถานที่ราบคาบปราศจากโจรภัย ๑ พระราชสำนัก ๑ ผลกาย กองเสนา พราหมณ์ผู้คฤหบดี ๑ ราษฎรชาวชนบท ปรีชาสงเคราะห์คนทั้งหลายด้วยอุบายนั้น กษัตริย์ เจ้าพระนครอื่น ๑ พระราชวงศาน…
เนื้อหาเกี่ยวกับการที่พระเจ้าแผ่นดินทรงดูแลและส่งเสริมพวกพาณิชและชาวนา โดยมีเบี้ยเลี้ยงช่วยคนหาเลี้ยงชีพ ทำให้ประชาชนไม่ประพฤติผิดกฎหมาย รัฐมีสันติสุข นอกจากนี้ยังเน้นความสำคัญของการบำรุงความสามัคคีใน
พระเวสสันดรและการบำเพ็ญพระทาน
382
พระเวสสันดรและการบำเพ็ญพระทาน
…ประมาณ มงคลคชสารแลราชรถกำลังทรง ก็ ยังกล้าขอพระราชทานไม่ยำเกรงแลเคารพในพระราชานุภาพไม่เพียงเท่านั้น พราหมณ์ชูชกยัง กำเริบเหลือดี เพียงภรรยาต้องการทาสทาสี ทองมีก็ไม่ปรารถนาจะช่วยคนมาใช้ เห็นทางจะได้ เปล่า โลภ…
เนื้อหานี้ให้เราเข้าใจถึงพระเวสสันดรที่ทรงบำเพ็ญพระทานบารมี และความโลภของบุคคลรอบข้างที่ไม่รู้จักพอ แม้การบริจาคของพระองค์จะมีคุณค่ามาก แต่กลับเป็นการกระตุ้นความอยากได้ในหมู่ประชาชน ในที่สุดพระองค์ได้
สมาสในบาลีไวยกรณ์
1
สมาสในบาลีไวยกรณ์
…ัพย์ของพระราชา" เป็นต้น. อลุตตสมาส มีอุทาหรณ์ว่า " ทูเรนิทาน วัตถุมีนิทานในที่ไกล, อุรสโลโม พราหมโณ พราหมณ์มีขนที่อก " เป็นต้น, สมาสนั้น ว่าโดยชื่อมี 5 อย่าง คือ กลุ่มธาร โย, ทิค, ตปฺปุริโส, ทวนทโว, อพฺยยีภา…
บทนี้สอนเกี่ยวกับสมาสในภาษาบาลี โดยอธิบายการรวมคำและประเภทต่าง ๆ ของสมาส เช่น ลุตฺตมาโส และ อลุตฺตสมาส พร้อมอุทาหรณ์สำหรับการเข้าใจในแต่ละประเภท ซึ่งช่วยในการเข้าใจโครงสร้างของภาษา และการใช้คำในเนื้อห
บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค
8
บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค
…์ ด ๒ ๓ ๔ ๕ ด้วย พระอาทิตย์ ด้วย พระจันทร์และพระอาทิตย์ ท. အာ ๔ ๕ สมโณ จ พราหมโณ จ สมณพราหมณา ๒ ๔ ๕ พราหมณ์ ด้วย ชื่อสมณะและพราหมณ์ ท. 0 ๔ ๕ ด สมณะ ด้วย Q ๒ สารีปุตโต จ โมคคลลาโน จ สารีปุตตโมคคัลลานา พระสารี…
เนื้อหาเกี่ยวกับบาลีไวยกรณ์ที่สำคัญ รวมถึงการศึกษาเรื่องสมาสและตัทธิตในบริบทของคำภาษา. กล่าวถึงตัวอย่างการใช้คำต่างๆ เช่น ชื่อบาตรและจีวร, ช้างและม้า, พระจันทร์และพระอาทิตย์ และยังมีตัวอย่างอื่นๆ การส
บาลีไวยกรณ์: วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
12
บาลีไวยกรณ์: วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
…ำแล้ว บุรุษ นั้น ชื่อว่ามีบุญอันทำแล้ว ด ๖ ๔ ๕ อาหิโต อคฺคิ เยน โส อาทิตคุคิ พราหมโณ ไฟ อัน 0 ๔ ๕ ๒ พราหมณ์ใด บูชาแล้ว พราหมณ์ นั้น ชื่อว่ามีไฟอันบูชาแล้ว." 0 ๖ ๔ อีกอย่างหนึ่ง บทวิเสสนะอยู่หลัง อย่างนี้บ้าง…
…ปแบบต่างๆ พร้อมกับตัวอย่างการใช้อย่างชัดเจน เพื่อความเข้าใจในการประยุกต์ใช้ในบริบทต่างๆ เช่น การบูชาพราหมณ์และการถือปฏิบัติของสมณะ. โดยมุ่งหวังจะช่วยให้ผู้เรียนสามารถเข้าใจและนำไปใช้เป็นพื้นฐานในการเรียนรู้ภ…
บาลีไวยกรณ์ - วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
18
บาลีไวยกรณ์ - วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
…่อว่ามีความอยู่สิ้นคืนเดียว & 0 ๔ က อุรส โลมานิ ยสฺส โส อุรสโลโม พราหมโณ ขน ท. ที่อก ๒ 0 ๔ & ๖ ๒ ของพราหมณ์ใด [อตฺถิ มีอยู่] พราหมณ์ นั้น ชื่อว่ามีขนที่อก ค ๖ ๔ ๕ อสิ หตฺเถ ยสฺส โส อสิหตฺโถ โยโธ ดาบ [1] ในมื…
ในบทนี้ได้พูดถึงหลักการแปลคำในภาษาบาลีซึ่งมี 2 วิธี คือ แปลตามพยัญชนะและแปลตามความ โดยเสนอแนวทางในการใช้แต่ละวิธีเพื่อให้เหมาะสมกับการเรียนรู้และการแปลเอกสารทางวิชาการ ต่างกันไปตามวัตถุประสงค์การศึกษา
พรหมวิหารนิทเทโส
91
พรหมวิหารนิทเทโส
…โทเส อาทีนโว ทฏฺฐพฺโพ ฯ ขนตี ปรม ตโป ตีติกขา นิพฺพานํ ปรม วทนฺติ พุทฺธา ขนฺติพล์ พลานีก็ ตมห์ พรูมิ พราหมณ์ ขนฺตฺยา ภิยโย น วิชฺชตีติอาทีน” วเสน ขนฺติย์ อานิสโส เวทิตพฺโพ ฯ อเถว ทิฏฐาทีนวโต โทสโต จิตต์ วิเวจ…
ในบทนี้พูดถึงความสำคัญของการฝึกฝนจิตใจผ่านแนวคิดพรหมวิหาร โดยใช้เมตตา กรุณา มุทิตา และอุเบกขาเป็นเครื่องมือในการพัฒนาอารมณ์เชิงบวกและลดความโกรธผู้อื่น การปฏิบัติตามหลักปฏิบัติเหล่านี้คือหนึ่งในแนวทางท
ปญฺญาภูมินิทฺเทโส
179
ปญฺญาภูมินิทฺเทโส
… รูปตณฺหาทิเกเทน 2 ตณฺหา อิธ ทีปิตา เอเกกา ค ติวิธา ตตฺถ ปวดตาการโต มตา ฯ อิมสฺมี หิ ปเท เสฏฐิปุตโต พราหมณ์ปุตโตติ ปิติโต นามวเสน ปุตโต วัย รูปตณฺหาสพุทคนธรส โผฏฐพฺพธมฺมตัณหาติ อารมฺมณ โต นามวเสน วิภงฺเค 2 ต…
บทนี้พูดถึงสภาวะต่างๆ ของมโนทวารที่เกี่ยวข้องกับความรู้สึกและความต้องการทางกาม การวิเคราะห์ว่าความรู้สึกเหล่านี้มีความสัมพันธ์กันอย่างไร ผ่านทางกระบวนการของเวทนาและตัณหา อธิบายถึงวิธีการที่จิตใจทำงานแ
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว
377
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว
…กขุ วสนฺติ ฯ เตส ภิกขุน สงฆเถโร อายสฺมา เรวโต” มหาขีณาสโว อโหสิ ปตฺตปฏิสมฺภิโท ปรปุปวาทมททโน ฯ อถโข พราหมณ์มาณโว รตฺตี ปาตญชลีมนต์ สมปุณณปทปริมณฑล ปริวตฺตติ ฯ อถโข เถโร พราหมณสุส สชฺฌายนฺตสฺส สทท สุตวา อย พร…
…ทธิมคฺคและบทบาทของบุคคลต่าง ๆ ในประวัติศาสตร์พุทธศาสนา สะท้อนถึงเหตุการณ์สำคัญและการมีอยู่ของราชาและพราหมณ์ในชมพูที่ปม่น นอกจากนี้ยังมีการอภิปรายเกี่ยวกับกลุ่มปัญญาชนที่มีความสำคัญและบทบาทในชีวิตประจำวันของช…
อุภัยพากยปริวัตน์ ภาค ๑
8
อุภัยพากยปริวัตน์ ภาค ๑
… จากเมือง ด้วยบริวาร ใหญ่ ๑๓๘. ช้าง ดุ หลีกออกแล้ว จากฝูง ๑๓๕. ขุนนาง ไปแล้ว ในแม่น้ำ ด้วยเรือ ๑๔๐. พราหมณ์ ท. เข้าไปแล้ว สู่เมือง เพื่ออันขอ ๑๔๑. ไฟ ตั้งขึ้นแล้ว แต่หลังคา แห่งเรือน ๑๔๒. หญิง ท. ไปแล้ว เพื่…
เนื้อหาในอุภัยพากยปริวัตน์ ภาค ๑ แสดงถึงเหตุการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นในราชสำนักและธรรมชาติ เช่น การเกิดขึ้นของดอกบัวในน้ำ การออกเดินทางของพระราชาและขุนนาง การหายไปของจีวรและการตายของลูกหญิงเศรษฐี ในบทนี้