หน้าหนังสือทั้งหมด

ความรู้จักตนในทางธรรม
102
ความรู้จักตนในทางธรรม
…ดีงามที่เกิดขึ้นมาในกาย วาจา ใจ คนที่มีคุณธรรม จึงเป็นบุคคลที่ควบคุมทั้งกาย วาจา และใจไม่ให้คิดชั่ว พูดชั่ว ทำชั่วได้ รวมทั้งสามารถส่งเสริมและสนับสนุน ตัวเองและคนอื่น ให้คิด พูด ทำในสิ่งที่มีประโยชน์ ถูก…
บทความนี้อธิบายความหมายของอัตตัญญู ซึ่งหมายถึงการรู้จักตนในแง่ของศรัทธา ศีล สุตะ จาคะ ปัญญา และความสามารถ โดยการรู้จักตนเป็นหนึ่งในคุณธรรมที่สำคัญในการพัฒนาตนเองให้ดียิ่งขึ้น เช่น ความดีที่เกิดจากการค
การพัฒนาศรัทธาและศีลในพระพุทธศาสนา
108
การพัฒนาศรัทธาและศีลในพระพุทธศาสนา
…ะสงค์และประโยชน์ของสิ่งนั้น ศีลทั้ง 4 ประเภท มีเป้าหมายสำคัญอยู่ที่การรักษา กาย วาจา และใจ ให้คิดดี พูดดี และทำดี เหมือนดังเรื่องใน กัญจนพันธชาดก หน้า 292 พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์ พิมพ์ครั้งที่…
บทความนี้เน้นถึงความสำคัญของการพัฒนาศรัทธาให้มั่นคงและการรักษาศีลในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะประเภทของศีลที่มีบทบาทในการควบคุมกายและวาจาของผู้ประพฤติธรรม การมีศรัทธาที่มั่นคงส่งผลให้คุณธรรมดีงามก้าวหน้าไม่
การพัฒนานิสัยผ่านปัจจัย 4
135
การพัฒนานิสัยผ่านปัจจัย 4
นิสัย คือ ความประพฤติเคยชิน ที่เกิดขึ้นจากการย้ำคิด พูด และทำในสิ่งหนึ่งสิ่งใดบ่อยๆ นานๆ และเมื่อได้ตอกย้ำจนเกิดเป็นนิสัยแล้ว ไม่ว่าจะคิด จะพูด จะทำสิ่งใด …
นิสัยคือความประพฤติเคยชินที่เกิดจากการย้ำคิดพูดทำ หากมีนิสัยดีจะทำให้มีโอกาสคิดพูดทำดี ในขณะที่ถ้ามีนิสัยไม่ดีจะมีโอกาสมีการกระทำไม่ดี การมีปัจจัย …
การบริหารปัจจัย 4 ในพระพุทธศาสนา
136
การบริหารปัจจัย 4 ในพระพุทธศาสนา
… โลภอยากได้ในปัจจัย 4 บ่อยๆ มากเกินไป ในที่สุดก็จะพัฒนากลายมาเป็นนิสัยที่ไม่ดี แนวโน้มที่จะคิดไม่ดี พูดไม่ดี และทำไม่ดีจะมีมากขึ้น คุณธรรมที่เคยมีมากมายเท่าไร ก็จะลดน้อยถอยลงไปเรื่อยๆ ในทางพระวินัย พระสั…
จากพุทธพจน์แสดงให้เห็นว่าปัจจัย 4 เป็นเหตุให้เกิดกิเลสตัณหาในพระภิกษุ หากไม่ระมัดระวังจะส่งผลต่อคุณธรรม การฝึกฝนตนเองจะช่วยสร้างนิสัยดีและคิดดี การใช้ปัจจัย 4 จำเป็นตามวัตถุประสงค์ เพื่อไม่ให้เกิดการส
การฝึกอบรมพระภิกษุผ่านปัจจัย 4
137
การฝึกอบรมพระภิกษุผ่านปัจจัย 4
…่มีอยู่อย่างจำกัดไม่ให้สิ้นเปลือง 3. ด้านการสร้างนิสัย เพราะนิสัยทั้งที่ดีและไม่ดี เกิดจากการย้ำคิด พูด และทำในสิ่งใด สิ่งหนึ่งบ่อยๆ นานๆ ปัจจัย 4 เป็นสิ่งที่พระภิกษุต้องบริหารใช้สอยกันอยู่ทุกวัน จึงทำให…
การสร้างที่พักสำหรับพระภิกษุเป็นการส่งเสริมให้มีชีวิตที่เรียบง่าย โดยใช้ปัจจัย 4 ในการดำรงชีวิต ทำให้เกิดนิสัยที่ดี ผ่านการปฏิบัติตามคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า การพิจารณาในการบริโภคเพื่อระงับตัณหา กา
ทัศนคติเรื่องปัจจัย 4 กับการใช้ชีวิต
149
ทัศนคติเรื่องปัจจัย 4 กับการใช้ชีวิต
…้วยแนวความคิดนี้ จะช่วยให้ฆราวาสใช้ปัจจัย 4 ด้วยความรอบคอบระมัดระวัง เพราะทราบว่าการตอกย้ำในการ คิด พูด และทำ ในปัจจัย 4 จะมีผลต่อ นิสัยทั้งที่ดีและไม่ดีของตนเอง ดังนี้ 6.12.2 ปัจจัย 4 กับวิถีชีวิตของฆรา…
บทความนี้นำเสนอวิธีการที่ฆราวาสสามารถปรับใช้ทัศนคติเกี่ยวกับปัจจัย 4 เพื่อประโยชน์ในชีวิตประจำวันผ่านการใช้เสื้อผ้า อาหาร และที่อยู่อาศัยอย่างมีสติและคำนึงถึงความคุ้มค่าแหล่งที่อยู่อาศัยต้องสะอาดและเห
บทที่ 9: ขั้นตอนที่ 7 ปุคคลปโรปรัญญ
201
บทที่ 9: ขั้นตอนที่ 7 ปุคคลปโรปรัญญ
…่างๆ เพื่อการปฏิบัติได้อย่างถูกต้อง เหมาะสมในแต่ละกลุ่มคนที่พระ ภิกษุเข้าไปพบ ไม่ว่าจะยืน เดิน นั่ง พูดคุยสนทนา หรืออิริยาบถใดก็ตาม ย่อมทำให้กลุ่มคนเหล่านั้นเกิดความ พึงพอใจ เพราะถือว่าปฏิบัติได้ถูกต้องต…
บทที่ 9 นี้เราจะพูดถึงความสำคัญของการรู้จักธรรมเนียมและมารยาทในการทำหน้าที่กัลยาณมิตร เพื่อให้การปฏิบัติในการสนทนากับกล…
เรื่องของพระนางเขมาเทวี
211
เรื่องของพระนางเขมาเทวี
…านตาลพัดอยู่ ที่ข้างพระองค์ ฝ่ายพระนางเขมาเทวีเมื่อทอดพระเนตรเห็นหญิงนั้น จึงทรงดำริว่า “ชนทั้งหลาย พูดกันว่า พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสโทษของรูป ก็หญิงที่ยืนพัดอยู่ข้างพระองค์นี้ เราเองยังเทียบไม่ถึงแม้พีย…
พระนางเขมาเทวีเป็นพระอัครมเหสีของพระเจ้าพิมพิสาร ผู้มีพระรูปงดงามน่าเลื่อมใส เมื่อได้รับฟังธรรมจากพระศาสดา จึงเกิดความตระหนักถึงความไม่จีรังของความงาม เมื่อตระหนักถึงธรรมนี้ พระนางจึงบรรลุเป็นพระโสดาบ
การฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา
245
การฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา
…ละจีวร ในเวลาฉัน ดื่ม เคี้ยว และลิ้มรส ในเวลาถ่ายอุจจาระและปัสสาวะ ในเวลาเดิน ยืน นั่ง นอนหลับ ตื่น พูดและนิ่งเถิด ฯ 6. ดูก่อนภิกษุ มาเถิด เธอจงเสพเสนาสนะอันสงัด คือ ป่า โคนไม้ ภูเขา ซอกเขา ถ้ำ ป่าช้า ป่…
บทนี้เสนอการฝึกอบรมภิกษุในพระพุทธศาสนา โดยคำนึงถึงการรักษาศีลและความสำรวมในอินทรีย์แต่ละด้าน เช่น การเห็น การได้ยิน การลิ้มรส พร้อมกับการฝึกปฏิบัติเพื่อให้มีสติสัมปชัญญะในทุกขณะ รวมถึงการเลือกที่พักสง
การปฏิบัติของกุลบุตรผู้มีศรัทธา
248
การปฏิบัติของกุลบุตรผู้มีศรัทธา
ฟุ้งซ่าน ยกตัว กลับกลอก ปากกล้า พูดพล่าม ไม่คุ้มครองทวารในอินทรีย์ทั้งหลาย ไม่รู้จักประมาณในโภชนะ ไม่ประกอบความเพียรเครื่องอื่นไม่นำพาใ…
เนื้อหานี้กล่าวถึงความแตกต่างระหว่างผู้ที่มีศรัทธาและผู้ที่ไม่มีในแง่ของการปฏิบัติในธรรมะ โดยเน้นถึงคุณสมบัติของกุลบุตรที่มีศรัทธา เช่น การไม่โอ้อวด การรู้จักประมาณในโภชนะ และการมีความเพียรในการเจริญภ
การละเมิดสิกขาบทและการหลอกลวงในพระภิกษุ
89
การละเมิดสิกขาบทและการหลอกลวงในพระภิกษุ
…งให้ทายก รู้สึกนิยมชมชอบตน แล้วชักชวนกันหาสิ่งของดีๆ มาถวายอีกเพราะคิดว่าคงจะได้บุญมาก พวกที่สอง ชอบพูดเป็นเลศนัย โดยมีเจตนาที่จะทำให้หลงเข้าใจผิดว่า ตนได้บรรลุฌานขั้นสูง หรือเป็นพระอริยบุคคล บรรลุโลกุตต…
…ของพระภิกษุออกเป็นสามประเภท ได้แก่ การแสร้งแสดงตัวเป็นผู้สันโดษเพื่อดึงดูดการถวายจากทายก, การกล่าวคำพูดเพื่อลวงหลอกว่าตนมีคุณวิเศษ, และการแสดงอาการเป็นผู้เคร่งในพระธรรมวินัยเพื่อดึงดูดให้ทายกมาถวาย สิ่งเ…
พฤติกรรมของพระภิกษุในเรื่องการขอรับลาภสักการะ
90
พฤติกรรมของพระภิกษุในเรื่องการขอรับลาภสักการะ
พระภิกษุบางรูปก็พยายามพูดเอาอกเอาใจยกยอคฤหบดีต่างๆ นานา ด้วยเกรงว่าคฤหบดีที่ น้อมนำลาภสักการะมาสู่ตนนั้นจะเหินห่างไปเสีย พระภ…
บทความนี้สำรวจพฤติกรรมสัมพันธภาพของพระภิกษุที่ใช้วิธีการพูดเพื่อโน้มน้าวใจทายกให้ถวายทาน รวมถึงการพูดเอาอกเอาใจ พูดประชาสัมพันธ์ชื่อเสียงถึงการถวายทาน และแบ่งป…
การบริโภคคิลานเภสัชและศีลในพระภิกษุ
94
การบริโภคคิลานเภสัชและศีลในพระภิกษุ
… อย่าง คือ จุลศีล มัชฌิมศีล และมหาศีล 1) จุลศีล “จุลศีล” เป็นบทฝึกทางกายและวาจา ให้ภิกษุละการทำชั่ว พูดชั่ว ให้ประกอบกายกรรมและ วจีกรรมที่เป็นกุศล เว้นขาดจากการแสวงหาและการรับในสิ่งที่ไม่สมควรต่อความเป็น…
…ัญของการมีศีลในชีวิตของพระภิกษุ โดยยกตัวอย่างของจุลศีล ซึ่งรวมถึงการละเว้นจากการฆ่าสัตว์ การขโมย การพูดเท็จ และการแสวงหาสิ่งที่ไม่สมควร เพื่อสร้างเสริมคุณธรรมและความดีในชีวิต.
การปฏิบัติตนของภิกษุ
97
การปฏิบัติตนของภิกษุ
…ายเพื่อการประดับตกแต่งให้ดูโก้เก๋ ไม่เข้าข่ายผิดศีลในข้อนี้ 7. เว้นขาดจากการกล่าวติรัจฉานกถา คือ การพูดคุยเรื่องเหลวไหล ไร้สาระ หรือเรื่องใดๆ ที่พา ให้จิตใจของผู้พูดและผู้ฟังตกต่ำจากคุณความดี ทำให้จิตใจห…
…นื้อหาเกี่ยวกับการปฏิบัติตนของภิกษุซึ่งรวมถึงการหลีกเลี่ยงการตกแต่งร่างกายให้งดงาม, การหลีกเลี่ยงการพูดคุยเรื่องไร้สาระ, และการหลีกเลี่ยงท่าทีโอ้อวดหรือการทำการงานรับใช้ผู้อื่น นอกจากนี้ยังมีมาตรการในการ…
สามัญญผลเบื้องกลาง
113
สามัญญผลเบื้องกลาง
เนื้อหาบทที่ 7 สามัญญผลเบื้องกลาง 7.1 สามัญญผลเบื้องกลาง 7.2 ละนิวรณ์ได้ ใจย่อมเป็นสมาธิ 7.3 นิวรณ์ 7.3.1 กามฉันทะ 7.3.2 พยาบาท 7.3.3 ถีนมิทธะ 7.3.4 อุทธัจจกุกกุจจะ 7.3.5 วิจิกิจฉา 7.4 ความหมายของสมาธ
บทที่ 7 เหล่านี้กล่าวถึงสามัญญผลเบื้องกลาง โดยเริ่มต้นจากนิยามของสมาธิและลักษณะของใจ พูดถึงนิวรณ์เช่นกามฉันทะ, พยาบาท, ถีนมิทธะ และอื่น ๆ นอกจากนี้ยังมีความหมายและประเภทของสมาธิ พร้อมด้วยก…
การชำระล้างใจที่เศร้าหมองด้วยบุญ
159
การชำระล้างใจที่เศร้าหมองด้วยบุญ
…นักขึ้น เสมือนสนิมใน เนื้อเหล็กฉะนั้น ได้กล่าวไว้แล้วว่า สาเหตุของ “เชื้อพาล” ซึ่งพาให้คนเราคิดชั่ว พูดชั่ว และทำชั่วทำบาปก็ คือ ใจที่เศร้าหมอง เนื่องจากถูกกิเลสห่อหุ้ม ใครก็ตามที่ก่อกรรมทำบาปไว้ เมื่อเก…
เมื่อจิตใจเศร้าหมองเกิดขึ้น หากปล่อยไว้อาจนำไปสู่การกระทำที่ผิดศีลธรรมและบาป พระพุทธเจ้าสอนว่า การชำระล้างจิตใจต้องทำด้วยบุญเท่านั้น เช่น การทำความดี, การให้, การรักษาศีล และการปฏิบัติภาวนา เพื่อให้ใจ
พระเทวทัตและพระเจ้าอชาตศัตรู: บทเรียนแห่งโยนิโสมนสิการ
163
พระเทวทัตและพระเจ้าอชาตศัตรู: บทเรียนแห่งโยนิโสมนสิการ
…ลยาณมิตรของโลกคือพระสัมมาสัมพุทธเจ้าแล้ว ก็ยังเอาดีไม่ได้ ทั้งนี้เพราะนิสัยที่คุ้นอยู่กับการคิดชั่ว พูดชั่วและทำชั่ว ได้ฝังลึกลงในกมลสันดานเสียแล้ว จากกรณีของพระเทวทัตนี้ กล่าวได้ว่า ผู้ที่ขาดการปลูกฝังอ…
บทความนี้สำรวจกรณีศึกษาของพระเทวทัตและพระเจ้าอชาตศัตรู โดยเน้นความสำคัญของโยนิโสมนสิการในกระบวนการพัฒนาจิตใจ พระเทวทัตเป็นตัวอย่างของผู้ที่ขาดการอบรมและถูกครอบงำด้วยมิจฉาทิฏฐิ ขณะที่พระเจ้าอชาตศัตรูแม
ความผิดในพระพุทธศาสนา
167
ความผิดในพระพุทธศาสนา
…ามรู้สึกนึกคิดจึงไม่มั่นคง เปลี่ยนแปลงกลับกลอกอยู่ตลอดเวลา ในข้อนี้ทุกคนย่อมรู้อยู่ แก่ใจ จึงมีสำนวนพูดกันว่า “เดี๋ยวดี เดี๋ยวร้าย” หรือ “พูดไม่อยู่กับร่องกับรอย” เป็นต้น ดังนั้นถึงแม้ บุคคลจะได้เคยกล่าว…
การสารภาพความผิดเป็นหลักสำคัญในพระพุทธศาสนา ผู้สารภาพแสดงว่ารู้ตัวว่าผิดและมีเจตนาจะไม่ทำผิดอีก การสารภาพที่มีประสิทธิภาพนั้นควรทำต่อหน้าผู้อื่นโดยเฉพาะพระสัมมาสัมพุทธเจ้าหรือพระอรหันต์ ซึ่งจะช่วยให้เ
การวัดคุณภาพของคนในสังคม
173
การวัดคุณภาพของคนในสังคม
…ณฑ์วัดคุณภาพของคน ได้กล่าวแล้วว่า คนดีต้องมีโยนิโสมนสิการ หรือกล่าวอีกอย่างหนึ่งก็คือ คนดีย่อมคิดดี พูดดี และ ทำดี แต่บางทีคนที่พูดดีและทำดีกับเราก็ใช่ว่าเขาจะคิดดีกับเราเสมอไป บางคนอาจทำเพียงเพื่อลวงให้…
…ร้ายแรง และวิธีในการวัดคุณภาพของคน โดยเฉพาะในบริบทของนักเรียนและพระภิกษุ การมีโยนิโสมนสิการในการคิด พูดและทำเป็นสิ่งสำคัญ พร้อมคำแนะนำในการปฏิบัติตนตามหลักศีล สมาธิ และปัญญา เพื่อบรรลุวัตถุประสงค์ในการบว…
การทำบาปและบุญในศาสนา
183
การทำบาปและบุญในศาสนา
… ลักทรัพย์ ตัดที่ต่อ ปล้นไม่ให้เหลือ ทำโจรกรรมในเรือนหลังเดียว ซุ่มอยู่ ที่ทางเปลี่ยว ทำชู้ภริยาเขา พูดเท็จ ผู้ทำไม่ชื่อว่าทำบาป แม้หาผู้ใดจะใช้จักรซึ่งมีคมโดยรอบเหมือนมีดโกน สังหารเหล่าสัตว์ในปฐพีนี้ให้…
เนื้อหานี้พูดถึงการกระทำต่าง ๆ และผลของการกระทำเหล่านั้นในแง่ของบาปและบุญ โดยมีการอ้างอิงถึงคำสอนของครูปูรณกัสสปแ…