ราช : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 804 / 821

อาม อุมมาฉบับจากพระใครพิฆู ๓.๒ การค้นหาสมาคมกับนักปราชญ์ ย่อมเป็นเหมือนบุคคลเอาไปให้อหของหอม แม้อไม่มีกลิ่นหอมฟุ้งไป จะนั้น ขช.(โพร) มก. ๑๘/๒๗ ๓.๓ ขขิตเ…

บทความนี้สำรวจแนวคิดเกี่ยวกับการค้นหาสมาคมกับนักปราชญ์ในพระพุทธศาสนา โดยเปรียบเทียบการสังคมกับผู้มีปัญญาให้เหมือนการหาหอมหรือดอกไม้ที่ทำให้สังคมมีความงา…

…ัมพุทธเจ้าเปรียบเหมือนช่างผู้ทำเครื่องประดับ พระธรรมเปรียบเหมือนเครื่องประดับ พระสงฆ์เปรียบเหมือนพระราชโองการที่ทรงประดับแล้วด้วยพระสังกัจจายน์ ข.ขฺ. (อรรถ) มค. ๑๙/๒๐

บทความนี้นำเสนอการเปรียบเปรยพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระธรรม และพระสงฆ์ ด้วยอุปมาที่หลากหลาย เช่น นายเรือ, ผู้ชุมทรัพย์, มิตรดี และดอกบัวบาน เพื่ออธิบายความสัมพันธ์อันสำคัญของทั้งสามในพระพุทธศาสนา และช่วยเ

…รําราคู โลกา เหมือนเขาเสนรุ้งเป็นภูเขา สูงสุด มีพระองค์ในที่ปลั้มนใจ เป็นผู้ประกอบด้วยปัญญา เป็นนักปราชญ์. ข.อป. (เทร) มก. 122/407 2.1.6 พระองค์เป็นเสมือนยาบำบัดโรค ทำให้บำพิษ คือ กิเลสนาคุนา ประดับด้วยก…

เนื้อหาเกี่ยวกับคุณความดีของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งถ่ายทอดผ่านอุปมาอุปไมย หลายตัวอย่างมีการเปรียบเทียบระหว่างพระองค์กับธรรมชาติและวัตถุที่มีค่าในสวรรค์และโลก เพื่อเน้นถึงความสูงส่งและความเป็นเลิศในคุ

…อันแวดล้อมไปด้วยงศรีวราเท่านั้น ดังว่าพระเจ้าจักรพรรดิอัน แวดล้อมไปด้วยเหล่าทงคีร ประดุจท้าวสักกาเทวราชอันแวดล้อมไปด้วยเหล่าทวยเทพ ปาน ว่าท่าวมหาทพรหมันอันแวดล้อมไปด้วยคณะพรหม. ทีปา. (อรรถ) มก. ๑๒/๒๖ ๒…

บทความนี้กล่าวถึงพระผู้นิมพระภาคอันทรงพลังที่แวดล้อมด้วยบริวาร และเปรียบเทียบกับความยิ่งใหญ่ของพระเจ้าจักรพรรดิและทวยเทพ นอกจากนี้ยังมีการอธิบายเกี่ยวกับการปฏิบัติตนในพระสรีระของพระอาคตและความสำคัญของ

…ผู้นำแล้วกล้าปราศจากภัย ประทับนั่งอยู่ท่ามกลางกองกำลังของทวย เหมือนพระยะครูอยู่ท่ามกลางฝูงวิน เหมือนราชสีห์ผู้ยิ่งอยู่ท่ามกลางฝูงมด จ นั้น. ข. พุทธ. (อรรถ) มค. ๓๒๗/๓๒๓ ๒.๓.๑๖ พระอาทิตย์ย้อมส่องแสงในเวลา…

บทความนี้สรุปถึงพระสัมมาสัมพุทธเจ้าผู้เลิศเหนือทุกสิ่ง โดยเทียบกับอำนาจและความงดงามของธรรมชาติ เช่น พระอาทิตย์และพระจันทร์ รวมถึงการมีอยู่อันยิ่งใหญ่ของพระองค์ เปรียบเทียบกับสิ่งอื่นในจักรวาลซึ่งแสดงถ

… ในหมู่มนุษย์ผู้หนึ่งมีชาติตระกูลสูง มีทรัพย์ มีวีร มีศิลปะ แกล้วกล้าเฉียบแหลม มีคุณต่างๆ กัน แต่พระราชาอ้อมสุขว่ารุ่งทั้งหลาย ฉันใด พระสัมมาสัมพุทธเจ้าอร่องเป็นผู้เลิศในเสรีวิเศษทั้งปวง ฉันใด มิิลิน ๒๒…

ในบทนี้มีการเปรียบเทียบหลายส่วนเกี่ยวกับพระสัมมาสัมพุทธเจ้าว่าเป็นผู้เลิศในเสรี่วิเศษ มีลักษณะที่แตกต่างกันในหมู่มนุษย์ และกล่าวถึงการไม่ประทุษร้ายต่อผู้บริสุทธิ์ ซึ่งสื่อถึงคุณธรรมและหลักธรรมที่สำคัญ

…น ฉันใด เมื่อพระตาคมสดจึงสรรธรรมปราสาททรงตรวจดูสัตว์ สัตว์ทั้งหลายที่ไม่ได้ทำความดี แน่นอน ณ ช้างพระราชา (เขา) เมื่อข้าวในที่อยู่แห่งเดียวกัน ก็ฉันนั้น ไม่มาถึงกลองแห่งพุทธะกุศ ทิม. (อรรล) มก. ๑๓/๑๕๐

บทความนี้สำรวจการเปรียบเทียบที่พบในพระไตรปิฎก ซึ่งพระนาคเสนได้ใช้การอุปมาว่า เหมือนทะเลที่ไม่เห็นแตร แต่รู้ว่ามีพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ในขณะที่การสื่อสารคำสอนเกี่ยวกับพระสัมมาสัมพุทธเจ้านั้นล้วนมีความลึก

…ลุพระสัพพัญญูญาณแล้ว หมดโลกาธุก็ไหวด้วยอนุภาพพระสัพ พัญญูญาณ นั้น พึงทราบเหมือนการกำจัดธุลีในตัวของราชสีห์. อัง.อจฺจก. (อรรถ) มก. ๓๔/๒๕ ๒.๕.๕ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงทำลายกิเลสที่เกิดแต่เดิม เหมือนนักรบผ…

เนื้อหานี้เสนอการวิเคราะห์คุณสมบัติและความเป็นเลิศของพระพุทธเจ้า เช่น การทำลายกิเลส ความไม่โกรธ และพุทธลักษณะที่แสดงถึงความบริสุทธิ์และความรักในธรรมชาติ การบรรลุพระสัพพัญญูญาณของพระองค์ทำให้เกิดการเปล

…มือนรูปศิลา และรปัง. ทิม. (อรรถ) มผ. ๑๓/๑๒๐ ๒.๖.๑๐ พระมหาบุรุษถึงกายท่อนบน เหมือนถึงกายท่อนหน้าของราชสีห์. ทิม. (อรรถ) มผ. ๑๓/๑๒๐ ๒.๖.๑๑ พระมหาบุรุษเรื่องพระปุษาภ์างค์ (หลัง) เต็ม อันที่จริงหลังของคน…

เนื้อหานี้กล่าวถึงลักษณะของพระมหาบุรุษที่ปรากฏในหลายด้าน เช่น ความสมดุลของร่างกายที่เปรียบเทียบกับราชสีห์ การมีพระวรยุทรที่สอดคล้องกับการเปรียบเทียบทางศิลปะ และลักษณะของพระคอที่สร้างเสียงก้อง กระตุ้นให…

๕๕ อุปมาอุปมัยจากพระไตรปิฎก ๒.๖.๔๕ ราชสีห์มีคางท้องล่างบริบูรณ์ท้องนบนไม่บริบูรณ์ แตะพระมหาราชบริบูรณ์แม้ทั้งสอง ดูจางบ่งบ่องของราชสีห์ เป…

เนื้อหาในพระไตรปิฎกที่เกี่ยวข้องกับอุปมาอุปมัยของพระกุมารซึ่งมีลักษณะเด่นต่างๆ เช่น พระคาง, ฟัน, และพระเนตร ที่มีความงดงามและมีความหมายลึกซึ้ง นำเสนอให้เห็นคุณธรรมและความบริสุทธิ์ของการแสดงออกในบุคลิก

…าว) ทั้งสิ้นเต็มบริสุทธิ์ใจอจ่อมทวพระกรรณเบื้องซ้าย งดงามเหมือนแผ่นอูนิษ (มงกุฎ) เครื่องประดับของพระราชา ในนัยแรก พระอุมาเทวะลือพระเทวีจุรุณปฐมอวัยวะรอบพระพักตร์ ในที่สอง พระอุมาเทวะเป็นปริมณฑลในที่ทั้งป…

เนื้อหานี้นำเสนอถึงลักษณะและความงามของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าตามที่ปรากฏในพระไตรปิฎก มีการอธิบายถึงพระเนตรที่บริสุทธิ์ ความงามของพระวรกายและพระสรีระ รวมถึงเปรียบเทียบกับดอกบัวและท้องฟ้าที่ระบระยิบด้วยดาว

…านในอาการเสด็จ พระพุทธดำเนินงานน่า ทรงยังมุขโลกกับทั้งเทวโลกก็ไร้รังสีส่งราม ดั่งพระอายสวาส ดั่งโสรสราช สีที่เที่ยวไปถึงสีทอง ทรงยังสัตว์เป็นอันมากให้ยินดี เสด็จถึงบรื่นในประเสริฐสุด ม.ม. (อรรถ) มก. ๒๐/…

เนื้อหาเกี่ยวกับการเปรียบเทียบลักษณะความงามของพระพุทธองค์และพระโพธิสัตว์ในพระไตรปิฎก โดยยกตัวอย่างถึงรัศมีและความสง่างามที่เหมือนกับธรรมชาติและวัตถุที่งดงามต่างๆ เช่น ดอกบัว ต้นปาริฉัตร และดวงจันทร์ ซ

…แดนแห่งสิขาเขาย่อมไม่มีแกะสาหวะสัมมาสัมพุทธเจ้าทั้งหลาย เหมือนอย่างว่า ดอกไม้ และผลไม้ที่มีอยู่ในพระราชอุทยาน คนหล่าอื้นเก็บดอกไม้ และผลไม้เหล่านั้นไปอนมีโทษ ส่วนพระราชาชทรงบริโภคได้ตามพระราชอิจฉาย ข้อนี…

บทความนี้สำรวจถึงคำสอนจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้าผ่านการเปรียบเทียบที่ลึกซึ้งในพระธรรม โดยนำเสนอความเปลี่ยนแปลงและความไม่เที่ยงของสิ่งต่าง ๆ ที่มีอยู่ในชีวิต พร้อมกับการบรรยายถึงคุณค่าของธรรมที่ไม่สามารถทำ

…มก. ๑๓/๑๒๒ ๓.๙ ธรรมที่แตกต่างกัน แต่ให้สำเร็จประโยชน์อย่างเดียวกัน คือ ฆ่าเกลียดเหมือนกัน เหมือนพระราชามเสน่ห์ต่างๆ กัน คือ ทัพช้าง ทัพม้า ทัพพา ทัพเท้า ย่อมให้สำเร็จสรรพอยากเดียวกัน ย่อมนะซิกลืออย่างเด…

เอกสารนี้นำเสนออุปมาอุปไมยที่ปรากฏในพระไตรปิฎก สื่อถึงความงามและคุณค่าของพระธรรม โดยเปรียบเทียบกับสิ่งต่างๆ เช่น พระอาทิตย์ พระจันทร์ และความงามของผู้มีจิตใจดี ความสำคัญของพระธรรมและพระวินัยในชีวิตของ

…ระบรมศาสดาจะทรงยอองคุณของพระสงฆ์ไว้บารมี เหมือนดมเมี่ยวปิ้ยั้งมีชีวิต ย่อมย่อมคุณของบุตรในที่เฝ้าพระราชทมฺกลางหมู่เจ้านายและสนานดี. มิน. ๑๔๔ ๔.๑๙ เจ้ามิลินต์ตรัสถามพระนาคเสนว่า สมณะทูลสิ่งใดคุซิผ้าสะมุ…

ในบทสนทนานี้ พระเจ้ามิลินต์ตั้งคำถามต่อพระนาคเสนเกี่ยวกับการไม่รับถวายผ้าจากพระนางปชาบดีโคดมี้ และได้เรียนรู้ถึงเหตุการณ์ต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการบรรลุธรรม รวมถึงการเปรียบเทียบและการรับรองความเป็นพระอ

๗๐ อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ๒.๘ ธรรมดาราชสีห์อย่าไม่สะสมอาหาร กินคราวหนึ่งแล้วไม่เก็บไว้อีก ฉันใด ภิกษุผู้ปรารถนาความเพียรไม่ควรสะสมอาหาร ฉัน…

…น้นถึงความสำคัญของการมีสติและการพิจารณาอย่างถี่ถ้วนในการดำเนินชีวิต โดยได้เปรียบเทียบการเก็บอาหารของราชสีห์กับการปฏิบัติตนของภิกษุผู้มีความเพียร นอกจากนี้ยังเน้นถึงอันตรายของการโลภและการเลือกเส้นทางในอนา…

…คือ แก่มารดา บิดา แก่บุตร ธิษยา แก่วาสนธรรม ครับรับใช้ แก่มิตรสหาย แก่สมณพรามณ์ เปรียบเหมือนหมานมข้าราชาถุงตังให้คงาม ย่อมมีความประโยชน์ เพื่อเกื้อกูลเพื่อความสุขแก่เป็นอันมาก. อัง.ปัญจก. (พุทธ) มก. ๖๗/…

บทความนี้กล่าวถึงหลักธรรมจากพระไตรปิฎกเกี่ยวกับบุญและบาป ว่าบุญและบาปเป็นสมบัติที่ติดตามผู้ทำไปในทุกกาล. กล่าวถึงความสำเร็จในความมุ่งหมายและการสร้างบารมีเพื่อการรู้แจ้งในอริยสัจ. นอกจากนี้ยังชี้ให้เห็

…นั้น ปัญญามิในบุคคลใด ศิลป์ก็ในบุคคลนั้น ปัญญาเป็นของบุคคลผู้มีศิล ศิลเป็นของบุคคลผู้มีปัญญา และนักปราชญ์ย่อมกล่าวศิล论ปัญญาว่า เป็นยอดในโลก เหมือนบุคคลล้างมือด้วยมือ หรือถ้างเท้าด้วยเท้า ฉะนั้น. ทีสี. (พ…

เนื้อหาเกี่ยวกับอุปมาอุปมัยจากพระไตรปิฎกซึ่งอธิบายถึงความสำคัญของปัญญาและศิลป์ในตัวบุคคล เปรียบเทียบผ่านคำสอนและวิธีคิดที่ถูกต้อง อาทิเช่น ความสัมพันธ์ระหว่างปัญญาและศิลป์ในมนุษย์ ซึ่งเป็นหลักสำหรับกา

…ี่ ๑ มีศิลปะ ถ้าบุคคลมีความคิดเห็น แม้มีเสน่าน้อย ย่อมชนะบุคคลผู้ไม่มีความคิดเห็นที่มีเสมามากได้ พระราชาพระองค์เดียว ย่อมชนะพระราชาทั้งหลายได้ ดูดวงอาทิตย์อุทัยกำจัดความมิด จะนั้น

…ต ๑. มีศิลปะ ๑.๑ ถ้าบุคคลมีความคิด แม้มีเสน่ห์น้อย ย่อมชนะบุคคลผู้ไม่มีความคิดที่มีเสน่ห์มากได้ พระราชะพระองค์เดียว ย่อมชนะพระราชาทั้งหลายได้ ดูดวงอาทิตย์ยิ่งกว่าจัดความมิด ฉะนั้น จุฬาฯ (โฆษิต) มก. ๒๓/๑…

บทนี้นำเสนออุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎกที่กล่าวถึงความสำคัญของความคิดและการมีศิลปะที่สามารถนำไปสู่การได้รับชัยชนะ ต่อให้ผู้มีเสน่ห์น้อย แต่ถ้ามีความคิดก็สามารถชนะผู้ที่มีเสน่ห์มากได้ นอกจากนี้ยังพูดถึงการ