หน้าหนังสือทั้งหมด

การปฏิบัติสมถกัมมัฏฐานและอสุภกัมมัฏฐาน
14
การปฏิบัติสมถกัมมัฏฐานและอสุภกัมมัฏฐาน
…ะเอียดและวิธีการปฏิบัติสมถกัมมัฏฐานหมวดหนึ่งซึ่งเหมาะ กับคนราคจริต คือ อสุภกัมมัฏฐาน 1.1 ความเป็นมา ร่างกายมนุษย์ถือเป็นส่วนสำคัญในการเป็นพื้นฐานเพื่อรองรับการทำกุศล เพื่อไปสู่ฝั่ง แห่งพระนิพพานแต่ทว่ามีผู้ค…
…งบและหลุดพ้นจากนิวรณ์ทั้งห้า บทเรียนนี้เน้นการศึกษาอสุภกัมมัฏฐานซึ่งช่วยให้ผู้ปฏิบัติเห็นความจริงของร่างกายมนุษย์ซึ่งมีความไม่งามที่ถูกซ่อนไว้หลังเครื่องประดับ ตัวอย่างเช่น ร่างกายมีส่วนประกอบมากมายที่ไม่สะอ…
ความเข้าใจเกี่ยวกับร่างกายและอสุภะ
15
ความเข้าใจเกี่ยวกับร่างกายและอสุภะ
พระราชาหรือเป็นยาจกวณิพกก็ตาม ก็นับว่ามีร่างกายที่เป็นปฏิกูล ไม่สะอาด มีกลิ่นเหม็น เสมอเหมือนกัน ไม่มีความแตกต่างกันเลย ร่างกายนี้ เมื่อเราแปรงฟันห…
บทความนี้เน้นความเข้าใจเกี่ยวกับร่างกายมนุษย์ว่าเป็นปฏิกูล แม้จะถูกปกปิดด้วยเครื่องสำอางหรือเสื้อผ้าแต่แท้จริงแล้วมีความน่าเกลียด ส่งผลให้ม…
การพิจารณาสภาพแวดล้อมและซากศพในอสุภกัมมัฏฐาน
17
การพิจารณาสภาพแวดล้อมและซากศพในอสุภกัมมัฏฐาน
…สะดุ้ง หวาดกลัว จิตฟุ้งซ่านเหมือนจะเป็นบ้า ดังนั้นจึงควรตั้งสติไว้ให้ดี บรรเทาความกลัว และสอนตนว่า “ร่างกายของคนเราที่ตายแล้วจะลุกขึ้นติดตามไม่ได้ จริงอยู่ ถ้าก้อนหินหรือต้นไม้ที่อยู่ใกล้ อสุภนิมิตนั้น จะลุก…
เมื่อเข้าถึงสุสาน ควรสังเกตสภาพแวดล้อมโดยรวมเพื่อเตรียมตัวสำหรับการปฏิบัติอสุภกัมมัฏฐาน เพื่อหลีกเลี่ยงความกลัวจากการเห็นเงาหรือสิ่งผิดปกติ การพิจารณาซากศพต้องมีระเบียบเพื่อไม่ให้เกิดความกลัวโดยการเลื
การเจริญอสุภะและการพิจารณาความไม่สวยงามของร่างกาย
22
การเจริญอสุภะและการพิจารณาความไม่สวยงามของร่างกาย
…พิจารณาซากศพหรือร่างที่ปราศจากชีวิตดังกล่าว มาแล้ว ยังสามารถพิจารณาความเป็นอสุภะ หรือความไม่สวยงามในร่างกายของมนุษย์ที่ยังมี ชีวิตอยู่ ได้เช่นกัน โดยจะพิจารณาร่างกายของตนหรือผู้อื่นก็ได้ ดังต่อไปนี้ (พองอืด)…
บทความนี้มีการกล่าวถึงการเจริญอสุภะที่เป็นวิธีการพิจารณาความไม่สวยงามในร่างกาย ไม่ว่าจะเป็นซากศพที่ไม่มีชีวิตหรือร่างกายที่ยังมีชีวิต นอกจากนี้ยังพูดถึงปัจจัยที่ทำให้ผู้ปฏิบัติอา…
การเจริญอสุภกัมมัฏฐานในพุทธศาสนา
24
การเจริญอสุภกัมมัฏฐานในพุทธศาสนา
…เป็นอันมาก 10. อฏฐิกอสุภ เป็นสัปปายะแห่งบุคคลผู้มักกำหนัดในสมบัติแห่งฟัน เพราะประกาศ ความที่กระดูกในร่างกายนี้เป็นของปฏิกูล 1.7 ตัวอย่างบุคคลที่เจริญอสุภกัมมัฏฐาน ในสมัยพุทธกาลมีตัวอย่างบุคคลที่เจริญอสุภกัมม…
…ื้อหานี้สำรวจเกี่ยวกับอสุภกัมมัฏฐานในพุทธศาสนา โดยเน้นถึงความสำคัญของการพิจารณาความไม่เป็นนามธรรมของร่างกาย เพื่อให้สามารถเข้าถึงอารมณ์ที่แท้จริงของการดับทุกข์ ตัวอย่างเช่น พระมหากาลที่สามารถเข้าถึงอรหัตต์ได…
การเจริญอรูปฌานในพระพุทธศาสนา
100
การเจริญอรูปฌานในพระพุทธศาสนา
…ขึ้น ผู้ที่เป็นนักบวชประเภทโยคีต่างๆ บำเพ็ญ ฌานถึงขั้นปัญจมฌานลาภี (ฌานที่ 5) มีความคิดกันขึ้นมาว่า ร่างกายนี้เป็นต้นเหตุของความ ทุกข์ต่างๆ เช่น ต้องเจ็บป่วย แก่ชรา การทะเลาะวิวาทประหัตประหารกันก็ดี โรคภัยก็…
…บางกลุ่มที่แม้จะบรรลุฌานก็ยังยึดติดในทิฏฐิที่ไม่ถูกต้อง การปฏิบัติในอรูปกัมมัฏฐานจะมีการมองถึงโทษของร่างกาย ในส่วนที่เป็นการมองเห็นอรูปภูมิว่าเป็นภูมิที่ไม่มีทุกข์ ทางพระพุทธศาสนาแนะนำให้เข้าใจความทุกข์ที่เก…
จตุธาตุววัตถาน: การพิจารณาธาตุแห่งร่างกาย
127
จตุธาตุววัตถาน: การพิจารณาธาตุแห่งร่างกาย
…าวไว้ในคัมภีร์ วิสุทธิมรรค ในมหาสติปัฏฐานสูตรได้อธิบายไว้ว่า กัมมัฏฐานนี้เป็นส่วนหนึ่งของการพิจารณา ร่างกาย ดังต่อไปนี้ “ภิกษุย่อมพิจารณา เห็นกายนี้แหละ ตามที่ตั้งอยู่ โดยความเป็นธาตุว่า ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุ…
…จริญจตุธาตุววัตถาน ซึ่งเป็นกัมมัฏฐานขั้นสุดท้าย การพิจารณาธาตุ 4 ได้แก่ ดิน น้ำ ไฟ และลม ที่มีอยู่ในร่างกาย โดยการทำความเข้าใจในธรรมชาติของร่างกายและการปล่อยวางตัวตน ช่วยให้จิตใจเป็นอิสระ โดยหลักการดังกล่าวอ…
การพิจารณาธาตุทั้ง 4 ในร่างกาย
129
การพิจารณาธาตุทั้ง 4 ในร่างกาย
ธาตุทั้ง 4 นี้ เป็นส่วนที่ประกอบขึ้นเป็นร่างกาย การที่เรียกว่า หญิง ชาย เรา เขา สัตว์ บุคคล มนุษย์ เทวดา พรหม นั้น หาใช่อื่นไม่ แท้จริงก็ได้แก่ธาตุ…
ธาตุทั้ง 4 ประกอบขึ้นเป็นร่างกาย ไม่ว่าจะเป็นหญิง ชาย สัตว์ หรือบุคคล เมื่อพิจารณาถึงธาตุดังกล่าว เราจะเห็นว่าเป็นเพียงรูปแบบที่เกิด…
การพิจารณาธาตุในร่างกายและการอาศัย
130
การพิจารณาธาตุในร่างกายและการอาศัย
…ิฐ ปูน ทราย รวมกันปรากฏขึ้น โดยส่วนล่างมีแผ่นดินรองรับ ส่วนบนและรอบบริเวณมีอากาศล้อมรอบ ข้อนี้ฉันใด ร่างกายของ กระดูก 300 ท่อนเศษ เส้นเอ็น 900 ก้อนเนื้อ 900 ผิวหนังทั่วกายใหญ่ประมาณ เท่าเมล็ดมะขามป้อม มีอยู่…
เนื้อหานี้พูดถึงการพิจารณาร่างกาย ว่าประกอบไปด้วยธาตุต่างๆ โดยเฉพาะการอาศัยของไม้ อิฐ ปูน และร่างกายที่ประกอบด้วยกระดูก เส้นเอ็น และห…
การศึกษาเกี่ยวกับส่วนประกอบของร่างกาย
132
การศึกษาเกี่ยวกับส่วนประกอบของร่างกาย
…อมปลวก สิ่งทั้งหลายนั้น ปราศจากความคิดคำนึงและไตร่ตรองถึงกันและกัน ผมทั้งหลาย เป็น โกฏฐาสแผนกหนึ่งในร่างกายนี้ ไม่มีความคิด เป็นของกลาง ๆ ว่างเปล่า ไม่มีวิญญาณ เป็นของ แข้นแข็ง เป็นปฐวีธาตุ 1.2 โลมา : ขนทั้ง…
เนื้อหานี้เกี่ยวข้องกับการอธิบายการเกิดขึ้นของส่วนต่างๆ ของร่างกายมนุษย์ ซึ่งประกอบด้วย ผม, ขน, เล็บ, และฟัน โดยส่วนประกอบเหล่านี้ถูกนำเสนอผ่านการเปรียบเทียบกับสิ่งต่…
การพูดถึงธาตุในร่างกาย: น้ำฝน เสมหะ น้ำหนอง และเลือด
138
การพูดถึงธาตุในร่างกาย: น้ำฝน เสมหะ น้ำหนอง และเลือด
…รังบวบขม สิ่งทั้งหลายนั้นปราศจากความคิด คำนึง และความไตร่ตรองถึงกันและกัน น้ำดีเป็นโกฏฐาสแผนกหนึ่งในร่างกายนี้ ไม่มีความคิด เป็นของกลาง ๆ ว่างเปล่า ไม่มีวิญญาณ เป็นของเหลว มีอาการซึมซาบได้ เป็นอาโปธาตุ 2.2 เ…
เนื้อหาเกี่ยวกับธรรมชาติของน้ำฝน เสมหะ น้ำหนอง และเลือดในร่างกายมนุษย์ ว่ามีคุณสมบัติอย่างไร ทำหน้าที่อะไร และการมีอยู่ของมันในร่างกายมนุษย์อธิบายถึงความสัมพันธ์ระห…
ความเข้าใจเกี่ยวกับสาระสำคัญของอาโปธาตุในร่างกาย
140
ความเข้าใจเกี่ยวกับสาระสำคัญของอาโปธาตุในร่างกาย
…ามือ หลังมือ ฝ่าเท้า หลังเท้า ดั้งจมูก หน้าผาก และจะงอยบ่า ในเวลาที่ร้อนเพราะไฟเป็นต้น ในตำแหน่งแห่งร่างกายมีฝ่ามือเป็นต้นกับมัน เหลวนั้น ตำแหน่งแห่งร่างกายมีฝ่ามือเป็นต้น หารู้ไม่ว่ามันเหลวท่วมเราอยู่ มันเห…
บทความนี้สำรวจสาระเกี่ยวกับอาโปธาตุในร่างกาย อธิบายลักษณะของของเหลวที่มีอาการซึมซาบ เช่น น้ำลาย น้ำมูก และไขข้อ โดยใช้การเปรียบเทียบเชิงสัญลักษณ…
ธาตุ 4 ในร่างกายมนุษย์
144
ธาตุ 4 ในร่างกายมนุษย์
…มติกันเรียกว่าเป็นผม เมื่อแยกกันออก แล้ว ก็ย่อมไม่เรียกว่า ผม 3. จุณฺณโต โดยความแยกละเอียด กล่าวคือ ร่างกายนี้ประกอบด้วยส่วนย่อย ต่าง ๆ นับไม่ถ้วนในรูปแบบเป็นเซล และเป็นกล้ามเนื้อซึ่งเป็นปฐวีธาตุ สามารถลดลงเ…
เนื้อหาเกี่ยวกับธาตุ 4 ในร่างกายมนุษย์ ซึ่งประกอบไปด้วย ปฐวี (ดิน), อาโป (น้ำ), เตโช (ไฟ) และ วาโย (ลม) โดยแต่ละธาตุมีบทบาทที่สำคัญใ…
การเจริญจตุธาตุววัตถานเพื่อเข้าถึงพระธรรมกาย
147
การเจริญจตุธาตุววัตถานเพื่อเข้าถึงพระธรรมกาย
… ของพวกเรา ในธาตุทั้งปวงก็มีนัยเช่นเดียวกัน 13. ปจฺจยวิภาคโต โดยการจำแนกปัจจัยธรรมของธาตุนั้น ๆ คือ ร่างกายของ สัตว์ทั้งหลายปรากฏมีขึ้นเนื่องมาจากสมุฏฐานทั้ง 4 คือ กรรม จิต อุตุ อาหาร บางส่วนมีกรรม เป็นประธา…
การเจริญจตุธาตุววัตถานในคัมภีร์วิสุทธิมรรคอธิบายว่า ธาตุทั้ง 4 ในร่างกายเป็นปรากฏการณ์ที่ต้องใช้ปัญญา สามารถเข้าถึงได้เพียงอุปจารสมาธิ ผู้ปฏิบัติต้องทำใจนิ่งอยู่ที่ศูนย์กลา…
กิเลสและวงจรชีวิตสรรพสัตว์
30
กิเลสและวงจรชีวิตสรรพสัตว์
… 2 ส่วน ได้แก่ กาย กับ ใจ ใจมีหน้าที่คิด แล้วบงการให้กายแสดงพฤติกรรมต่าง ๆ เมื่อพิจารณาเราจะเห็นว่า ร่างกายเป็นสมบัติอันล้ำค่า ของมนุษย์ทุกๆ คน เป็นอุปกรณ์ในการสั่งสมบุญบารมี แต่บางเวลาย่อมมีโอกาสอ่อนแอ เจ็บ…
บทนี้กล่าวถึงวงจรชีวิตที่สรรพสัตว์ต้องเวียนว่ายตายเกิด เนื่องจากยังมี 'กิเลส' ที่บังคับให้ทำกรรม ส่งผลให้ต้องประสบวิบากต่างๆ บทเรียนจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้เน้นถึงบทบาทของใจในการกระทำ โดยใจเป็นหัวหน้
ความรู้และวิญญาณในขันธ์ 5
117
ความรู้และวิญญาณในขันธ์ 5
…ี้ก็ไม่อยากได้ในเบญจขันธ์ จะปล่อย ไม่ยึดถือ ใจว่าง เอาธุระแต่ ความบริสุทธิ์ของใจ เมื่อใจเย็นเป็นสุข ร่างกายก็สบาย สมบูรณ์ เป็นหนทางหมดจดขั้นที่ 2 ขั้นที่ 3 เมื่อใดเห็นว่า ธรรมทั้งหลายมิใช่ตัว กายมนุษย์และกาย…
การมีธาตุในตัวบริสุทธิ์ส่งผลให้จิตใจเบิกบานและคิดสร้างสรรค์ ในการเรียนรู้เรื่องขันธ์ ผู้ศึกษาได้เข้าใจความไม่เที่ยงของสังขารและสามารถประคับประคองตนเองไม่ให้กระทำความชั่ว การทำให้ธาตุบริสุทธิ์นั้นใช้หล
ความทุกข์ในธัมมจักกัปปวัตนสูตร
189
ความทุกข์ในธัมมจักกัปปวัตนสูตร
…ว้ว่า “ความเกิดเป็นทุกข์ร่ำไป 2. ชราทุกข์ คือ ความแก่เป็นทุกข์ เมื่อความแก่เกิดขึ้น ย่อมครอบงำสังขารร่างกายของ สัตว์ทั้งหลายให้คร่ำคร่า เปลี่ยนแปลง ผมหงอก ฟันหัก แก้มตอบ ตามืดมัว หูตึง อาการเหล่านี้ เป็นเพีย…
…รเกิดรวมถึงความเจ็บปวดในครรภ์ของมารดา ชราทุกข์ ซึ่งหมายถึงความเจ็บปวดจากการแก่ตัวและการเสื่อมโทรมของร่างกาย และมรณทุกข์ ที่เกี่ยวข้องกับความตายและการละทิ้งร่างกายเมื่อถึงวาระสุดท้าย แนวทางการแสดงความทุกข์นี้…
การศึกษาเกี่ยวกับวิญญาณธาตุและขันธ์ 5
239
การศึกษาเกี่ยวกับวิญญาณธาตุและขันธ์ 5
…งมนุษย์หรือ สัตว์ทั้งหลาย 11.1.3 ขันธ์ 5 ส่วนหยาบ รูป คือ สิ่งที่มองเห็นได้ และสัมผัสได้ เป็นส่วนของร่างกายนี้ ประกอบด้วยธาตุ 4 คือ ดิน น้ำ ลม ไฟ เช่น ธาตุดินคือเนื้อหนัง ขน เล็บ ฟัน เป็นต้น ธาตุน้ำคือน้ำเลื…
…นการเห็น จำ คิด และรู้ ขณะที่วิญญาณขันธ์เป็นเพียงผลผลิตของการรับรู้เท่านั้น ขันธ์ 5 ประกอบด้วย รูป (ร่างกาย) และนาม (ใจ) ซึ่งแบ่งออกเป็น 4 ธรรมชาติ ได้แก่ เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ ที่ทำหน้าที่เชื่อมโยงกั…
ปฏิจจสมุปบาทแบบข้ามภพข้ามชาติ
262
ปฏิจจสมุปบาทแบบข้ามภพข้ามชาติ
…่ทำให้เป็นกายมนุษย์ เกิดเป็นนามรูป แล้วมีสฬายตนะ โดยที่ในตอนแรกสฬายตนะจะรวมเป็นจุดเดียวกัน แต่เมื่อ ร่างกายเติบโตขึ้น สฬายตนะก็แยกออกไปตามฐานต่างๆ แล้วเกิดการรับรู้แม้ว่าอยู่ในครรภ์มารดา กระทั่งคลอดออกมาจากค…
บทความนี้นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับปฏิจจสมุปบาทในมุมมองข้ามภพข้ามชาติ โดยเริ่มจากการวิเคราะห์การเกิดปฏิสนธิวิญญาณในครรภ์มารดา การแยกสฬายตนะ และการเกิดเวทนา ที่ส่งผลต่อการสร้างกรรมในปัจจุบันและอนาคต ซึ่งทำใ
ธรรมะเพื่อประชา: แนวคิดการบำเพ็ญบารมี
33
ธรรมะเพื่อประชา: แนวคิดการบำเพ็ญบารมี
…ด้ช่วงเวลาหนึ่งเท่านั้น อยู่ได้ด้วยอาหาร ต้องมีปัจจัยสี่ เป็นสิ่งหล่อเลี้ยง หากขาดสิ่ง เหล่านี้แล้ว ร่างกายย่อมไม่ดำรงอยู่ได้ หากเกิดมาแล้วขาดปัจจัยสี่ คือ อาหาร เครื่องนุ่งห่ม
บทความนี้พูดถึงการบำเพ็ญบารมีจากตัวอย่างพระทีปังกรพุทธเจ้าที่ใช้ร่างกายของตนในการให้พระพุทธองค์เดินข้ามโคลน เหตุการณ์นี้สื่อถึงการมีจิตใจในการทำความดีและการสร้างบุญบารมีให…