วิภังค์ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 6 / 6

…ห้คน ทุคตะ แต่นั้น ให้บุคคลที่รัก ต่อนั้นให้ตน ดังนี้ ลำดับที่กล่าวใน อรรถกถานี้ ไม่สมกับพระบาลี (ในวิภังค์) ที่มีคำว่า ทุคคติ ทุรูเปต์ (ยากแค้นแสนเข็ญ) เป็นต้น เพราะเหตุนั้น พระโยคาวจรจึงเริ่มทำ ภาวนาในกรุณ…

ในเนื้อหานี้ พระโยคาวจรแนะนำให้ระงับความขึ้งเคียดในบุคคลที่เป็นศัตรูด้วยแนวทางของการแผ่กรุณา นอกจากนี้ยังเน้นถึงการที่จะเจริญกรุณาในทุกกรณีที่บุคคลประสบความเสื่อม และการทำสีมสัมเภทในชนทั้ง 4 เพื่อให้ค

…ิดขึ้นว่า "สัตว์ผู้นี้บันเทิง หนอ โอ สาธุ ดีแท้" แท้จริง ท่านอาศัยอำนาจแห่งความข้อนี้แหละ กล่าวไว้ในวิภังค์ว่า "อนึ่ง ภิกษุมีใจสหรคตกับมุทิตา แผ่ไปตลอดทิศ · โย ที่ โย อฏฐกถาย นั้นเป็น สากังขคติ ของประโยคหน้า…

เนื้อหานี้เสนอวิธีการเจริญมุทิตาภาวนาในพระพุทธศาสนา โดยเน้นถึงความสำคัญของการเลือกบุคคลที่เหมาะสมในการฝึกฝนจิตใจ ซึ่งบุคคลที่รักถือเป็นปัจจัยที่ทำให้สามารถพัฒนามุทิตาได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ยัง

…ิดขึ้น ต่อนั้นจึงยังอุเบกขาให้เกิดขึ้นใน บุคคลประเภทอื่น ๆ มีบุคคลที่รักเป็นอาทิ สมคำที่กล่าวไว้ (ในวิภังค์) บทตติยาวิเสสนะข้างหน้า คือ ปฏิลาธติกจตุกฺกชฌาเนน กล่าวทั้งตึกฌาน และจตุก ฌาน แล้วบทหลังจะมีกล่าวแต…

ในบทความนี้กล่าวถึงการเจริญมุทิตาและอุเบกขาพรหมวิหาร โดยมีรายละเอียดในการเริ่มทำอุเบกขาภาวนาออกจากฌานที่ ๓ หรือ ๔ ผ่านการสังเกตเห็นโทษและอานิสงส์ของการปฏิบัติภาวนาต่าง ๆ ผู้ที่มีความสนใจและต้องการเจริ

…กล่าวตอนต้นนั้น ตรัสหมายเอาสมาธิ ในอารมณ์อื่น มิใช่อารมณ์แห่งอัปปมัญญา ๒. มหาฎีกาว่า เช่นในอัปปมัญญาวิภังค์ ในจิตตุบาทกัณฑ์เป็นต้น

บทความนี้กล่าวถึงการพัฒนาสมาธิและการพิจารณากายในกายตามคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าซึ่งมีความสำคัญในการดำเนินชีวิตอย่างมีสติและเป็นสุข จากการที่ภิกษุได้เจริญสมาธิและมีความเข้าใจในอัปปมัญญา รวมถึงการจำแนกประ

…ก้าว ล่วงไปแล้ว อารมณ์ก็เป็นอันก้าวล่วงอารมณ์ไว้ ในอากาสานัญจา ยตนะนั้น ตรัสแต่การก้าวล่วงสัญญาไว้ในวิภังค์ อย่างนี้ว่า "บรรดา สัญญาเหล่านั้น รูปสัญญาทั้งหลายเป็นอย่างไร ? สัญญา คือ ความจำได้ ความหมายรู้อันใ…

เนื้อหาเกี่ยวกับรูปสัญญาและอารมณ์ที่มีความสัมพันธ์กับฌาน และอธิบายถึงการก้าวล่วงสัญญาที่ไม่มีแก่ผู้ที่ยังไม่หายรักในอารมณ์ โดยรายละเอียดคลุมถึงการเข้าถึงอากาสานัญจายตนะ ซึ่งสำคัญต่อการปฏิบัติในทางพุทธ

…กัน หรือซึ่งสัญญาทั้งหลายอันมีสภาวะต่าง ๆ กัน ก็เพราะสัญญาเหล่านั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสจำแนกไว้ในวิภังค์อย่างนี้ว่า "ในสัญญาเหล่านั้น นานัตตสัญญา เป็นไฉน ? สัญญา คือ ความจำได้หมายรู้แห่งพระ โยคาวจร ผู้ประ…

ในบทนี้ได้กล่าวถึงการเข้าใจธรรมชาติของอรูปฌานที่มีอาเนญชาและสันตวิโมกข์ โดยลักษณะของปฏิฆสัญญาที่ผ่านมา กล่าวถึงประสบการณ์ของอาฬารดาบสที่ไม่ได้ยินเสียงแม้มีเกวียนจำนวนมาก ผ่านความปรองดองในการพิจารณาสัญ

…าศ อนึ่ง ความเป็นอนันตะในอากาศนั้น พึงทราบ (ว่าเป็น) ด้วยอำนาจ แห่งมนสิการก็ได้ เพราะเหตุนั้นแหละ ในวิภังค์จึงว่า "ภิกษุทั้ง ดำรงจิตไว้มั่นในอากาศนั้น แผ่ไปหาที่สุดมิได้ เหตุนั้น จึงเรียกว่า 'อนนฺโต อากาโส -…

บทความนี้นำเสนอข้อมูลจากวิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ โดยมีการวิเคราะห์ความหมายของปาฐะซึ่งกล่าวถึงรูปสญฺญาน์และคำสอนเกี่ยวกับอากาศที่เป็นอนันตะ โดยชี้ให้เห็นถึงการละทิ้งอารมณ์ต่าง ๆ และแนวคิดในธรรมะว่าด้

…ศเป็นที่ยึดหน่วงอยู่นั้นโดยไม่มีส่วนเหลือ ก็เท่ากับมนสิการว่า (วิญญาณ) ไม่มีที่สุด แม้คำใดที่กล่าวในวิภังค์ว่า "อนนต์ วิญญา ณนฺติ ตญฺเญว อากาส์ วิญญาเณน ฯเปฯ เตน วุจจติ อนนต์ วิญญาณ" ดังนี้ บทว่า "วิญญาเณน" …

ในบทนี้พูดถึงการวิเคราะห์ความหมายของวิญญาณที่เชื่อมกับอากาศ โดยใช้หลักของมนสิการที่กล่าวถึงลักษณะของวิญญาณว่าเป็นอนันตะ ซึ่งไม่สามารถนับจำนวนได้และวิเคราะห์เพิ่มเติมเกี่ยวกับวิญญาณในทางพระพุทธศาสนา บท

…อน ๑ - หน้าที่ 251 เปล่า เปล่า' 'วิวิตต์ วิวิตต์ - ว่าง ว่าง" ดังนี้ (นั่นเอง) แม้คำ ใดที่กล่าวไว้ในวิภังค์ ว่า "คำว่า นตฺถิ กิญจิ คือทำวิญญาณนั้นแล ไม่ให้มี ให้ปราศไป ให้อันตรธานไป (จน) เห็นว่าไม่มีอะไร ๆ เ…

ในเนื้อหานี้มีการวิเคราะห์คำว่า 'นตฺถิ กิญจิ' ซึ่งหมายถึงการทำให้วิญญาณไม่เหลืออยู่ และอธิบายเกี่ยวกับการเข้าถึงอากิญจัญญายตนะ ว่ามีอรรถที่กล่าวถึงการปราศไปแห่งวิญญาณ โดยในสภาวะนี้ไม่มีแม้แต่ความรู้สึ

…รียกว่า เนวสัญญานาสัญญายตนะ เพราะความมีแห่งสัญญาใด สัญญานั้นย่อมมีแก่พระโยคาวจร ผู้ปฏิบัติอย่างใด ในวิภังค์จะแสดง ความปฏิบัติของพระโดยคาวจรนั้นก่อน จึงยกขึ้น (เป็นปุคคลาธิฏฐาน) ว่า "เนวสัญญีนาสัญญี" แล้วกล่า…

…ธิบายถึงแนวคิดและความหมายของอากิญจัญญายตนะและเนวสัญญานาสัญญายตนะ โดยอ้างถึงการปฏิบัติของพระโยคาวจรในวิภังค์ซึ่งมีการทำใจในอากิญจัญญายตนะอย่างละเอียด โดยเฉพาะในความเข้าใจว่าเป็นธรรมละเอียด ที่อาจพิจารณาว่าเป็…

…่เรียกว่า เนวสัญญานาสัญญายตนะ ด้วย อำนาจแห่งสัญญาที่พระโยคาวจร ได้บรรลุแล้วอย่างนั้น โดยความหมาย (ในวิภังค์) จึงกล่าวไว้ว่า "คำว่า เนวสัญญานาสัญญายตนะ หมาย ถึงธรรมคือจิตและเจตสิก ของบุคคลผู้เข้าถึงเนวสัญญานา…

ข้อความนี้เป็นการอธิบายความหมายของคำว่า เนวสัญญานาสัญญายตนะ ซึ่งเกี่ยวข้องกับฌานและถูกอธิบายโดยการอ้างถึงทั้งจิตและเจตสิกของผู้ที่เข้าถึงฌานนี้ ความละเอียดและความเข้าใจในธรรมที่เกิดขึ้นทำให้เนวสัญญานา

…สำเร็จด้วยอำนาจการฟัง ปัญญาที่ถึงอัปปนานสำเร็จด้วยอำนาจตามอย่างใดก็แล้วแต่ เป็นภาวนามปัญญา สม คำ (ในวิภังค์) คลาดไว้ว่า “ในปัญญา ๓ นั้น ฉันความอัญญาเป็นในไหน ? บุคคลไม่ได้ฟังแต่ผู้อื่นแล้วได้งังกับมักตาญาณ ห…

บทความนี้พูดถึงแนวคิดเกี่ยวกับปัญญาในศาสนาพุทธ โดยแบ่งปัญญาออกเป็น ๓ ประเภท ได้แก่ ปัญญาที่ฟังจากตนเอง, ปัญญาที่ฟังจากผู้อื่น, และปัญญาที่เกิดจากการปฏิบัติภาวนา โดยเน้นถึงการเข้าใจและประยุกต์ใช้ปัญญาใ

ประโยค(คำ) - ปฐมสมุนไพสถาณแปล ภาค ๑ - หน้าที่ 266 คัมภีร์วิภังค์นั้น พึงเห็นเหมือนอย่างนี้แล. [ถามย่อมเผผลาญธรรมที่เป็นข้าศึก] บทว่า ปฐม คือเป็นที่แรก เพราะเป็นลำดั…

บทความนี้วิเคราะห์คัมภีร์วิภังค์ซึ่งพูดถึงความหมายของมานะและอธรา่วา โดยชี้ให้เห็นแนวทางการเผผลาญธรรมที่เป็นข้าศึกที่พระโลภทำได้ บทนี…

…า ๑๐ อย่าง ดังขาสามารถ แห่งสูตร ๓ อย่าง และเมริ ๓ อย่าง ชื่อว่านามา สมานคำทิพระ ผู้มีพระภาคตรัสไว้ในวิภังค์แห่งสูตรปาน-สิกขาบทว่า "สูตรแป้ง สูตรข้าวสุก สูตรใส่เชื้อ สูตรผสมเครื่องปรุง ชื่อว่าสุรา. น้ำดำงดงไม…

เนื้อหาเกี่ยวกับการงดเว้นจากบาปและรายละเอียดเกี่ยวกับสูตรอาหารต่างๆ ที่พระพุทธเจ้าตรัสไว้ในวิภังค์ของสูตร โดยมีการกล่าวถึงสูตรแป้ง สูตรข้าวสุก สูตรใส่เชื้อ และสูตรผสมเครื่องปรุงต่างๆ การแบ่งประเภทขอ…

จากคำบรรยายพระไตรปิฎก อรรถกถา ภาณะวิภังค์ ฯ ในรายงานบารี งานวิจัยที่กำลังทำคือเรื่อง “การศึกษาการปฏิบัติธรรมแบบพุทธานุสรใน คัมภีร์พระไตรปิฎกภ…

งานวิจัยนี้มุ่งเน้นศึกษาการปฏิบัติธรรมแบบพุทธานุสรในคัมภีร์พระไตรปิฎกภาษาไทย โดยนำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับพระเกษตร ถนณวิชโช และ พระเกียรติศักดิ์ กิตติปญฺโญ สองนักศึกษาที่มีการศึกษาและงานวิจัยที่มีคุณค่าในด

…ม้มุต่างๆจนหลักธรรมนัน่ชัดเจนขึ้นในปัจจุบันอย่างไรก็ตามรายละเอียดหลักธรรมต่างๆ 18 หัวข้อ คือ 1) ขันทวิภังค์ 2) อายตนวิภังค์ 3) ธาตุวิภังค์ 4) สัญจิวิภังค์ 5) อินทรีย์วิภังค์ 6) ปัญจยากรวังค์ 7) สติปฐฐานวิภัง…

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์จารึกเหลี่ยมยันเนิ่นจากชัยนาทซึ่งถือเป็นจารึกที่เก่าที่สุดที่บันทึกอธิบายหลักธรรม 18 หัวข้อที่เกี่ยวข้องกับอภิธรรมและอรรถกถาในประเทศไทย พวกเขาจะถูกอธิบายอย่างเป็นระบบตามลำดั

…984 “Mahākarmavibhāṅga-shoin-no-kyō-ritsu-ni-tsuite Mahākarmavibhanga 所引の経・律について (เนื้อหาใน “มหากรรมวิภังค์” ที่อ้างอิงจากพระสูตรต้นปีภูมิและ พระวินัยปีภู).” Bukkyō-daigaku-kenkyū-kenkyū-kiyō佛教大学 研究紀要 68: 62…

บทความนี้กล่าวถึงการศึกษาเนื้อหาที่อ้างอิงจาก 'มหากรรมวิภังค์' ซึ่งอิงจากพระสูตรต้นปีภูมิและพระวินัยปีภู การศึกษาในเอกสารนี้มีไว้เพื่อยกระดับความเข้าใจเกี่ยวกับก…

…หากมีการบัญญัติเพิ่มเติม เพื่อให้รถุกุมขึ้น เรียกวา อนุบัญญัติ พระบัญญัติธูเน เป็นเนื้อหาหลักของสูตรวิภังค์ ควาวสิกขาบทในพระปฺทมโภชหมายถึง พระบัญญัติ และอนุบัญญัติธูเน มีรวม 227 สิกขาบท ซึ่งส่งผลนําไปสวดในอู…

เนื้อหาเกี่ยวกับพระบัญญัติและสิกขาบทที่พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติ เพื่อการปฏิบัติตามในพระพุทธศาสนา โดยมีสิกขาบทรวม 227 ข้อ ซึ่งจำเป็นต้องสวดในอูปโบสถทุกกึ่งเดือน คำอธิบายที่เกี่ยวข้อง รวมถึงตัวอย่างการกระท

…ช่นบุตรูผู้เขาจะตายุง แต่กลับทุบหัวให้ตายสิ้นชีพ 22 ชื่อสันกตุตอคมมิรนี้คือ Vinaya-vibhanga (วินายวิภังค์) มีเนื้อว่า ด้วยสังกาขบของพระภิษุ หรือเทียบได้กับมหาวินัยของพระวินัยปิฎกฉบใดยี่

บทความนี้สำรวจความหมายและการตีความคาถาที่เกี่ยวข้องกับการตัดสินใจของบุตรช่างไม้ที่มีต่อบิดาของเขา แสดงให้เห็นถึงเรื่องราวที่สอนเกี่ยวกับการเลือกมิตรและการใช้ปัญญาอย่างมีสติ โดยคาถาแสดงให้เห็นถึงผลกระท