การเจริญมุทิตาและอุเบกขาพรหมวิหาร : หน้า 207/266

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 206 นี้ และ เป็นโอธิโสผรณาด้วยอาการ ๓ เป็นทิสาผรณาด้วยอาการ ๑๐ อานิสงส์ทั้งหลาย มีข้อว่า หลับเป็นสุข เป็นอาทิ บัณฑิตพึงทราบตาม นัยที่กล่าวแล้วในเมตตาภาวนานั้นเทอญ นี้เป็นกถาอย่างพิสดารในการเจริญมุทิตา อุเบกขาพรหมวิหาร ส่วนพระโยคาวจารผู้ใคร่จะเริ่มทำอุเบกขาภาวนา ออกจากฌาน ที่ ๓ หรือที่ 4 อันคล่องแคล่ว ตามที่เป็นตึกฌานหรือจตุกฌาน ที่ตน ได้ในภาวนา ๓ มีเมตตาภาวนาเป็นต้นแล้ว เห็นโทษในภาวนา ๔ ข้าง ต้น เพราะเป็นภาวนาประกอบด้วยมนสิการอันเป็นไปโดยความรักใน สัตว์ เนื่องด้วยความนึกแผ่ไปว่า ขอสัตว์ทั้งปวงจงเป็นผู้ถึงซึ่งความ สุขเถิด ดังนี้เป็นต้น ๑ เพราะเป็นภาวนาที่ท่องเที่ยวอยู่ใกล้ความยิน ร้าย (ปฏิฆะ) และความยินดี ๑ เพราะเป็นภาวนาที่ยังหยาบ เหตุยัง ประกอบด้วยโสมนัส ๑ และ (เห็น) อานิสงส์ในอุเบกขาโดยความเป็น ธรรมละเมียดแล้ว บุคคลใดเป็นกลาง ๆ อยู่โดยปกติของเธอพึ่งวางเฉย กะบุคคลนั้น ยังอุเบกขาให้เกิดขึ้น ต่อนั้นจึงยังอุเบกขาให้เกิดขึ้นใน บุคคลประเภทอื่น ๆ มีบุคคลที่รักเป็นอาทิ สมคำที่กล่าวไว้ (ในวิภังค์) บทตติยาวิเสสนะข้างหน้า คือ ปฏิลาธติกจตุกฺกชฌาเนน กล่าวทั้งตึกฌาน และจตุก ฌาน แล้วบทหลังจะมีกล่าวแต่ตติยฌานอย่างไรได้ ที่ถูกควรจะเป็น ปคุณตติยจตุตถฌานา ในที่นี้แปลเพิ่มตามที่ เพิ่มตามที่เห็นว่าถูก ส่วนมหาฎีกาแก้..... ตติยฌานา เป็นตติยพรหมวิหารชุฌานโต เห็นไม่สม เพราะไม่มีความตรงไหนส่อว่าจะพูดถึงเฉพาะมุทิตาในที่นี้เลย