หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิญญาและภูมิของพรหมในพระพุทธศาสนา
142
อภิญญาและภูมิของพรหมในพระพุทธศาสนา
…ต็มที่ คือ 500 มหากัปเสมอไป 11. อสัญญีสัตตาภูมิ เป็นสถานที่อยู่ของพรหมที่ไม่มีนามขันธ์ (เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ) มีแต่รูปขันธ์ คือ ดับความรู้สึกข้างนอกหมด ไม่รับรู้อะไรทั้งสิ้น แต่กิเลสยังไม่ดับ มีรูปร่าง…
ในพระพุทธศาสนา พรหมทั้ง 9 ภูมิประกอบด้วยสุภกิณหาที่มีอายุถึง 64 มหากัป และเวหัปผลาภูมิที่มีอายุถึง 500 มหากัป อสัญญีสัตตาภูมิเป็นที่อยู่ของพรหมที่ไม่มีนามขันธ์ สุดท้ายจะต้องตายจากความเป็นพรหมอย่างแน่น
การไปสู่นิพพาน
176
การไปสู่นิพพาน
…รค ว่า “ชื่อว่าชวนปัญญา เพราะหมายถึง ปัญญาเทียบเคียง พินิจ พิจารณาทำให้เห็นแจ่มแจ้ง ว่า เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ จักษุ อวิชชา ฯลฯ ชราและมรณะ ทั้งที่เป็นอดีต อนาคต และปัจจุบัน ไม่เที่ยงเพราะสิ้นไป เป็นทุกข์…
เนื้อหาพูดถึงการเข้าถึงนิพพานซึ่งต้องอาศัยความเข้าใจและปัญญาในการมองเห็นความไม่เที่ยงและความทุกข์ของสิ่งต่างๆ โดยการเตรียมตัวไปสู่นิพพานนั้นสำคัญมาก โดยอาศัยการศึกษาหลักการต่างๆ ในพระพุทธศาสนาและการทำ
การเข้าใจนิโรธ: สุดท้ายแห่งโลก
111
การเข้าใจนิโรธ: สุดท้ายแห่งโลก
…ระองค์จึงทรงพระนามว่า “โลกวิทู” คือ “ทรงรู้แจ้งโลก” 9 นัยที่ ๒ “โลก” หมายถึงโลก ๓ ซึ่งประกอบด้วย ๑) สังขารโลก หมายถึง ขันธ์ ๕ ได้แก่ รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ ๒) สัตวโลก หมายถึง สัตว์ผู้ไปเกิดมาเกิดโ…
บทความนี้พูดถึงการตีความคำว่า "นิโรธ" ที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสว่าเป็น "ที่สุดแห่งโลก" โดยที่เมื่อถึงที่สุดแห่งโลกแล้ว จะไม่มีการเกิด แก่ ตาย และจะไม่ต้องหวังในโลกนี้และโลกหน้าอีกเลย ข้อความนี้จึง
อัฏฐบริขารและอุดมการณ์ของพุทธศาสนา
43
อัฏฐบริขารและอุดมการณ์ของพุทธศาสนา
…พระอรหันต์ มีใจความสำคัญโดยย่อว่า รูป (ร่างกาย) เวทนา (ความรู้สึกทุกข์สุขหรือเฉย ๆ) สัญญา (ความจ๋า) สังขาร (ความคิด) วิญญาน (ความรู้ อารมณ์ทางตา หู เป็นต้น) ซึ่งรวมเรียกว่า ขันธ์ 5 ไม่ใช่ตน บังคับบัญชาไม่ได…
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของเครื่องอัฏฐบริขารที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าให้แก่ภิกษุ รวมถึงอุดมการณ์ของพุทธศาสนาที่สื่อสารในโอวาทปาฏิโมกข์ ซึ่งมุ่งหวังทำให้ชาวพุทธเข้าใจในเครื่องหมายของการหลุดพ้นจากทุกข์ โ
การถือเอาสิ่งของที่ไม่ได้รับอนุญาตและกรรมทางการพูด
157
การถือเอาสิ่งของที่ไม่ได้รับอนุญาตและกรรมทางการพูด
…รทำให้รูปมีชีวิตอยู่ได้ และอรูปชีวิตินทรีย์ ธรรมชาติที่เป็นใหญ่ในการทำให้นามธรรม ได้แก่ เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ มีชีวิตอยู่ได้ ชีวิ ตินทรีย์ทั้งสองนี้มีความสัมพันธ์เกี่ยวเนื่องกัน เมื่ออย่างหนึ่งถูกทำล…
เนื้อหานี้อภิปรายเกี่ยวกับกรรมต่างๆ ที่เกิดจากพฤติกรรมทางกาย วาจา และใจ เช่น การขโมย การพูดเท็จ และปาณาติบาต โดยเน้นถึงความสัมพันธ์ระหว่างการกระทำและผลลัพธ์ที่เกิดขึ้น นอกจากนี้ยังได้ยกตัวอย่างกรณีศึก
การเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
37
การเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
…ารที่ 5 โลกวิทู แปลว่า ทรงรู้แจ้งโลก หมายความว่า ทรงรู้ทุกสิ่งทุกอย่างที่อยู่ในภพ 3 คือ โลกทั้ง 3 มีสังขารโลก สัตวโลก โอกาสโลก สังขารโลก คือ รูป เวทนา สัญญา สังขารและวิญญาณ หรือที่เรียกว่า ขันธ์ 5 หมายถึง ส…
…นทุกชาติที่เกิด ทำให้สามารถไปสู่พระนิพพานและเป็นประโยชน์ต่อสรรพสัตว์ พระองค์ทรงรู้แจ้งโลกทั้ง 3 คือ สังขารโลก สัตวโลก และโอกาสโลก รวมถึงการเสด็จไปทำประโยชน์อย่างต่อเนื่องให้แก่ประชาชน ทำให้เกิดความสุขและควา…
พุทธประวัติพระสัมมาสัมพุทธเจ้าองค์ปัจจุบันช่วงมัชฌิมกาล
149
พุทธประวัติพระสัมมาสัมพุทธเจ้าองค์ปัจจุบันช่วงมัชฌิมกาล
…ของโลก ที่ตรัสสอนสรรพสัตว์ทั้งหลาย ตลอดพระชนมชีพของพระองค์จนกระทั่งถึงช่วงที่พระองค์ได้ทำการปลงอายุ สังขาร เป็นลำดับไปดังที่จะได้แสดงต่อไป 6.1 ตรัสรู้สัมมาสัมโพธิญาณ หลังจากที่พระโพธิสัตว์ได้หลีกออกจากสำนัก…
บทที่ 6 กล่าวถึงพุทธประวัติในช่วงมัชฌิมกาลของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยแสดงถึงการบำเพ็ญเพียรและแนวทางการตรัสรู้ ที่พระโพธิสัตว์ได้พิจารณาแนวทางสายกลางหลังจากที่ไม่ประสบความสำเร็จในการทรมานตนเอง และเสวยโพ
ปัจฉิมโอวาทของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
178
ปัจฉิมโอวาทของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
…นภายภาคหน้า พระพุทธองค์ได้ตรัสต่อไป เป็นครั้งสุดท้ายว่า “ภิกษุทั้งหลาย เราขอเตือนพวกเธอทั้งหลายว่า “สังขาร ทั้งหลายมีความเสื่อมไปเป็นธรรมดา เธอทั้งหลาย จงยังความไม่ประมาทให้ถึงพร้อมเถิด” พระโอวาท นี้จัดเป็น…
ในช่วงสุดท้ายก่อนปรินิพพาน พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงอนุญาตให้สงฆ์ถอดสิกขาบทเล็กน้อย และได้ตรัสเตือนให้ภิกษุทั้งหลายรู้จักไม่ประมาท โดยทางพระองค์ก็ทรงสงบเสงี่ยม ก่อนจะเข้าสู่สมาบัติ 9 ขณะซึ่งประกอบด้วย
แนวคิดเกี่ยวกับพุทธะและการปฏิบัติ
188
แนวคิดเกี่ยวกับพุทธะและการปฏิบัติ
…รูปพรหม ละเอียด ส่วนกายธรรมนั้นมิได้ตกอยู่ในไตรลักษณ์ จึงเรียกว่า ธรรมขันธ์ ด้วยเหตุว่า เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ อันมีอยู่ในกายธรรมนั้น ถูกกลั่นจนใสสะอาดบริสุทธิ์ กระนั้นก็ตามธรรมกาย ยังถูกจำแนกออกเป็นห…
บทความนี้กล่าวถึงแนวคิดที่สำคัญเกี่ยวกับพุทธะซึ่งหมายถึงผู้รู้ ผู้ตื่นและผู้เบิกบาน โดยแบ่งออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่ พระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระปัจเจกพุทธเจ้า และพระสาวกพุทธะ นอกจากนี้ยังอธิบายถึงการปฏิบัติ
ประโยชน์ของสมาธิในชีวิตประจำวัน
71
ประโยชน์ของสมาธิในชีวิตประจำวัน
…อารมณ์ หรือจำได้หมายรู้ในลักษณะ เครื่องหมายต่างๆ เช่น รูปร่าง สีสัน กลิ่น รส สัมผัส และธรรมารมณ์ 4. สังขาร คือ ส่วนประกอบ หรือสภาพปรุงแต่งจิตให้ดีหรือชั่ว หรือเป็นกลางๆ 58 DOU บ ท ที่ 5 ป ร ะ โ ย ช น ข อ ง …
สมาธิเป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพในการนำพาผู้ครองเรือนเข้าสู่เส้นทางแห่งเมตตาและคุณธรรม คุณค่าของสมาธิไม่เพียงแต่ส่งผลต่อจิตใจ แต่ยังช่วยเสริมสร้างสุขภาพที่ดีในร่างกายอีกด้วย แม้ว่าในปัจจุบันจะมีการ
วิญญาณและสุขภาพพลานามัย
72
วิญญาณและสุขภาพพลานามัย
…ใหญ่ๆ คือ ส่วนที่เป็นรูปหรือ ร่างกาย(นั่นคือรูป) และส่วนที่เป็นนาม หรือจิตใจ(ซึ่งได้แก่ เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ) ดังนั้น การที่จะมีสุขภาพพลานามัยสมบูรณ์ ก็คือมีรูปและนามดำเนินไปปกตินั่นเอง และการจะเป็น…
วิญญาณเป็นส่วนที่สำคัญในการรับรู้สัมผัสต่างๆ เช่น การได้ยินและการได้เห็น ร่างกายมนุษย์แบ่งออกเป็นสองส่วนหลักคือ รูปและนาม หรือจิตใจ เพื่อให้มีสุขภาพที่ดีทั้งทางกายและจิตใจ โดยพระพุทธองค์ให้ความสำคัญกั
การพิจารณาอายตนะในธรรมวินัย
32
การพิจารณาอายตนะในธรรมวินัย
…างนี้ความดับแห่งเวทนา อย่างนี้สัญญา อย่างนี้ความเกิดขึ้นแห่งสัญญา อย่าง นี้ความดับแห่งสัญญา อย่างนี้สังขาร อย่างนี้ ความเกิดขึ้นแห่งสังขาร อย่างนี้ ความดับแห่งสังขาร อย่างนี้วิญญาณ อย่างนี้ความเกิดขึ้นแห่งว…
…่ให้ความสำคัญต่อการพิจารณาอายตนะทั้งภายในและภายนอก โดยวิเคราะห์ความเกิดขึ้นและดับของรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เพื่อให้เข้าถึงความรู้ที่ตั้งอยู่บนสติ การรู้จักต่ออายตนะและสังโยชน์ที่อาศัยนั้น รวมถึงการเข…
สมถกัมมัฏฐานและวิปัสสนากัมมัฏฐานในพระพุทธศาสนา
38
สมถกัมมัฏฐานและวิปัสสนากัมมัฏฐานในพระพุทธศาสนา
…าน อรูปกัมมัฏฐาน 2. วิปัสสนากัมมัฏฐานเป็นวิธีการอบรมปัญญา เพื่อให้เกิดความรู้แจ้งเห็นจริงในสภาวะของ สังขาร เป็นวิธีการที่กำจัดกิเลสอย่างละเอียดที่เรียกว่า สังโยชน์ และอนุสัย ส่งผลให้บรรลุมรรค ผล นิพพาน โดยม…
…ป็นการฝึกจิตเพื่อให้เกิดสมาธิและฌาน รวมถึงวิปัสสนากัมมัฏฐานที่เน้นการอบรมปัญญาเพื่อรู้แจ้งในสภาวะของสังขาร ซึ่งทั้งสองมีความสัมพันธ์กันและช่วยนำไปสู่การหลุดพ้นจากกิเลส. นอกจากนี้ยังมีการพูดถึงวัตถุประสงค์ใน…
เหตุแห่งทุกข์และวิถีการดับทุกข์
46
เหตุแห่งทุกข์และวิถีการดับทุกข์
…รณะ วิชชา ในที่นี้หมายถึง “ความรู้ที่กำจัดมืดเสียได้” มืดในที่นี้หมายถึงขันธ์ 5 คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ วิชชาตรงข้ามกับ “อวิชชา” ซึ่งแปลว่า “ไม่รู้” คือไม่รู้ถูกหรือผิด เพราะเข้าไปยึดมั่นในขันธ์ 5…
เนื้อหานี้อธิบายถึงเหตุแห่งทุกข์ซึ่งคือกุศลมูล ได้แก่ อโลภะ อโทสะ อโมหะ และการเข้าใจทุกข์ตามหลักพุทธศาสนา โดยเฉพาะคำสอนต่างๆ เกี่ยวกับ 'สมุทัย','อวิชชา', และ 'นิโรธ' นอกจากนี้ยังระบุวิธีดับทุกข์ผ่านมร
การเสด็จไปสู่ฐานะอันประเสริฐในพระพุทธศาสนา
50
การเสด็จไปสู่ฐานะอันประเสริฐในพระพุทธศาสนา
…องโลก และรู้จักทาง ปฏิบัติให้ถึงธรรมที่ดับของโลก อีกนัยหนึ่ง หมายถึงทรงรู้แจ้งโลกทั้ง 3 คือ สัตวโลก สังขารโลก และโอกาสโลก ทรงรู้แจ้งสัตวโลก (โลก คือ หมู่สัตว์) คือ ทรงรู้ความปรารถนาต่าง ๆ ของสัตว์ทั้งหลาย ท…
…ะพุทธเจ้า รวมถึงการปรากฏการณ์เมื่อครั้งพระองค์เสด็จไปโปรดปัญจวัคคีย์ในการทำความเข้าใจเกี่ยวกับโลกและสังขาร โดยเฉพาะอย่างยิ่งการทรงรู้แจ้งโลกทั้งสาม คือ สัตวโลก สังขารโลก และโอกาสโลก ที่ช่วยให้เข้าใจถึงเหตุเ…
การเจริญอสุภกัมมัฏฐาน
23
การเจริญอสุภกัมมัฏฐาน
…ยร่างกายแตกดับ ในขณะนั้นจะทุกข์ที่สุด คือ ทุกข์จนทนอยู่ไม่ได้ ต้องตายไปเช่นศพนี้ ดังพุทธดำรัสที่ว่า สังขาร ทั้งปวงเป็นทุกข์ และพิจารณาศพที่อยู่ตรงหน้าของเรานี้ว่า เมื่อศพนี้ยังมีชีวิตอยู่ เขาหรือเธอ ผู้นั้น…
การเจริญอสุภกัมมัฏฐาน เป็นการปฏิบัติที่ส่งเสริมความเข้าใจในธรรมชาติที่ไม่เที่ยงของร่างกายและสิ่งที่เกิดขึ้นในชีวิต ล้วนแล้วแต่มีความทุกข์ มนุษย์จะไม่สามารถควบคุมร่างกายและสิ่งต่างๆ ได้ตามความปรารถนา ท
ดวงบุญ ดวงบาป และกรรมในชีวิต
69
ดวงบุญ ดวงบาป และกรรมในชีวิต
…้ แตกดับเสียแล้ว ดวงบุญในกายมนุษย์นี้ก็แตกดับหมด ดวงธรรมที่ให้เป็นกายมนุษย์ก็แตกดับ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ทำลายหมดไม่มีเหลือ แต่ว่าในกลางดวงธรรม ที่ทำให้เป็นกายมนุษย์ ละเอียดนั้น มีดวงบุญอีกดวงหนึ่ง…
บทความนี้กล่าวถึงแนวคิดของดวงบุญ ดวงบาป และดวงไม่บุญไม่บาป ซึ่งมีขนาดและผลที่แตกต่างกันไปในตัวบุคคล โดยอธิบายว่าความดีและความชั่วนั้นจะถูกบันทึกในดวงและมีส่วนของกรรมและวิบากแยกจากกัน ผลของกรรมจะถูกกำห
การสำรวมในธรรมวินัย
110
การสำรวมในธรรมวินัย
…็นสยามภาษา ถ้าจะอรรถาธิ บายขยายความในการที่ปล่อยขันธ์ 5 เป็นลำดับไป ขันธ์ทั้ง 5 คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ที่เราแบ่งเป็นภาระหนักอยู่ ในบัดนี้ แล้วอวดดีด้วยนะ ภาระของตัวหนักพออยู่แล้ว ยังอวดดีไปแบกภา…
เนื้อหานี้กล่าวถึงความสำคัญของการสำรวมในอินทรีย์ทั้งห้า เช่น ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ โดยการสำรวมในที่ทั้งหมดจะนำไปสู่การหลุดพ้นจากทุกข์ ในการศึกษาธรรมวินัยมีการอธิบายถึงขันธ์ทั้งห้าและการแบกภาระที่ห
ประโยชน์ของการเรียนรู้ขันธ์ 5
116
ประโยชน์ของการเรียนรู้ขันธ์ 5
เป็นทุกข์เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ก็ทำนองเดียวกันความทุกข์เกิดขึ้นเพราะขึ้นมัน ธรรมดาของมัน สิ่งไม่เที่ยงจะให้เที่ยง สิ่งที่ไม…
เนื้อหาเกี่ยวกับขันธ์ 5 ซึ่งเป็นส่วนสำคัญในการศึกษาธรรมะ เผยให้เห็นความสัมพันธ์ระหว่างทุกข์และขันธ์ ในการพัฒนาคุณภาพชีวิต การเข้าใจขันธ์ 5 ช่วยให้บุคคลมีความบริสุทธิ์ และสามารถเข้าใจเหตุผลของความรู้สึ
อุปาทานและกรรมภพในอภิธรรม
216
อุปาทานและกรรมภพในอภิธรรม
…ลว่า ภพคือกรรม ได้แก่ เจตนาและธรรมที่สัมปยุตด้วยเจตนา มีอภิชฌา (ความละโมบ) เป็นต้น อันได้แก่ ปุญญาภิสังขาร อปุญญาภิสังขาร อาเนญชาภิสังขาร หรือจะ กล่าวให้ง่ายก็คือ กรรมภพนั้น ได้แก่ กุศลกรรม และอกุศลกรรม อัน…
อภิธรรมกล่าวถึงอุปาทานเป็นปัจจัยให้เกิดกรรมภพและอุปปัตติภพ โดยกรรมภพหมายถึงเจตนาและธรรมที่มีออภิชฌา แบ่งออกเป็นกุศลกรรมและอกุศลกรรมที่จะนำไปสู่กามภพ รูปภพ และอรูปภพ ขณะที่อุปปัตติภพคือภาวะที่เกิดขึ้นห