หน้าหนังสือทั้งหมด

สาระสำคัญพระธรรมเทศนา: วิปัสสนาภูมิ
41
สาระสำคัญพระธรรมเทศนา: วิปัสสนาภูมิ
…ปัสสนาภูมิปาท หรือธรรมบทวิปัสสนา หลังการเสด็จดับขันธปรินิพพาน ได้มีการทำสังคายนา ดังมีความว่า สพฺเพ สังขารา อนิจจาติ ฯ เมื่อบุคคลเห็นตามปัญญาว่า สังขารทั้งหลายไม่เที่ยง เมื่อนั้นย่อมเหนื่อยหน่ายในทุกข์ นี้เ…
พระพุทธองค์ทรงแสดงธรรมที่เน้นเกี่ยวกับความไม่เที่ยงของสังขาร ทั้งห้าของมนุษย์ซึ่งทำให้เกิดความทุกข์และเข้าใจถึงหนทางแห่งการดับทุกข์ ท่านอธิบายว่าเมื่อเห็นว่าสัง…
การเข้าใจบุญและกรรมในพระพุทธศาสนา
66
การเข้าใจบุญและกรรมในพระพุทธศาสนา
…นุษย์ละเอียดจึงต้องออกจากกายมนุษย์ไป ดวงบุญและดวงธรรม ที่ทำให้เป็นกายมนุษย์ก็แตกดับ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ถูกทำลายหมด แต่ในกลางดวงธรรม ที่ทำให้เป็นกายมนุษย์ละเอียด มีดวงบุญอีกดวงหนึ่งที่จะนำไปเกิดตา…
เนื้อหาเกี่ยวกับการเข้าใจเรื่องบุญและกรรมตามหลักพระพุทธศาสนา โดยมีการอธิบายว่าบุญสามารถนำเราไปสู่นิพพานได้ และมีวิธีการรักษาบุญที่ถูกต้อง โดยการมีจิตใจที่สงบและมุ่งมั่นไปที่ศูนย์กลางดวงธรรม เพื่อประสบ
สาระสำคัญพระธรรมเทศนา: ขันธปริตร (การรักษาขันธ์ โดยแผ่เมตตา)
16
สาระสำคัญพระธรรมเทศนา: ขันธปริตร (การรักษาขันธ์ โดยแผ่เมตตา)
…การ คุ้มครองขันธ์ ๕ “ปริตร” แปลว่า ความรักษา “ขันธปริตร” แปลว่า ความรักษาขันธ์ เพราะรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณมนุษย์ อันตรายมาก ไม่คุ้มครองไม่ได้ มนุษย์บางพวกไม่อาจสู้สัตว์เดียรัจฉานได้ ต้องทำตัวอ่อนน้อม…
ขันธปริตร เป็นวิชชาที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงกล่าวถึงการคุ้มครองขันธ์ ๕ เพื่อป้องกันความเสี่ยงจากอันตรายต่างๆที่อาจเกิดขึ้นกับมนุษย์ โดยเฉพาะจากสัตว์ที่มีฤทธิ์เดช ขณะที่อธิบายเกี่ยวกับสัตว์อันตราย เช่น
สาระสำคัญพระธรรมเทศนาเกี่ยวกับทุกข์และธรรม
34
สาระสำคัญพระธรรมเทศนาเกี่ยวกับทุกข์และธรรม
…า อนตฺตาติ ฯ ธรรมทั้งหลายไม่ใช่ตัว เมื่อใดบุคคลเห็นตามปัญญาว่า ธรรมทั้งหลายไม่ใช่ตัว จึงจะละได้จริง สังขารมีที่ไหน ธรรมก็อยู่ที่นั่น ดังนั้น ธรรมจึงอยู่ในกายมนุษย์ทุกคน ธรรมเป็นอย่างไร ? เป็นดวงใส มนุษย์ได้…
บทความนี้กล่าวถึงการเข้าใจเกี่ยวกับสุขและทุกข์ตามหลักพระธรรมเทศนา เน้นว่าทุกข์ที่แท้จริงนั้นเกิดจากการไม่เห็นธรรม และสิ่งที่มีความไม่เที่ยงคนยึดเป็นตนไม่ได้ ในการเข้าถึงธรรม จะต้องเห็นว่า ธรรมทั้งหลาย
พระมงคลเทพมุนี (ธรรม ๕ ก่อเกิดสุข)
7
พระมงคลเทพมุนี (ธรรม ๕ ก่อเกิดสุข)
…่ไปเกิดมาเกิด อาศัยขันธ์ ๕ อยู่ โอกาสโลก คือ ดิน น้ำ ไฟ ลม วิญญาณ อากาศ ขันธโลก คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เป็นขันธ์ ๕ โลกกำลังเบียดเบียนซึ่งกันและกัน เดิมเริ่มจากตนนั่นเองเบียดเบียนกับบุคคลอื่นสองคน…
พระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) ได้นำเสนอความหมายของความไม่เบียดเบียนซึ่งเป็นหัวใจของการมีสุขในโลก และชี้ให้เห็นว่าการเบียดเบียนกันเป็นสาเหตุของทุกข์ในสังคม ตัวอย่างจากประวัติศาสตร์ที่เกิดขึ้นแสดงให้เห็นถ
สาระสำคัญพระธรรมเทศนา
36
สาระสำคัญพระธรรมเทศนา
…้นไป เพราะได้รู้ความสิ้นไปของปัจจัย อะไรคือปัจจัยที่สิ้นไป อวิชชา (ความไม่รู้จริง) เป็นปัจจัยให้เกิดสังขารต้องคอยตกแต่งกันอยู่ร่ำไป สังขาร วิญญาณ นามรูป สฬายตนะ ผัสสะ เวทนา ตัณหา อุปาทาน ภพ เป็นปัจจัยให้เกิ…
เมื่อเรามาให้ทาน รักษาศีล และเจริญภาวนา จะเกิดผลดีต่อจิตใจ ความไม่โลภ ความไม่โกรธ และความไม่หลงเป็นเหตุผลในการสร้างธรรมะที่เข้าถึงการรู้ความจริงเกี่ยวกับชีวิต ทุกอย่างเกิดขึ้นและดับไปตามการไม่รู้จริงอ
มัชฌิมาปฏิปทา: แนวทางการปฏิบัติกลาง
2
มัชฌิมาปฏิปทา: แนวทางการปฏิบัติกลาง
…ทั้งปวงมีความเกิด ความดับเสมอ ในมนุษยโลกทั้ง ๘ กายในภพ (กายมนุษย์ - กายอรูปพรหม) มี รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ กาย ๘ กายนี้เห็นเช่นนั้นเองไม่ได้ เพราะยังเป็นขั้นสมถะอยู่ พอถึงกายธรรมถึงขั้นวิปัสสนา ธรรมก…
บทความนี้นำเสนอแนวทางการปฏิบัติที่เรียกว่า 'มัชฌิมาปฏิปทา' ซึ่งเป็นการหยุดใจอยู่กลางทั้งในการเกิด การตาย และการตื่น การปฏิบัตินี้สำคัญเพื่อการเข้าถึงศูนย์กลางของกายมนุษย์และการรู้เห็นความจริงในธรรมชาต
โอวาทพระภาวนาโกศลเถร
18
โอวาทพระภาวนาโกศลเถร
…รหม กายรูปพรหม ละเอียด กายอรูปพรหม กายอรูปพรหมละเอียด รู้จักความจริงของเบญจขันธ์ คือรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เห็นว่าไม่เที่ยง เป็นทุกข์ ไม่ใช่ตัว เรียก “ปัญญา” การเข้าถึงกายต่าง ๆ นั้น ต้องตั้งมั่นอยู่…
โอวาทจากพระภาวนาโกศลเถร (สด จนฺทสโร) ในวันที่ 18 ตุลาคม 2498 แนะนำให้ภิกษุสามเณรประพฤติธรรมตามศีลที่มี เพื่อให้บริสุทธิ์และเป็นไปตามคำสอนของพระศาสดา เมื่อถึงสมาธิขั้นสูงแล้ว จะต้องใช้ปัญญาพิจารณาความจ
ไตรลักษณ์ในพระพุทธศาสนา
166
ไตรลักษณ์ในพระพุทธศาสนา
…นัย ดังต่อไปนี้ 1) อนัตตตา แปลว่า “ไม่ใช่ตน” หมายความว่าไม่ใช่ตัวตนของคน สิ่งที่เป็นรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ซึ่งประกอบกันเข้าเป็นร่างที่เราเข้าใจว่าเป็น “คน” นี้ไม่ใช่ตัว ของคน 2) อนัตตตา แปลว่า “ไม่ม…
ไตรลักษณ์เป็นหลักสำคัญในพระพุทธศาสนา ซึ่งประกอบด้วย อนิจจตา (ความไม่เที่ยง), ทุกขตา (ความเป็นทุกข์) และอนัตตตา (ความไม่ใช่ตัวตน) โดยอนิจจตากล่าวถึงความไม่ถาวรของทุกสิ่ง ทุกขตาเน้นที่ความทุกข์ที่เกิดจา
การเตรียมตัวเป็นกัลยาณมิตร
31
การเตรียมตัวเป็นกัลยาณมิตร
…ารมณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้น สามารถที่จะกำหนดหรือเป็นตัวแปลความหมาย ให้รู้ว่าสิ่งที่รู้สึกนั้นเป็นเช่นไร “สังขาร” ในที่นี้หมายรวมถึงวาจา และใจด้วย คือส่วนที่เป็นความปรุงแต่ง จิตให้เกิดเป็นความคิด ตั้งคำถาม โต้แย้…
การรับรู้อารมณ์เช่น ความสุขและทุกข์ เกิดจากการได้รับรู้ผ่านประสาทสัมผัส โดยเฉพาะใจที่สามารถรับรู้อารมณ์ได้โดยตรง การเตรียมกายและกิริยาอาการภายนอกจึงสำคัญ เช่น การแต่งกายสุภาพเพื่อเสริมสร้างความประทับใ
การสละอารมณ์และปัญญาในพระธรรม
112
การสละอารมณ์และปัญญาในพระธรรม
…นเหตุผล ดีชั่ว คุณโทษ ประโยชน์มิใช่ประโยชน์ เป็นต้น และ รู้ที่จะจัดแจง จัดสรร จัดการ ความรอบรู้ในกองสังขาร" มองเห็นตามเป็นจริง พื้นฐาน ปัญญามีอยู่ 3 ระดับ ได้แก่ 1. จินตมยปัญญา ปัญญาที่เกิดขึ้นจากการคิดพิจา…
บทความนี้กล่าวถึงการสละอารมณ์ที่ไม่ดีเช่น โลภ โกรธ หลง เพื่อให้จิตใจผ่องใสและมีสมาธิ พร้อมด้วยการพัฒนาปัญญาที่มี 3 ระดับ คือ จินตมยปัญญาที่เกิดจากการคิดและพิจารณา โดยยกตัวอย่างจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเพ
ความรู้แจ้งโลกของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
68
ความรู้แจ้งโลกของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
… พระองค์จึงทรงพระนามว่า “โลกวิทู” คือ “ทรงรู้แจ้งโลก” นัยที่ 2 “โลก” หมายถึงโลก 3 ซึ่งประกอบด้วย 1) สังขารโลก หมายถึง ขันธ์ 5 ได้แก่ รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ 1พระวิสุทธิมัคคี เผดจ เล่ม 2 หน้า 576 ขจ…
…ล่าวถึงการรู้แจ้งถึงความทุกข์และวิธีการที่จะหลุดพ้นจากการเวียนว่ายตายเกิด นอกจากนี้ยังมีการอธิบายถึงสังขารโลกที่ประกอบด้วยขันธ์ 5 ด้วย.
นามขันธ์และจิตตามพระพุทธศาสนา
48
นามขันธ์และจิตตามพระพุทธศาสนา
…รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส และธรรมารมณ์ ที่น้อมเข้ามาสู่ใจ นามขันธ์มี 4 ได้แก่ เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์ และวิญญาณขันธ์ เวทนา แปลว่า ความรู้สึก ได้แก่ รู้สึกว่าเป็นสุข ก็คือ ความสบายกาย สบายใจ หรือรู…
…รวจความหมายและลักษณะของนามขันธ์ในพระพุทธศาสนา ซึ่งแบ่งออกเป็น 4 ประเภท ได้แก่ เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์ และวิญญาณขันธ์ รวมถึงความรู้สึกต่างๆ ที่เป็นพื้นฐานของประสบการณ์ทางอารมณ์และจิต โดยมีการอธิบาย…
การฝึกจิตตามหลักพระพุทธศาสนา
49
การฝึกจิตตามหลักพระพุทธศาสนา
…ว่า “สาวกของเราในศาสนานี้ พิจารณาเห็นเบญจขันธ์นั้นด้วยปัญญาอันชอบตามเป็นจริงแล้วว่า รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ อันใดอันหนึ่ง ทั้งที่ล่วงไปแล้ว ทั้งที่ยังไม่มาถึง ทั้งที่เกิดขึ้นเฉพาะ ในบัดนี้ ที่เป็นภายใ…
เนื้อหานี้สำรวจการฝึกจิตตามแนวทางของพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะการจัดการกับจิตที่มีความดิ้นรนและยากต่อการควบคุม พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสอนว่าการฝึกจิตเป็นสิ่งที่มีคุณค่าสำหรับผู้มีปัญญา การรักษาจิตให้เป็นมัก
ทุกข์และอุปาทาน
157
ทุกข์และอุปาทาน
… “อุปาทานขันธ์ 5 เป็นทุกข์” กล่าวคือ มนุษย์และสัตว์ทั้งหลายประกอบด้วยขันธ์ 5 ได้แก่ รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ ขันธ์ทั้ง 5 นี้ ยังมีกิเลสอยู่จึงยัง “เป็นปัจจัยแก่อุปาทาน” อุปาทาน แปลว่า “ถือมั่น” กล่า…
บทความนี้กล่าวถึงทุกข์ทั้ง 12 ประการที่สรุปเป็นอุปาทานขันธ์ 5 ซึ่งหมายถึงการถือมั่นในขันธ์ 5 ว่าเป็นของเรา ทำให้เกิดความทุกข์ หากไม่ถือมั่น จะไม่ทุกข์ เช่น ชีวิตคู่ที่หย่าขาดกันไม่ได้สร้างความทุกข์เพร
พุทธตันตระและความเชื่อในพระพุทธศาสนา
108
พุทธตันตระและความเชื่อในพระพุทธศาสนา
…ทั้ง 5 (Pancha Tattva) แต่พวกทักษิณจารีตีความ “ม” ทั้ง 5 ว่า ได้แก่ ปัญจขันธ์ 5 คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ ถ้าว่ากันโดยต้นกำเนิดแล้ว นิกายตันตรยานนี้ได้มีวิวัฒนาการมาจากปฏิกิริยาเพื่อต่อ ต้านภยันต…
เนื้อหานี้กล่าวถึงความเชื่อในพุทธตันตระ โดยเฉพาะความเชื่อเกี่ยวกับพระพุทธองค์ซึ่งมีพระกายที่ 4 และพิธีกรรมทางศาสนาที่เกี่ยวข้องกับการเคารพบูชา รวมถึงวิธีตีความคำสอนที่มีความแตกต่างกันระหว่างกลุ่มต่างๆ
นิยามและกฎของพุทธศาสนา
86
นิยามและกฎของพุทธศาสนา
…จึงมีสิ่งนี้ขึ้น หลักธรรม ต่าง ๆ ส่วนใหญ่ก็จัดอยู่ในหลักธรรมนิยาม เช่น ปฏิจจสมุปบาท (อวิชชาทำให้เกิดสังขาร สังขาร ทำให้เกิดวิญญาณ วิญญาณทำให้เกิดนามรูป นามรูปทำให้เกิดสฬายตนะ สฬายตนะ ทำให้ 1 ปรมัตถทีปนี, อร…
บทความนี้อธิบายถึงการจำแนกนิยาม 5 ประการในพุทธศาสนา ซึ่งได้แก่ พืชนิยาม, อุตุนิยาม, กรรมนิยาม, จิตตนิยาม, และ ธรรมนิยาม กฎต่างๆนี้เป็นหลักการสำคัญที่ควบคุมสิ่งต่างๆ ทั้งในโลกและอนันตจักรวาล โดยแต่ละกฎ
นามขันธ์และความสัมพันธ์ระหว่างใจและสมอง
104
นามขันธ์และความสัมพันธ์ระหว่างใจและสมอง
นามขันธ์ หมายถึง ใจ ประกอบด้วย เวทนาคือรู้สึกหรือเห็น, สัญญาคือจำ, สังขารคือ คิด และวิญญาณคือรู้ ทั้ง 4 อย่างนี้รวมเข้าเป็นจุดเดียวกันเรียกว่า ใจ ขันธ์ 5 นั้นมีสภาวะเป็นไตรล…
นามขันธ์หมายถึงใจที่ประกอบด้วยเวทนา, สัญญา, สังขาร, และวิญญาณ ซึ่งรวมเป็นหนึ่งเดียว ขันธ์ 5 มีสถานะเป็นไตรลักษณ์แสดงถึงความไม่เที่ยงและทุกข์ ใจและร่าง…
การโต้วาทธรรมในพระพุทธศาสนา
282
การโต้วาทธรรมในพระพุทธศาสนา
…ย่างไร ภ. (พระผู้มีพระภาคเจ้า) เราสั่งสอนสาวกทั้งหลายว่า รูปไม่เที่ยง เวทนาไม่เที่ยง สัญญาไม่เที่ยง สังขารไม่เที่ยง วิญญาณไม่ใช่ตัว สังขารทั้งปวงไม่เที่ยง ธรรมทั้งปวงไม่ใช่ตัว เรา สั่งสอนสาวกทั้งหลายอย่างนี…
บทความนี้สำรวจการโต้วาทธรรมในพุทธกาล โดยเฉพาะการสนทนาที่เกิดขึ้นระหว่างพระสัมมาสัมพุทธเจ้ากับสัจจกนิครนถ์ ที่สะท้อนถึงความไม่เที่ยงของขันธ์ทั้งสี่ รวมทั้งการตีความแง่คิดของการทำงานและการดำรงอยู่ในโลกน
ภูมิแห่งพรหมในฌานต่างๆ
83
ภูมิแห่งพรหมในฌานต่างๆ
…ที่นี้จึงมีอายุขัยได้เต็มที่ คือ 500 มหากัปเสมอไป อสัญญีสัตตา เป็นพรหมที่ไม่มีนามขันธ์ (เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ) มีแต่รูปขันธ์ คือดับ ความรู้สึกข้างนอกหมด ไม่รับรู้อะไรทั้งสิ้น แต่กิเลสยังไม่ดับ มีรูปร่าง…
บทความนี้สำรวจรายละเอียดเกี่ยวกับพรหมในภูมิต่างๆ ที่ได้แก่ อาภัสสรา, ปริตตสุภา, อัปปมาณสุภา และสุภกิณหาในตติยฌานภูมิ รวมถึงเวหัปผลา และอสัญญีสัตตาในจตุตถฌานภูมิ โดยเฉพาะอย่างยิ่งคุณสมบัติในการเกิดใหม่