หน้าหนังสือทั้งหมด

การศึกษาการพัฒนาจิตกรรมฐานในสังคมไทย
8
การศึกษาการพัฒนาจิตกรรมฐานในสังคมไทย
…of Mind Development of Five Meditation Lineages in Thai Society บทนำ การปฏิบัติการฐานเพื่อพัฒนาจิต สืบทอดมาตั้งแต่ครั้งพุทธกาล เรื่อยมาถึงปัจจุบัน โดยอาศัยพระภิกษุผูปฏิบัติธรรมตอบตามหลักและวิธีการปฏิบัติท…
บทความนี้เสนอการวิเคราะห์เปรียบเทียบรูปแบบการพัฒนาจิตจากกรรมฐาน 5 สายในประเทศไทย ซึ่งได้รับการถ่ายทอดจากพระพุทธองค์ ผ่านแนวทางการปฏิบัติที่แตกต่างกันในแต่ละสำนัก โดยเน้นถึงทั้งประโยชน์และปัญหาที่เกิดข
ธรรมะ 10: วิถีของชีวิตทางพระพุทธศาสนา
9
ธรรมะ 10: วิถีของชีวิตทางพระพุทธศาสนา
…ด้ฝึกฝนมา จนเชี่ยวชาญจากการปฏิบัติของเจ้าสำนักแต่ละท่าน อีกทั้งแต่ละสำนักก็มีแนวแห่งสายการปฏิบัติที่สืบทอดกันมา และต่างก็มีพัฒนาการ คือ อาจสอนด้วยหลักการเดียวกัน แต่วิธีการต่างกัน หรือวิธีการเดียวกัน แต่มีก…
บทความนี้สำรวจความแตกต่างในการปฏิบัติธรรมของสำนักต่างๆ ในประเทศไทย โดยเน้นการทำความเข้าใจในวิถีการพัฒนาจิตตามสายต่างๆ ที่มีลักษณะและวิธีการเรียนรู้ที่แตกต่างกัน สำนึกถึงการตีความและการปฏิบัติที่อาจไม่
การปฏิบัติธรรมตามแนวอานาปานสติและสายพองหนอ-ยูหนอ
19
การปฏิบัติธรรมตามแนวอานาปานสติและสายพองหนอ-ยูหนอ
…ได้ไปศึกษาและปฏิบัติร่วมกับพระโสภณมหาเกาะ (มหาสียดอ) ณ ประเทศเมียนมา โดยปฏิบัติตามหลักวิชชาสนารว ที่สืบทอดกันมา อันมีหลักปฏิบัติด้วยการเจริญสติปฐฐาน ที่เน้นอารมณ์หลัก คือ การกำหนดพองยุบของท้องในเวลาปฏิบัติ …
เนื้อหาเกี่ยวกับการปฏิบัติธรรมจากสายอานาปานสติของหลวงพ่อพุทธทาสที่เรียกว่า อานาปานสติวิถีวาแนวสวนโมกข์ รวมถึงการนำมาปฏิบัติด้วยการเดินจงกรมและนั่งสมาธิ เพื่อบรรลุมรรคผลนิพพาน อีกทั้งมีการถ่ายทอดการปฏิ
ธรรมอธาร: การพัฒนาจิตและการปฏิบัติธรรมในสังคมไทย
21
ธรรมอธาร: การพัฒนาจิตและการปฏิบัติธรรมในสังคมไทย
…อประเทศไทยและประเทศเมียนมา โดยในประเทศเมียนมามีการกล่าวถึงวิถีสนวรงค์ คือการปฏิบัติวิถีสนวรงค์ฐานที่สืบทอดมาแต่พระโมคลัลุคริตสเตระ สำหรับในประเทศไทยมีการกล่าวถึงกรรมฐานแบบโบราณซึ่งสืบทอดมาแต่พระราชาเจ้า ในห…
วารสารธรรมอธาร อธิบายการปฏิบัติธรรมในประเทศไทยและเมียนมา โดยเปรียบเทียบรูปแบบการพัฒนาจิตของทั้ง 5 สายที่มีประวัติศาสตร์ยาวนาน ตั้งแต่สมัยพระโมคลัลุคริตสเตระจนถึงปัจจุบัน การศึกษาเน้นย้ำถึงการส่งต่อกรร
พระสูตรที่ 135 และการเปรียบเทียบกับมัยยอาคม
22
พระสูตรที่ 135 และการเปรียบเทียบกับมัยยอาคม
พระสูตรที่ 135 จบลงมีเนื้อความที่ยกต่อการอ่านในบรรทัดที่ 5-6 เนื่องจากได้รับความเสียหาย แต่เมื่อำนามศึกษาเปรียบเทียบกับชิ้นส่วนใบลานของกาฬมณฑุ่ทูผู้เขียนนำเสนอเองว่าเป็นเนื้อหาของพระสูตรที่ 141 ใน "มั
…ราะห์นี้ช่วยให้เราเข้าใจที่มาที่ไปและความสำคัญของพระสูตรในวรรณกรรมทางพุทธศาสนาได้มากขึ้น โดยเฉพาะการสืบทอดความรู้ผ่านเอกสารโบราณต่างๆ เช่น ชิ้นส่วนใบลานที่พบในกาฬมณฑุ่ ซึ่งเป็นแหล่งข้อมูลที่สำคัญสำหรับนักศึ…
การวิจัยเชิงปริธิ: กรณีศึกษา 'อัมจักกับปวัตนสูตร'
2
การวิจัยเชิงปริธิ: กรณีศึกษา 'อัมจักกับปวัตนสูตร'
…งกันในการส่งสายพระธรรมวินัย จนเกิดการแบ่งแยกออกเป็นนิกายต่าง ๆ ถึง 18-20 นิกายตาม แต่พระสูตรนี้ยังคงสืบทอดต่อกันมาในคัมภีร์ของนิกายต่าง ๆ จนถึงปัจจุบัน โดยนักวิชาการสามารถรวมรวมได้ถึง 23 คัมภีร์ สำหรับบทควา…
บทความนี้นำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับพระสูตร 'อัมจักกับปวัตนสูตร' ซึ่งมีความสำคัญต่อพระพุทธศาสนาและการสืบทอดที่เป็นเอกภาพ โดยมีการวิจัยเชิงปริธิแบ่งเป็น 2 รูปแบบ ได้แก่ แนวดิ่งและแนวราบ ผ่านงานวิจัยที่เกี่ยวข…
ถ่มจับกับปวัตนสูตรในพระพุทธศาสนา
4
ถ่มจับกับปวัตนสูตรในพระพุทธศาสนา
…แยกออกเป็นนิกายนต่าง ๆ ถึง 18-20 นิกายนในช่วงตั้งแต่รว 100 ปีหลังพุทธกาลเป็นต้นมา แต่พระสูตรนี้ยังคงสืบทอดต่อกันในคัมภีร์ของนิกายนต่าง ๆ จนถึงในปัจจุบัน โดยนักวิชาการสามารถรวบรวมได้ถึง 23 คัมภีร์ ซึ่งแต่ละค…
…พระสูตรนี้ต่อพระพุทธศาสนาและพุทธศาสนิกชน แม้ว่าจะมีการแบ่งแยกนิกายต่าง ๆ แต่พระสูตรนี้ยังคงได้รับการสืบทอดและมีหลายคัมภีร์ที่รวบรวมเนื้อหาที่เกี่ยวข้อง พร้อมนำเสนอตัวอย่างการวิจัยที่เกี่ยวข้องกับพระสูตรนี้ใ…
นิทานสพัฒวาทและการอรรถาธิบาย
25
นิทานสพัฒวาทและการอรรถาธิบาย
นิทานนี้เป็นผู้จำแนกอรรถโดยอรรถาธิบายให้มีความชัดแจ้งจึงไม่อาศัยพระสูตรเป็นที่ตั้ง เพราะรูปแบบของพระสูตร ไม่มีการอรรถาธิบายให้ชัดเจน ดังนั้น นิทานสพัฒวาท หรื อ สพัทถิวาดาอาจถูกเรียกว่าเป็น “วิภัชชาวา”
…การอ้างอิงพระสูตร โดยชี้ให้เห็นถึงลักษณะเฉพาะของนิทานสพัฒวาท นิทานวิภัชชาวาและการจัดเรียงลำดับสายการสืบทอดธรรมประมูลในนิทวาสติวาท รวมถึงความขัดแย้งภายในกลุ่ม ต่างๆ และความสำคัญของการเผยแพร่ธรรมของพระมัยันัท…
การถ่ายทอดพระธรรมวินัยในพุทธกาล
8
การถ่ายทอดพระธรรมวินัยในพุทธกาล
หลักธรรมเดิมที่เรียนเรียงท่องจำไว้แล้วมาใช้เลย ทำไมไม่ต้องท่องใหม่ ดังจะเห็นได้ว่าในพระสูตรต่าง ๆ จะมีเนื้อส่วนใส่เป็น ๆ เปาะ อยู่มาก หมายความว่าเนื้อหในส่วนนัน่เหมือนกันกับของพระสูตรก่อนจึงไม่ว่าจะ ใ
…กษุได้มาศึกษาเนื้อหาจากพระสูตรและพระวินัยที่พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติไว้ ทุกครั้งที่มีการประชุมจะเป็นการสืบทอดและเรียงความรู้ให้กับผู้สนใจ โดยเฉพาะในศูนย์กลางที่มีวัดพระเชตวันและบุพพารามเป็นศูนย์กลางสำหรับการศึ…
การศึกษาและบทวิเคราะห์พระวินัยปฏิรูปในพระไตรปิฏก
9
การศึกษาและบทวิเคราะห์พระวินัยปฏิรูปในพระไตรปิฏก
…งไรก็ดี แม้ชาวพุทธเราจะเชื่อว่า เนื้อในพระวินัยและพระสูตรของพระไตรปิฏกมีมตั้งแต่ครั้งพุทธกาลและมีการสืบทอดต่อกันมาอย่างเป็นระบบ แต่ นักวิชาการจำนวนไม่น้อยก็มีคำแนะในพระวินัยและพระสูตรส่วนใหญ่เกิดขึ้นหลังพุท…
…ี่ยวกับพระวินัยปฏิรูปในพระไตรปิฏก โดยนำเสนอผลการวิจัยที่แสดงให้เห็นว่าเนื้อหาในพระวินัยและพระสูตรถูกสืบทอดมาตั้งแต่พุทธกาล แม้จะมีการถกเถียงจากนักวิชาการเกี่ยวกับช่วงเวลาการเกิดขึ้นของพระวินัยและพระสูตรหลัง…
พระวินัยและคัมภีร์วิวรดาว
12
พระวินัยและคัมภีร์วิวรดาว
…ด้ว่า คัมภีร์วิวรดาวนี้เกิดขึ้นในยุคหลังจากที่พระพุทธ ศาสนามีการเผยแผ่ถึงแล้ว10 3. ลักษณะพิเศษในการสืบทอดและรักษาพระวินัย นักวิชาการจำนวนมากมีความคิดเห็นว่าเนื้อหาหลักในพระวินัยเกิดขึ้นหลัง พุทธกาล เนื่องจ…
คัมภีร์วิวรดาวอาจเกิดขึ้นกว่า 200 ปีหลังพุทธศาสนาเผยแผ่ โดยมีลักษณะเด่นในการสืบทอดพระวินัยที่บังคับใช้กับพระภิกษุอย่างชัดเจน แตกต่างจากพระสูตร นอกจากนี้ยังมีการศึกษาทางวิชาการที่สนับ…
การปฏิบัติพระวินัยในพระพุทธศาสนา
13
การปฏิบัติพระวินัยในพระพุทธศาสนา
…ัยของแต่ละนิบาตในปัจจุบันต้องมีความแตกต่างกันมาก แต่ในความเป็นจริงแล้ว พระวินัยปฏิของนิบายต่าง ๆ ที่สืบทอดถึงปัจจุบันก็มีความคล้ายคลึงกันมาก ซึ่งแสดงให้เห็นว่าต้นเหลามาจากที่เดียวกัน ซึ่งก็หมายถึง ลิขาขบทั้…
ภิกขุทุกรูปจะต้องมีความรู้และปฏิบัติตามพระวินัยที่พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติ โดยต้องมีการสวดทบทวนในทุกเดือนเพื่อให้เกิดความตรงกันในเนื้อหาของสิกขาบท หากมีการเปลี่ยนแปลงพระวินัยจะไม่สามารถได้รับการยอมรับจาก
พระวินัยปิกขกิศัพท์ถึงปัจจุบัน
14
พระวินัยปิกขกิศัพท์ถึงปัจจุบัน
พระวินัยปิกขกิศัพท์ถึงปัจจุบัน พระวินัยปิกขกิศัพท์ถึงปัจจุบัน 6 ฉบับ ได้แก่ 1. พระวินัยบาล เป็นพระวินัยปิกขกิของนิยายเรวราว หรือที่เรียกว่า วิภัจจะวนต์ (VibhaJjavādin) เนื่องจากจาริกไปในภาษาบาลีซึ่งเป
พระวินัยปิกขกิเป็นคัมภีร์สำคัญที่มีการสืบทอดถึงปัจจุบัน ประกอบด้วย 6 ฉบับ ได้แก่ พระวินัยบาล, ธรรมคุปต์, หิงสลากะ, และสัณฑิสิกา โดยแต่ละฉบับมีคว…
การวิเคราะห์สิกขาบทในพระวินัย
20
การวิเคราะห์สิกขาบทในพระวินัย
…สิกขาบท เสียใจนะ อธิรประกเสมะ แม้จะมีสิกขาบทเรียงลำข้อกันอยู่บ้างเล็กน้อย แต่เห็นได้อย่างชัดเจนว่าจะสืบทอดมาจากต้นแหล่งเดียวกัน ยกตัวอย่างเช่น ในสิกขาบท 30 ข้อของหมวดนิสสัคคัยปาจิตต์ พระวินัยของนิกรธรรมคในล…
…เป็นแบบดั้งเดิม ข้อมูลแสดงให้เห็นว่าหมวดอื่นเช่น หมวดนิสสัคคัยมีการเรียงลำดับข้อที่ตรงกัน แสดงถึงการสืบทอดจากแหล่งเดียวกัน การวิเคราะห์เป็นไปเพื่อเข้าใจถึงรากฐานของพระวินัยและความสำคัญของสิกขาบทในพุทธศาสนา.
การบัญญัติสิทธาในพระปฏิรูปฌ์
41
การบัญญัติสิทธาในพระปฏิรูปฌ์
…ย่างยิ่ง มัตตั้งแต่คราวสงคยมารครั้งที่ 1 แล้ว เชิงอรรถ 40 (ต่อ) ของความทรงจำและความคลาดเคลื่อนในการสืบทอด ซึ่งเมื่อพิจารณาความจริงว่า พระธรรมวินัยสนับสนอด้วยการท่องจำมาก็กว่า 400 กว่าปีจึงจะมีการจารึกเป็นล…
…ยพุทธกาลและยังคงมีลักษณะที่ใกล้เคียงกับปัจจุบัน ข้อมูลจากการศึกษาทั้งหมดชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการสืบทอดและการรักษาสิทธาในพระธรรมวินัยซึ่งได้ผ่านการจารึกอย่างระมัดระวังหลังจากการสืบทอดมายาวนานกว่า 400 ปี …
一切語言部 (yīqiè yǔyán bù) และการพัฒนาของการอรรถาธิบายพระสูตร
13
一切語言部 (yīqiè yǔyán bù) และการพัฒนาของการอรรถาธิบายพระสูตร
…นกัน ฝ่ายนิยายสวาสติวาทถือพระอธิษฐานว่าเป็นที่สุด แต่ก็เผยแผ่ พระสูตรเหมือนกับนิยายศิษย์เถรวาทที่รับสืบทอดต่อมาจากพระมหา กัสสะปะจนถึงพระอุปคุปตา คาดว่าในสมัยของพระปรุณะได้เริ่มเน้น หนักในการเผยแผ่พระอธิษฐาน…
ในคัมภีร์มัชฌ Sukripralucha ได้กล่าวถึงกลุ่มที่ชื่อว่า 一切語言部 ในคัมภีร์ 三論玄義 อธิบายการพัฒนาและการแบ่งแยกของนิยายศิษย์เถรวาทและนิยายสวาสติวาท หลังจากพุทธิปปินพาน สามร้อยปี ได้มีการเน้นการเผยแผ่พระอธิษฐา
ชื่อและความหมายของอันตราภพในพระพุทธศาสนา
19
ชื่อและความหมายของอันตราภพในพระพุทธศาสนา
…ึงการมีอยู่ของสัตว์ที่อยู่ในพระระหว่างความตายกับการเกิดใหม่ อย่างไรก็ดีตาม พระสูตรที่แต่ละนิยายทรงจำสืบทอดกันมา แม้ว่าโดยมากแล้วจะมีเนื้อหาที่ตรงกันแต่ในบางครั้งก็มีส่วนที่ขัดแย้ง ซึ่งสิ่งที่ทองจามไม่ตรงกัน…
บทความนี้กล่าวถึงชื่อและความหมายของอันตราภพตามที่ท่านวุฒิพนุก์ได้อธิบายในอธิรรมโกลและการตีความคำว่าอันตราภพจากหลักฐานในพระสูตร นอกจากนี้ยังมีการวิเคราะห์ว่าชื่อเหล่านี้มีความเกี่ยวข้องอย่างไรกับพุทธวจ
ธรรมารว วารสารวิชาการทางพระพุทธศาสนา ปีที่ 7 ฉบับที่ 2
28
ธรรมารว วารสารวิชาการทางพระพุทธศาสนา ปีที่ 7 ฉบับที่ 2
…ding “á hán jing” บั่ pâi quishù giǎnshè de nántí 判定《阿含經》部派歸屬的難题(困難) — ความยากลำบากในการตัดสินสายการสืบทอดของคัมภีร์อาคม”, Fa Guang Vol.111, No.24 (1998): 1-12. 53 Kv 366; อภิ.ก. 81/1209/101 (ไทย.มมร) 54 Kv…
…ารสารนี้นำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับพระสูตรต่างๆ ในพระพุทธศาสนา รวมถึงการศึกษาความแตกต่างของพระสูตรในสายการสืบทอดต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องอันตรภาคและคันตราภินิพพาย โดยมีการอ้างอิงถึงงานวิจัยจากผู้เชี่ยวชาญจากต…
การวิเคราะห์อันตรภพในพระพุทธศาสนา
44
การวิเคราะห์อันตรภพในพระพุทธศาสนา
…เห็นรูปแบบการทางจําและอรรถาธิบายข้อความในพระสูตร ที่แตกต่างกัน ซึ่งขึ้นอยู่กับแนวคิดที่แต่ละสายการสืบทอดย่อมอยู่ เป็นสาเหตุหลักให้เกิดข้อวิพากษ์ต่าง ๆ ระหว่างพระพุทธศาสนต่่าง นิกาย ในบทความตอนที่ 1…
บทความนี้นำเสนอการเปรียบเทียบมรรครีของแต่ละสายยินายซึ่งช่วยให้เรามีความเข้าใจประเด็นที่เป็นข้อได้เปรียบในมุมมองของทั้งสองฝ่าย การศึกษาในบทความตอนที่ 1 ได้วิเคราะห์ชื่ออันตรภพส่วนหนึ่ง และในบทความตอนที
ธรรมธาราวรรณวาสนา วิถีแห่งพระพุทธศาสนา
50
ธรรมธาราวรรณวาสนา วิถีแห่งพระพุทธศาสนา
… “Pāṇḍing “a hán jīng” pú pài guīshǔ qiǎnshè de nántí 判定《阿含經》部派歸屬的難題 (ความยากลำบาก ในการตัดสินสายการสืบทอดของคัมภีร์อรรถกถา). Fa Guang, Vol.111, No.24, (1998): 1-12.
เนื้อหานี้สรุปหัวข้อที่เกี่ยวกับพระพุทธศาสนาและการศึกษา รวมถึงคัมภีร์ภาษาจีนและอังกฤษที่สำคัญ เช่น Taishō Shinshū Daizōkyō และ The Numerical Discourses of the Buddha. นอกจากนี้ยังมีหนังสือและวารสารที่