หน้าหนังสือทั้งหมด

สันติสุขภายในและอริยมรรค
15
สันติสุขภายในและอริยมรรค
…๔ สันติสุขภายในนี้จะเป็นจุดเริ่มต้นของสันติสุขภายนอก นั่นเอง พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ในกัลยาณมิตต สูตร ว่า “ภิกษุทั้งหลาย ธรรมที่มีอุปการะ มาก เป็นไปเพื่อการเกิดขึ้นแห่งอริยมรรค อันประกอบด้วยองค์ ๘ ธรรม…
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของกัลยาณมิตรที่มีต่อการเจริญในอริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ 8 ซึ่งมีบทบาทในการนำพาบุคคลมาสู่สันติสุขทั้งภายในและภายนอก โดยกัลยาณมิตรไม่เพียงแต่เป็นเพื่อนที่ดี แต่ยังเป็นผู้เชgui
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาคที่ ๒ นามและอัพพยศัพท์
48
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาคที่ ๒ นามและอัพพยศัพท์
…ใด มีการันต์อย่างใด จง แจกตามลิงค์นั้น ตามการันต์นั้น เทอญ. ๑.๒.๓. ลงนิคหิตอาคม มูลกัจจายนะ หน้า ๕๕ สูตรที่ ๓๓๔. กองตำรา
เนื้อหานี้เกี่ยวข้องกับการศึกษาบาลีไวยากรณ์ในบทที่ ๒ โดยเน้นที่นามและอัพพยศัพท์ นอกจากนี้ยังมีการจำแนกประเภทต่างๆ ของนามตั้งแต่จตุตฺโถถึงเอกูนวีสติโม นอกจากนี้ยังพูดถึงลิงค์และการันต์ในศัพท์ต่างๆ ที่ค
จิตและเจตสิก: การวิเคราะห์เวทนาในอภิธัมมะ
119
จิตและเจตสิก: การวิเคราะห์เวทนาในอภิธัมมะ
…ที่เป็นไปในฝ่ายอนวัชชะเข้าในสุขเวทนา และ อทุกขมสุขที่เป็นไปในฝ่ายสาวัชชะเข้าในทุกขเวทนาฯ แม้คำในพระ สูตรบางแห่งที่ว่า การเสวยอารมณ์อย่างใดอย่างหนึ่งนี้เป็นทุกข์ ใน “ที่นี้ ดังนี้ พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัส เพ…
…ติของสังขารและความไม่เที่ยง ส่งผลให้เกิดการมองเห็นเวทนาที่มีหลายมิติอย่างชัดเจน โดยมีหลักฐานจากบทพระสูตรต่างๆ มารองรับความเข้าใจนี้
มหาภูตรูปและความเกิดขึ้น
269
มหาภูตรูปและความเกิดขึ้น
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 269 ทสกะเป็นต้น ชื่อว่ากลาป ฯ บทว่า ปวตฺติกกมโต ๑ ได้แก่ตามลำดับ ความเกิดขึ้นแห่งรูปทั้งหลาย โดยความต่างแห่งภพ กาล และสัตว์ฯ ธรรมทั้ง [
…องธาตุที่มีมากมาย โดยเฉพาะปฐวีธาตุ ซึ่งจะมีการเปรียบเทียบกับลักษณะต่างๆ เช่น การแสดงสิ่งที่ไม่เคยมี สูตรกำกึ่งที่ใช้แสดงผล โดยท่านอาจารย์พุทธทัตตะได้บอกว่ามหาภูตรูปคือสิ่งมีขนาดใหญ่ภายใต้ความหลากหลายทั้งน…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
323
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ตัณหาฯ สัญโญชน์ท่านกล่าวไว้ ๕ อย่าง เพราะรวมสัญโญชน์ที่เป็นตัวตัณหาและเป็นตัวทิฏฐิ ซึ่งตรัสไว้ในพระ สูตรและพระอภิธรรมทั้ง ๒ เข้าเป็นอย่างหนึ่ง ๆ ๆ ส่วนกิเลสมี ๑๐ ๑. โยชนาประสงค์ความว่า คือ ฯ
บทความนี้มีการเจาะลึกเรื่องอนุสัยและกิเลสตามหลักอภิธรรมของพุทธศาสนา โดยอธิบายความหมาย และความสัมพันธ์ของอนุสัยกับกิเลส รวมถึงลักษณะต่าง ๆ ของอาสวะและนีวรณ์ เห็นถึงความสำคัญของการเข้าใจธรรมชาติของจิตแล
สมเด็จพระมหาสมณเจ้กรมพระยาวชิรญาณวโรรส
30
สมเด็จพระมหาสมณเจ้กรมพระยาวชิรญาณวโรรส
…รมศาสดาจึงโปรดประทานพระธรรม เทศนา ทรงสรรเสริญพาหุสัจจะโดยอเนกนัย ข้อนี้พึงสาธกธรรมบรรยายทสนาถกรณะรรมสูตร ในทสกนิบาตรอังคุตตรนิกายว่า ปูน จปร ภิกฺขเว ภิกขุ พหุสุสุโต โหติ สุตธโร สุตสนนิจโย ดูก่อนภิกษุทั้งห…
…ก่ พระอานนท์ ว่าเป็นสุดยอดในบรรดาภิกษุที่มีความรู้เกี่ยวกับธรรม โดยพระพุทธเจ้าทรงโปรดให้บูชาภิกษุพหุสูตรเป็นวิธีการบูชาพระธรรมรัตนะ สำหรับผู้ต้องการทำความดีให้กับสังคม การเป็นที่พึ่งและมีปัญญา นำไปสู่การส…
ความสำคัญของพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส
35
ความสำคัญของพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส
…ราษฎร แม้นด้วยพระโอรสของ พระเจ้าจักรพรรดิราช มีคำสรรเสริญในจักรวัติ ผู้เกิดสำหรับประดับพระบารมีธรรม สูตร ว่า ปโรสหสฺสํ โข ปนสฺส ปุตตา อเหส์ สุรา โรงครูปา ปรเสนปมททนา พระ ราชโอรสของพระเจ้าจักรพรรดิราชนั้น …
พระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ได้ทรงแสดงความสำคัญแก่พระพุทธศาสนา และได้โปรดให้สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าอัษฎารค์ เดชาวุธ ทรงบรรพชาเป็นสามเณร เพื่อสะท้อนความนิยมในพระพุทธศาสนา นอกจากนี้ ทรงพระก
พระราชปฏิสันถารของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า
54
พระราชปฏิสันถารของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า
…่นบานีพระคุณ เป็นอัศจรรย์ ต้องกันกับอัจฉริยัพภูตธรรมของพระเจ้าจักรพรรดิราช ดังแสดงไว้ในมหาปรินิพพาน สูตร * มีใจความว่า ราชบริษัท ๔ เหล่า คือ กษัตริย์ พราหมณ์ คฤหบดี สมณะ เข้าไปเฝ้าพระเจ้า จักรพรรดิราชแม้แ…
บทความนี้กล่าวถึงพระราชปฏิสันถารและพระราชจริยารัฏฐาภิบาลของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ที่มีพระปรีชาในการให้ความสุขแก่ประชาชน และพัฒนาคุณภาพชีวิตในพระราชอาณาจักร สะท้อนให้เห็นถึงความเกรีย
พระราชปณิธานและคุณธรรมของสมเด็จพระญาณสังวร
154
พระราชปณิธานและคุณธรรมของสมเด็จพระญาณสังวร
…ปัญญา พอเป็นนิทัสสนนัย อายุวัฑฒนธรรม ธรรมเป็นเครื่องเจริญอายุ พระผู้มีพระภาคเจ้า ตรัสไว้ในจักกวัตติ สูตรว่า อตฺตที่ป่า ภิกฺขเว วิหรถ เป็นต้น แปลความว่า “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงมีตนเป็นเกาะ มีตนเ…
เนื้อหาอธิบายถึงพระราชปณิธานและบทบาทของสมเด็จพระญาณสังวรสมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปริณายก ในการประดับพระปัญญาบารมี พร้อมกับการปฏิบัติตนตามหลักธรรมและการมีธรรมเป็นที่พึ่ง อ้างอิงถึง การเจริญอายุด้วยธรร
อายุวัฑฒนธรรมและการเจริญวรรณะ
156
อายุวัฑฒนธรรมและการเจริญวรรณะ
…้วย เป็นมงคลวิเสสที่ ๑ วรรณวัฑฒนธรรม ธรรมเป็นเครื่องเจริญวรรณะ พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ในจักรวัตติ สูตรต่อจากอายุวัฑฒนาธรรมว่า “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ในเรื่องวรรณะของภิกษุมีอธิบายอย่างไร ภิกษุในพระธรรมวินั…
เนื้อหานี้กล่าวถึงอายุวัฑฒนธรรมและวรรณวัฑฒนธรรม ที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติตนในชีวิตประจำวัน ทั้งสำหรับบุคคลทั่วไปและภิกษุ ซึ่งมีพื้นฐานอยู่บนศีลธรรมและการทำความดี นอกจากนี้ยังได้กล่าวถึงการปกครองที่มี
พระธรรมเทศนาเกี่ยวกับพระสารีบุตรและการวินิจฉัยคดี
327
พระธรรมเทศนาเกี่ยวกับพระสารีบุตรและการวินิจฉัยคดี
…ลอาคันตุกะมากรูป ผู้ต้อนรับปราศรัยกัน แลเก็บบาตรจีวร ทำเสียงอึกทึกมากใกล้ที่ประทับ ในนิทานแห่งจาตุม สูตร การที่ภิกษุพวกนั้นทำเสียงอึกทึกใกล้ที่ประทับเป็นการขาดคารวะแลเสียสมณสารูป ถ้าจะ ไม่ทรงนิเคราะห์เสีย…
บทความนี้กล่าวถึงการวินิจฉัยของพระพุทธเจ้าเกี่ยวกับพระสารีบุตรที่ถูกโจทก์ฟ้อง และความสำคัญของการวินิจฉัยที่เป็นธรรม พระองค์ได้ทำการพิจารณาคดีอย่างละเอียดเพื่อไม่ให้เกิดความเข้าใจผิดเกี่ยวกับการกระทำขอ
วิสุทธิมรรค: ความเข้าใจเกี่ยวกับตัณหา
4
วิสุทธิมรรค: ความเข้าใจเกี่ยวกับตัณหา
…หยาบ เลว นับเป็นชั้นต่ำ รูปที่ละเอียด ประณีต นับเป็นชั้นสูง ทั้งนี้อาศัยนัยพระบาลีเช่นบาลีอนัตตลักขณสูตร ตอนนิเทศปัญจขันธ์ว่า ยังกิญจิ รูป.... โอฬาริก วา สุขุม วา หีนํ วา ปณต วา (รูปอย่างใดอย่างหนึ่ง... ห…
บทความนี้นำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับตัณหาในวิสุทธิมรรค โดยการวิเคราะห์ว่า ตัณหานั้นมีลักษณะเป็นเหมือนข่ายที่เกิดขึ้นในอารมณ์ต่างๆ ทั้งในภายในและภายนอก โดยมีการอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างอารมณ์ที่ต่ำและสูง พ
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 53
56
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 53
…บงำ มีประสงค์จะให้ยกย่อง คิดว่า "ชนจักยกย่องเราด้วยอาการ * นี้กล่าวตามนัยพระบาลีติกังคุตตร หน้า ๑๕๐ สูตรที่ (๔๘๐) ๔๑.
ในเนื้อหานี้มีการพูดถึงการที่กุลบุตรมีศรัทธาและการได้รับบุญจากไทยธรรม โดยอาจเรียกว่าเป็นกุหนวัตถุที่แสดงถึงการใช้วาจาหรือการพูดเลียบเคียง เพื่อให้ผู้ฟังเข้าใจในทางที่ถูกต้อง มีการพูดถึงความสำคัญของศรั
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
31
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
…ิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 30 ปะรำใหญ่ที่ข้างประตูบริเวณแล้ว มาฟังธรรมกันทุกวัน พระเถระเอา สูตรที่พระจุฬาภัยปริวัตรในกลางคืน มากล่าว ( สอบ ) ในกลางวัน ( ไม่มีผิด ) เรื่อยๆ ไปจนจบ ( พระสูตร ) แล้ว…
ในบทนี้พูดถึงการสนทนาระหว่างพระอภัยเถระกับพระจุฬาภัยเกี่ยวกับกรรมฐาน พระจุฬาภัยได้ให้กรรมฐานแก่พระอภัยเถระซึ่งเป็นพระโสดาบัน ในขณะเดียวกันได้สื่อสารถึงความสำคัญของการบรรลุมรรคผลในการปฏิบัติและให้เกียร
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
266
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
…ัย โลกนิโรธ โลกนิโรธคามินีปฏิปทา ( ลงใน ) กเลวระ อันยาวประมาณ หนึ่งวา มีสัญญา มีใจ ( ครอง) นี้ดอก " สูตรนี้มีนิคมคาถา ความว่า ที่สุดโลก บุคคลไม่พึง ( ไป ) ถึงได้ด้วยการ (เดินทาง) ไป แต่ไรมา แต่ว่ายังไม่ถึ…
ในเนื้อหาเกี่ยวกับวิสุทธิมรรค แสดงให้เห็นถึงความหมายของโลกวิทูและการเข้าใจในสามโลก ได้แก่ สังขารโลก สัตวโลก และโอกาสโลก ผ่านคำสอนของพระพุทธเจ้า ความรู้ในโลกทั้ง ๓ นี้จะช่วยให้พุทธศาสนิกชนสามารถเข้าถึง
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - โลก ๓ และการรู้จัก
267
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - โลก ๓ และการรู้จัก
…่า " (เห็น) ว่าโลกเที่ยงบ้าง ว่าโลกไม่เที่ยง บ้าง " โอกาสโลก พึงเห็นในอาคตสถาน ( บาลีพรหมนิมันตนิก- สูตร ) ว่า " ดวงจันทร์และดวงอาทิตย์ลอยไปรอบ ( จักร วาฬ ทำให้) ทิศทั้งหลายสว่างไสว โดยที่มี ประมาณเท่าใด …
ในบทความนี้ จะพาคุณไปทำความเข้าใจเกี่ยวกับโลก ๓ ตามที่พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ทรงรู้ โดยอธิบายถึงสัตว์ทั้งปวงที่ตั้งอยู่ด้วยอาหาร และวิธีการที่ผู้ปฏิบัติจะเห็นโลกในหลายมิติ รวมถึงการรู้ในอาคตสถานที่สามาร
วิสุทธิมรรค: พระผู้มีพระภาคเจ้าและโลกวิทู
272
วิสุทธิมรรค: พระผู้มีพระภาคเจ้าและโลกวิทู
…หมโลก ฯลฯ ในประชาชนทั้งที่เป็นเทวดา และมนุษย์ " ดังนี้ เป็นต้น” ความพิสดาร บัณฑิตพึงกล่าว (ตามนัยพระสูตรนี้) สูตร ทั้งหลายมีอัคคัปปสาทสูตรเป็นต้น และคาถาทั้งหลาย เช่นคาถาที่มี ๑. คำว่า "นั้น" นี้แปลจาก "เ…
พระผู้มีพระภาคเจ้า มีความรู้และความเข้าใจในโลก อนันตจักรวาล อนันตโลกธาตุ ด้วยพระอนันตพุทธญาณ ทรงเป็นที่รู้จักในชื่อว่าโลกวิทู เนื่องจากทรงรู้จักโลกโดยประการทั้งปวง ในบทนี้กล่าวถึงคุณสมบัติอันสูงสง่าขอ
ความงามในพระสูตร
290
ความงามในพระสูตร
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 288 ด้วยคำที่เหลือ พระสูตรที่มีอนุสนธิต่างๆ ก็งามในเบื้องต้นด้วย อนุสนธิแรก งามในเบื้องปลายด้วยอนุสนธิท้าย งามในท่ามกลางด้วย อ…
บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์เกี่ยวกับพระสูตรในศาสนาพุทธ โดยเน้นที่ความงามในเบื้องต้น กลาง และปลายของศาสนธรรม การใช้อนุสนธิในการถ่ายทอดเหตุการณ์แ…
อธิบายบาลีไวยากรณ์: นามและอัพยยศัพท์
17
อธิบายบาลีไวยากรณ์: นามและอัพยยศัพท์
…ท์อื่น ๆ ที่ได้ยกขึ้น กล่าวแล้วก็พึงทราบโดยนัยนี้ ในคัมภีร์มูลกัจจายนะ ให้คำอธิบายว่า ๑. มูลกจจายน, สูตรที่ ๑๒๓. หน้า ๒๒๔.
บทความนี้อธิบายการแจกและการเปลี่ยนแปลงวิภัตติในภาษาบาลี โดยมุ่งเน้นที่นามและอัพยยศัพท์ ผู้ศึกษาควรสังเกตการเปลี่ยนแปลงของวิภัตติและอำนาจของลิงค์ในศัพท์ต่าง ๆ เช่น การรวมสระและตัววิภัตติ วิธีเปลี่ยนแปล
หน้า20
68
… นามและอัพยยศัพท์ - หน้าที่ 67 นิคคหิตอาคมได้ คือเป็น เอกาทสึ จตุททสึ ปณฺณรสี ตามที่มา ในมูลกัจจายน สูตรที่ ๓๓๔ หน้า ๘๕. นอกนั้นมีในแบบไวยากรณ์ ชัดเจนแล้ว.