หน้าหนังสือทั้งหมด

ความทุกข์ในธัมมจักกัปปวัตนสูตร
189
ความทุกข์ในธัมมจักกัปปวัตนสูตร
…อมมีกรรมนิมิตคตินิมิตที่เผ็ดร้อน เป็นภาพที่น่ากลัวปรากฏขึ้น เป็นต้น 1 วินัยปิฎก มหาวรรค, มก. เล่ม 1 หน้า 40 บ ท ที่ 9 อ ริ ย สัจ 4 DOU 179
…ัจ 4 ซึ่งเป็นหลักสำคัญในพระพุทธศาสนา การเรียนรู้เกี่ยวกับความทุกข์นี้จึงเป็นการเตรียมพร้อมในการเผชิญหน้ากับทุกข์ทั้งหลายที่เกิดขึ้นในชีวิต
ความทุกข์และขันธ์ 5 ในพระพุทธศาสนา
191
ความทุกข์และขันธ์ 5 ในพระพุทธศาสนา
…ปัญญามองให้เห็นตัวทุกข์ว่ามีลักษณะเป็นอย่างไร อาทิตตปริยายสูตร วินัยปิฎก มหาวรรค, มก. เล่ม 4 ข้อ 62 หน้า 55. บ ท ที่ 9 อ ริ ย สั จ 4 DOU 181
บทความนี้สำรวจและวิเคราะห์ความหมายของทุกข์ตามหลักพระพุทธศาสนา โดยแบ่งความทุกข์ออกเป็น 2 ประเภท คือ ทุกข์ที่เกิดจากร่างกาย เช่น การทำงานหนักแต่ไม่มีผลสำเร็จ และทุกข์ที่จิตใจ เช่น ความปรารถนาที่ไม่สมหวั
นิโรธและนิพพานในพระพุทธศาสนา
195
นิโรธและนิพพานในพระพุทธศาสนา
…านาชนิด หรือสภาพ ที่ออกไปจากตัณหาได้ 1 นิโรธ 5 อยู่ในขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค, มก. เล่ม 69 ข้อ 706 หน้า 782. บ ท ที่ 9 อ ริ ย สั จ 4 DOU 185
นิโรธและนิพพานเป็นแนวคิดสำคัญในพระพุทธศาสนา นิโรธหมายถึงความดับกิเลสและทุกข์ โดยแบ่งออกเป็น 3 ประการคือ มรรค ผล และนิพพาน หนึ่งในไวพจน์ของนิโรธคือการหยุดความกระหาย ความอาลัย ความตัณหา และความสิ้นกำหนั
สมาธิและอริยมรรคในการปฏิบัติธรรม
200
สมาธิและอริยมรรคในการปฏิบัติธรรม
…วามมืดกับ ความสว่าง ระหว่างกลางคืนกับกลางวัน 2. มรรคญาณ ญาณในมรรค มีโสดาปัตติมรรค เป็นต้น ญาณนี้จะทำหน้าที่ตัดกิเลส ให้ขาด เหมือนยาเข้าไปทำลายหรือตัดโรค 3. ผลญาณ ญาณในผล คือ รู้ว่าผลแห่งการกำจัดกิเลสได้เป…
เนื้อหาของข้อความนี้พูดถึงสมาธิที่ถูกอธิบายในมรรคมีองค์ 8 โดยเฉพาะอัปปนาสมาธิหรือสมาธิในฌาน 4 ตามพระบาลีมัคควิภังคสูตร ซึ่งเมื่อรวมกันจะนำไปสู่สัมมาญาณและยถาภูตญาณทรรศนะ ความรู้นี้แบ่งเป็น 9 ประการที่
ความสงบสุขและอริยมรรค 8
201
ความสงบสุขและอริยมรรค 8
…ค์ 8 ซึ่งเป็นปฏิปทานำไปสู่ ความดับทุกข์ หรือทุกขนิโรธคามินีปฏิปทาอริยสัจ 9.4 กิจในอริยสัจ 4 กิจ คือ หน้าที่ในอริยสัจ 4 ข้อใดมีหน้าที่อย่างไร รวมเรียกว่า ไตรปริวัฏ ทวาทสาการ แปลว่า 3 รอบ 12 อาการ หมายถึง ญ…
การที่ความสงบสุขอันเกิดจากการตัดกิเลสได้เป็นไปยั่งยืน คือ นิพพาน ซึ่งหมายถึงความดับทุกข์ ควบคู่กับกระบวนการของอริยมรรค 8 ที่นำไปสู่ความดับทุกข์ ทุกกิจในอริยสัจ 4 มีความสำคัญ ไม่เพียงแค่ความรู้ทั่วไป แ
พระธรรมจักรและอริยสัจ 4
202
พระธรรมจักรและอริยสัจ 4
…่ที่เหตุผล และ เป็นความจริงอันจำเป็นที่สุด 1 พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตตชีโว), ธัมมจักกัปปวัตนสูตร, หน้า 236-237. 192 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน
พระธรรมจักรแบ่งออกเป็น 2 ประการ ได้แก่ ปฏิเวธญาณธรรมจักร ซึ่งเกี่ยวกับการตรัสรู้พระอริยสัจ 4 และเทศนาญาณธรรมจักร ที่มีการอบรมผ่านการเทศนาอริยสัจ ผลของการปฏิบัติและการยุติกิเลส ส่งผลให้เกิดการเข้าถึงอร
ปฏิจจสมุปบาทในพระพุทธศาสนา
208
ปฏิจจสมุปบาทในพระพุทธศาสนา
… ภพเป็นปัจจัยให้เกิดชาติ ชาติเป็นปัจจัยให้เกิดชรามรณะ” สังยุตตนิกาย นิทานวรรค, มก. เล่มที่ 26 ข้อ 2 หน้า 2. 198 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน
บทที่ 10 นี้สำรวจหลักธรรมปฏิจจสมุปบาท ซึ่งเป็นส่วนสำคัญของวิปัสสนาภูมิ โดยอธิบายเกี่ยวกับการเกิดขึ้นร่วมกันของธรรมชาติทั้ง 12 ประการที่สัมพันธ์กัน โดยเน้นถึงการที่อวิชชาเป็นปัจจัยเริ่มต้นของกระบวนการด
ความเป็นเหตุปัจจัยของกันและกัน
219
ความเป็นเหตุปัจจัยของกันและกัน
…ู่ในนาม' 1 1 บรรจบ บรรณรุจิ, กระบวนธรรมเพื่อความเข้าใจชีวิต ปฏิจจสมุปบาท, กรุงเทพฯ : ธรรมสภา, 2535, หน้า 96. บ ท ที่ 10 ป ฏิ จ จ ส มุ ป บ า ท DOU 209
เนื้อหาพูดถึงความเป็นเหตุปัจจัยของกันและกันในวงจรสังสารวัฏ โดยเฉพาะบทบาทของอวิชชาที่เป็นปัจจัยในการทำกรรมทั้งดีและชั่ว เจตนาอันเป็นมูลฐานของกรรมในระดับต่างๆ ตั้งแต่กามาวจรไปจนถึงอรูปาวจร โดยชี้ให้เห็น
อวิชชาและการทำดี-ชั่วในพระพุทธศาสนา
220
อวิชชาและการทำดี-ชั่วในพระพุทธศาสนา
…แล้ว ดังที่ พุทธพจน์ที่ว่า “ผู้ใดมีกิเลสสงบแล้ว ละบุญและบาปได้แล้ว ปราศจากกิเลสธุลี รู้โลกนี้และ โลกหน้าแล้ว ล่วงชาติและมรณะได้ ผู้คงที่เห็นปานนั้น บัณฑิตกล่าวว่า เป็นสมณะ” สรุปแล้ว อวิชชาเป็นปัจจัยให้เกิ…
อวิชชาหรือความไม่รู้เป็นปัจจัยที่ทำให้คนทำชั่ว โดยเริ่มจากความชั่วทางใจซึ่งส่งผลให้เกิดการทำผิดทางกายและวาจา ความชั่วทำให้เกิดความทุกข์และส่งผลไปสู่อบายภูมิ ขณะเดียวกัน อวิชชาก็สามารถเป็นปัจจัยให้เกิด
ความสัมพันธ์ระหว่างจิตและกาย
225
ความสัมพันธ์ระหว่างจิตและกาย
…างไปถึง ที่สุด คือ ตั้งแต่เวทนาไปตามลำดับ จนถึงชรามรณะ เพื่อประโยชน์แก่บุคคลบางพวกที่ไม่เชื่อว่า โลกหน้ามีจริง จะได้ทราบถึงปัจจุบันเหตุ 5 อย่าง คือ ตัณหา อุปาทาน กรรมภพ อวิชชา และ สังขาร ที่กำลังเกิดอยู่ก…
เนื้อหานี้กล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างจิตและกาย โดยเฉพาะอาการป่วยที่เกิดจากอวิชชาและอาสวะ และการแสดงปฏิจจสมุปบาทโดยพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ที่แสดงถึงเหตุและผลเพื่อให้เห็นถึงความทุกข์และสิ่งที่เกิดขึ้นในชีว
ความทุกข์และเหตุแห่งการเกิดขึ้น
226
ความทุกข์และเหตุแห่งการเกิดขึ้น
…็ให้เห็นเหตุสืบเนื่องกันตามลำดับไปจนถึงอวิชชาเมื่อเห็นอวิชชาแล้วก็จะได้รู้ว่า อวิชชา นี้แหละ เป็นหัวหน้าแห่งเหตุทั้งปวง 4. มัชฌอาทิปฏิโลมเทศนา เป็นการแสดงองค์ปฏิจจสมุปบาท จากตอนกลางย้อนทวนไป ถึงตอนต้น คือ…
บทความนี้ศึกษาทุกข์ที่เกิดจากกรรรมและการเข้าใจอวิชชาเป็นหัวหน้าแห่งเหตุทั้งปวง โดยอธิบายการเชื่อมโยงของอาหาร 4 ประเภทและความสัมพันธ์ของตัณหา, เวทนา, ผัสสะ, สฬายตนะ…
ปฏิจจสมุปบาทและวัฏฏะแห่งชีวิตในพระพุทธศาสนา
227
ปฏิจจสมุปบาทและวัฏฏะแห่งชีวิตในพระพุทธศาสนา
…ะ จัดเป็นวิปากวัฏ 1 วศิน อินทสระ, หลักคำสอนสำคัญในพระพุทธศาสนา, กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์บรรณาการ, 2524 หน้า 650-651 บ ท ที่ 10 ป ฏิ จ จ ส มุ ป บ า ท DOU 217
เนื้อหานี้กล่าวถึงการแสดงปฏิจจสมุปบาทซึ่งมีจุดเริ่มที่แตกต่างกัน เพื่อช่วยให้ผู้ปฏิบัติสามารถเข้าใจและกำจัดทุกข์ได้อย่างตรงจุด โดยเปรียบเทียบเป็นการหาทางออกจากเถาวัลย์ที่มีการตัดและดึงเพื่อใช้งาน นอกจ
วิปัสสนาภูมิในภาคปฏิบัติ
236
วิปัสสนาภูมิในภาคปฏิบัติ
…กายเสียก่อน จึงจะไปรู้ไปเห็นในเรื่องขันธ์ 5 อายตนะ 12 ธาตุ 18 อินทรีย์ 22 อริยสัจ 4 ปฏิจจสมุปบาทได้ หน้า 4-13. เอกสารรวบรวมพระธรรมเทศนา (พระมงคลเทพมุนี), กรุงเทพฯ : อาคารทวีสินคอมเพล็กซ์, 2539, 226 DOU สม…
การศึกษาเกี่ยวกับวิปัสสนาภูมิที่ผ่านมา เป็นการเข้าใจในระดับสุตมยปัญญา และจินตมยปัญญา แต่การเจริญวิปัสสนาที่แท้จริงจะเกิดขึ้นได้ต้องใช้ภาวนามยปัญญา หลวงปู่วัดปากน้ำให้ความสำคัญกับสมถะและวิปัสสนา โดยสมถ
การศึกษาเกี่ยวกับวิปัสสนาภูมิและขันธ์ 5
237
การศึกษาเกี่ยวกับวิปัสสนาภูมิและขันธ์ 5
…ดปากน้ำ) และคณะศิษย์, ทางมรรค ผล นิพพาน (ธรรมปฏิบัติ ตามแนววิชชาธรรมกาย), กรุงเทพฯ: ชวนพิมพ์, 2523, หน้า 399. บ ท ที่ 11 วิ ปั ส ส น า ภู มิ ใ น ภ า ค ป ฏิ บั ติ DOU 227
การมีจักษุญาณ วิชชา และความเข้าใจเกี่ยวกับวิปัสสนาภูมิเริ่มจากการทำสมาธิให้ใจหยุดนิ่งที่ศูนย์กลางกายฐานที่ 7 เพื่อเข้าถึงพระธรรมกาย เป็นการมีญาณในการรู้ความจริงเกี่ยวกับชีวิตผ่านขันธ์ 5 ซึ่งประกอบด้วย
ขันธ์ 5 ส่วนกลาง
238
ขันธ์ 5 ส่วนกลาง
…ม อากาศ ดิน วิญญาณ ไฟ ขันธ์ 5 ในส่วนกลางนี้ จะมีดวงธาตุอยู่ที่ศูนย์กลางกายฐานที่ 7 เป็นดวงธาตุที่ทำ หน้าที่ควบคุมโปรแกรมต่าง ๆ ในร่างกาย คือ ควบคุมธาตุหยาบต่าง ๆ ในร่างกาย โดยทำหน้าที่ เชื่อมโยงกับดวงธรรม…
ขันธ์ 5 ในส่วนกลางมีดวงธาตุที่ศูนย์กลางกายฐานที่ 7 ทำหน้าที่ควบคุมธาตุหยาบในร่างกาย โดยเชื่อมโยงกับดวงธรรมที่ทำให้เป็นมนุษย์ที่ฐานที่ 6 มีศูนย์ประกอบด้วยดิน …
การศึกษาเกี่ยวกับวิญญาณธาตุและขันธ์ 5
239
การศึกษาเกี่ยวกับวิญญาณธาตุและขันธ์ 5
…ตุไฟคือความร้อน จากไออุ่นในร่างกาย เป็นต้น นาม คือ ส่วนของใจ ประกอบด้วยธรรมชาติ 4 อย่าง ซึ่งต่างก็ทำหน้าที่ต่าง ๆ กัน ดังนี้ 1. ธรรมชาติที่ทำหน้าที่เสวยอารมณ์ เรียกว่า เวทนา 2. ธรรมชาติที่ทำหน้าที่จดจำ หร…
…บด้วย รูป (ร่างกาย) และนาม (ใจ) ซึ่งแบ่งออกเป็น 4 ธรรมชาติ ได้แก่ เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ ที่ทำหน้าที่เชื่อมโยงกันอย่างใกล้ชิด ผลงานของพระมงคลเทพมุนี (หลวงพ่อวัดปากน้ำ) จัดพิมพ์ในปี 2523 ที่กรุงเทพฯ
การทำงานของธาตุและการรับรู้อารมณ์ในธรรมกาย
243
การทำงานของธาตุและการรับรู้อารมณ์ในธรรมกาย
…การทำงานรับรู้อารมณ์ 1. จักขุทวาร ที่ตรงกลางแววตาทั้งซ้ายขวานั้น จะมีจักขุประสาท (จักขุปสาท) ซึ่ง ทำหน้าที่เป็นจักขายตนะ คือ อายตนะ คือ ตา สำหรับรับรูป มีลักษณะสัณฐานกลมใสสะอาด บริสุทธิ์ ขนาดประมาณเท่าหัว…
เนื้อหานี้สอนเกี่ยวกับการทำงานของธาตุธรรมในตัวมนุษย์ ซึ่งเกี่ยวข้องกับการรับรู้ผ่านกายและใจ โดยแบ่งประเภทของธาตุออกเป็น ชิวหาวิญญาณธาตุ, กายวิญญาณธาตุ และมโนวิญญาณธาตุ ที่มีบทบาทสำคัญในการสัมผัส และรั
ดวงอินทรีย์ในมนุษย์
247
ดวงอินทรีย์ในมนุษย์
…ุธรรมเดิม ทั้ง 6 ดวงนี้จะคุมเกี่ยวกับเรื่องของจักขุ โสตะ มานะ ชิวหา กายะใจ ทำให้ตา หู ลิ้น กาย ใจ ทำหน้าที่เป็นใหญ่ในตัวของมันได้ ถ้าหากไม่มีโปรแกรมส่วนละเอียดจำแนก ก็จะทำให้อวัยวะส่วนหยาบแต่ละส่วนทำงานแย…
บทความนี้เจาะลึกถึงดวงอินทรีย์ 6 ดวง และ 3 ดวงในมนุษย์ที่มีบทบาทสำคัญในการควบคุมประสาทสัมผัสต่าง ๆ เช่น ตา หู ลิ้น กาย และใจ โดยอธิบายลักษณะของดวงอินทรีย์ที่แสดงถึงเพศชายและเพศหญิง รวมถึงบทบาทของชีวิต
ดวงอินทรีย์ทั้ง 5 และความสำคัญต่อการบรรลุธรรม
248
ดวงอินทรีย์ทั้ง 5 และความสำคัญต่อการบรรลุธรรม
…ดปากน้ำ) และคณะศิษย์, ทางมรรค ผล นิพพาน (ธรรมปฏิบัติ ตามแนววิชชาธรรมกาย), กรุงเทพฯ: ชวนพิมพ์, 2523, หน้า 526. 238 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน
บทความนี้นำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับดวงอินทรีย์ทั้ง 5 ดวง ได้แก่ สุขินทรีย์, ทุกขินทรีย์, โสมนัสสินทรีย์, โทมนัสสินทรีย์ และ อุเปกขินทรีย์ ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการกำหนดเวทนาในชีวิตมนุษย์ นอกจากนี้ยังมีดวงอินทร
การพิจารณาอินทรีย์และดวงธรรมเพื่อการบรรลุธรรม
249
การพิจารณาอินทรีย์และดวงธรรมเพื่อการบรรลุธรรม
…ดปากน้ำ) และคณะศิษย์, ทางมรรค ผล นิพพาน (ธรรมปฏิบัติ ตามแนววิชชาธรรมกาย), กรุงเทพฯ: ชวนพิมพ์, 2523, หน้า 526. บ ท ที่ 11 วิ ปั ส ส น า ภู มิ ใ น ภ า ค ป ฏิ บั ติ DOU 239
เนื้อหานี้กล่าวถึงการพิจารณาอินทรีย์และดวงธรรมทั้ง 5 ซึ่งมีผลต่อความสามารถในการบรรลุธรรมของบุคคลในพระพุทธศาสนา หากดวงธรรมทั้ง 5 มีขนาดเท่ากันแสดงว่าบุคคลนั้นมีอินทรีย์แก่พอที่จะบรรลุธรรมได้ ซึ่งการเติ