หมายถึง : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 57 / 118

…แม้ไม่ปรารถนาก็สมหวังได้ คือ การหมั่นประกอบเหตุไปเรื่อยๆ ผลก็ จะบังเกิดขึ้นได้โดยไม่ยากนัก ในที่นี้ หมายถึง หากบุคคลใดต้องการเข้าถึงธรรมกาย เข้าถึงความสุข ที่แท้จริง แต่เมื่อหมั่นเจริญภาวนา เอาใจหยุดที่ศูนย์…

บทที่ 3 อธิบายความสำคัญของการหมั่นเจริญภาวนาและการหยุดใจที่ศูนย์กลางกายเพื่อเข้าถึงธรรมกายและความสุขที่แท้จริง แม้ผลลัพธ์อาจไม่ปรากฏทันที แต่การปฏิบัติอย่างสม่ำเสมอจะนำไปสู่ความสำเร็จในที่สุด นักเรียน

…นุษย์ได้ สูงสุดจนกระทั่งหมดกิเลส เป็นพระอรหันต์ การฟังในที่นี้ ก็คือ การฟังธรรมนั่นเอง ธรรมในที่นี้ หมายถึง สิ่งที่ดีงาม ตั้งแต่เรื่องคุณธรรม เรื่องของการทำความดี เรื่องที่ฟังแล้วทำให้ ใจสูงขึ้น การฟังธรรมจึ…

บทนี้กล่าวถึงเทคนิคการฟังธรรมที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงชีวิตของผู้ฟัง การฟังธรรมถือว่าเป็นการเปิดใจให้กับสิ่งดีงาม และสามารถยกระดับจิตใจขึ้นในทางที่ดี โดยการฟังทางหูนั้นเป็นช่องทางสำคัญที่ไม่สามารถปิดกั

…อการฟังธรรมไว้ดังนี้ คือ 1) อุคฆฏิตัญญูบุคคล คือ บุคคลที่ตรัสรู้ธรรม ขณะที่ท่านยกหัวข้อขึ้นแสดงธรรม หมายถึง บุคคล ที่เพียงแค่ยกหัวข้อธรรมขึ้นแสดง โดยที่ยังไม่ได้ทำการอธิบายในรายละเอียด ก็สามารถเข้าใจ ปฏิบัติ…

การฟังธรรมแบ่งออกเป็น 4 ประเภท ได้แก่ อุคฆฏิตัญญูบุคคล ซึ่งสามารถเข้าใจธรรมได้จากการยกหัวข้อเพียงเล็กน้อย เช่น ตัวอย่างพระพาหิยเถระที่บรรลุธรรมได้ทันทีจากพระดำรัสสั้น ๆ, วิปจิตัญญูบุคคล ต้องการการอธิบ

…งขึ้นจึงจะได้อธิบายขยายความต่อไป 1.1.1 ความหมายของกัมมัฏฐาน คำว่า กัมมัฏฐาน เมื่อแปลโดยรากศัพท์แล้ว หมายถึง ที่ตั้งแห่งการงาน หรือที่ตั้งแห่งการกระทำ คำว่า กัมมัฏฐาน นี้ ในพระไตรปิฎก ใช้เป็นคำกลางๆ ที่หมายถึ…

บทนี้เสนอแนวทางการศึกษาเกี่ยวกับกัมมัฏฐานและวิธีปฏิบัติในพระไตรปิฎก โดยเริ่มจากการทำความเข้าใจความหมายและความสำคัญของกัมมัฏฐาน รวมถึงหลักการปฏิบัติสมาธิในชีวิตประจำวัน เนื้อหาครอบคลุมถึงพื้นฐานของการเ

…ีกิจน้อย มีอธิกรณ์น้อยมีการเริ่มน้อย เมื่อเป็นสมบัติ ย่อม มีผลมาก”2 คำว่า กัมมัฏฐาน ในพระสูตรนี้ จึงหมายถึงการดำเนินงานในหน้าที่หรือการประกอบอาชีพ ของคฤหัสถ์และบรรพชิต คำนี้ในฝ่ายคฤหัสถ์สามารถใช้ในความหมายขอ…

…่มีความต้องการน้อยจะส่งผลน้อย การปฏิบัติของฆราวาสและบรรพชิตมีบทบาทสำคัญในการดำรงชีวิต โดยกัมมัฏฐานจะหมายถึงการพัฒนาจิตและการทำหน้าที่อย่างมีประสิทธิภาพ ดังนั้น การเข้าใจและปฏิบัติกัมมัฏฐานจึงเป็นสิ่งสำคัญในก…

(1) ทุกข์ประจำ หมายถึง ทุกข์ที่มาพร้อมกับชีวิต คือ การเกิด แก่ เจ็บ และตาย ความทุกข์แบบนี้ไม่มีใคร หลีกหนีพ้นไปได้ หากพิจา…

บทความนี้กล่าวถึงความทุกข์ที่เกิดขึ้นในชีวิตมนุษย์ โดยแบ่งออกเป็นสองประเภท คือ ทุกข์ประจำและทุกข์จร ทุกข์ประจำคือความทุกข์ที่มาจากการเกิด แก่ เจ็บ และตาย ซึ่งทุกคนต้องเผชิญ โอกาสที่เกิดขึ้นคือการขยายค

…้เรียกว่า สติปัฏฐานสูตร ซึ่งได้ให้หลักการแห่ง การปฏิบัติไว้ดังต่อไปนี้ 6 อย่าง คือ (1) กายานุปัสสนา หมายถึง การตามเห็นกายในกาย หรือความรู้ทันที่เกิดขึ้นจากอาการต่างๆ ของกาย ด้วยวิธีการ 1. อานาปานสติ กำหนดลมห…

เนื้อหาเกี่ยวกับอิทธิบาทที่จำเป็นสำหรับการเจริญสมาธิ มีการอธิบายถึงการใช้สติเป็นตัวนำในการปฏิบัติ โดยยกตัวอย่างหลักปฏิบัติจากสติปัฏฐานสูตร ซึ่งเน้นการกำหนดลมหายใจเข้า-ออก และการสังเกตสภาวะของกายในแต่ล

…็นกระดูก เป็นกองเรี่ยราดแล้ว เก่าเกินปีหนึ่งไปแล้ว 9. ซากศพที่เป็นกระดูกผุละเอียด (2) เวทนานุปัสสนา หมายถึง การตามเห็นเวทนาในเวทนาที่เกิดขึ้น คือ เมื่อเกิดความรู้สึกสุข ทุกข์ เฉยๆ ก็รู้ชัดว่า ตามที่เป็นอยู่ใ…

เนื้อหาว่า ธาตุมนสิการ คือ การพิจารณาร่างกายว่าประกอบขึ้นจากธาตุ 4 ได้แก่ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ และธาตุลม ตามพุทธพจน์ที่กล่าวอ้างถึง การกำหนดรู้ร่างกายเปรียบซากศพใน 9 ระยะเวลา ซึ่งรวมถึงสภาพต่างๆ ตั้

…หลุดพ้น ก็รู้ชัดว่า จิตหลุดพ้น หรือจิตยังไม่หลุดพ้น ก็รู้ชัดว่า จิตยังไม่หลุดพ้น” (4) ธัมมานุปัสสนา หมายถึง การตามเห็นธรรมในธรรม คือ การตามเห็นธรรมที่เกิดขึ้นในจิตของตน มีการพิจารณา 5 ประการ คือ 1. นิวรณ์ คื…

ในธรรมวินัยนี้ ภิกษุจำเป็นต้องรู้ชัดเกี่ยวกับสถานะของจิต ไม่ว่าจะเป็นราคะ โทสะ และโมหะ หรือสภาพอื่นๆ ผ่านการพิจารณาความจริงในจิตของตนเอง การรู้ชัดในนิวรณ์ 5 ประการ เช่น กามฉันทะ พยาบาท หรือวิจิกิจฉา ท

…มารมณ์ทั้ง 2 นั้นเกิดขึ้น” 1 มัชฌิมนิกาย มัชฌิมปัณณาสก์, มก. เล่มที่ 17 ข้อ 142 หน้า 617 * สังโยชน์ หมายถึง กิเลสที่ผูกใจสัตว์ไว้กับทุกข์ มีด้วยกัน 10 อย่าง คือ สักกายทิฏฐิ วิจิกิจฉา สีลัพพตปรามาส กามราคะ ปฏ…

ภิกษุในธรรมวินัยที่ให้ความสำคัญต่อการพิจารณาอายตนะทั้งภายในและภายนอก โดยวิเคราะห์ความเกิดขึ้นและดับของรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เพื่อให้เข้าถึงความรู้ที่ตั้งอยู่บนสติ การรู้จักต่ออายตนะและสังโยชน์

…างไร เพื่อความเข้าใจที่แจ่มแจ้งยิ่งขึ้น จะได้ศึกษากันต่อไปดังนี้ 2.1.1 ความหมายของสมถกัมมัฏฐาน สมถะ หมายถึง ความตั้งอยู่แห่งจิต ความดำรงอยู่แห่งจิต ความมั่นอยู่แห่งจิต ความไม่ส่ายไป แห่งจิต ความไม่ฟุ้งซ่านแห…

บทที่ 2 นี้เน้นการศึกษาเกี่ยวกับสมถะและวิปัสสนากัมมัฏฐาน ซึ่งเป็นการฝึกจิตเพื่อพัฒนาให้สูงส่งขึ้น โดยเฉพาะสมถกัมมัฏฐานซึ่งเน้นถึงความสงบของจิต การทำให้จิตไม่ฟุ้งซ่านและตั้งมั่น โดยการฝึกนี้มีวิธีการแล

…ลที่พึงหวังของการเจริญสมถกัมมัฏฐาน และเมื่ออัปปนาสมาธิเกิดขึ้นย่อมทำให้จิตสงบจากกิเลส กิเลสในที่นี้ หมายถึง ปริฏฐานกิเลส เป็นกิเลส ระดับกลาง ที่เรียกว่า นิวรณ์ 5 ดังได้กล่าวไปแล้วในสมาธิ 3 ว่าประกอบด้วย 1. ก…

การเจริญสมถกัมมัฏฐานต้องรักษาจิตให้มีอารมณ์เดียว อารมณ์ของสมถะทำให้จิตสงบ มี 40 วิธีแบ่งเป็น 7 หมวด โดยการปฏิบัติอย่างต่อเนื่อง จะทำให้จิตเกิดสมาธิ ส่งผลให้กิเลสสงบ โดยมีองค์ฌาน 5 ที่ช่วยข่มนิวรณ์ 5 จ

…สู่ภพภูมิใดต่อไป 2.2 วิปัสสนากัมมัฏฐาน 2.2.1 ความหมายของวิปัสสนากัมมัฏฐาน วิปัสสนา คือ ปัญญารู้แจ้ง หมายถึง ภาวนาปัญญา มีการหยั่งเห็นความไม่เที่ยง เป็นต้น ล่วงพ้นอารมณ์มีความเป็นบุรุษและสตรี พร้อมทั้งความเที…

…ณ ที่รู้ความคิดของผู้อื่น, และปุพเพนิวาสานุสติญาณ ที่ระลึกชาติได้ นอกจากนี้ยังมีวิปัสสนากัมมัฏฐานที่หมายถึงปัญญารู้แจ้งเกี่ยวกับอาจารย์และขันธ์เป็นสิ่งสำคัญในทางพุทธศาสนา

แนวคิด 1. พระมงคลเทพมุนีได้อธิบายลักษณะของสมถะไว้ว่า หมายถึง การทำใจให้หยุด มีวิธีการคือการ รวมความเห็น ความจำ ความคิด ความรู้ ไว้ที่ศูนย์กลางกายให้ได้ โดยมีบริ…

บทนี้นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับสมถะและวิปัสสนากัมมัฏฐานตามหลักคำสอนของพระมงคลเทพมุนี อธิบายถึงการทำใจให้หยุด โดยการรวมความคิดไว้ที่ศูนย์กลางกาย เพื่อเข้าถึงปฐมฌานและบรรลุธรรมกาย รวมถึงการใช้ญาณในการพิจารณา

…ลเทพมุนีได้อธิบายความหมายของวิปัสสนาว่า เห็นวิเศษ เห็นแจ้ง หรือเห็นต่างๆ ท่านอธิบายลักษณะการเห็นว่า หมายถึง การเห็นในรูป แจ้ง คือ แจ่มแจ้งโดยสามัญลักษณะว่า เป็นของไม่เที่ยง เต็มไปด้วยทุกข์และเป็นอนัตตาคือไม่…

วิปัสสนากัมมัฏฐานเป็นการเห็นวิเศษและแจ้ง โดยพระมงคลเทพมุนีอธิบายว่าหมายถึงการเห็นความจริงของสิ่งทั้งหลาย เช่น อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา การเห็นด้วยตาธรรมกายเป็นการรู้ที่ตรงตามควา…

…ัฏฐาน และคอยเป็นกัลยาณมิตรให้แก่ผู้เจริญสมาธิได้ ต้องประกอบด้วย กัลยาณมิตตธรรม 7 ประการ คือ 1. ปิโย หมายถึง บุคคลผู้มีความน่ารักน่าเลื่อมใส เป็นที่ชื่นชมของทุกคน เพราะเป็นผู้มีศีลบริสุทธิ์ เป็นนักให้ ให้ทั้ง…

บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของกัลยาณมิตรในการพัฒนาการเจริญสมาธิ โดยเน้นบทบาทของครูบาอาจารย์ที่มีคุณสมบัติที่เหมาะสมในการสอนและให้คำแนะนำด้านการปฏิบัติธรรม มุ่งให้ผู้เริ่มต้นได้รับความรู้และประสบการณ์ที

…ี่เป็นฝ่ายกุศลเพียงอย่างเดียว แต่หมายรวมทั้งธรรม ที่เป็นฝ่ายกิเลสด้วย รวมความว่า ความเป็นไปแห่งธรรม หมายถึง กิเลสและคุณธรรมที่ประจำอยู่ใน ขันธสันดานของบุคคลนั้นๆ ราคจริต ตามธรรมดาย่อมมีจิตใจประกอบไปด้วยอกุศล…

เนื้อหาพูดถึงความเฉยชาของมนุษย์ที่ไม่สนใจสิ่งรอบข้างและอิงความคิดเห็นจากผู้อื่น ขยายความถึงจิตที่ประกอบด้วยกิเลสและคุณธรรมที่มีอยู่ในกระบวนการคิด การรับรู้ และปฏิบัติของบุคคล รวมถึงอธิบายลักษณะต่างๆ ข

…้นำมาใช้ปฏิบัติเพื่อทำฌานให้เกิดขึ้น ความเป็นบุญเขตให้แก่ทายกทายิกา เป็นหลัก และเพื่อ 2. คำว่า กสิณ หมายถึง วัตถุที่ใช้สำหรับเพ่ง รวมถึงนิมิตที่เกิดขึ้นจากการเพ่งวัตถุนั้น และฌานอันเป็นผลที่เกิดจากการเพ่งกสิ…

เนื้อหาเกี่ยวกับกสิณเป็นหลักปฏิบัติที่สำคัญในพระพุทธศาสนาซึ่งมีเพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดในการทำฌาน โดยกสิณแบ่งเป็น 10 ประเภทที่ช่วยในการเพ่งและสร้างสมาธิ อธิบายกระบวนการในการเจริญกสิณและการรักษานิมิต

…ด้รับจากการเพ่งเครื่องหมาย 3. ฌาน อันเป็นผลที่ได้รับจากนิมิตนั้น 1.2.1 มณฑลกสิณ คำว่า มณฑล ตามศัพท์ หมายถึง วงกลม เป็นคำที่ใช้ในอรรถกถาทั้งหลาย เพื่อหมาย ถึงเครื่องหมายแห่งกสิณ หรือสิ่งที่ทำขึ้น มณฑลของแผ่นด…

การปฏิบัติกสิณได้รับการยอมรับว่าเป็นพื้นฐานสำคัญของนักบวชในสมัยก่อนพระพุทธศาสนา และมีคุณสมบัติช่วยให้ผู้ปฏิบัติสามารถเข้าถึงอิทธิฤทธิ์และอภิญญาได้ แต่การปฏิบัติกสุณนี้แตกต่างจากการปฏิบัติในพระพุทธศาสน

…ปลว่า ความตามระลึก, ความระลึกเนือง ๆ, ความระลึก บ่อยๆ อนุสติ ในความหมายของการเจริญสติในพระพุทธศาสนา หมายถึง การตามระลึกถึง อยู่เนือง ๆ เสมอ ๆ ในธรรมอันเป็นที่ตั้งแห่งสติ หรือการตามระลึกถึงสิ่งใด ๆ ที่จะก่อให…

อนุสติคือการตามระลึกถึงธรรมอันเป็นที่ตั้งแห่งสติในพระพุทธศาสนา โดยมีเป้าหมายในการพัฒนาจิตให้บริสุทธิ์และสามารถเข้าถึงพระนิพพานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ผ่านการฝึกฝน 6 อนุสติที่ช่วยเพิ่มพูนความเข้าใจและควา