อธิบาย : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 51 / 173

สมเด็จพระญาณสังวรสมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปริณายก ๒๔๐ พระบรมราชปณิธานที่ทรงตั้ง ไว้ที่ปรากฏเป็นพระปฐมบรมราชโองการจึงเป็นพระราชสัจจาธิษ ฐานและพระราชสัจจวาจาตามพระพุทธภาษิตที่ตรัสไว้ว่า “สัจจ์ เว อมตา

บทความนี้กล่าวถึงพระราชดำรัสของสมเด็จพระญาณสังวร และความสำคัญของคำสัตย์จริงตามพระพุทธภาษิต อธิบายความสัมพันธ์ระหว่างสถาบันพระมหากษัตริย์และประชาชนไทย โดยยกตัวอย่างธรรมะอย่างเช่น มัททวะและตบะ คุณ เพ…

…ษุในธรรมวินัยนี้ ย่อมรู้จักกาลว่า นี้กาลแห่งอุเทศ คือ เรียนหรือบอกบาลี กาลแห่งปริปุจฉา คือถามหรือใช้อธิบายความแห่งอุเทศนั้น นี้กาลแห่งอัน บำเพ็ญเพียร นี้กาลแห่งอันหลีกเร้นพักผ่อน ภิกษุเป็นผู้รู้จักการฉะนี้ …

เนื้อหาเกี่ยวกับความสำคัญของกาลัญญุตา ซึ่งหมายถึงการรู้จักใช้เวลาในชีวิตให้เกิดประโยชน์ ตามคำสอนของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ แสดงให้เห็นถึงวิธีคิดและการปฏิบัติที่เหมาะสมในการใช้เวลาและทำกิจกรรมต่าง ๆ โดย

… กำลังความคิด ย่อมเจริญทวีมากขึ้นแก่บุคคลผู้ทำการกราบไหว้เป็นปกติ คำนับนบนอมผู้เจริญอยู่เป็นนิตย์ มีอธิบายว่า อปจายนมัยกุศลนั้น เป็นประโยคสมบัติมีกำลัง บำบัดอุปปีฬกกรรมแลอุปฆาตกกรรมเสีย ไม่ให้ช่องเพิ่มอนิฏฐ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงคุณลักษณะของธรรมที่มนุษย์ปรารถนาเพื่อความมีสุขและความเจริญในชีวิต อธิบายถึงการกราบไหว้และเคารพในความเป็นธรรมที่ช่วยเสริมสร้างความสมบูรณ์ให้แก่ชีวิต ทั้งนี้เนื้อเริ่มต้นด้วย…

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) นี้เป็นพระราชกรณียะส่วนรัฏฐาภิบาลโนบายประการหนึ่ง ២៨៧ กิตติศัพท์นี้ระบือไปถึงนานาประเทศ สมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภารเจ้าได้ทรงรับยศทหารเป็นนายพลเอกของมหาประเทศหนึ่

เนื้อหาเกี่ยวกับรัฏฐาภิบาลโนบายของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ อธิบายถึงบทบาทและการปฏิบัติตัวของพระราชาในการสอดส่องทุกข์สุขของประชาชน และการจัดการปกครองเพื่อความเป็นระเบ…

…ลโนบาย ๑ พอเป็นนิทัศนนัย สมานัตตตา นั้น แปลว่า ความเป็นผู้มีสมานัตตตานั้นแปลว่า ความเป็นผู้มีตนเสมอ อธิบายว่า ความประพฤติสม่ำเสมอในธรรมทั้งหลายที่ให้เป็นไปในบุคคลนั้น ๆ ตามสมควรชื่อ ว่า สมานัตตา มีความต่างแ…

ในปี พ.ศ. ๒๔๗๐ สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ได้เลือกธรรมมารับพระราชทานวิสัชนาสองประการเกี่ยวกับสมานัตตตาและรัฏฐิปาลโนบาย โดยสมานัตตาต้องการให้ผู้อ่านเข้าใจถึงความประพฤติตนที่มีความสม่ำเสมอในธรรม ซึ่งเป็นศาสต

…ผ่ ๑ ของคฤหัสถ์ถชนใดผู้มีศรัทธา เชื่อกรรมเชื่อผล มีอยู่ คฤหัสถ์ถชนนั้นแล ละโลก นี้ไปย่อมไม่เศร้าโศก อธิบายความว่า อันคนผู้เนื่องในหมู่ต่างคนต่างซื่อตรงต่อกัน ย่อมรักษา ไมตรีอยู่ได้ ถ้าคิดคดต่อกันขึ้นเมื่อใด…

ในการศึกษาเกี่ยวกับขันติในปี พ.ศ. 2476 สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ได้กล่าวถึงความสำคัญของขันติในการรักษาความสามัคคีในหมู่คฤหัสถ์ และการควบคุมอารมณ์เพื่อไม่ให้เกิดความขัดแย้ง โดยพระองค์ได้ยกตัวอย่างธรรม 4 ป

…์ อปเปว ชเห ธมฺมมนุสสรนฺโต เมื่อระลึกถึงธรรมถึงคราวเข้า ทรัพย์ อวัยวะ แม้ชีวิต ก็ควรสละเสียทั้งนั้น อธิบายว่า ทรัพย์เป็นของหาได้ด้วยความเหนื่อยยาก หรือด้วยความเสี่ยง ทรัพย์เป็นของควรจะเก็บถนอมไว้ ใช้ทำประโย…

ในบทความนี้มีการพูดถึงแนวคิดเกี่ยวกับการสละทรัพย์และอวัยวะเมื่อถึงเวลาที่จำเป็น โดยยกตัวอย่างถึงความสำคัญในการรักษาชีวิตและการปฏิบัติตนที่ถูกต้องตามหลักธรรม การเล่าเรื่องนี้เน้นถึงความสำคัญของการมีคุณ

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) ๓๕๔ ในเมื่อมีเหตุเกิดขึ้น และพระศาสดาตรัสถามย่อมกราบทูลด้วยความจริงใจ เช่นนี้ พระศาสดาทรง สามารถแก้ความเสื่อมเสียและความบกพร่องของสาวกเฉพาะรูปให้ดีขึ้น แลอาจอุป

…ีความตรงไปตรงมาในการเผยแผ่ธรรมและการสอนพระสาวก รวมถึงการแสดงธรรมในสถานที่สำคัญต่าง ๆ จังหวัดพาราณสี อธิบายถึงการที่พระภิกษุสามารถเข้าใจถึงธรรมที่พระพุทธเจ้าตรัสรู้ แล้วตั้งใจฟังเพื่อเข้าถึงความเข้าใจอันลึกซ…

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) พ.ศ. ๒๔๘๒ ๑ ๓๕๙ ในปีนี้ (๒๔๘๒) จักถวายวิสัชนา ธรรม ๓ ประการ คือไมตรี สัจจะ ๑ รัฏฐาภิปาลโนบาย ๑ (ไมตรีถวาย พ. ศ. ๒๔๘๑) สัจจะนั้น ได้แก่ความซื่อตรงในกันแลกัน เป็น

…ญ ทำให้เกิดความเชื่อมั่นและความร่วมมือกันในสังคม เพื่อความสงบสุข และยั่งยืนในความสัมพันธ์กับผู้อื่น อธิบายว่าผู้ที่ไม่ปฏิบัติตามสัจจะจะเสี่ยงต่อการขัดแย้งและความไม่สงบในชีวิต

…ัตถสารัตถชาลินี ยกเอาศัพท์ทั้ง ๒ คือ สงฺขปณฺฑร์ และ กากสูโร เป็นอุทาหรณ์ และกล่าวให้วิเศษต่อไปว่า " อธิบายอย่างอื่นยังมีอีก คือกากโต สูโร -กากสูโร คนกล้ากว่ากา ในอรรถนี้เป็นปัญจมีตัปปุริสะ " ศัพท์ที่ยก ขึ้น…

เนื้อหาพูดถึงการวิเคราะห์ศัพท์ในบาลี โดยเฉพาะการเปรียบเทียบกากสูโร และสีหสูโร พร้อมอธิบายความเป็นปฐมพหุพพิหิ รวมถึงความแตกต่างของศัพทในบริบทต่าง ๆ ที่อาจจะเป็นปัญหาหรือมีการตีความที่หลากหลา…

ตน กร * ประโยค - บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 164 ๓. หมวด ตน ธาตุ เป็นไปในความ แผ่ไป (ตนุ + โอ + ติ] สำเร็จรูปเป็น ตโนติ ย่อมแผ่ไป. เป็นไปในความ ทำ [กรฺ + โอ + ติ] สำเร็จร

…ภาษาบาลี โดยเฉพาะหมวดตนและจุรุ ซึ่งประกอบด้วยตัวอย่างการใช้ที่แสดงถึงความหมายและการใช้ในประโยคต่างๆ อธิบายการแผ่ไป ทำ อาจ ตื่น ลัก ปรึกษา เพื่อให้ผู้อ่านเข้าใจถึงโครงสร้างและการสร้างคำในภาษาบาลี เข้าใจการเป…

…นเอง กิริยาศัพท์นั้น ชื่อกัตตุวาจก: มีอุทาหรณ์ว่า สูโท โอทนํ ปจติ พ่อครัว หุงอยู่ ซึ่งข้าวสุก ๒ ๒ ๓ อธิบาย : สูโท [พ่อครัว] เป็นกัตตาผู้ทำ คือเป็นผู้หุง และเป็น บทประธานของกิริยาศัพท์ คือ ปจติ ท่านประกอบปฐม…

บทความนี้เน้นการศึกษาและอธิบายหลักการของกิริยาศัพท์ในบาลี โดยเฉพาะกัตตุวาจก และกัมมวาจก ซึ่งกล่าวถึงการระบุตัวผู้ทำและกรรมในประโยค…

…อุทาหรณ์ ว่า สามิโก สูท์ โอทนํ ปาเจติ นาย ยัง [หรือใช้] พ่อครัว 9 ๒ က ๔ ให้หุงอยู่ ซึ่งข้าวสุก. ๔ က อธิบาย : สามิโก นาย เป็นเหตุกัตตา ผู้ทำอันเป็นเหตุ คือ เป็นผู้ใช้ ไม่ได้ทำเอง และเป็นบทประธานของกิริยาศัพท…

เนื้อหาที่เกี่ยวกับกิริยาศัพท์ในบริบทของบาลีไวยากรณ์ โดยเฉพาะการใช้ภาววาจกและกฎเกณฑ์ต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการกำหนดความหมายของคำและการสร้างประโยค เช่น การใช้ประธานและกรรม รวมถึงตัวกัตตา ด้วยการยกตัวอย

…วาจก: มีอุทาหรณ์ว่า สามิเกน สูเทน โอทโน ปาจาปิยเต ข้าวสุก อันนาย ใช้พ่อครัว ให้หุงอยู่ ๔ ها ๓ ๔ က ๒ อธิบาย : สามเกน อันนาย เป็นเหตุกัตตา คือ เป็นผู้ใช้ใน กิริยาศัพท์ คือ ปาจาปิยเต, แต่ไม่เป็นประธานของกิริยา…

ในบทนี้มีการอธิบายเกี่ยวกับกิริยาศัพท์ที่ใช้ในการทำงาน และความสัมพันธ์ระหว่างผู้ทำและสิ่งที่ทำ โดยยกตัวอย่างจากบาลี เพ…

…ยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 182 พหุ. ตานาปิยนฺเต. โจราปิยเต. โจราปิยนฺเต. คำอธิบายในวาจกนี้ จึงเทียบเคียงดูในวาจกทั้ง ∞ เทอญ. อาขยาตนั้น มีนัยวิจิตรพิสดารนัก, นักปราชญ์ผู้ร้อยกรอง คั…

เนื้อหาเกี่ยวกับอาขยาตและกิตก์ในบาลีไวยากรณ์มีการอธิบายอย่างละเอียดเกี่ยวกับการใช้กิริยาศัพท์และการเปลี่ยนแปลงของธาตุ ตลอดจนวิธีการแสดงผลที่สามารถเข้าใจได้…

ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 1 วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสส ปฐโม ภาโค นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส. ปญฺหาพยากรณวณฺณนา สีเล ปติฏฺฐาย นโร สปญฺโญ จิตต์ ปญฺญญ

…รม และวันนี้เราจะพิจารณากล่าวถึงกรณีที่เกี่ยวข้องกับการเกิดของความทุกข์และการดับทุกข์ในพระพุทธศาสนา อธิบายด้วยตัวอย่างและรูปแบบการถาม-ตอบที่ชัดเจน ว่าจะสามารถนำไปใช้ในการพัฒนาจิตใจและการดำเนินชีวิตได้อยางไร…

ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 50 วิสุทธิมคเค ปริวชฺชยตาฯ ตตฺถ อปริคคหิตธุตงฺคสฺส สงฆโต วา คุณโต วา ธมฺมเทสนาทีห์ จสฺส คุเณหิ ปสนฺนาน คินีน สนฺติกา อุปฺปนฺนา ปญฺจยา ปร

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับวิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล โดยเน้นเรื่องการปฏิบัติทางธรรมะและการศึกษาธรรมะในสังคม อธิบ…

ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 54 วิสุทธิมคเค เสนาสนม ปริโภค ปริโภค ปัจจเวกขิตพุฒิฯ เภสัชชาส ปฏิคคหเณปี ปริโภเคปิ สติปัจจยตา วฏฏติฯ เอว์ สเตปี ปฏิคคหเณ สติ กตวา ปริโภค

… เช่น เทสนาสุทธิ, สวรสุทธิ์, ปริเยฏฐิสุทธิ และปัจจเวกขณสุทธิ ซึ่งสัมพันธ์กับการดำเนินชีวิตในทางธรรม อธิบายถึง ศีลและสิ่งที่เกี่ยวข้องกับการรักษาความบริสุทธิ์ในธรรม. ส่วนของการปฏิบัติให้เหมาะสมกับธรรมะ ทั้งน…

ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 56 วิสุทธิมคฺเค ขชฺเชสุ โภชฺเชสุ จ สายเนส จ มตฺติ โส ชญฺญา สตต์ อุปฏฺฐิโต วณสฺส อาเลปนรูหเน ยถา กนตาเร ปุตตมสิว อกฺขสฺสพภชน์ ยถา เอว อาห

บทความนี้กล่าวถึงวิสุทธิมคฺคสฺสซึ่งเป็นชื่อทางพระพุทธศาสนา ซึ่งมีการอธิบายเกี่ยวกับการปฏิบัติธรรมอย่างละเอียด วิสุทธิมคฺคสฺสนี้ยังเชื่อมโยงกับสามเณรและการฝึกฝนทางจิตใจ เพื่อใ…

ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 64 วิสุทธิมคเค โหติ ฯ ยสฺส อนุตรนุตรา ภินนาน ตสฺส อนุตรนุตรา วิสภาค วณณพินทุวิจิตรคาวี วิย กมมาส์ นาม โหติ ฯ เอว ตาว ลาภาทิเหตุเกน ขณฺฑา

เนื้อหาในบทนี้นำเสนอการไขความหมายของวิสุทธิมคฺคในบริบทของการปฏิบัติธรรมและการพัฒนาจิตใจ อธิบายถึงลักษณะและวิธีการที่ผู้ปฏิบัติสามารถเข้าถึงได้ อันเป็นการเน้นความสำคัญของจิตใจที่บริสุทธิ์ในการเข้…