ข้อความต้นฉบับในหน้า
เอก.
ตานาปิยเต.
ประโยค๑ - บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 182
พหุ.
ตานาปิยนฺเต.
โจราปิยเต.
โจราปิยนฺเต.
คำอธิบายในวาจกนี้ จึงเทียบเคียงดูในวาจกทั้ง ∞ เทอญ.
อาขยาตนั้น มีนัยวิจิตรพิสดารนัก, นักปราชญ์ผู้ร้อยกรอง
คัมภีร์ศัพทศาสตร์พรรณนาไว้อย่างละเอียด ครั้นข้าพเจ้าจะนำมา
อธิบายไว้ในที่นี้ให้สิ้นเชิง ก็เห็นว่าจะทำความศึกษาของกุลบุตรให้
เนิ่นช้า.
อีกประการหนึ่ง หนังสือบาลีไวยากรณ์นี้จะไม่มีเวลาจบลงได้
จึงได้เลือกเอาแต่วิธีจะใช้ทั่วไปในกิริยาศัพท์ทั้งหลาย มาสำแดงไว้
เป็นตัวอย่าง. เมื่อทราบแบบหนึ่งแล้วก็เป็นอันเข้าใจทั่วไป, ถึงอย่าง
นั้น วิธีเปลี่ยนแปลงวิภัตติ จำเพราะธาตุบางตัว แม้ไม่สาธารณะแก่
ธาตุทั้งหลาย แต่มีที่ใช้มาก ข้าพเจ้านำมาแสดงไว้ในที่นี้บ้างเล็กน้อย
[อส ธาตุ]
(๑๒๘) อส ธาตุ ซึ่งเป็นไปในความ มี, ความ เป็น, อยู่หน้า
แปลงวิภัตติทั้งหลายแล้ว ลบพยัญชนะต้นธาตุบ้าง ที่สุดธาตุบ้าง
อย่างนี้ :-
ติ
เป็น
ตฺถิ
อนุติ
คงรูป ลบต้นธาตุ
ลบที่สุดธาตุ สำเร็จรูปเป็น อตฺถิ.
สำเร็จรูปเป็น สนฺติ