พระราชดำรัสของสมเด็จพระญาณสังวร : หน้า 236/390

สมเด็จพระญาณสังวรสมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปริณายก ๒๔๐ พระบรมราชปณิธานที่ทรงตั้ง ไว้ที่ปรากฏเป็นพระปฐมบรมราชโองการจึงเป็นพระราชสัจจาธิษ ฐานและพระราชสัจจวาจาตามพระพุทธภาษิตที่ตรัสไว้ว่า “สัจจ์ เว อมตา วาจา คำสัตย์ จริงเป็นอมตวาจา วาจาที่ไม่ตาย” ทำให้สถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์พร้อมทั้ง ประชาชนชาวไทย สถิตมั่นสถาพร ด้วยมีธรรมดังทรงมีพระราชดำรัสประกาศในพระปฐมบรม ราชโองการนั้นเป็นหลัก เป็นธงชัยเป็นไปตามอมตสัจจวาจาพุทธภาษิตว่า “ธมฺโม หเว รกฺขติ ธมฺมจารี ธรรมแลย่อมรักษาผู้ประพฤติธรรม” อีกทั้งสมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ พระบรมราชโอรส พระราชธิดา พร้อมทั้งสมเด็จพระศรีครินทราบรมราชชนนี และสมเด็จพระ เจ้าพี่นางเธอ ។ ก็ได้ทรงดำเนินตามพระราชธรรมจริยา เพื่อประโยชน์สุขแห่งประชากรทุก ประการ ดังนั้น ความสัมพันธ์ระหว่างสถาบันพระมหากษัตริย์และพสกนิกรชาวไทย ซึ่งสนิท แน่นแฟ้นมาแต่โบราณกาลจึงคงดำรงอยู่และทวียิ่งขึ้น ฝ่ายประชาชาวไทยตั้งมั่นอยู่บนพื้นฐานของ ความจงรักภักดี ศรัทธาเชื่อมั่นด้วยความสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณเป็นล้นพ้นประมาณ ฝ่าย พระมหากษัตริย์ตั้งมั่นอยู่ในพระมหากรุณาธิคุณอันไม่มีที่สิ้นสุด ด้วยน้ำพระราชหฤทัยและพระ ราชจริยาวัตรประกอบไปด้วยทศพิธราชธรรมและพระราชธรรมจริยาทั้งปวง ดังที่รับพระราชทาน ยกสาธกถวายในกถามรรคนี้ เป็นส่วนปรหิตปฏิบัติ รัฏฐาภิบาลโนบาย ๒ ข้อ คือ มัททวะ ความอ่อนโยน และ ตบะ คุณเป็นเครื่องเผาผลาญจำกัดบาปอกุศล ประกอบด้วย วิริยะ และ ขันติ จึงนับเป็นบุญยิ่งของประชาชนชาวไทย ที่นอกจากจะมีรัฐบาลรับผิดชอบในการบำบัดทุกข์ บำรุงสุข ยังมีพระมหากษัตริย์ผู้ทรงพระคุณอันประเสริฐ ทรงดูแลสอดส่องสุขทุกข์ ส่งเสริมการ ปฏิบัติหน้าที่ของรัฐบาลอีกทางหนึ่ง ทั้งนี้เพื่อพระราชประสงค์ยิ่งใหญ่ คือเพื่อความกินดีอยู่ดีของ พสกนิกรชาวไทยเป็นสำคัญ มัททวะ ความอ่อนโยน ประกอบด้วยวิริยะความเพียร และตบะ คุณ เป็นเครื่องเผาผลาญกำจัดบาปอกุศล ประกอบไปด้วยขันติ นับว่าเป็นรัฏฐาภิบาลโนบาย ส่วนปรหิตปฏิบัติ จัดเป็นมงคลวิเสสที่ ๓ พระราชธรรมจริยาส่วนอัตตสมบัติ คือวิริยะบารมี ขันติบารมี และส่วนปรหิตปฏิบัติ คือ มัททวราชธรรม ตปราชธรรม เป็นรัฏฐาภิบาลโนบาย ซึ่งเป็นที่ตั้งแห่งสิริมงคลอันพิเศษมี เอกเทศดังได้รับพระราชทานถวายวิสัชนามาฉะนี้ มงคล สมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภารเจ้า ได้ทรงอบรมพระองค์ให้สมบูรณ์ด้วยธรรมเป็น วิเสสส่วนอัตตสมบัติ ทรงดำรงราไชศวรรย์ปกครองอภิบาลประเทศชาติ ประชาชนโดยธรรม เป็น มงคลวิเสสส่วนรัฏฐาภิบาลโนบายให้วัฒนสถาพรในทุกทาง ได้