อภิ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 522 / 527

…กอบด้วยการปฏิบัติตาม 4 พรหมวิหาร 4 สติปัฏฐาน 4 สัมปราย 4 อธิษฐาน 4 อินทรีย์ 5 โภชนงค์ 7 มรรคมองค์ 8 อภิภาวะ 8 วิภวิธ 8 กลิ่น 10 สัญญา 20 อนุสตติ 10 อินทรีย์ 5 พล 5 ประกอบด้วยมาน 4 และพรหมวิหาร 411 ในมหาส…

… ที่นำไปสู่ความบริสุทธิ์และการหลุดพ้น พระพุทธเจ้าทรงแสดงให้เห็นถึงการปฏิบัติที่เอื้อให้สาวกรับรสแห่งอภิญญาและบารมี ซึ่งมีหลักการต่างๆ เช่น พรหมวิหาร สติปัฏฐาน และอื่นๆ ที่เริ่มต้นจากการอธิษฐานจนถึงการตระ…

…วิธีการในการพัฒนาจิต ในคัมภีร์วิริยธรรม กล่าวถึงแนวทางการปฏิบัติวิธีสํานวนไว้เป็นระบบโดยขั้นตอน คือ อภิยายนตเล่าเรียนและสอบถามในธรรมที่เป็นฐานของวิปัสสนา อยู่ 6 ประการ คือ ขั้นที่ 5 อายุตนะ 12 ธาตุ 18 อิ…

บทความนี้ศึกษากระบวนการพัฒนาจิตในมุมมองของกระทิง 5 ด้าน ตามแนวทางการปฏิบัติที่ระบุในคัมภีร์วิริยธรรม โดยนำเสนอวิธีการต่างๆ เพื่อส่งเสริมการบรรลุสภาวะจิตที่ดียิ่งขึ้น ผ่านการใช้ภาวนาและนิมิตเป็นเครื่อง

…ัสสนากรรมฐานในประเทศไทย ตามประวัติเพื่อว่าท่านอาจารย์ทันทะ เป็นผู้ที่แตกตานทั้งพระไตรปิฎก อรรถกถาและอภิธรรม จากการเข้าศึกษาหลักสูตรพระจา พระไตรปิฎกของคณะสงฆ์เมียนมา และได้ออกเผยหาอาจารย์สอนวิปัสสนา และได…

บทความนี้นำเสนอการศึกษาเปรียบเทียบรูปแบบการพัฒนาจิตของสายการสอนวิปัสสนา 5 สายในประเทศไทย โดยเน้นการปฏิบัติการนั่งสมาธิแบบต่างๆ ซึ่งรวมถึงการสอนจากอาจารย์ชื่อดังทั้งในและต่างประเทศ อธิบายแนวทางการฝึกสม

… สูตร” หรือ “สิงคาลสูตร” ในพระสูตรต้นปริมาณ ๒ และต่อด้วยเนื้อความส่วนต้นของพระสูตรที่ 141 กล่าวคือ “อภิปรายสูตร” หรือ “อุปมาสุต” (Apramāda-sūtra or Upamā-sūtra 善 經) ซึ่งตรงกับ “อัปปามสูตร” 29 คัมภีร์เที…

เอกสารนี้วิเคราะห์ผลการศึกษาและเปรียบเทียบความสัมพันธ์ของคัมภีร์โบราณกับ 'มัยมอคมฉับแปลจีนโบราณ' โดยมีเนื้อหาสำคัญที่เกี่ยวข้องกับพระสูตรต่างๆ เช่น ศิขาลสูตรและอุปมาสุต นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงปัญหาท

-มัยอาคม" ฉบับนี้มีเนื้อหาของพระสูตรที่ 135 แล้วตาม ด้วยพระสูตรที่ 141 เมื่อเทียบเคียงกับ "มัยอาคมฉบับแปลจีนโบราณ" จะมีเพียง "มัยอาคมฉบับแปลจีนโบราณ" เท่านั้น ที่มีโครงสร้างความต่อเนื่องที่แตกต่างออกไ

…รงสร้างของ "มัยอาคม" ฉบับที่ 135 และ 141 กับฉบับแปลจีนโบราณ โดยวิเคราะห์ความแตกต่างในลำดับพระสูตรและอภิปรายถึงความเป็นไปได้ที่นิกายสรวาสติวาอาจมี "มัยอาคม" ฉบับที่แตกต่างกันอีก ฉบับหนึ่งอาจเป็นแบบที่มีกา…

…้วยภาษาสันสกฤต จีนโบราณ 3 ---------------------------------------------------------------------- 3 อภิราม (2544: 11-13) ได้กำหนดเกณฑ์ในการจำแนกและประเภทของการวิจัยออกเป็นรูปแบบต่าง ๆ ไว้กล่าวว่า "การจำแ…

การวิจัยเชิงคณะกรรมาธิการในพระพุทธศาสนาแบ่งเป็น 2 รูปแบบใหญ่ คือ การวิจัยพื้นฐานที่มุ่งหาความรู้ใหม่ และการวิจัยประยุกต์ที่มุ่งใช้ความรู้ในการแก้ปัญหา นอกจากนี้ยังมีการศึกษาวิจัยเชิงคัมภีร์ซึ่งอาศัยแห

…จากคัมภีร์คู่ตัณฑ์ รวม 3 คัมภีร์ได้แก่ 1. ขุททกนิกรม ปฏิสสัมภิทามรรค Patīs 2.7 Dharmacakka-kathā (อภิสันติปัจจิยะ) เป็นเนื้อหานำมาจาก “ธัมมจักกัปปวัตนสูตร” ในสังยุตตนิกาย (A1) 2. พระอุปิธรรมปูรณนิ…

…การศึกษาและแปลเนื้อหาจากคัมภีร์พระพุทธศาสนาหลายเล่ม รวมถึงเนื้อหาจาก “ธัมมจักกัปปวัตนสูตร” ซึ่งมีการอภิปรายถึงหลักการและแนวทางปฏิบัติทางพระพุทธศาสนาที่สำคัญ เช่น การเว้นห่างจากหนทางสุดโต่ง การปฏิบัติตามห…

…p’i’ na yeh po’seng shih (根本科説一切有部耆那耶破僧事) 6 A p’i’ ta mo fa yün tsu lun (阿毘達磨法蘊足論) 6 E3 คัมภีร์อภิธรรมกศยายยะ (Abhidharmakosavyakhyā) กลุ่มที่ 5 คัมภีร์ “มหาวาสุ” D1 คัมภีร์มหาวาสุ (Mahāvastu) …

…ภีร์และกลุ่มเนื้อหาที่สำคัญในพระพุทธศาสนา โดยจำแนกออกเป็นกลุ่มต่างๆ เช่น คัมภีร์นิยายพิศาลและคัมภีร์อภิธรรม เป็นต้น เนื้อหาผ่านการแปลภาษาอย่างละเอียด รวมถึงการแปลโดยอาจารย์ชื่อดัง เพื่อให้ผู้อ่านเข้าใจได…

…รุงสาวติลอด 25 ปี ทำให้ในที่สุดทราบกันว่าเมื่อเข้าพระองค์แล้วพระองค์ 1 ในยุคแรกเป็นการบรรจุโดยวิธีอภิวาท คือ พระกิฏฐปฐโดยพระพุทธเจ้า แต่ในยุคหลัง มีผู้ขอชมชามากขึ้น วิธีการบรรจุจึงเปลี่ยนไปเป็นการบรร…

บทความนี้พูดถึงการเปลี่ยนแปลงสถานที่ที่พระพุทธเจ้าทรงประทับในช่วงพระราชก ารฎีกาแห่งการตรัสรู้ธรรม โดยเฉพาะในกรุงสาวติโดยทรงอยู่ที่เชตวันมหาวิหาร ซึ่งมีการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นในพระศาสนา เมื่อจำนวนพระสงฆ

…ะภาวทัณฑ์ เป็นการอธิบายความหมายของคำศัพท์และข้อความในพระบัญญัติ ง. อนุปติวาว เป็นการบอกข้อยกเว้นพระอภิธรรม ซึ่งไม่ต้องอาบัติώνนั้น ๆ เช่น ไม่มีเจตนา เป็นบ้า กิฏฐิที่เป็นภัญญัติ เป็นต้น จ. วินิตวต คือ ต…

เนื้อหาเกี่ยวกับพระบัญญัติและสิกขาบทที่พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติ เพื่อการปฏิบัติตามในพระพุทธศาสนา โดยมีสิกขาบทรวม 227 ข้อ ซึ่งจำเป็นต้องสวดในอูปโบสถทุกกึ่งเดือน คำอธิบายที่เกี่ยวข้อง รวมถึงตัวอย่างการกระท

…ปริญญา 7 หัวข้อ อันได้แก่ ปาริชาต, สังฆาทิสส, อนียต, นิสสัคคียปจิตติ, ปาจิตติย, ปจิตติย, ปาจิตติยและอภิรินสมะ แยกออกจากจำนวน หัวข้อของเสียบัตร อีกทั้งยังไม่ได้ค้านถึงความสัมพันธ์ระหว่างเสียวัตรและ ประเด็…

พระวินัยปูรณสายนิยมหลังมิยะ ที่แปลเป็นภาษาจีนในปี ค.ศ. 416-418 แสดงความแตกต่างจากพระวินัยบาลี รวมถึงโครงสร้างและจำนวนสิกขาบทที่ไม่เท่ากัน นักวิชาการบางส่วนเชื่อว่ามีการบูรณะแบบหลังพุทธกาล ซึ่งอาจมีผลต

…ยอาบัติสังมาเสสไม่มีมูล จงใจคำรามุขแก่ภิษุอื่นเป็นต้น ภูษาสามารถพันอาบัติได้ด้วยการแสดงความผิดนั้นต่อภิษุผู้บริสุทธิ์ (เรียกว่า ปลงอัตติ) มีทั้งหมด 92 ข้อ แต่ในพระวินัยปูรณ์ของบางนิกายมี 90 หรือ 91 ข้อ …

บทความนี้นำเสนอรายละเอียดเกี่ยวกับประเภทของอาบัติในพระวินัยของภิกษุ โดยเน้นที่ปาจิตตีย์ ซึ่งเกี่ยวข้องกับการโกหก การดื่มสุรา และการใส่ความ รวมถึงปาฏิหัตถะ เรื่องของการฉันภัตาหารที่ไม่สมควร เสยิวัตร ที

…พระนี้ปฏิบกายวากกวา กับในคัมภีรปฏมก์ 26 Vin IV: 28815-35 27 ความคิดเห็นของพระเถระทุกกลุ่มตรงกันว่า อภิทธิสมณก็เป็นสิลาขบเทล้ยน้อยเหมือนเสียวัตร แต่ภิทธิสมณก็เป็นวรีในกรรมนิทิในใหํงสมมก็มาเป็นสิลาขบ ทโดย…

…ศาสนา และยังมีการอ้างอิงจากแหล่งข้อมูลต่างๆ ที่ยืนยันถึงแนวทางในการปฏิบัติของพระสงฆ์แต่ละกลุ่ม เช่น อภิทธิสมณและคำสอนในคัมภีรต่างๆ ซึ่งเน้นถึงความสำคัญของสิลาขบเทน้อยที่ทุกกลุ่มเห็นตรงกันว่าเป็นสิ่งที่เห…

…นสถานนั้นมากน้อยได้ พระเจ้าข้า" และต้องการจะสิกขา จากนั้นพระพุทธเจ้าทรงแนะนำให้สิกขา ในสิกขา 3 คือ อภิสีลสิกขา อภิจิตสิกขา อธิปัญญาสิกขา จะทำให้ละ ราคา โทสะ โมหะได้ คำว่า “สิกขาข exceed 150” (sādhikam d…

…นิยาย ติกนิบาต วัชิชุตสูตร ซึ่งชี้ให้เห็นถึงการต้องการบรรลุหลักการสิกขา 3 ประการจากพระพุทธเจ้า เช่น อภิสีลสิกขา อภิจิตสิกขา และอธิปัญญาสิกขา ทั้งยังถูกนำไปสู่การละละวาโทสะและโมหะ โดยมีความเชื่อมโยงกับคำท…

ธรรมนาว วรรณารักรการชาราวพรฒครสถานา ปีที่ 7 ฉบับที่ 2 (ฉบับรวบรวมที่ 13) ปี 2564 106 The Notion of Antarābhava in Abhidhamma Traditions Prapakorn Bhanussadit Abstract "Antarābhava" or an "interme

บทความนี้สำรวจแนวคิดของ 'อันตระภาวะ' ซึ่งเป็นสถานะระหว่างความตายและการเกิดใหม่ โดยเฉพาะในการอภิปรายระหว่างคณะพุทธศาสนาต่างๆ ในอินเดียโบราณ ปัญหาพื้นฐานคือชีวิตหนึ่งติดตามอีกชีวิตหนึ่งทันทีหรือมีช…

…้ คำว่า “antarabhava” (อันตรภาณะ หรือ อันตรภาพ) หรือ “ภาพในระหว่างความตาย (มรณภาพ) กับการเกิดใหม่ (อภิฏภ) ” ขึ้นมา เพื่ออธิบายถึงความเชื่อมโยงของสัตว์ กรรม และผลกรรมของสัตว์นั้น ระหว่างภูก่อนตายและภูก่อ…

บทความนี้พูดถึงการปฏิรูปของพระพุทธศาสนาเกี่ยวกับคำว่า “atman” และ “atta” ที่เกี่ยวข้องกับกรรมและการเกิดใหม่ พร้อมวิเคราะห์ความหมายของอันตรภาคระหว่างมรณภาพและการเกิดใหม่ ตามความเชื่อในพระพุทธศาสนา โดยอ

อนตรภาพ ได้แก่ นิฏากายูพุทธเสละและนิยามสมติ ะ คำภิรั Abhidhamamahāvibhāsāśāstra* (อธิธรรมมหาวิภาคศาสตร์) บันทึกว่าฝ่ายวิภัชยานปฏิสนธิเรื่องอนตรภาพ เช่นเดียวกับคัมภิรัสาริปุตรภิธรรมา* (สาริปุตรธรรมา) ข

อนตรภาพเป็นแนวคิดที่มีการบันทึกไว้ในอธิธรรมมหาวิภาคศาสตร์ โดยมีการอภิปรายเกี่ยวกับความเชื่อและข้อโต้แย้งในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะระหว่างฝ่ายวิภัชยานและเถรวาท นักวิชาการหลา…

…ions (1) อันตรภาพของแต่ละนิกาย จากคัมภีร์ชั้นเดียวกัน ทั้งเป็นพระสูตรที่ถูกยกมอ้างอิง และจากคัมภีร์อภิธรรมและอรรถกถาต่าง ๆ เพื่อเป็นการนำเสนอข้อมูลให้บางการวิจารณ์ในประเทศไทยถึงภาพรวมของข้อได้แย้ง ทั้งใ…

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์แนวคิดอัตภาพหลังความตายในศาสนาพุทธ ทั้งจากคัมภีร์อภิธรรมและสุตตันตปิฎก โดยแบ่งออกเป็น 2 ส่วนหลัก ได้แก่ การวิเคราะห์ชื่อสัตย์ของอัตตภาพ และคุณลักษณะต่าง…

…มรับมิเรื่องนี้ถือว่าเป็นคัมภีร์ที่มีความสำคัญในการศึกษามติธรรมอย่างมาก (3) Abhidharmakosabhāsya (อภิธรรมโกศจัฏฐะ, AKBh) รวบรวมโดยท่านวสุพันธุ ถึงแม้ว่าจะเป็นคัมภีร์ที่รวมรวมและสรุปมติธรรมของนิกายสรว…

ฝ่ายที่ยอมรับมิเรื่องนี้ถือว่าเป็นคัมภีร์ที่มีความสำคัญในการศึกษามติธรรมอย่างมาก เช่น อภิธรรมโกศจัฏฐะรวบรวมโดยท่านวสุพันธุซึ่งมีการแสดงความเห็นที่เกี่ยวข้องกับนิกายสรวาสติวิทยาและเสตรานติกะ…

แนวคิดเรื่องอันตราภาพหลังความตายในคัมภีร์อภิมรรคของแต่ละนิกายน (1) The Notion of Antarābhava in Abhidhamma Traditions (1) เรียกหลากหลาย รวมได้ …

บทความนี้สำรวจแนวคิดเรื่องอันตราภาพในคัมภีร์อภิมรรค โดยมีการเรียกชื่อที่แตกต่างกันเช่น อันตราภา คันธัพพะ สัมเภสี และมนโมทยะ การศึกษาเหล่านี้ช่วยในก…