หน้าหนังสือทั้งหมด

บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
41
บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
…ภวํ อุทรีย์ [ โภชนะ] มีในท้อง ชื่อ อุทรียะ [ โภชนะ มีในท้อง ]. ในพหุลตัทธิต ลง อายุ ปัจจัย อย่างนี้ อภิชฌา อสฺส ปกติ อภิชฌา อภิชฌา เป็นปกติ ของชนนั้น [ชนนั้น] ชื่อว่ามีอภิชฌาเป็นปกติ, อภิชฌา อสฺส พหุลา วา อ…
ในหนังสือเล่มนี้ กล่าวถึงอุปาทานียะและพหุลตัทธิต รวมถึงการใช้คำว่า อภิชฌา สีติ และ ทยา ในการแสดงความปกติและความมากในแต่ละชนหรือประเทศ นอกจากนี้ยังได้อธิบายเกี่ยวกับปัจจัย 5 …
สาระสำคัญพระธรรมเทศนา: โอวาทปาฏิโมกข์ ๒
4
สาระสำคัญพระธรรมเทศนา: โอวาทปาฏิโมกข์ ๒
…ครื่องแผดเผาอย่างยิ่ง ความอดทน เป็นเครื่องดับ เป็นนิพพานอย่างยิ่ง อดทนต่อความโลภ โกรธ หลง อันได้แก่ อภิชฌา พยาบาท มิจฉาทิฏฐิ ซึ่งเป็นธรรมของ อภิชฌา คือ ความเพ่งอยากได้สมบัติของคนอื่นมาเป็นของตัว พยาบาท คือ …
…เผชิญกับความโลภ ความโกรธ และความหลง โดยพระศาสดาได้ชี้ให้เห็นถึงแนวทางการละเว้นพฤติกรรมที่ไม่ดี เช่น อภิชฌา พยาบาท และมิจฉาทิฏฐิ ที่สร้างความทุกข์ให้กับผู้คน ซึ่งถือเป็นอุปสรรคในการดำเนินชีวิตที่ดีตามหลักคำส…
ความเสื่อมของมนุษย์และอายุขัย
123
ความเสื่อมของมนุษย์และอายุขัย
…ุสาวาท อย่างจงใจ) ปิสุณาวาจา(ส่อเสียด) กาเมสุมิจฉาจาร ผรุสวาจา(พูดหยาบคาบ) สัมผัปปลาปะ(พูดเพ้อเจ้อ) อภิชฌา และพยาบาท 1,000 เหลือ 500 ปี 500 เหลือ 250-200 ปี 250-200 เหลือ 100 ปี 100 ปี เหลือ 10 ปี 10 ปี เหล…
เนื้อหาตั้งข้อสังเกตเกี่ยวกับการเสื่อมของมนุษย์ซึ่งแบ่งออกเป็นระยะเวลาต่าง ๆ พร้อมระบุสาเหตุที่ส่งผลรวมถึงการพูดจาส่อเสียด การมีความโลภ ความไม่ปฏิบัติชอบต่อมารดาและบิดา และการไม่ให้เกียรติกับผู้ใหญ่ใน
กรรมและอาการติดอ่าง
170
กรรมและอาการติดอ่าง
…านเดียวกัน หญิงผู้นี้จึงชอบล้อเลียนแกล้งเพื่อนโดยไม่มีเจตนา แค่ต้องการสนุกสนาน แต่ทำให้เพื่อนอับอาย อภิชฌา (เพ่งเล็งอยากได้ของของผู้อื่น) เจตนาเป็นเหตุละโมบ ในเมื่อเห็นสิ่งของของผู้อื่นแล้วเพ่งเล็ง โดยน้อมเ…
บทความนี้ศึกษาเกี่ยวกับกรรมในอดีตที่ส่งผลต่อชีวิตในปัจจุบัน โดยใช้กรณีศึกษาจากชีวิตของหญิงที่เป็นโรคติดอ่างและชายที่เกิดในสังคมเกษตรกรรม ซึ่งมีกรรมที่ตามมาแสดงให้เห็นถึงผลจากการกระทำในอดีต นอกจากนี้ยั
มงคลคุณปีนี้ (ปริญญา ภาโค)
232
มงคลคุณปีนี้ (ปริญญา ภาโค)
…สูนา- วจา พรสุวา ศุตาควฎมวา สมฌูปปาโลภิภู สุจิฤฌสุด- มุวิวาณาเสน สุตาควฎมโม วา สุขรามฌมโม วา ตา อภิชฌา พยาบาโท สุตาควฎมโม นิฌฅฤทฺ์ เคฏิภิรมฌมวาเสน สงฌรามฌมณา วา ปณฌญฺติวิสฺสาน สุตาควฎมฌนฺติ วา ตา อฑฺฒน…
เนื้อหาในบทนี้มุ่งเน้นการนำเสนอความจริงเกี่ยวกับชีวิตที่มองว่าเป็นมงคล โดยใช้ภาษาสัญลักษณ์และคติธรรมเป็นหลัก เพื่อแนะนำวิธีการเดินทางไปสู่ความสุขและความรู้ ตัวชี้วัดหลักคือการมีปัญญาและการเข้าใจในความ
การละกิเลสในวิสุทธิมรรค
106
การละกิเลสในวิสุทธิมรรค
102 ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 1 สัมผัปปลาปะ อภิชฌา พยาบาท มิจฉาทิฏฐิ (แต่ละอย่าง ๆ) เป็นศีล การละกามฉันทะด้วยเนกขัมมะ ละพยาบาทด้วยอพยาบาท (คือ เมตตา) …
…ึงกระบวนการละกิเลสในความคิดและการปฏิบัติตามหลักธรรมในวิสุทธิมรรค โดยเฉพาะการละจากอารมณ์ลบต่างๆ เช่น อภิชฌา พยาบาท และ มิจฉาทิฏฐิ รวมถึงการสื่อสารถึงการผ่อนคลายอารมณ์และการพัฒนาจิตใจจนเข้าถึงระดับตรัสรู้ ผ่า…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
194
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…าลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 194 วจีกรรม เพราะเป็นไปโดยมากในวจีทวาร กล่าวคือวจีวิญญัติ ฯ อภิชฌา ความเพ่งเล็ง ๑ พยาบาท ความปองร้าย ๑ มิจฉาทิฏฐิ ความเห็นผิด ๑ (๓ อย่างนี้) ชื่อว่ามโนกรรม เพราะแม้เว…
บทที่ 194 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี กล่าวถึงการศึกษาเกี่ยวกับกรรมบถ โดยเน้นที่วจีกรรมและมโนกรรม ซึ่งเป็นการสำรวจความสัมพันธ์ระหว่างอารมณ์และการกระทำในจิตใจ รวมทั้งประเภทของกรรมที่แบ่งตามมูลประเภท ได้แก่
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
169
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
…ารสงฺขาเต กมุม- ทวาเร ฯ พาหุลุลวุตติโตติ อิท วุตฺตนยเมว ฯ ปรสมฺปตฺติ อภิมุข นายติ โลภวเสน จินเตตีติ อภิชฌา ฯ พยาปชฺชติ หิตสุข เอเตนาติ พยาปาโท ฯ มิจฉา วิปริตโต ปสฺสตีติ มิจฉาทิฏฐิ ฯ ตตฺถ อโห วต อิท มม สิยาต…
เนื้อหาในบทนี้พูดถึงอภิธมมโดยเฉพาะการแบ่งประเภทของเจตนาและวาจาซึ่งมีผลต่อกรรมที่เกิดขึ้น ทั้งยังแสดงให้เห็นถึงความสำคัญของการระมัดระวังในการสื่อสารและความทุ่มเทในทางอันดีเพื่อป้องกันผลกรรมที่ไม่ดีนอกจ
บทวิเคราะห์อภิธมฺมที่เกี่ยวกับกรรม
29
บทวิเคราะห์อภิธมฺมที่เกี่ยวกับกรรม
…าม ๆ มุสาวาโท ปิสุณวาจา ผรุสวาจา สมผปปลาโป จ วจีวิญญาติสงขาเต วจีทวาเร พาหุลุลวุตติโต วจีกมุม นาม ฯ อภิชฌา พฺยาปาโท มิจฉาทิฏฐิ จ อญฺญตราปี วิญญัตติยา มนสฺม เยว พาหุลุลวุตฺติโต มโนกมฺม นาม ฯ เตสุ ปาณาติปาโต …
เนื้อหาในบทนี้นำเสนอเกี่ยวกับอภิธมฺมอันเกี่ยวข้องกับกรรม ผ่านการพิจารณาการกระทำทางกาย วาจา และใจ ซึ่งแบ่งประเภทตามความดีและความชั่ว การกระทำที่ณบรรยายมีทั้งที่มาจากใจ กาย วาจา และข้อบ่งชี้เกี่ยวกับกรร
ความโลภและระดับความอยาก
39
ความโลภและระดับความอยาก
…้จักกับความอยากระดับต่างๆ มากขึ้น จึงแสดง เป็นแผนภาพ ดังนี้ รติ - อิจฉา → มหิจฉา → ปาปิจฉา - โลภะ → อภิชฌาอภิชฌา วิสมโลภะ รติ คือ ความชอบใจ เช่น ชอบฟังเสียงเพราะๆ เห็นรูปสวยๆ ดมกลิ่นหอม ๆ ลิ้มรสอร่อย ได้…
บทความนี้อธิบายลักษณะของความโลภที่ทำให้ผู้คนมีความหิวจัดทางจิต แม้มีทรัพย์สมบูรณ์ ความต้องการที่ไร้ขีดจำกัดนำไปสู่การกระทำในทางทุจริต ความอยากมีหลายระดับ ตั้งแต่ความอยากธรรมดาจนถึงความโลภที่ให้โทษ โดย
กรรมและการกระทำในพระพุทธศาสนา
30
กรรมและการกระทำในพระพุทธศาสนา
…ม หรือมโนทวาร หมายถึง การกระทำทางใจ เมื่อการกระทำทางใจชั่วจึงเรียกว่า มโน ทุจริต มี 3 ประการ คือ 1. อภิชฌา คิดเพ่งเล็งอยากได้สิ่งของของผู้อื่น 2. พยาบาท คิดปองร้ายเบียดเบียนผู้อื่น 3. มิจฉาทิฏฐิ คิดผิดเห็นผ…
…ยชน์ เช่น สัมผัสปลาปาการที่ชอบพูดเพ้อเจ้อ และการกระทำทางใจในพระพุทธศาสนา โดยมโนกรรมมีสามประการ เช่น อภิชฌา, พยาบาท, และมิจฉาทิฏฐิ นอกจากนี้ยังมีตารางที่แสดงกุศลกรรมบถและอกุศลกรรมบถตามหมวดหมู่ของการกระทำในกา…
การฝึกสมาธิและการบรรลุฌาน
230
การฝึกสมาธิและการบรรลุฌาน
…สและอุปกิเลส จึง อุปกิเลส คือ สิ่งที่ทำให้จิตใจเศร้าหมองขุ่นมัว รับคุณธรรมได้ยาก มี ๑๖ อย่าง คือ ๑. อภิชฌา วิสมโลภะ ละโมบ จ้องจะเอาไม่เลือก ๒. โทสะ คิดประทุษร้าย ๓. โกธะ โกรธ ๔. อุปนาหะ ผูกโกรธไว้ ๕. มักขะ …
…มีสิ่งรบกวนต่าง ๆ ที่จะมาทำให้จิตใจเศร้าหมอง จะต้องรู้จักการปล่อยวางจากอุปกิเลส ๑๖ อย่าง เช่น โทสะ, อภิชฌา ฯลฯ ซึ่งล้วนส่งผลกระทบต่อการเข้าถึงความบริสุทธิ์ของใจได้ดีมากขึ้น และนำไปสู่การพัฒนาจิตให้สูงขึ้นได…
การสำรวมอินทรีย์ด้วยสติ
180
การสำรวมอินทรีย์ด้วยสติ
…ณาจารย์ ทั้งหลายจึงกล่าวว่า “อินทรียสังวรศีล พึงสำเร็จได้ด้วยสติ” คําว่า “อกุศลธรรมอันลามก” ได้แก่ “อภิชฌาและโทมนัส" “อภิชฌา” ตามรูปศัพท์แปลว่า โลภอยากได้ของเขา ความคิดเพ่งเล็งจ้องจะเอาของของคนอื่น “โทมนัส”…
…ำรวมอินทรีย์อื่นอีก ๕ อย่าง ต้องใช้สติเป็นเครื่องคุ้มครอง ซึ่งมีความสำคัญในการปฏิบัติในทางพุทธศาสนา อภิชฌาและโทมนัสถือเป็นอกุศลธรรมที่ต้องระวัง เนื่องจากความโลภและความทุกข์ใจอาจนำไปสู่การกระทำที่ไม่บริสุทธิ…
มโนทุจริตและวิบากกรรม
115
มโนทุจริตและวิบากกรรม
มโนทุจริต หมายถึง การกระทำชั่วทางใจ มี 3 ประการ คือ (1) อภิชฌา คิดเพ่งเล็งอยากได้สิ่งของของผู้อื่น (2) พยาบาท คิดปองร้ายเบียดเบียนผู้อื่น (3) มิจฉาทิฏฐิ คิดผิด เห…
มโนทุจริต หมายถึง การกระทำชั่วทางใจมี 3 ประการ ได้แก่ อภิชฌา, พยาบาท, และ มิจฉาทิฏฐิ วิบากหมายถึง ผลที่เกิดจากกรรมซึ่งมี 2 ระดับ คือ บุญและบาป เมื่อทำกุศลกรรมจะ…
การสำรวมใจและผลกระทบจากอนุพยัญชนะ
42
การสำรวมใจและผลกระทบจากอนุพยัญชนะ
…มไม่ได้ คือหยุดความคิดไม่ได้ ใจก็จะเศร้าหมองตามมา ดังที่ พระพุทธองค์ตรัสไว้ว่า อกุศลกรรมอันลามก คือ อภิชฌาและโทมนัส จะเข้าครอบงำได้ ของตัวเอง “อภิชฌา” แปลว่า โลภอยากได้ของเขา หรือความคิดเพ่งเล็งจ้องจะเอาของ…
เนื้อหาเน้นการสำรวมใจไม่ให้ถูกอนุพยัญชนะและกิเลสเข้าครอบงำ โดยยกกล่าวถึงข้อสอนจากพระพุทธองค์เรื่องอภิชฌาและโทมนัสซึ่งส่งผลต่อความทุกข์ใจ ใจที่ไม่สำรวมย่อมมีโอกาสเผชิญกับความทุกข์หลายรูปแบบ การพิจารณาและคว…
วิสุทธิวาจา: ทางของพระพุทธเจ้า
100
วิสุทธิวาจา: ทางของพระพุทธเจ้า
…ือง เล่าเรียนศึกษาใดๆ ต้องมีเมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขาอยู่อย่างนี้ นะ รักษาตัวเพื่อจะกีดกันเสียซึ่ง อภิชฌา พยาบาท มิจฉาทิฏฐิ ให้มันหมด สิ้นไปเสีย ถ้าไม่ฉะนั้น ถ้าไม่ใช้อุบายทางใดทางหนึ่ง มันจะท่วมทับเราให้ไ…
…รหันต์ โดยเน้นถึงความสำคัญของเมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา และความอดทนในการเผชิญกับอารมณ์ที่ไม่ดี เช่น อภิชฌา และพยาบาท ผ่านการสอดแทรกเรื่องราวของพระเวสสันดรที่ทรงอดทนและไม่ยอมตอบสนองต่อความโกรธได้อย่างชาญฉลาด…
การละกิเลสในทางภาวนา
25
การละกิเลสในทางภาวนา
…ไปเป็นชั้นๆ ตั้งแต่กิเลสในกายมนุษย์ กายทิพย์ กายรูปพรหม กายอรูปพรหมเป็นลำดับไป กิเลสในกายมนุษย์ คือ อภิชฌา พยาบาท มิจฉาทิฏฐิ กิเลสในกายทิพย์ คือ โลภะ โทสะ โมหะ กิเลสในกายรูปพรหม คือ ราคะ โทสะ โมหะ กิเลสในกา…
…่มีการซ้อนกัน ตั้งแต่กายมนุษย์ไปจนถึงกายธรรม และขั้นตอนการหลุดพ้นจากกิเลสที่เกิดขึ้นในแต่ละกาย เช่น อภิชฌา พยาบาท และการเปลี่ยนผ่านไปเป็นพระโสดาบัน และพระสกทาคามี โดยพระองค์เดินสมาบัติเพ่งอริยสัจ ๔ จนสามารถ…
การสำรวมมนินทรีย์และความสุขที่แท้จริง
102
การสำรวมมนินทรีย์และความสุขที่แท้จริง
…เกิดโทมนัส ดังที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่า “ที่เมื่อไม่สำรวมแล้ว จะเป็นเหตุให้อกุศลธรรมอันลามก คือ อภิชฌา และ โทมนัสครอบงำา....” คำว่า “รักษามนินทรีย์” หรือ “สำรวมมนินทรีย์” หมายถึงการรักษาใจให้พ้นจากการถู…
…ครองใจในการรับรู้ต่างๆ ทั้งนี้ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ชี้แนะแนวทางการรักษามนินทรีย์เพื่อหลีกเลี่ยงจากอภิชฌาและโทมนัสที่เป็นเหตุให้เกิดทุกข์ การไม่สำรวมอินทรีย์จะมีผลต่อความสุขที่หลอกลวง ข้อความนี้ยังอธิบายว่…
พฤติกรรมของมิตรร่วมสุขร่วมทุกข์
102
พฤติกรรมของมิตรร่วมสุขร่วมทุกข์
…คือ กรรมกิเลส ๓ ข้อแรก ๒) วจีกรรม ๔ คือ พูดเท็จ พูดส่อเสียด พูดหยาบ พูดเพ้อเจ้อ ๓) มโนกรรม ๓ ได้แก่ อภิชฌา (โลภ) พยาบาท และมิจฉาทิฏฐิ ๒. ตรงข้ามกับ อกุศลกรรมบถ ๑๐
บทความนี้พูดถึงพฤติกรรมของมิตรในสี่ด้าน รวมถึงการแบ่งปันความลับ การปกป้องความลับของเพื่อน การไม่ทิ้งเพื่อนในยามยากลำบาก และความสามารถในการสละชีวิตเพื่อเพื่อน ซึ่งทั้งหมดนี้แสดงถึงความรับผิดชอบที่แท้จร
หลักธรรมเรื่องการทำใจให้หยุด
34
หลักธรรมเรื่องการทำใจให้หยุด
…ถึงดวงปฐมมรรค ดวงศีล ดวงสมาธิ ดวงปัญญา ดวงวิมุตติ ดวงวิมุตติญาณทัสสนะ เมื่อเข้า ถึงกายมนุษย์ละเอียด อภิชฌา พยาบาท มิจฉาทิฏฐิ ของกายมนุษย์หยาบหายไปหมด เหลือของ
บทความนี้เน้นการทำใจให้หยุดตามพระธรรมเทศนา โดยแสดงถึงการอ่านข้อความที่มากระทบทางอายตนะทั้ง 5 และวิธีการแก้ไขที่ทำให้จิตสงบ ไม่ยินดียินร้าย เราจึงสามารถรู้สึกถึงความเบื่อหน่ายในสิ่งที่เกิดขึ้น ทำให้มีก