มโนทุจริตและวิบากกรรม : หน้า 115/373

มโนทุจริต หมายถึง การกระทำชั่วทางใจ มี 3 ประการ คือ (1) อภิชฌา คิดเพ่งเล็งอยากได้สิ่งของของผู้อื่น (2) พยาบาท คิดปองร้ายเบียดเบียนผู้อื่น (3) มิจฉาทิฏฐิ คิดผิด เห็นผิด 5.5.3 ความหมายและประเภทของวิบาก คำว่า วิบาก แปลว่า ผลที่เกิดขึ้น หมายถึง ผลแห่งกรรม ผลแห่งกรรมนั้นมี 2 ระดับ คือ เบื้องต้นนั้นจะเกิดเป็น บุญ และ บาป ขึ้นในใจก่อน กล่าวคือ เมื่อเราทำกุศลกรรมก็จะเกิดบุญขึ้นในใจ แต่เมื่อทำอกุศลกรรมก็จะเกิดบาปขึ้นในใจ บุญและบาปนี้เมื่อเกิดขึ้นแล้วก็จะอยู่ในใจของเราและตามติดเราไปข้ามภพข้ามชาติ เมื่อถึง เวลาก็จะส่งผลให้วิถีชีวิตเป็นไปตามกรรมที่กระทำไว้ ถามว่า บุญคืออะไร นักศึกษาคงทราบกันดีอยู่แล้ว ในที่นี้จะขอทบทวนอีกครั้งว่า บุญ หมายถึง เครื่องชำระล้างจิตใจให้สะอาดบริสุทธิ์ เป็นสิ่งอยู่เบื้องหลังความสุขความสำเร็จทั้ง ปวงของมนุษย์ บุญเป็นรากฐานของชีวิต เป็นสิ่งที่คอยสนับสนุน เกื้อกูล ให้ชีวิตเจริญรุ่งเรือง และมั่นคง บุญมีลักษณะเป็นดวงกลม ใส สว่าง สถิตอยู่ ณ ศูนย์กลางกาย บริเวณกลางท้อง ของมนุษย์ทุกคน บุญนั้นเป็นสิ่งละเอียด มองไม่เห็นด้วยตาเนื้อ จะเห็นได้ก็ต่อเมื่อได้ฝึกสมาธิ จนใจละเอียดในระดับเดียวกับบุญ จึงจะมองเห็นบุญได้ แม้เราจะมองไม่เห็นบุญด้วยตาเนื้อ แต่บุญก็ยังคงมีอยู่ของมันอย่างนั้น เพราะสิ่งที่ เรายังมองไม่เห็นไม่ได้เป็นข้อสรุปว่าสิ่งนั้นจะไม่มี เปรียบเสมือนกระแสไฟฟ้า เราก็รู้ว่ามันมี อยู่ แต่เรามองไม่เห็น หรือพวกเชื้อโรคต่างๆ เราก็รู้ว่ามันมีอยู่แต่เรามองไม่เห็นด้วยตาเปล่า จะเห็นได้ก็ต่อเมื่อได้ใช้กล้องจุลทรรศน์ส่องดู ยังมีอีกหนึ่งคำที่เกี่ยวข้องกับบุญคือ คำว่า “บารมี” บารมีนั้นก็คือบุญเช่นกันแต่เป็น บุญที่เข้มข้นมาก เป็นบุญที่ควบแน่น กล่าวคือ บุญที่เราทำในแต่ละวันจะค่อยๆ รวมตัวกันมาก ขึ้นเรื่อยๆ และจะกลั่นตัวเป็นบารมี บาปคืออะไร คำว่าบาปมาจากภาษาบาลีว่า “ปาง” ในพระอรรถกถาจารย์กล่าวไว้ว่า ชื่อว่าเป็นบาป เพราะเป็นของลามก โดยความเป็นของเลวส่วนเดียว บาปนั้นชื่อว่าเป็นความเศร้า หมอง เพราะทำจิตที่เคยประภัสสร และผ่องใสให้หม่นหมอง บาปนั้นชื่อว่า ทำให้มีภพใหม่ 104 DOU สรรพ ศ า ส ต ร์ ในพระไตรปิฎก