หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนี
428
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนี
ประโยคส - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 428 เป็นต้น ที่มาแล้วด้วยอำนาจขันธ์ ๕ ทวาร ๖ อารมณ์ ๖ และธรรม ที่เป็นไปในทวาร ๖ เป็นต้น ย่นย่อเข้าด้วยอำนาจแห่งหมวด คือด้วย อำนาจแห่งห
บทนี้กล่าวถึงการพิจารณาไตรลักษณ์ภายใต้หลักอภิธัมมาที่เกี่ยวข้องกับขันธ์และทวารต่าง ๆ โดยเฉพาะความไม่เที่ยงของธรรมในชีวิต รวมถึงการแสดงให้เห็นว่า รูปแล…
อภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
421
อภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ๆ l ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 421 ที่เป็นบาทเป็นต้นนั้น ฌานที่เป็นบาท เป็นอดีตเท่านั้น กายเป็นปัจจุบัน อารมณ์นอกนั้นมีรูปเป็นต้น เป็นปัจจุบันบ้าง เป็นอนาคตบ้าง ฯ
ในเนื้อหานี้กล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างจิตและอารมณ์ในอภิธัมมาฯ โดยเฉพาะในเรื่องของปรจิตตวิชชาที่ประกอบด้วยจิตในอดีต ปัจจุบัน และอนาคต การวิเคราะห์และการตีความจาก…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
344
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 344 ที่เป็นประธานฯ จริงอยู่ ตัณหาเป็นเหตุพิเศษแห่งทุกข์ เพราะเป็น เหตุแห่งความวิจิตรของกรรม เพราะเข้าถึงความเป็นสหายของกรรม และเพราะเป็
…ดยธรรมเหล่านี้มีความเชื่อมโยงกับความจริง 4 ประการซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญในหลักธรรมทั่วไป . ความเข้าใจในอภิธัมมาฟื้นฟูสติปัญญาและสนับสนุนการปฏิบัติธรรมให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น และการค้นคว้าเพื่อความเข้าใจในกรรมและ…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
237
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…พึง ทราบตามนัยที่อาจารย์ทั้งหลายกล่าวไว้แล้ว ในปกรณ์ชื่อปรมัตถมัญ ชุสาเป็นต้น และโดยพิเศษ ในฎีกาแห่งอภิธัมมาวตาร ชื่ออภิมัตถ ปกาสินี ฯ [อธิบายอกุศลกรรมจะอำนวยผลที่น่าใคร่ไม่ได้เป็นต้น] สองบทว่า สพฺพตฺถาปิ กาม…
เนื้อหาในบทนี้สำรวจการทำงานของอกุศลกรรมและผลที่เกิดขึ้นในชีวิต โดยใช้กรณีศึกษาต่าง ๆ เช่น การพบเจอพระมหาโมคคัลลานเถระ รวมถึงคำสอนของพระพุทธเจ้าเกี่ยวกับการผลกรรมที่เกิดจากอกุศลกรรมและการอธิบายอำนาจของ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
231
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 231 เพราะผนวกบุญกิริยาวัตถุ ๓ อย่าง มีปัตติทานเป็นต้นนอกนี้เข้าใน บุญกิริยาวัตถุทั้ง ๓ ด้วยอำนาจทาน ศีล และภาวนา ด้วยประการ အာ อย่างนี้
…กจากนี้ยังระบุอารมณ์ ๔ ประการในบริบทของกรรมที่เกี่ยวข้อง ชี้ให้เห็นถึงความสัมพันธ์ของจิตและกรรมในทางอภิธัมมาได้อย่างชัดเจน. เนื้อหานี้จะช่วยให้เข้าใจในแง่มุมของจิตและกรรม. ข้อมูลเพิ่มเติมสามารถดูได้ที่ dmc.tv…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การวิเคราะห์กรรม
216
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การวิเคราะห์กรรม
…งได้กล่าวไว้ว่า "โดยปริยายแห่งการให้ ผล" ฯ อธิบายว่า "โดยลำดับแห่งการให้ผล" ฯ ส่วนในปกรณ์ ทั้งหลายมีอภิธัมมาวตารเป็นต้น ท่านอาจารย์ทั้งหลาย กล่าวระบุให้ อาจิณณกรรมเผล็ดผลก่อนอาสันนกรรมฯ เหมือนอย่างว่า เมื่อ ๆ
เนื้อหาเกี่ยวกับการเรียนรู้และวิเคราะห์กรรมประเภทต่าง ๆ ในอภิธัมมัตถ โดยเฉพาะครุกรรม ซึ่งแบ่งออกเป็นกุศลกรรมและอกุศลกรรม รวมถึงการให้ผลที่เกิดจากกรรม โดยเฉพาะกรรมที่ทำในช่วงเวลาจวนตาย หรืออาสันนกรรม เ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
163
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 163 ปกรณ์นั้น ๆ มีปกรณ์ชื่อว่าอภิธัมมาวตารเป็นต้น อธิบายอย่างนี้แล้ว จึงสังวรรณนาความอย่างนี้ว่า ๒ ครั้งบ้าง ๓ ครั้งบ้าง ดังนี้ ฯ สอง 2 ฯ …
บทนี้อธิบายถึงความเป็นไปของจิตในปริตตารมณ์ ซึ่งอานันทาจารย์ชี้ให้เห็นถึงการมีอาวัชชนะเป็นอนันตรปัจจัยที่ส่งผลต่อการเกิดจิต แต่ไม่สามารถกำหนดจากความเป็นไปหลายครั้งได้ทั้งหมด เนื้อหายังกล่าวถึงความสำคัญ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - ขณะจิตมี ๓
152
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - ขณะจิตมี ๓
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 152 [ขณะจิตมี ๓] บทว่า กถ คือ (พึงทราบวิสัยปวัติ) โดยประการอย่างไร ฯ เพื่อจะถามว่า การกำหนดอารมณ์ด้วยอำนาจอติมหันตารมณ์เป็นต้นแล้ว ประก
…ธกาล ในการอธิบายความเกิด ความสลาย และการดำเนินหน้านี้. นอกจากนี้ยังปรากฏการถกเถียงที่เกิดขึ้นในวงการอภิธัมมาซึ่งได้แก่มุมมองของอาจารย์ในสำนักต่าง ๆ.
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
136
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 136 ของบุคคลอื่นเป็นอารมณ์ และในเวลากำหนดมรรคผลด้วยจิตที่สัมปยุต ด้วยอภิญญานั้นแล ย่อมมีแก่พระเสขบุคคลทั้งหลาย เพราะเหตุนั้น ท่านอาจารย
…ั้งบทเรียนที่เกี่ยวข้องกับพระเสขบุคคลและกิริยาชวนะ โดยมุ่งเน้นที่การรู้แจ้งและการวิเคราะห์จิตตามหลักอภิธัมมาที่กำหนดไว้
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
132
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 132 ปฏิสนธิด้วยกำลังแห่งกรรมอย่างเดียวเท่านั้น ในสัจจสังเขปว่า กรรมอันใด ที่สัตว์กระทำแล้วในภพอื่นได้โอกาส ปฏิสนธินั้น ย่อมมี เพราะกรรม
ในการศึกษาอภิธัมมาชนิดนี้ พบว่า การปฏิสนธิขึ้นอยู่กับกรรมเท่านั้น กรรมที่สัตว์กระทำในภพอื่นจะเป็นตัวกำหนดการเกิด อีกทั…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: กิจและฐานของจิต
123
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: กิจและฐานของจิต
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 123 [กิจและฐานของจิต] ન ความเป็นไปแห่งจิตที่เป็นไปเร็ว ดุจเล่นไปในอารมณ์ ด้วย สามารถยังกิจนั้น ๆ ให้สำเร็จหลายครั้ง หรือครั้งเดียว ชื่อ
…อนที่ของจิต เช่น ชวนกิจ, ตทาลัมพนกิจ, และจุติกิจ ซึ่งอธิบายการเชื่อมโยงของฐานที่เกี่ยวข้องภายใต้หลักอภิธัมมาที่จำเป็นต่อการเข้าใจการการกำเนิดของจิตและการปฏิสนธิ เราจะเห็นถึงหลักการสำคัญในการวิเคราะห์ปฏิสนธิฐา…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 107
107
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 107
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 107 - เพราะมีอารมณ์แตกต่างกันทีเดียว ฯ อธิโมกข์ไม่มีการเกิดในวิจิกิจฉาจิต ซึ่งมีสภาพเป็นไป ๒ อย่าง เพราะเป็นไปโดยอาการคือ ตัดสินอารมณ์
เนื้อหานี้สำรวจแนวคิดเกี่ยวกับอารมณ์ที่แตกต่างกันในหลักอภิธัมมาซึ่งไม่มีการเกิดในวิจิกิจฉาจิต รวมถึงการจำแนกและอภิปรายถึงความสัมพันธ์ของธรรมต่างๆ ที่ตั้งอยู่ในจิตห…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 106
106
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 106
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 106 ก็ฉันนั้น เหมือนกันกับนางทาสี ไม่ถืออารมณ์ที่กามาวจรกรรมนั้นถือ ถือเอาเฉพาะอารมณ์ของกามตัณหาเท่านั้น เพราะเนื่องด้วยกามตัณหา และ ฯ
…รณีของฌานและกิริยาจิต ดังนั้น ธรรมที่ปรากฏในเนื้อหานี้เกี่ยวข้องกับการทำความเข้าใจในด้านจิตวิทยา และอภิธัมมาที่ต้องการให้ผู้ศึกษาและปฏิบัติธรรมสามารถเห็นถึงการเปลี่ยนแปลงและความแตกต่างที่เกิดขึ้นในกระบวนการทา…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
86
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 86 เป็นไปด้วยอำนาจการสละทานวัตถุ (สิ่งของที่จะให้) มีความต้องการ ด้วยมานวัตถุที่จะพึงสละนั้นทีเดียว เหมือนนายขมังธนูมีความต้องการ จับลู
บทความนี้กล่าวถึงรูปแบบต่างๆ ของเจตสิกในอภิธัมมาซึ่งรวมไปถึงเจตสิกที่เป็นโสภณและอโสภณ โดยแสดงให้เห็นถึงอำนาจในการสร้างสิ่งที่ดีและการแสดงออกของเจตสิ…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - การสงเคราะห์จิต
76
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - การสงเคราะห์จิต
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 76 มหัคคจิต ๒๗ มีการสงเคราะห์โดยอาการเพียง ๕ อย่าง ด้วยอำนาจ แห่งฌานหมวด ๕ แม้โดยประการทั้งปวง ฉะนี้แล ฯ [สังคหคาถา] ธรรมทั้งหลาย คือ ๓
…บทนี้กล่าวถึงการสงเคราะห์ของมหัคคจิตที่ประกอบด้วยอาการต่าง ๆ ทั้งหมด 5 และ 12 อย่าง โดยอิงจากหลักการอภิธัมมาที่ชัดเจน รวมถึงกลไกของจิตที่ประกอบด้วยญาณต่าง ๆ ซึ่งส่งผลต่อการเข้าใจสภาพจิตและกรรมฐานในการศึกษาธรร…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
49
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 49 จึงได้กล่าวคำว่า กาเม เตวีส ดังนี้เป็นต้น อธิบายความว่า จิตใน กามภพแม้โดยประการทั้งปวง ถึงเมื่อมีประเภทมากมาย โดยความ ต่างแห่งปกิณณก
…รึกในอารมณ์ให้เข้าใจในลักษณะที่ยกสหชาตธรรมสู่อารมณ์อย่างชัดเจน โดยนำเสนอหลักการสำคัญในศึกษาธรรมะผ่านอภิธัมมาที่มีความเกี่ยวข้องกับชีวิตและจิตใจ.
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
177
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมาตวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 17 ปญฺจมปริจเฉทวณฺณนา หน้าที่ 177 มติมตต์ ปฏิสมฺภิทาวิภงฺเค อุทธจจสหกตานมปี ปวตฺติวิปากสุส อุทธฏตตา ปฏฐาเน จ ปฏิสน
…ยเกี่ยวกับวิปากวิญญาณและบทวิเคราะห์ต่างๆ ที่เกี่ยวข้องในสังฆเถร ฯลฯ เนื้อหานี้ตั้งอยู่บนฐานข้อมูลของอภิธัมมาภูมิและความเข้าใจในการปฏิบัติที่สำคัญสำหรับผู้ฝึกฝนทางธรรม.
อภิธัมมตถวิภาวินิยา ปัญจิกา
29
อภิธัมมตถวิภาวินิยา ปัญจิกา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ทุติโย ภาโค) - หน้าที่ 29 ทุติยปริจเฉทตฺถ โยชนา หน้า 29 ปฏิฆา...สมสฺส วโส ปฏิ...วโส ปฏิ...วเสน ปวดตา ปฏิ...ปวตฺตา ฯ อโทโสเยวาติ สญฺญี ฯ สตฺเตสูติ ห
…บความเป็นสาเหตุและผลกระทบของการกระทำ คำว่าอุเบกขายังถูกกล่าวถึงในเชิงปรัชญาและแนวคิดที่มีการใช้กันในอภิธัมมาศาสตร์ โดยเฉพาะในคำอธิบายที่เกี่ยวข้องกับจิตใจมนุษย์และการพัฒนาจิตในทางที่ดี
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา (ปฐโม ภาโค)
600
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา (ปฐโม ภาโค)
ประโยคส - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถ โยชนา (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 600 อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา หน้า 600 [๔๗๘] สมป...ธานาตยาหิวจน์ สมตฺเถนฺโต อาห อรูปี นตฺตยาที่ ฯ หิ สจจ์ อรูปีน ขนฺธานํ สมฺปโยโค
…พบว่ามีการเปรียบเทียบและอธิบายถึงการปรากฏของอรูป ซึ่งสำคัญต่อการเข้าใจในสภาวะต่าง ๆ ภายใต้หลักการของอภิธัมมาวิธี การแสดงออกของแต่ละเนื้อหาช่วยเสริมสร้างทักษะทางปัญญาและการปฏิบัติที่ถูกต้อง รับรองว่าสามารถนำไป…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - ปฐมปริจเฉทตฺถโยชนา
237
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - ปฐมปริจเฉทตฺถโยชนา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 237 ปฐมปริจเฉทตฺถโยชนา หน้า 237 ทิฏฐิคต์ สตฺตมีตปปุริโส ฯ ทิฏฐิยา วา คตเมว ทิฏฐิคต์ ฉฏฐีตปฺปุริโส ฯ [๑๒๒] สรุป์ ญาเป็นโต อาห อ
…ัวอย่างต่างๆ และให้คำอธิบายที่กระชับต่อสาระสำคัญ เพื่อให้ผู้อ่านสามารถเข้าถึงสติปัญญาทั่วไปเกี่ยวกับอภิธัมมาได้ดียิ่งขึ้น ทั้งนี้ ทางผู้เขียนยังได้ยกตัวอย่างเพื่อสะท้อนแนวคิดหลายด้านที่มีอยู่ในจิตใจของมนุษย์ก…