อรรถก : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 17 / 47

…ภัตตสัมมทะ 4.4.5 เจตโส ลีนัตตัง 4.3 วิธีแก้ไขถีนมิทธะ 4.3.1 นีวรณปหานวรรค 4.3.2 โมคคัลลานสูตร 4.3.3 อรรถกถา ทีฆนิกาย มหาวรรค 46 DOU สมาธิ 3 อุ ป ส ร ร ค แ ล ะ วิ ธี แ ก้ ไ ข ใ น ก า ร ทำสมาธิ

…ของจีนมิทธะซึ่งเป็นอุปสรรคต่อการทำสมาธิ พร้อมเสนอวิธีการแก้ไขหลายรูปแบบ รวมถึงการใช้สูตรโมคคัลลานและอรรถกถาเพื่อช่วยให้ผู้ปฏิบัติสามารถพัฒนาและทำสมาธิได้อย่างมีประสิทธิภาพ เนื้อหานี้ยังครอบคลุมถึงกลไกของกา…

… ยังอาจจะเป็นต้นทางให้เราได้เข้าถึงธรรม ก็คือหลับที่ศูนย์กลางกายฐานที่ 7 กลางอู่ แห่งทะเลบุญ” 4.3.3 อรรถกถา ทีฆนิกาย มหาวรรค นอกจากนี้ ในอรรถกถา ทีฆนิกาย มหาวรรค ยังได้กล่าวถึงธรรม 6 ประการ ย่อมเป็นไปเพื่อ…

บทความนี้กล่าวถึงการจัดการกับความง่วงนอนในขณะที่ปฏิบัติธรรม โดยเสนอแนวทางจากพระเดชพระคุณพระราชภาวนาวิสุทธิ์ให้เราพักผ่อนอย่างชาญฉลาด และการควบคุมการบริโภคอาหารเพื่อไม่ให้ส่งผลเสียต่อการปฏิบัติธรรม โดย

…ง ว่า มีโทษแห่งการอยู่ในบ้านอยู่ 8 อย่าง แม้ว่าจะเล็กน้อยหรือเป็นธรรมดาอย่างไรก็ตาม โทษเหล่านั้นพระ อรรถกถาจารย์ท่านกล่าวไว้ดังต่อไปนี้ บ ท ที่ 5 อุ ท ธ จ จ ก ก ก จ จ ะ แ ล ะ วิธี แก้ไข DOU 65

บทความนี้ให้ความเข้าใจเกี่ยวกับความกังวลใจที่อาจส่งผลต่อการนั่งสมาธิและการมุ่งมั่นในทางปฏิบัติ ศึกษาเครื่องกังวลที่มี 10 ประการตามคัมภีร์วิสุทธิมรรค รวมถึงข้อคิดเกี่ยวกับการต้องตัดการยึดถือจากที่อยู่

…กะ -มรดกธรรม กัณฑ์ที่ 2 หน้า 64. 3 2 พระราชภาวนาวิสุทธิ์, พระธรรมเทศนา, 3 ตุลาคม 2536 สารัตถปกาสินี อรรถกถาสังยุตตนิกาย ขันธวารวรรค, มก. เล่ม 27 หน้า117. บ บทที่ 1 อิ ท ธิ บ า ท 4 DOU 5

บทความนี้สำรวจความหมายของฉันทะในแนวทางการปฏิบัติสมาธิ โดยพระเดชพระคุณพระมงคลเทพมุนีว่า ‘ปักใจ’ เพื่อรักการเข้าถึงพระธรรมกายอย่างจริงจัง พร้อมให้วิธีการวัดฉันทะในใจ เราต้องถามตัวเองว่า ‘เรารักการเข้าถึ

…พ้น), วิมุตติญาณทัสสนะ ย่อมมีเพื่อประโยชน์แก่อนุปาทา ปรินิพพาน (ความดับสนิทหาเชื้อมิได้)” วินัยปิฏก อรรถกถา, ม.ก. เล่ม 1 หน้า 171 14 DOU ส ม า ธิ 5 ห ลั ก ส ม ก วิ ปั ส ส น า กั ม ม ฏ ฐ า น

การเจริญสมาธิแบบธรรมชาติเป็นการเปลี่ยนแปลงจิตที่เกิดขึ้นอย่างเป็นลำดับ โดยเริ่มจากความปราโมทย์ที่เกิดจากการทำความดี ทำให้ร่างกายผ่อนคลาย สงบ และนำไปสู่อารมณ์ที่ดีขึ้นจนเกิดสมาธิขึ้นได้ง่ายๆ โดยไม่ต้อง

…ที่เกิดขึ้นจากความสงบของจิต ปีติอาจเกิดขึ้นได้แก่คนที่ทำสมาธิ แม้เมื่อจิต เริ่มสงบ ยังไม่ได้สมาธิ ในอรรถกถา ท่านแยกประเภทของปีติเป็น 5 ประเภท 1. ขุททกาปีติ คือ ปีติเล็กน้อย ได้แก่ ความยินดีที่เกิดขึ้นเพียง…

…นาสมาธิและลักษณะของปีติที่เกิดขึ้นขณะปฏิบัติ นอกจากนี้ยังมีการแยกประเภทปีติเป็น 5 ประเภทตามที่ระบุในอรรถกถา ซึ่งรวมถึงขุททกาปีติ, ขณิกาปีติ, และโอกกันติกาปีติ เป็นต้น

…ั้ง 3 อย่างใดอย่างหนึ่งไม่ปรากฏ ข้อนี้พระพุทธโฆษาจารย์ได้แสดงไว้ในสติปัฏฐานวิภังค์แห่งสัมโมหวิโนทนี อรรถกถาว่า ผู้ใดพิจารณาโกฏฐาสะอยู่ แต่นิมิตทั้ง 3 คือ วัณณนิมิต สี ปฏิกูลนิมิต ความน่าเกลียด ธาตุนิมิต คว…

…พิจารณาต่อไปเรื่อย ๆ เพื่อให้สามารถเข้าถึงจิตใจที่ปลอดจากความกลัวและอคติได้ในที่สุด หากปฏิบัติตามที่อรรถกถาจารย์สอนจะได้รับผลแน่นอน เช่นเดียวกับการมองเห็นโกฏฐาสะเป็นเพียงส่วนประกอบที่รวมกัน.

…ิจารณา โกฏฐาสะนี้ เมื่อถึงขั้นสุดท้ายแล้ว ต้องถือเอาแต่เพียงอันเดียว ไม่ต้องถือเอาทั้ง 32 อย่าง ท่านอรรถกถาจารย์ได้เปรียบเทียบข้อนี้ว่าดุจดังนายพรานต้องการจับลิงซึ่งอยู่ในป่าตาล มีตาล 32 ต้น เขาเอาลูกศรยิง…

เอกสารนี้เกี่ยวกับการพิจารณาโกฏฐาสะซึ่งมีการเลือกสรรโดยละทิ้งที่น้อยชัดเจน จนเหลือเพียงหนึ่งเดียวและเข้าถึงฌาน เนื้อหาทำเปรียบเทียบการปฏิบัติการกับนายพรานและลิงในป่าตาล ที่ทำให้เราสามารถเข้าสู่กระบวนก

…ิกาย มูลปัณณาสก์ เล่ม 12 ข้อ 232 หน้า 244. 2 สังยุตตนิกาย สคถาวรรค, มก. เล่ม 15 ข้อ 189 หน้า 267. 3 อรรถกถาอุรคสูตร ขุททกนิกาย สุตตนิบาต, มก. เล่ม 46 หน้า 25 36 DOU ส ม า ชิ 7 : ส ม ถ ก ม ม ฏ ฐ า น 40 วิธี

การแผ่เมตตาให้กับผู้เป็นศัตรูเป็นวิธีการที่ช่วยบรรเทาความโกรธและความแค้นเคือง โดยเริ่มจากการน้อมจิตไปยังบุคคลนั้นและแผ่เมตตาอย่างต่อเนื่อง นอกจากนี้ยังมีวิธีการบรรเทาความโกรธ โดยการระลึกถึงโทษของความโ

…ได้ตอบว่า “ท่านผู้เจริญ พระราชเทวีของพระเจ้ากาสี 1 ขุททกนิกาย ชาดก, มก. เล่ม 58 ข้อ 744 หน้า 766. 2 อรรถกถาติงสตินิบาต ฉัททันตชาดก ขุททกนิกาย ชาดก, มก. เล่ม 61 หน้า 398. พ ร ห ม วิ ห า ร 4 DOU 43

เรื่องนี้ว่าด้วยการอดกลั้นและการให้อภัยของพระโพธิสัตว์ในชาติต่างๆ โดยเฉพาะพระโพธิสัตว์ธรรมปาลกุมารที่ต้องเผชิญกับการกระทำทารุณกรรมจากพระบิดาและผู้คนรอบข้าง แม้ในสภาพที่ทุกข์ทรมานอย่างหนัก พระโพธิสัตว์

…อชายคนนั้น และ ไม่ได้คิดถึงความเจ็บปวดของตนเลย มิหนำซ้ำยังพาชายคนนั้นไปส่งถึงที่ที่ปลอดภัยอีกด้วย 1 อรรถกถามหากปิชาดก ขุททกนิกาย ชาดก, มก. เล่ม 61 หน้า 447. 44 DOU สมาธิ 7 : ส ม า ก ม ม ฏ ฐ า น 4 0 วิธี

เรื่องราวของพระโพธิสัตว์ในอดีตเมื่อเสวยพระชาติเป็นพญาวานร ได้ช่วยชายคนหนึ่งให้รอดชีวิตจากการตกเหว แต่ชายผู้นั้นกลับคิดจะทำร้ายพระโพธิสัตว์เพื่อต้องการอาหารถึงขั้นยกหินเล่นงานพระโพธิสัตว์ที่ถูกทำร้าย ท

…้ถูกบุตรนายพราน 16 คน ช่วยกันเอาหอกอันแหลมคมแทงเข้าที่ลำตัวถึง 8 แห่ง แล้วเอาเครือเถาวัลย์ที่เป็น 1 อรรถกถามหานิบาตชาดก ภูริทัตชาดก, มก. เล่ม 64 หน้า 68. * จัมเปยยจริยา ขุททกนิกาย ชาดก, มก. เล่ม 74 หน้า 26…

ในเรื่องนี้เราจะพบกับพญานาคชื่อภูริทัตตะ ซึ่งพระโพธิสัตว์ได้เสวยพระชาติในรูปแบบนี้ และได้รักษาศีลแม้จะถูกทรมานจากพราหมณ์หมองู ในขณะเดียวกันมีเรื่องของพญานาคชื่อจัมเปยยะและสังขปาละ ที่ต่างก็อยู่ในสถานก

…ใสมีความสุข แม้จะละโลก ก็ไม่หวาดหวั่นในมรณะภัย มีจิตใจ เบิกบานแจ่มใส ไม่หลงตาย คล้ายนอนหลับไปเฉยๆ 1 อรรถกถาอรกชาดก ขุททกนิกาย ชาดก, มก. เล่ม 57 หน้า 117. 48 DOU สมาธิ 7 : ส ม า ก ม ม ฏ ฐ า น 4 0 วิธี

บทความนี้กล่าวถึงการมีสุขในชีวิต โดยแบ่งเป็นการหลับอย่างสนิทและตื่นอย่างสดชื่น พร้อมอธิบายถึงความฝันดีที่ไม่เป็นอันตราย การเป็นที่รักของมนุษย์และอมนุษย์ รวมถึงการได้รับการคุ้มครองจากเทวดา สรุปว่าการมี

… วา อุณหภาโว วา อย์ เตโชธาตุ, โย วิตฺถมฺภนภาโว วา สมุ ทีรณภาโว วา อย์ วาโยธาตุ ฯ 1 ทีฆนิกาย มหาวรรค อรรถกถา, มก. เล่ม 14 หน้า 304. จตุธาตุววัตถา น DOU 121

เนื้อหานี้พูดถึงการพิจารณาร่างกาย ว่าประกอบไปด้วยธาตุต่างๆ โดยเฉพาะการอาศัยของไม้ อิฐ ปูน และร่างกายที่ประกอบด้วยกระดูก เส้นเอ็น และหนัง การมองเห็นด้วยใจตามหลักที่พระสารีบุตรแนะนำให้รู้ว่า ที่อาศัยของ

…มาตั้งแต่เกิด ถ้ามีสิ่งเร้ามากระตุ้นก็จะกำเริบขึ้นแล้วแผ่ขยายตัวออก ขุททกนิกาย อิติวุตตกะ ติกนิบาต, อรรถกถา มก. เล่ม ที่ 45 ข้อ 228 หน้า 338. บ ท ที่ 2 กิเลส DOU 39

บทความนี้สำรวจเกี่ยวกับการรู้จักกิเลส 3 ประการ ได้แก่ ความโลภ ความโกรธ และความหลง ผ่านการมองด้วยธรรมจักขุของธรรมกาย เมื่อเราเข้าใจถึงรสชาติของธรรมและกิเลสในใจของเราอาจมีการเปลี่ยนแปลงไปตามกิเลสต่างๆ ท

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสว่า “รูปของสัตว์ทั้งหลายย่อมทรุดโทรม” มีคำอธิบายใน อรรถกถาว่า เมื่อคนเราผ่านชีวิต อายุที่เพิ่มขึ้นย่อมนำมาสู่ความเสื่อมโทรมทางร่างกาย ปรากฏ ความแก่ชรามากขึ้…

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสถึงความเสื่อมโทรมของร่างกายตามอายุที่เพิ่มขึ้น และอธิบายถึงอายตนะ ในที่นี้หมายถึงการสัมผัสและการรับรู้ซึ่งเกิดจากการติดต่อกับสิ่งภายนอก มีการจำแนกอายตนะ 6 ประการ ได้แก่ รูป เสีย

…ญญาณ (ความรู้แจ้งอารมณ์ทางใจ) ในวงจรปฏิจจสมุปบาทแบบข้ามภพข้ามชาติ มีปรากฏในคัมภีร์อภิธรรมและคัมภีร์ อรรถกถารุ่นหลัง เช่น วิสุทธิมรรค แบ่งวิญญาณออกเป็น 2 ชนิด คือ วิถีวิญญาณ ได้แก่ วิญญาณ 6 ซึ่งเรียกอีกอย่า…

ปฏิจจสมุปบาท ประกอบด้วย 12 องค์ที่สำคัญ ได้แก่ อวิชชา (ความไม่รู้), สังขาร (ความคิดปรุงแต่งและการแสดงออก) และวิญญาณ (การรู้แจ้งอารมณ์ต่าง ๆ) ซึ่งมีการจำแนกไว้เพื่อให้ง่ายต่อการศึกษา นอกจากนี้ยังมีการส

…สละราชสมบัติอัน เป็นสิ่งที่พึงปรารถนาของมนุษย์ทั่วไป และมุ่งหน้าแสวงหา หนทางพระนิพพาน มีธรรมภาษิตใน อรรถกถาอังคุตตรนิกาย เอกนิบาต ว่า “พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นยอดของสรรพสัตว์ เพราะพระองค์เป็นผู้ประเสริฐกว่า…

…ม่ว่าจะมีสถานะใด ท่านทรงสละทุกสิ่งเพื่อแสวงหาหนทางสู่การพ้นทุกข์ตามคำสอน เช่นเดียวกับคำสอนที่ปรากฏในอรรถกถาอังคุตตรนิกายที่อธิบายถึงคุณสมบัติและความสำคัญของพระพุทธเจ้า เปรียบเทียบการเกิดในมนุษย์และเทวดา รว…

…้กับสรรพสัตว์ทั้งหลาย ที่ประกอบกุศลกรรมและอกุศลกรรม ได้ วนเวียนไปมา เสวยสุขบ้าง ทุกข์บ้าง ตาม * มก. อรรถกถาสุปปวาสสูตร เล่ม 44 หน้า 233 ภพ 3 (กามภพ รูปภพ อรูปภพ) มีทั้งหมด 31 ภูมิ เป็นสถานที่กักขังมนุษย์แล…

ปรโลกหรือชีวิตหลังความตายประกอบด้วย 31 ภูมิ แบ่งเป็นที่อยู่ของชีวิตหลังความตายไม่จำกัดเชื้อชาติหรือศาสนา ทั้งหมดประกอบด้วยสุคติภูมิและทุคติภูมิ ที่มั่นใจในการเวียนว่ายตายเกิดไปจนกว่าจะหมดกิเลส รวมทั้ง

…ภพชาตินี้เช่นเดียวกัน ผ่านการบอกเล่าของเจ้าของเรื่องตัวจริงด้วยประสบการณ์ตรง ๑ ทิฏฐธรรมเวทนียกรรม : อรรถกถาอังคุลีมารสูตร G คณะผู้จัดทํา พฤศจิกายน ๒๕๕๐ พระไตรปิฎกและอรรถกถาแปล มก. ล. ๒๑ น.๑๖๕ ๒ อุปปัชชเวทน…

กฎแห่งกรรมเป็นหลักที่หลายคนไม่เข้าใจว่ามีผลต่อชีวิตของเรายังไง ผู้เขียนได้อธิบายเกี่ยวกับการสร้างกรรมและผลที่เกิดขึ้นในหลายภพชาติผ่านการประสบการณ์จริงของคนที่มีกรรมดีและกรรมชั่ว โดยมีเรื่องราวที่บอกเล