หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
395
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…อุปสมา นุสสติ ๑ มรณานุสสติ ๑ กาลคตาสติ ๑ อานาปานัสสติ ๑ ชื่อว่า อนุสสติ ๑๐ ฯ 0 ภาวนา ๔ เหล่านี้ คือ เมตตา ๑ กรุณา ๑ ชื่อว่าอัปปมัญญา ๔ ท่านเรียกว่า พรหมวิหารก็มี ฯ 0 มุทิตา 0 ๑ อุเบกขา ๑ อาหาเรปฏิกูลสัญญา …
…กับกสิ 10 ประเภท และซากศพ 10 อย่าง รวมถึงความระลึก 10 อย่างที่เกี่ยวข้องกับพระพุทธเจ้าซึ่งประกอบด้วยเมตตา กรุณา มุทิตา และอุเบกขา อาหารที่ปฏิกูลก็ถูกกล่าวถึงด้วยเช่นกัน การกำหนดธาตุทั้ง 4 และกรรมฐาน 40 อย่…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การระลึกถึงคุณและธรรมชาติของเมตตา
412
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การระลึกถึงคุณและธรรมชาติของเมตตา
…ลมหายใจออกและลมหายใจเข้านั้นเป็นอารมณ์ ชื่อว่าอานา ปานัสสติ ฯ [อธิบายอัปปมัญญา ๔] ธรรมชาติที่ชื่อว่าเมตตา เพราะอรรถว่า เยื่อใย คือเสน่หา อีกอย่างหนึ่ง ชื่อว่าเมตตา เพราะอรรถว่า เกิดมีในพวกมิตร ฯ เมตตานั้นม…
…ังคหบาลี ซึ่งรวมถึงเทวตานุสสติ อุปสมานุสสติ และมรณานุสสติ เพื่อเสริมสร้างจิตใจให้มีสมาธิและสติ การมีเมตตาและความปรารถนาดีต่อผู้อื่นเป็นสิ่งสำคัญ รวมถึงการเจริญภาวนาเพื่อพัฒนาจิตใจให้สูงขึ้นและเข้าใจธรรมะอย…
ความเป็นผู้มีเมตตาของสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส
47
ความเป็นผู้มีเมตตาของสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส
(สมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส) ใน ศก ๑๒๔ ความเป็นผู้มีเมตตาเป็นเบื้องหน้า ๑ ๔๗ G) จะถวายวิสัชนาด้วยพระคุณพิเศษส่วนปรหิตปฏิบัติ ๓ ประการ คือ เมตตาปุเรจาริกตา ปฏ…
บทความนี้สะท้อนถึงความเป็นผู้มีเมตตาของสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส โดยเน้นถึงความดีที่พระองค์ทรงประพฤติและบำเพ็ญคุณงามความดี…
แผ่เมตตาและผลบุญ
48
แผ่เมตตาและผลบุญ
…ฤทธิ์ของเราเถิด พระเจ้าติโลกวิชัย มีพระราชอัธยาศัยอันงาม ในยามที่ทรงพระปรารภถึงหมู่สัตว์ จัดว่ามีพระเมตตา เป็นปุเรจาริก ได้ในพระคุณข้อนี้ ฯ เมตตานั้น ที่บุคคลแผ่ไปแก่กัน มีอยู่ ๒ สถาน คือ โอทิสสผรณา แผ่โดย…
บทความนี้กล่าวถึงการแผ่เมตตาที่มีต่อสัตว์ทั้งหลาย โดยอ้างอิงถึงความเมตตาของสมเด็จพระเจ้าแผ่นดิน และการบำเพ็ญกุศลเพื่อให้สัตว์ได้…
การเสริมสร้างเมตตาในพระพุทธศาสนา
49
การเสริมสร้างเมตตาในพระพุทธศาสนา
…าสภูมิลำเนาและกุศลากุศล เมื่อตนได้สุขเห็นปานใด ก็มีใจเผื่อแผ่หวังจะให้เขาได้สุขเช่นนั้น บ้าง ดังนี้ เมตตาจึงจะแผ่กว้างขวางทั่วไปถึงผู้อื่นที่ไม่เกี่ยวข้องกับตน แต่นั้นจึงพาบุคคลให้เข้าไป ตั้งไว้ซึ่งวัตถุอั…
บทความนี้พูดถึงความสำคัญของเมตตาในพระพุทธศาสนา โดยเชื่อว่าเมตตาเป็นคุณธรรมที่สามารถนำไปสู่การช่วยเหลือและเสริมสร้างความสุขให้แก่ผู้ค…
โอวาทแห่งพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส
50
โอวาทแห่งพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส
…ับคฤหัสถ์ รักใคร่นับถือกันตามฉันที่เกี่ยวกันอย่างไร และ ให้อนุเคราะห์กันตามหน้าที่และอนุศาสน์ ให้แผ่เมตตาทั่วไปไม่เจาะจงเฉพาะบุคคลนั้น เช่นตรัส สอนบรรพชิตให้ตั้งจิตเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่แก่เพื่อนสพรหมจารี ที่ย…
พระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรสได้ประทานโอวาทให้สมาชิกในสังคมรักใคร่และดูแลต่อกัน รวมถึงการทำเมตตาให้กับผู้อื่น โดยไม่จำกัดแค่บุคคลใดบุคคลหนึ่ง ซึ่งจะนำไปสู่ความสุขและการอยู่ร่วมกันอย่างสันติ มีการก…
พระคุณพิเศษของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า
79
พระคุณพิเศษของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า
…้รักใคร่กันสนิท ชื่อ ว่ามิตร ได้ในคำว่า มาตา มิตต์ สเก เร มารดาชื่อว่าเป็นมิตรในเรือนของตน, คนผู้มี เมตตาในกันก็ชื่อว่ามิตรได้ในคำว่า อริยมิตตกโร สิยา ชนสมควรจะทำพระอริยบุคคล ให้เป็น มิตร. กล่าวโดยเฉพาะสหา…
บทความนี้จะพรรณนาถึงพระคุณพิเศษของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส และมิตรสมบัติที่มีบทบาทสำคัญในการสร้างความเจริญหรือเสื่อมเสียให้กับชีวิต มิตรที่ดีและมิตรที่เลวมีอิทธิพลต่อผู้คนทั้งในด้านบวก
พรหมวิหารธรรม และการแผ่เมตตา
145
พรหมวิหารธรรม และการแผ่เมตตา
…กลมหาสังฆปริณายก ทิศที่ ๔ ก็เหมือนกัน ตามนัยนี้ ทั้งเบื้องบน เบื้องล่าง เบื้องขวาง ด้วยจิตประกอบด้วยเมตตา อันไพบูลย์ ถึงความเป็นใหญ่หาประมาณมิได้ ไม่มีเวร ไม่มีความเบียดเบียน แผ่ไปตลอดโลก ทั้งสัตว์ทุกเหล่า…
บทความนี้กล่าวถึงพรหมวิหารธรรมซึ่งประกอบด้วยเมตตา กรุณา มุทิตา และอุเบกขา ซึ่งเป็นแนวทางในการสร้างจิตใจที่สูงส่งและบริสุทธิ์ โดยมีการอธิบายถึงความหมา…
การบำเพ็ญเมตตาบารมีในพระพุทธศาสนา
185
การบำเพ็ญเมตตาบารมีในพระพุทธศาสนา
…ธิษฐาน ส่วนปรหิตปฏิบัติ จะขอรับพระราชทานวิสัชนาด้วยรัฏฐาภิบาลโนบาย อาศัย ขันติ และอวิโรธนะ พร้อมทั้งเมตตาและอุเบกขา เมตตาบารมี เมตตาคือภาวะจิตใจที่มีเยื่อใยไมตรีจิตมิตรใจ คิดเกื้อกูลด้วยสุขประโยชน์ ปราศจาก…
ในศกนี้ (๒๕๓๑) เชิญชวนให้รับพระราชทานถวายวิสัชนาพระคุณวิเศษ โดยการใช้เมตตาบารมีซึ่งมีความสำคัญในพระพุทธศาสนา เสนอแนะให้แสดงออกถึงความรักและความปรารถนาดีต่อผู้อื่น การบำเพ็ญเม…
บทบาทของเมตตาและอุเบกขาในพระพุทธศาสนา
187
บทบาทของเมตตาและอุเบกขาในพระพุทธศาสนา
ฝ่ายนี้มาประจบกันเข้าแล้ว อำนาจจิตใจที่ประกอบด้วยธรรม คือเมตตาก็ย่อมชนะอำนาจจิตใจที่ ประกอบด้วยโทสะ วิหิงสาในที่สุด แต่ว่ากว่าที่จะชนะได้นั้นก็ต้องประสบความทุกข์เ…
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของเมตตาและอุเบกขาในพระพุทธศาสนา โดยเน้นว่า เมตตาคืออำนาจในการต่อสู้กับอธรรมนั้นต้องใช้สัจจะกิริยา และการฝึก…
อุเบกขาและบารมีในพระพุทธศาสนา
190
อุเบกขาและบารมีในพระพุทธศาสนา
…พระโพธิญาณ รักษาปฏิบัติในอุเบกขายิ่งกว่ารักษาชีวิตของเอง สมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภารเจ้า ทรงตั้งอยู่ในเมตตาและอุเบกขาในพระราชกรณีย กิจทั้งปวง พระเมตตาจึงยิ่งใหญ่ไพศาล ควรจัดเป็นพระเมตตาบารมีได้เช่นเดียวกับสุ…
…วามยุติธรรมและการแบ่งอุเบกขาบารมีออกเป็นสามระดับ ทั้งยังได้กล่าวถึงพระราชกรณียกิจซึ่งพิจารณาในแง่ของเมตตาและอุเบกขา และยกตัวอย่างพระราชดำริที่มีจริยธรรมสูงตามแนวทางของพระพุทธศาสนา
ขันติราชธรรมและเมตตาต่อการปกครอง
191
ขันติราชธรรมและเมตตาต่อการปกครอง
…อยคำที่มีผู้กล่าวชั่ว รักษา พระราชหฤทัยและพระอาการ พระกายพระวาจาให้สงบเรียบร้อย ดังนี้ จัดเป็นขันติ เมตตาและขันติย่อมต้องเนื่องกันและกันอาศัยกัน บารมีข้อ ๙ อันได้แก่ เมตตา กับ ทศพิธราชธรรม ข้อ ๙ คือขันติ ธ…
…ชธรรมของพระมหากษัตริย์ที่มีพระราชหฤทัยกล้าหาญและอดทน ต่ออารมณ์ของโลภะ โทสะ โมหะ เป็นตัวอย่างของการมีเมตตาในปฏิบัติการณ์ต่างๆ เพื่อประชาชน และอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างขันติและเมตตาในการดำรงชีวิต โดยระบุถึงค…
ความไม่ผิดในทศพิธราชธรรมและอุเบกขา
193
ความไม่ผิดในทศพิธราชธรรมและอุเบกขา
…. สมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภารเจ้าทรงเจริญด้วยพระบารมี พร้อมพระราชธรรมจริยา ยกโดยเฉพาะในกถามรรคนี้ คือ เมตตาและอุเบกขา เป็นส่วนอัตตสมบัติ กับทั้งขันติ ความ อดทน และ อวิโรธนะ ความไม่ผิด ทั้งทางปฏิบัติหน้าที่อย…
เนื้อหานี้พูดถึงความสำคัญของความไม่ผิดในทศพิธราชธรรม ซึ่งรวมถึงการปฏิบัติอุเบกขา เพื่อให้ผู้ปฏิบัติสามารถปฏิบัติได้อย่างถูกต้องตามหลักธรรม. โดยยกตัวอย่างสมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภารเจ้าที่ทรงแสดงพระราชปณ
พระราชจริยาและคุณธรรม
206
พระราชจริยาและคุณธรรม
…พิจารณาพระธรรม ส่วนชอบอันตั้งอยู่ในพระองค์ คือ ทาน ศีล บริจาค ความตรง ความอ่อนโยน ตบะ คือ ความเพียร เมตตา คือ ความไม่โกรธ กรุณา คือ ความไม่เบียดเบียน ความอดทน ความไม่ ทำให้ผิดดังนั้น ๆ เถิด แต่นั้น พระปีติ…
บทความนี้เสนอพระราชจริยาสำหรับพระราชสมภารในศตวรรษที่ 21 ซึ่งเน้นถึงความสำคัญของความดีทั้งหลาย เช่น ทาน ศีล บริจาค และความมีอ่อนโยน . การบำเพ็ญคุณธรรมจะนำมาซึ่งความสุขและมงคลทั้งแก่พระราชาและประชาชน สุ
ความสำคัญของเมตตาและความไม่โกรธในชีวิต
211
ความสำคัญของเมตตาและความไม่โกรธในชีวิต
…ห้ปรากฏ ไม่ปฏิบัติลุอำนาจแห่งความโกรธ จักอยู่ด้วยความสงบเรียบร้อยเป็นสุข ความไม่โกรธจักมีได้ก็ เพราะเมตตา หวังความสุขความเจริญแก่นและต่อกันและกัน คนที่เป็นหัวหน้าปกครองก็ตาม เป็น ผู้อยู่ในปกครองก็ตามเมื่อแ…
เนื้อหากล่าวถึงความสำคัญของการรักษาใจให้สงบไม่ให้เกิดความโกรธ และการปฏิบัติตนเพื่อให้มีเมตตาจริงในจิตใจ โดยเฉพาะการพิจารณาหาต้นเหตุของอารมณ์เป็นสิ่งสำคัญ เมตตาจริงจะต้องมีความจริงใจหรือสัจจะซึ…
สมเด็จพระญาณสังวร: พระราชจริยาและมงคลวิเศษ
228
สมเด็จพระญาณสังวร: พระราชจริยาและมงคลวิเศษ
…พิจารณาพระธรรม ส่วนชอบอันตั้งอยู่ในพระองค์ คือ ทาน ศีล บริจาค ความตรง ความอ่อนโยน ตบะ คือ ความเพียร เมตตา คือ ความไม่โกรธ กรุณา คือ ความไม่เบียดเบียน ความอดทน ความไม่ ทำให้ผิดดังนั้น ๆ เถิด แต่นั้น พระปีติ…
บทความนี้พูดถึงสมเด็จพระญาณสังวรสมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปริณายกและพระราชจริยาในด้านต่างๆ ที่เป็นอเนกนัย พุทธศาสนาเน้นถึงความสำคัญของทาน ศีล บริจาค และคุณธรรมต่างๆ เพื่อสร้างความปีติในพระองค์ การปฏิบ
ความสำคัญของสติปัฏฐานในหลักคำสอนทางพระพุทธศาสนา
320
ความสำคัญของสติปัฏฐานในหลักคำสอนทางพระพุทธศาสนา
…กัน เพราะสั่งสอนแนะนำในทางธรรมความดีความชอบ เป็นคุณแก่พระศาสนา มิได้มุ่งลาภสักการอย่างอื่นด้วยกำลัง เมตตากรุณาหวังประโยชน์แล ความสุขแก่สาวก ส่วนสาวกเหล่าใดทำผิดหน้าที่ก็เป็นโทษแก่สาวกเหล่านั้น สาวกเหล่าใดท…
บทความนี้เน้นการศึกษาเกี่ยวกับสติปัฏฐานและบทบาทในคำสอนของพระพุทธเจ้า ว่าด้วยการมีสติในการฟังและการประพฤติตามคำสอน รวมถึงการแนะนำการปกครองที่มุ่งหวังความเจริญทั้งบุคคลและหมู่คณะ ซึ่งสะท้อนถึงความสำคัญข
กมฺมฏฺฐานคฺคหณนิทเทโส
139
กมฺมฏฺฐานคฺคหณนิทเทโส
…านุสสติธมฺมสงฺฆสีลจากเทวตานุสสติ มรณานุสสติ กายคตาสติ อานาปานสฺสติ อุปสมานุสสติ อิมา ทส อนุสสติโย ฯ เมตตา ๑. วิตถาเรติปิ ฯ ๒. โปราณ โปตุกเกววตฺถานนฺติ ลิขิต ฯ
บทความนี้กล่าวถึงวิสุทธิมคฺคและการศึกษาเกี่ยวกับกมฺมฏฺฐานในหลายมิติ โดยหารือเกี่ยวกับประเภทต่างๆ ของกมฺมฏฺฐาน เช่น กสิณ อสุภา และอนุสสติ พร้อมทั้งการวิเคราะห์ลักษณะของการปฏิบัติภาวนาในการเข้าถึงความรู
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสุล
140
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสุล
…าราที่นิ ฌานคาน สมติกฺกมิตวา เตเสววารมุมเณสุ ทุติยฌานาทีน ปตฺตพฺพโต ฯ ตถา จตุตถพรหมวิหาเร ฯ โสปิ หิ เมตตาที่เยว อารมุมเณ โสมนสฺสํ สมติกฺกมิตวา ปตฺตพฺโพ ฯ จตุสุ ปน อารุปเป อารมฺมณสมติกฺกโม โหติ ฯ ปุริเมสุ ห…
เนื้อหาในบทนี้นำเสนอเกี่ยวกับวิสุทธิมคฺคและการวิเคราะห์ปกรณ์วิเสสสุลที่มีความสำคัญในการปฏิบัติธรรม โดยเน้นถึงการใช้พรหมวิหารในการพัฒนาจิตใจ และภาวนาในฌาน การเข้าใจองค์ประกอบของอารมณ์และการดำเนินชีวิตโ
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสุล
142
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสุล
…าฯ เตสํ นิมิตต์ วฑฺฒยโต สตฺตราสิเยว วฑเฒยย ฯ น จ เตน อตฺโถ อตฺถิ ฯ ตสฺมา ตมปี น วฑฺฒต พฯ ย ปน วุตต์ เมตตาสหคเตน เจตสา เอก ทิส ผริตวาติอาทิ ติ ปริคคหวเสน วุตต์ ฯ เอกาวาสทวิอาวาสาทนา หิ อนุกุกเมน เอกสสา ทิสา…
ในส่วนนี้ของหนังสือวิสุทธิมคฺคสฺส เราได้สำรวจการตั้งค่าทางจิตใจและการเจริญสติผ่านการศึกษาเกี่ยวกับวิญญาณและปริตตารมณ์ โดยแสดงถึงความสำคัญของการมีสติให้กับจิตใจและผลที่เกิดขึ้นกับการเจริญสติในระดับต่าง