โทสะ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 16 / 23

ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมภาวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 108 ทุติยปริจเฉทวณฺณนา หน้าที่ 109 ฉสฏฐี ปญฺจปญฺญาสาติอาทิ เอกวีสสตคุณนวเสน เอกูน นวุฒิคณนวเสน จ ยถารห์ โยเชตพุฒิ

…มพันธ์ถึงการมีอยู่และพฤติกรรมของมนุษย์ อธิบายว่าการมีอริยสัจ และการกระทำอันเกิดจากอารมณ์เช่น โรคโลภ-โทสะ-โมหานำมาซึ่งผลกระทบเพียงใดในระดับจิตใจและการมี ฐานานุศักดิ์ในการดำเนินชีวิต ข้อคิดเห็นจากอรรถกถาและ…

…นั้น เหตุนั้น จึงชื่อว่าโทมนัสสสหคตะ ฯ મૈં ที่ชื่อว่าปฏิฆะ เพราะอรรถว่า กระทบกระทั่งในอารมณ์ ได้แก่ โทสะ ฯ จริงอยู่ โทสะนี้ ย่อมเป็นไปดุจกระทบกระทั่งอารมณ์ เพราะ มีความดุร้ายเป็นสภาพฯ แม้เมื่อจิตที่สหรคตด…

บทความนี้อธิบายถึงการพิจารณาอารมณ์ของใจที่เกี่ยวข้องกับโทมนัสและปฏิฆะ โดยมีการระบุถึงจิตที่มีความแตกต่างจากโสมนัสในสถานการณ์ต่างๆ รวมถึงความสัมพันธ์ที่ละเอียดในข้อดีและข้อเสียของอารมณ์ที่สามารถส่งผลต่

…ะการอย่างนี้ ฯ ๑ เจตสิก ๑๔ เหล่านี้ คือ โมหะ ๑ อหิริกะ อโนตตัปปะ ๑ อุทธัจจะ ๑ โลภะ ๑ ทิฏฐิ ๑ มานะ ๑ โทสะ ๑ อิสสา ๑ มัจฉริยะ ๑ กุกกุจจะ ๑ ถีนะ ๑ มิทธะ ๑ วิจิกิจฉา ๑ ชื่อว่าอกุศลฯ เจตสิก ๑๕ เหล่านี้ คือ สัท…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลี และการศึกษาเจตสิกที่มีการอธิบายถึงธรรม ๕๒ ประการที่ประกอบกับจิตและการเกิดดับในที่เดียวกัน โดยการจำแนกความหมายของเจตสิกประเภทต่างๆ เช่น ผัสสะ, เวทนา, และเจตนา รวมถึง

…น ฯ ทิฏฐิ ได้ในอกุศลจิต ๔ ที่ประกอบด้วยทิฏฐิ ฯ มานะ ได้ ในอกุศลจิต ๔ ที่ปราศจากทิฏฐิ ฯ เจตสิก ๔ คือ โทสะ ๑ อิสสา ๑ มัจฉริยะ ๑ กุกกุจจะ ๑ ได้ในปฏิฆจิต ๒ ฯ ถีนมิทธะ ได้ในสสังขาริก จิต ๕ ฯ วิจิกิจฉา ได้เฉพาะ…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกาในหน้าที่ 72 เน้นการวิเคราะห์จิตและเจตสิกต่างๆ โดยมีการแบ่งประเภทจิตตามที่เห็นในตำรา ศึกษาเรื่องการเกิดของอารมณ์ภายในจิตที่สัมพันธ์กับวิจาร,

…งการ สงเคราะห์เข้าในอสังขาริกจิตที่ 4 เหมือนกัน ฯ ก็ธรรม ๒๐ เหล่านั้น นั่นแล เว้นปีติ กับธรรม ๔ คือ โทสะ ๑ อิสสา ๑ มัจฉริยะ ๑ กุกกุจจะ ๑ ท่านสงเคราะห์เข้าในอสังขาริกจิตที่ ๕ ซึ่งประกอบด้วย ปฏิฆะ ฯ ส่วนอิส…

เนื้อหาในหน้านี้เน้นการวิเคราะห์ธรรม ๑๘ กับโลภะ มานะ และการสงเคราะห์ในอสังขาริกจิตที่ ๔ รวมถึงธรรม ๒๐ และสิ่งที่เกี่ยวข้องกับอกุศลจิตต่าง ๆ ที่มีการประกอบด้วยอาการ ๓ ประการ และสรุปการส่งเสริมในด้านจิต

…ในจิต ๖๒ อุเบกขา เวทนา นอกนี้ตั้งอยู่ในจิต ๕๕ ฯ ๆ ๕๕ ชื่อว่าเหตุ ในเหตุสังคหะ มี 5 อย่าง คือ โลภะ ๑ โทสะ ๑ โมหะ ๑ อโลภะ ๑ อโทสะ ๑ อโมหะ ๑ ฯ บรรดาเหตุเหล่านั้น จิต ๑๘ ด้วยอำนาจปัญจทวาราวัชชนจิต (๑) ทวิปัญจ…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการศึกษาจิตและเวทนาในอภิธัมมัตถสังคหะ โดยแยกประเภทของจิตได้เป็น 6 แบบ และเวทนาที่มีอยู่ 3 แบบ คือ สุข ทุกข์ และอุเบกขา ซึ่งมีการระบุจำนวนจิตที่สอดคล้องกับประเภทต่างๆ ของเวทนา และ

…นที่เกิดของอกุศลกรรมบถ ๑๐] บรรดาอกุศลกรรมบถ ๑๐ เหล่านั้น ปาณาติบาต ๑ ผรุสวาจา ๑ ๆ พยาบาท ๑ เกิดโดยมีโทสะเป็นมูลฯ กาเมสุมิจฉาจาร ๑ อภิชฌา ๑ มิจฉาทิฏฐิ ๑ เกิดโดยมีโลภะเป็นมูลฯ แม้อีก ๔ อย่างที่เหลือ ย่อม เก…

…นการสำรวจความสัมพันธ์ระหว่างอารมณ์และการกระทำในจิตใจ รวมทั้งประเภทของกรรมที่แบ่งตามมูลประเภท ได้แก่ โทสะ โลภะ และความเห็นผิด นอกจากนี้ยังกำหนดประเภทของกุศลกรรมและอกุศลกรรมบถ 10 อย่าง รวมถึงความแตกต่างระหว…

…น์ ๑ มัจฉริยสัญโญชน์ ๑ อวิชชาสัญโญชน์ ๑ ฯ 0 ด กิเลส (เครื่องทำให้ใจเศร้าหมอง) ๑๐ คือ โลภะ ความโลภ ๑ โทสะ ความขัดเคือง ๑ โมหะ ความแลง ๑ มานะ ความถือตัว ๑ ทิฏฐิ ความเห็นผิด ๑ วิจิกิจฉา ความสงสัย ๑ ถีนะ ความ…

ในบทนี้ได้กล่าวถึงอนุสัยซึ่งประกอบด้วยกามราคานุสัย, ภวราคานุสัย, ปฏิฆานุสัย และอื่นๆ ที่มีผลต่อกิเลสในจิตใจ นอกจากนี้ยังพูดถึงสัญโญชน์ซึ่งประกอบด้วยกามราคสัญโญชน์, ปฏิฆสัญโญชน์ และอวิชชาสัญโญชน์ที่มีอ

…ไว้ 8 อย่าง กิเลสกล่าวไว้ ๑๐ อย่าง ฯ [มิสสกสังคหะ] ในมิสสกสังคหะ มีเหตุ 5 อย่าง คือ โลภะ ๑ อโลภะ ๑ อโทสะ ๑ อโมหะ ๑ โทสะ ๑ โมหะ ๑ โสมนัส ๑ องค์ฌาน ๓ คือ วิตก วิจาร ปีติ เอกัคคตา โทมนัส ๑ อุเบกขา ๑ ฯ ด องค์…

ในหน้า 311 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี ท่านเสนอแนวคิดต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับปาปสังคหะ (อกุศลสังคหะ) ซึ่งมีการกล่าวถึง 5 อย่าง ได้แก่ อาสวะ, โอฆะ, โยคะ, และคันถะ โดยมีรายละเอียดของวัตถุธรรมและแนวคิดต่างๆ รวม

…โสดาปัตติมรรคแล้วละทิฏฐิและวิจิกิจฉาเสียได้ ฯ มีชื่อว่าสกิทาคาสี เพราะเจริญสกิทาคามิมรรค แล้วทำราคะ โทสะ และโมหะให้เบา

เนื้อหาเกี่ยวกับการวิเคราะห์และเข้าใจมรรคและผลในพระอภิธรรม โดยเน้นถึงวิปัสสนาและวิโมกข์ที่ทำให้เกิดการเห็นแจ้งในหลักธรรม ทั้งในมรรคและผล การบรรลุของพระอริยบุคคลเช่นโสดาบันและสกิทาคาสี ประเด็นสำคัญคือค

…้เป็นชื่อของสุข อธิบายว่า กรรมที่สัตว์กระทำด้วยไตรทวาร จะได้โวหารว่า บุญก็ดี กุศลก็ดี ต้องมี อโลภะ อโทสะ อโมหะ เป็นสมุฏฐาน ข้อนี้เป็นการทวนกระแส โลกประวัติ ยากที่สัตว์โลกจะบำเพ็ญ ถึงเช่นนั้น ก็ยังไม่เป็นอ…

เนื้อหาไฟฟ้ามหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรสส่งเสริมการบำเพ็ญบุญและกุศล โดยชี้ให้เห็นถึงผลของบุญที่นำมาสู่ความสุขและสันติสุข ทั้งในมนุษย์และเทวดา พร้อมยกตัวอย่าง 3 ประการ ของผลที่ต้องประสงค์ และการอุทิศ

… ๑ สิ่งที่สัตว์ทำด้วย กาย วาจา ใจ พร้อมด้วยเจตนา ชื่อว่า กรรม จำแนกโดยประเภท ส่วนดีมีมูลมาแต่อโลภะ อโทสะ อโมหะ เป็นกุศลกรรม ส่วนชั่วมีมูลมาแต่ โลภะ โทสะ โมหะ เป็นอกุศลกรรม กรรม ๒ ประเภทนี้ เมื่อความประชุม…

บทความนี้สำรวจความเชื่อในพระพุทธศาสนาเกี่ยวกับกรรมและผลของกรรม โดยกล่าวถึงความเชื่อ ๔ ประการ คือ กัมมสัทธา เชื่อกรรม, วิปากสัทธา เชื่อผลแห่งกรรม, และกัมมัสสกตาสัทธา เชื่อความที่สัตว์มีกรรมเป็นของตน นอ

…คืออวิโรธนะ ความไม่ผิด โดยปรหิตปฏิบัติปริยาย ขันติ ความอดทน กิริยาที่อดทนต่อโลภะ ความอยากได้บ้าง ต่อโทสะ ความโกรธ เคืองจนถึงพยาบาทมุ่งร้ายบ้าง ต่อโมหะ ความหลงงมงายบ้าง เพราะได้ประสบอารมณ์ที่ยั่วให้ เกิด เ…

บทความนี้เน้นถึงความสำคัญของอุเบกขาในพระพุทธศาสนา โดยชี้ให้เห็นประโยชน์ของอุเบกขาในการดำเนินชีวิต รวมถึงการมีใจกลางในความยุติธรรมและการแบ่งอุเบกขาบารมีออกเป็นสามระดับ ทั้งยังได้กล่าวถึงพระราชกรณียกิจซ

…ังฆปริณายก สภาที่ไม่มีสัตบุรุษ ผู้ไม่พูดเป็นธรรม ไม่ชื่อว่าสภา ไม่ชื่อว่าสัตบุรุษ ผู้ละ หรือสงบราคะ โทสะ โมหะ พูดเป็นธรรม ชื่อว่าสัตบุรุษ ២៣៨ ในการปฏิบัติ จำต้องอาศัยวิริยะความเพียร เผาผลาญกำจัดความเกียนค…

สมเด็จพระญาณสังวรสมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปริณายกมีคำสอนเกี่ยวกับการปฏิบัติที่จะทำให้เกิดความเจริญในชีวิตและการปกครอง ประเทศนั้นต้องอาศัยเวทนาจริงจังเพื่อกำจัดความเกียจคร้าน ด้วยวิสัชนาที่ชัดเจนในเรื

ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 130 วิสุทธิมคเค ธาตูนญฺจ ยถาวุฒิเตเนว นเยน อุสสทนิยโม นาม นตฺถิ โทสนิยม จ ราคโมหวยเมว วุตต์ ตาปี ปุพฺพาปรวิรุทธเทว สทฺธาจริยาที่สุ จ เอก

บทคัดย่อเกี่ยวกับวิสุทธิมคฺคสฺสกล่าวถึงการวิเคราะห์ธรรมชาติของคนในด้านต่าง ๆ รวมถึงโลภ โทสะ และโมหะ เพื่อเข้าใจว่าสิ่งเหล่านี้มีผลต่อการดำรงชีวิตอย่างไร จากการศึกษา สามารถสรุปได้ว่า สิ่งที่ส่…

ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสกุล (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 269 ฉอนุสสตินิทฺเทโส วิโมกฺขนฺติกเมติ พุทธานี ภควนฺตาน โพธิยา มูเล สห สพพัญญุต ญาณสฺส ปฏิลาภา สัจฉิกาปญฺญตฺติ ยทิท ภควาติ ฯ ย คุณเนมิตฺ

…ยมีการอ้างอิงองค์ความรู้ต่าง ๆ ที่สนับสนุนแนวทางดังกล่าว เช่น การปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกับการละเหยียด โทสะ และอวิชชา นอกจากนี้ยังได้มีการกล่าวถึงสถานะทางสังคมและจิตวิญญาณของผู้ปฏิบัติธรรมในบริบทที่แตกต่างกั…

…๒ - หน้าที่ 42 อารมณ์ ฉันใด ในฝ่ายกุศล ปัญญาก็เป็นคุณที่ไม่มีเยื่อยาง ไม่ พัวพันอารมณ์ฉันนั้น อนึ่ง โทสะส่ายหาแต่โทษ แม้ที่ แม้ที่ไม่เป็นจริง ฉันใด ปัญญาก็สอดหาโทษแต่ที่เป็นจริง ฉันนั้น” โทสะเป็นไปโดย อาก…

บทความนี้อธิบายความสัมพันธ์ระหว่างอารมณ์ โทสะ และปัญญาในบริบทของการทำกุศลธรรม โดยชี้ให้เห็นว่าโทสะและปัญญานั้นมีอิทธิพลต่อการกระทำของมนุษย์ ปัญญา…

…ีอัชฌาสัยกอปรด้วย อโลภะ เห็นโทษใน โลภะอยู่โดยปกติ ๑ พระโพธิสัตว์ทั้งหลายเป็นผู้มีอัชฌาสัย กอปรด้วย อโทสะ เห็นโทษในโทสะอยู่โดยปกติ ๑ พระโพธิสัตว์ทั้งหลาย เป็นผู้มีอัชฌาสัย กอปรด้วย อโมหะ เห็นโทษในโมหะอยู่โ…

…้อหาในบทนี้กล่าวถึงการบรรลุพระอรหัตของภิกษุผ่านอัชฌาสัยที่สมบูรณ์ หรือการมีคุณธรรมที่ปราศจากความโลภ โทสะ และโมหะ พระโยคีที่มีอัชฌาสัยจะบรรลุโพธิที่ยอดเยี่ยม โดยมีอัชฌาสัย 5 ประการเป็นส่วนสำคัญในการเตรียมต…

…่มไว้ได้ซึ่งโลภะอันมี ประเภทแห่งกามคุณ ๕ เป็นอารมณ์ เป็นอันกล่าวด้วยบทแรก ความ สงัดด้วยข่มไว้ได้ซึ่งโทสะและโมหะ อันมีประเภทแห่งอาฆาตวัตถุ เป็นต้นเป็นอารมณ์ เป็นอันกล่าวในบทที่ ๒ หรือว่าในธรรมทั้งหลาย มีโอ…

เนื้อหานี้พูดถึงความสำคัญของการทำความสงัดในจิตใจจากโลภะ โทสะ และโมหะ ตามหลักการในวิสุทธิมรรค โดยมีการแสดงอารมณ์ต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับความสงัด เช่น กามราคสังโยชน…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 280 ประเภท คือประเภทโลภะ ประเภทโทสะ ประเภทโมหะ ประเภท วิปริตมนสิการ ( ความคิดผิดทาง ) ประเภทอหิริกะและอโนตตัปปะ ประเภทโกธะและอุปนาหะ ปร…

เนื้อหานี้กล่าวถึงประเภทต่างๆ ของอุปกุศลซึ่งรวมถึงโลภะ โทสะ โมหะ และประเภทอื่นๆ ที่มีผลต่อการปฏิบัติธรรม โดยเฉพาะการจำแนกประเภทของมารทั้ง 5 ที่ยังคงส่งผลกระทบต…