บ้านสวนริมคลองบางหลวงในยุคต้นกรุงรัตนโกสินทร์ : หน้า 76/105

บ้านสวนริมคลองบางหลวงยุคต้นกรุงรัตนโกสินทร์ยัง คงมีสภาพเหมือนสมัยกรุงธนบุรีเป็นราชธานี กล่าวคือรูปทรงเป็น เรือนไทย ใต้ถุนสูง สวนทุเรียนอยู่หลังบ้าน ลึกเข้าไปในคลอง มี สวนหมากและสวนพลูตามวิถีชีวิตคนไทยในสมัยนั้น ริมคลองมีเรือ จอดหน้าบ้าน 2-3 ลํา เจ้าของบ้านส่วนใหญ่เป็นขุนนางข้าราชการ นุ่งผ้าม่วง โจงกระเบน ใส่เสื้อราชปะแตน ใส่หมวกสาน สวมถุง เท้ารองเท้าไปทํางานฝั่งพระนคร บริเวณตั้งแต่คลองบุปผารามไป จนถึงปากคลองบางหลวง เป็นที่ตั้งของ “บ้านสมเด็จ” แห่งต้น สกุลบุนนาคระดับชั้นสมเด็จเจ้าพระยา โดยมีวัดนวลนรดิศ เป็น วัดประจำตระกูล “บุนนาค” ซึ่งเป็นสกุลใหญ่ที่สุดของประเทศใน ยุคนั้น แบ่งเป็นบุนนาคสายใหญ่และสายเล็ก จมื่นเทพสุรินทร์ (ประณีต บุนนาค) สืบสกุลบุนนาคสาย ใหญ่ มีญาติพี่น้อง ลูกหลานว่านเครือและบริวารข้าทาสมากมาย อยู่ที่บ้านช่างหล่อ ฝั่งธนบุรี จมื่นเทพสุรินทร์ มีธิดาคนหนึ่งชื่อ ประจิตรา บุนนาค ผู้มีชีวิตสุขสบายตั้งแต่เด็ก เพราะเกิดในครอบ ครัวฐานะดี ต่อมา คลองบางหลวงกลายเป็นคลองบางกอกใหญ่ ความ เจริญคับคั่งได้ย้ายจากฝั่งธนบุรีข้ามแม่น้ำเจ้าพระยาไปฝั่งพระนคร ประจิตรา บุนนาค ไปเรียนหนังสือฝั่งพระนครที่โรงเรียนราชินีล่าง และอยู่ที่บ้านสุขุมวิท จนจบชั้นมัธยมปีที่ 8 แล้วรับราชการเป็น เสมียนกรมศุลกากร กระทรวงการคลัง แล้วย้ายไปประจำที่กรม การค้าต่างประเทศ กระทรวงเศรษฐการ (กระทรวงพาณิชย์) ยาม ว่างจะทำขนมไทยขายและรับประทานเป็นประเพณีนิยม 75 กฎแห่งกรรม