การเปลี่ยนแปลงชีวิตและการเก็บเกี่ยวส้ม : หน้า 50/105

ชัยสมรภูมิแล้วขึ้นรถวัด พ่อนั่งสมาธิบ่อยๆทั้งที่วัด บ้านและในสวน จนใจสงบหยุดนิ่งไม่รู้สึกว่ามีร่างกาย นิสัยเก่าที่เคยโมโหง่าย ไม่ ได้ดังใจจะฉุนเฉียว อย่างสตาร์ทเรือไม่ติดก็เอาเชือกกระตุกฟาด เครื่องยนต์ พ่อก็เลิกทำกลายเป็นคนสงบเยือกเย็นผิดเป็นคนละคน ทําให้ลูกเมียสบายใจ พอถึงเดือนที่ 10 ครึ่ง-เดือน11 จากส้มผลเล็กๆ ผิวเปลือก สีเขียวค่อยๆเปลี่ยนเป็นสี เหลืองทอง มีพ่อค้าคนกลาง มาดูส้มและตกลงราคากัน ตามที่ตกลงกันทั้ง 2 ฝ่าย ชาวสวนส้มจะเก็บส้มใส่ เข่งๆละ 15 กิโลกรัมลงเรือ ใหญ่ที่บรรทุกส้มได้ 1,500 กิโลกรัม เพื่อให้พ่อค้าคนกลางส่งไป ขายตลาดมหานาค ปากคลองตลาด และตลาดเยาวราช ส้มช่วง เทศกาลปีใหม่และตรุษจีน เรียกว่า ส้มปี และเทศกาลเช็งเม้ง เรียกว่า ส้มทวาย ปีที่ขายส้มดีที่สุดได้เงิน 4 แสนบาทต่อ 14 ไร่ เมื่อส้มงามชนิดไม่มีอะไรบกพร่อง บางปี 2-3 แสนบาท ราคาสม ตกกิโลกรัมละ 2-4.50 บาทสมัยก๋วยเตี๋ยวชามละ 10 บาท เงินค่าขายส้มเอาไปจ่ายค่าปุ๋ยเคมีและค่าเล่าเรียนของ ลูกๆ 5 คนจนหมดสิ้น ไม่ค่อยเหลือพอเป็นค่าใช้จ่ายในบ้านเลย ปุ๋ยเคมีเป็นค่าใช้จ่ายหลักของสวนส้ม เพราะปุ๋ยจะกระตุ้นต้นส้ม ให้มีพลังผลิตส้มดก นอกนั้นใช้ปุ๋ยมูลนกกระทา วัว และหมูเพื่อ 49 กฎแห่งกรรม