พระดำรัสของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า : หน้า 77/121

เมื่อเราตอบสิ่งที่ถามแล้ว เขาอาจได้ทันที" พระดำรัสนี้ แสดงถึงน้ำพระทัยแห่งความเป็นพระบรมครูของพระองค์อย่างหาศาล และยังเป็นเหตุการณ์ที่ชี้ชัดแก่พุทธบริษัท มาตราบถึงทุกวันนี้ หลังจากที่พระองค์ทรงมีพุทธานุญาตแล้ว สุภทฺทิพจนจึ้งเข้าเฝ้าถึงที่ประทับ ได้สนทนาปราศรัยพอเป็นที่น่าปลื้มใจ พอเป็นระลึกถึงกันแล้ว ก็ยัง ณ ที่สมควร แล้วก็ราบกูลามว่า บรรดาครูทั้ง ๖ ได้แก่ ปรุงกัสสะปะ มักก็อิสศคาสกดา อชิตสัมภพล ปฏิขาจานะ สัญชัยเถลังกบด นิคมถนามบด เจ้าภิสิทธล้น้นทั้งหมดตราตามที่นกว่าก้อง หรือไม่ได้ตามที่นกกล่าวอ้าง หรือบางทีก็รู้ บางกทไม่รู้ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตอบว่า "สุภทฺทเธ เธออย่าได้สนใจเรื่องเจ้าลักคนเหล่านั้นเลย เราจะแสดงธรรมแก่เธอ เองฟัง จงใจให้ดี เรายกกล่าว" สุภทฺทเธ ในธรรมนัย (ศาสนา) ที่ไม่มีอิริยามรรคนงค์ ๘ องไม่มีสมณที่ ๑ (พระโลดามน) ย่อมไม่มีสมณที่ ๒ (พระสากคามีย์) ย่อมไม่มีสมณที่ ๓ (พระอนาคามีย์) ย่อมไม่มีสมณที่ ๔ (พระอรหัต) ในธรรมเนียนที่มีอิริยามรรคนงค์ ๘ องมีสมณที่ ๑ ย่อมมีสมณที่ ๒ ย่อมมีสมณที่ ๓ ย่อมมีสมณที่ ๔ ย่อมมีสมณที่ ๕ จากนั้นพระองค์ทรงประกาศความสมบูรณ์แบบของคำสอนในพระพุทธศาสนาไว้กล่าวได้ว่า "สุภทฺทเธ ในธรรมมียักษ์มีอรรถมงคล ๘ สมณะ ที่ ๑ ... สมณะ ที่ ๒ ... สมณะ ที่ ๓ ... สมณะ ที่ ๔ ... สมณะ ที่ ๕ มีอยู่ในธรรมเนียนนี้เท่านั้น ลักข้อนึ่งจากสมณะทั้งหลายผู้ว่าก็ อภิฑูต เหล่านี้เป็นโดยชอบ โลกจะไม่พึงวางจากพระอรหัมต์ทั้งหลาย" จากนั้นพระองค์ทรงประกาศความเป็นเอกของพระพุทธศาสนาที่ยอดด้วยพระอริยบุคคล ผู้ค้นหาหนทางแห่งการตรัสรู้ของอิรยรรครูงคง ๘ ได้อยู่เป็นจำนวนกว่า "สุภทฺทเธ เราบามขะเอาอายุ ๒๗ ปี แสดงหว่าจะได้รับอกุศล เราบามได้ ๕๐ ปี กว่า ยังไม่มีสมณะที่ ๑ (พระโลดามน) ภายในธรรมนั้นนี้ ผู้ถวายแสดงธรรมเป็นเครื่องนำออกจากทุกทุกใจ ไม่มีสมณะที่ ๒ ไม่มีสมณะที่ ๓ ไม่มีสมณะที่ ๔ ไม่มีสมณะที่ ๕ ลักษณะว่างจากสมณะทั้งหลาย ผู้ว่าก็อจ สุภทฺทเธ ถ้าถูกกุเหล่านี้เป็นอยู่โดยชอบ โลกจะไม่พังจากพระอรหันต์ทั้งหลาย" เมื่อพระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสพระธรรมเทศนาของสุภทฺทเธได้ทรงสุดสรรเสริญพระธรรมเทียนอันมาก พร้อมกับขอกรรณตรัสตรัยเป็นสนะตลอดชีวิต พร้อมทั้งขอบรรพชภูมในการดำรงวัฏสงสารของพระพุทธองค์ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงตรัสว่า "สุภทฺทเธ ผู้เคยเป็นอัญญเดียรถีย์ ประสงค์จะบรรพชา ประสงค์จะอุปสมบทในพระธรรมวินัยนี้ ต้องอยู่วิราส ๔ เดือน หลังจาก ๔ เดือนหลังไป เมื่อถึงพุทธจะให้บรรพชา จะให้อุปสมบทเป็นภิษุได้ อนึ่ง ในเรื่องนี้เราคำนึงถึงความแตกต่างระหว่างบุคลาด้วย"