ร่างกายเป็นอุคคลเคลื่อนที่ประจำตัวนักโทษ : หน้า 66/120

2. ร่างกายเป็นอุคคลเคลื่อนที่ประจำตัวนักโทษ นอกจากโลกและจักรวาลที่เป็นอุคคลชนิดหนึ่งเป็น เคลื่อนไหวที่ติดตัวนักโทษไปตลอดเวลา ได้แก่ รูปแบบของร่างกายสัตว์ต่าง ๆ ที่ครอบเอาไว้ เช่น เสื้อ ช้าง กวาง แกง สุนัข ลูก เป็นต้น ในทางพระศาสนามีที่พัเธร่งร่างกายของสรรพสัตว์ว่า "ขันธ์โลก" ส่วนโลกและจักรวาล มีที่พัเธรื่องกว่า"โลกกโลก" โลกทั้งสองประเภท ในทางพระพุทธศาสนาถือว่าประกอบด้วยกันเป็นอุคคลชนิดหนึ่งในวิสัจจะสาร เพราะยังตอกอยู่ในสภาพแตกดับตามภูมิตรรักษาเท็จสิ้น ต่างกันตรงที่ว่า ขันโลกเป็น เคลื่อนไหวประจำตัวนักโทษ ไม่ว่านักโทษไปได้ดี คุกติดตามตัวไปด้วย ส่วนโลกเป็น คุกสำหรับอยู่ภายของนักโทษ มีความกว้างใหญ่จนดูไม่ออกว่าเป็นคุก ขันธ์โลกหรือรูปลักษณ์ของสัตว์ต่าง ๆ เฉพาะนี้ เมื่อยังถูกคุมขังให้ตกอยู่ในภาวะไรอัน นอกจากขาดอิสระภาพในการทำความดีแล้ว ยังต้องประสบทุกข์จากสภาพแตกดับของร่างกาย อีกด้วย ได้แก่ ความเกิด ความแก่ ความเจ็บ ความตาย ทำให้เวียนว่ายตายเกิดอย่างไม่รู้ จบสิ้น ยิ่งกว่านั้น เมื่อร่างกายในตอนนี้แตกทำลายไปแล้ว การไม่เกิดในภพใหม่ด้วยรูปาย ใหม่ ก็ยังไม่พ้นสภาพทุกข์ใจดั่งเดิม อาจจะเปลี่ยนเป็นเวรามลงหรือประติฐีขึ้น ก็ย่อมอยู่กับบรรากรกรรมโดยชื่อติตัว คำรามภาพร่างตามร่างกายไป ลองนักเปรียบเทียบดูด้วยสติปัญญาของที่มีอยู่อย่างนี้ว่า ถ้าดิมแล้ไม่ดูปรัง ที่เป็นมนุษย์ แต่ดูปรังเป็นควยเลเสียแล้ว ชีวิตของเราจะเป็นอย่างไร อย่างดีที่สุดเรา เป็นได้แค่ความเสน่ห์ แต่จะลาดเสน่ห์มาเพียงแต่ไหน ข้อจำก็ต้องเป็นควยอยู่ในตัวเอง ทำอะไรอย่างมนุษย์ไม่ได้ ในขณะที่มีความลาดเท่าเดิม แต่ได้เกิดในรูป่งที่เป็นมนุษย์ เราย่อมสามารถใช้ ความลาดที่มีอยู่ไปประกอบคุณงามความดีต่าง ๆ ได้มากว่าสัตว์เดรฉาน และยังทำ ประโยชน์ต่อส่วนรวมได้อย่างมากมายมหาศาล ด้วยเหตุนี้ การเกิดมาเป็นนักโทษที่ถูกครอบหรือถูกพันธนาการด้วยรูป่างของร่างกาย นั้น แม้จะลาดปราดเปรื่องเท่าไร ก็จะไม่สามารถทำความดีได้ มิน่าล่ะซึ่งมีโอภาพลูก ธรรมชาติดงร่างกายบังกันให้จังให้ดวกว่าจะทำความร้ายได้มากน้อย เพียงใดไปด้วย ยกตัวอย่างเช่น ถ้าปิดเกิดเป็นเสื้อ ก็ฉลาด เนื้อเป็นอาหาร ต้องอ้อมารกรรมปานดิบตาม ประเภทอาหารที่ร่างกายบังใจจะจง เพราะถ้าเสื้อจะต้องกินหน้าเป็นอาหาร เสื้อก็ มีชีวิตอยู่ไม่ได้ เพียงเท่ากับถูกพันธนาการด้วยรูป่างของสัตว์เดรฉาน ยังถูกบีบันดันกันจึงยากที่จะจ มีโอกาสทำความดีได้ คงไม่ต้องเสียเวลาว่า ก็คำรามกายหรือรูป่างของสัตว์อื่น ๆ ในขอายุภมิอีก 3 ประเภท คือ สัตว์นรกเปรด อสุรา ฏราง ซึ่งนอกจากจะสุดแสนอับปัญหาแล้ว ยังต้องถูกทุกกรรมให้ทุกข์ทรมานอย่างสาหัสสากรรจ์แทบไม่มีเวลาหยุดหย่อน จะมีโอกาส