ความหมายของพระพุทธและพรหมในพระพุทธศาสนา : หน้า 81/120

อธิษฐานแล้วหลายเป็นบุรุษเกิดแต่พระยุคลเดชะองค์พระราม เป็นผู้เกิดจากพรหม เป็นผู้ทูพรหมเนรมิตขึ้น เป็นทายาทแห่งพรหม (แปลง่ายง่าย จากคำบัญญสูตร พระไตรปิฎกมาสายรัฐ เล่มที่ ๑๓ ข้อ ๘๘) ในข้อความที่กล่าวอ้างกันนี้ พระพุทธองค์ทรงแสดงหลักการในพระพุทธศาสนา โดยตรงเปรียบเทียบกับหลักของพรหมนัด ดังนี้ ๑. "อธิษฐาน" เปรียบได้กับ "พรหมนัด" ๒. "คำสอนของพระองค์" เปรียบได้กับ "โอวาทองค์พระพรหม" (และดังนั้นพระองค์เองเปรียบได้กับพระพรหมด้วย) ๓. "ธรรม" เปรียบได้กับ "พรหม" คือพระพรหมผู้สร้างในทศนะของพรหมนัด ในข้อ ๓ จะเห็นได้ว่า พระพุทธองค์ใช้คำว่า ธรรม ในความหมายว่าสิ่งสูงสุดในพระพุทธศาสนา แทน "พรหม" ในทัศนะของพรหมนัดนั้นเอง และจากข้อ ๒ และ ๓ จะเห็นว่าพระองค์ทรงเปรียบพระองค์เองกับ ธรรม นั่นด้วยส่วน "พระพุทธเจ้า" นั้น ทรงเปรียบเทียบกับ "ปางของพระพรหม" แต่ไม่ได้ว่า "พระพรหมผู้สร้าง" เอง ดังนั้นพุทธองค์จึงมีใช้ ธรรม ในส่วน "พระพุทธเจ้า" นั้น ทรงเปรียบเทียบกับ "ปางของพระพรหม" แปลได้ว่า "พระพรหมผู้สร้าง" เอง แต่ในพระพุทธองค์เองก็มีใช้ ธรรม ใน ส่วน "พระพุทธเจ้า" นั้น ทรงเปรียบเทียบกับ "ปางของพระพรหม" เช่นเดียวกัน เพราะพระพรหมผู้สร้างเอง ดังนั้นพุทธองค์จึงมีใช้ ธรรม ใน