การปฏิบัติตามมรรคมีองค์ ๘ และการพัฒนานิสัย : หน้า 61/104

Sin การปฏิบัติมรรคมีองค์ ๘ ก็ต้องปฏิบัติตามหลักดังกล่าวอย่างครบถ้วน พร้อมเพรียง ได้สัดส่วนและต่อเนื่อง จนกระทั่งกลายเป็นนิสัยปฏิบัติตามอริยมรรคมีองค์ ๘ ตลอดชีวิต ผู้ปฏิบัติมรรคมีองค์ ๘ อยู่เสมอ ย่อมเป็นผู้มีกำลังใจมหาศาลในการทำความดี เพราะใจไม่ตกอยู่ในอำนาจของนิวรณ์ ๕ ได้ง่าย ใจจึงไม่เกิดอาการเซ็ง เครียด เบื่อ กลุ่ม เพราะกามฉันทะบ้าง เพราะพยาบาทบ้าง เพราะหดหู่เซื่องซึม (ถีนมิทธะ) บ้าง เพราะ ฟุ้งซ่านรำคาญใจ (อุทธัจจกุกกุจจะ) บ้าง เพราะลังเลสงสัย (วิจิกิจฉา) จนกลัดกลุ้มบ้าง แต่ในทางตรงกันข้าม ใจกลับมีกำลังใจที่จะปรับปรุง แก้ไข พัฒนาตนเองให้ยิ่ง ๆ ขึ้นไป ส่งผลให้ขั้นต้น นิสัยที่ไม่ดีทั้งเก่าและใหม่ย่อมถูกขจัดทิ้งไป นิสัยดีใหม่ เกิดขึ้นมาแทน ส่วนนิสัยดีที่มีอยู่แล้ว ก็ตอกย้ำให้มั่นคงยิ่ง ขึ้นไป ชีวิตจึงจะเกิด ความสุขและความเจริญตามมาอีกมากมาย ๆ ๆ ๆ ย่อม ผลดีที่เกิดจากการปฏิบัติมรรคมีองค์ ๘ เป็นนิสัย ได้แก่ ความสุขกายสุขใจใน ชีวิตประจำวัน ความเป็นผู้มีคุณงามความดีต่าง บังเกิดขึ้นในตน จนกลายเป็นผู้มี จริยธรรมประจำใจ เป็นผู้มีใจสะอาด สว่าง สงบ อย่างมั่นคงอยู่ในตัว เป็นผู้รู้เห็นธรรมะ ที่ละเอีย ะเอียดลึกซึ้งตามความเป็นจริงรอบแล้วรอบเล่า ตลอดจนเป็นผู้รู้แจ้งเห็นอริยสัจ ๔ ภายใน ตนอย่างชัดเจน ตรงตามความเป็นจริง การพูด การทำอย่าง ๆ ปัจจัยที่ทำให้เกิดนิสัยปฏิบัติตามอริยมรรคมีองค์ ๘ นิสัย คือ ความประพฤติที่เคยชิน นิสัยเกิดจากการคิด ๆ จนติดเป็นโปรแกรมอัตโนมัติประจำตัว ความเข้าใจถูกที่เป็นคุณอนันต์ต่อชีวิตมากที่สุด คือ สัมมาทิฐิ เพราะเป็นเหตุให้คิดดี บ่อย พูดดี ทำดีเป็นประจำ อันเป็นผลให้มีนิสัยดีตลอดชีวิต ตรงข้ามกับมิจฉาทิฐิ คือ ความเข้าใจผิดที่เป็นโทษมหันต์ต่อชีวิตมากที่สุด เพราะ เป็นเหตุให้คิดชั่ว พูดชั่ว ทำชั่วเป็นประจำ อันเป็นผลให้ได้นิสัยชั่วตลอดชีวิต เช่น นิสัย คิดชั่ว ไม่เชื่อในเรื่องกฎแห่งกรรม ไม่เชื่อเรื่องบาปบุญคุณโทษ ไม่เชื่อเรื่องโลกนี้ โลกหน้า ไม่เชื่อเรื่องพ่อแม่มีพระคุณ ไม่เชื่อเรื่องพระสัมมาสัมพุทธเจ้ามีจริง ไม่เชื่อเรื่องพระอรหันต์ มีจริง ไม่เชื่อเรื่องการรู้เห็นอริยสัจ ๔ มีจริง การเพาะนิสัยปฏิบัติตามอริยมรรคมีองค์ e ต้องเริ่มจากการปลูกฝังสัมมาทิฐิ เบื้องต้น โดยอาศัยกัลยาณมิตรทำให้ดูเป็นต้นแบบ พร่ำสอนให้เข้าใจ ย้ำเตือนให้ได้สติ ชมเชยให้เกิดกำลังใจ รอบแล้วรอบเล่า จนกว่าคน ๆ นั้นจะมีนิสัยปฏิบัติตามอริยมรรค