ข้อคิดจากกำไลหยกและนกยื้อ : หน้า 6/96

กําไลหยกข้างเดียวกัน ย่อมกระทบกัน พระปัจเจกพุทธเจ้าองค์ที่ ๒ เล่าว่า ในอดีต เคยเป็นพระราชาครองเมืองตักสิลา วันหนึ่งขณะที่ ประทับอยู่ในปราสาท ทอดพระเนตรนางกำนัลที่ กำลังนั่งบดของหอมอยู่ นางสวมกำไลหยกที่ข้อมือ ข้างละอัน ขณะบดของหอมอยู่ก็ยังไม่มีเสียงกระทบ กัน แต่เมื่อนางถอดกำไลมาสวมที่ข้อมือข้างเดียว กันแล้ว กำไลก็เกิดเสียงกระทบกันขึ้น จึงทรงได้ ข้อคิดว่า “ธรรมดาชีวิตครองเรือน หากแยกกันอยู่ ตามลำพังก็จะไม่มีการกระทบกระทั่ง แต่เมื่อมี ๒ - ๓ คนขึ้นไป ก็ต้องมีการกระทบกระทั่งทะเลาะกัน เราควรจะเป็นเหมือนกำไลแขนข้างเดียว อยู่กับ ตัวเองจะดีกว่า” ทรงกำหนดอารมณ์จากกำไลหยก นั้น แล้วทำสมาธิจนได้บรรลุเป็นพระปัจเจกพุทธเจ้า ในปราสาทนั้นเอง ทรงอธิษฐานจิตปรากฏเป็นเพศ นักบวชในทันใด ได้ทรงประทานโอวาทสั่งสอน ประชุมชนในที่นั้น แล้วเหาะไปป่าหิมพานต์เช่นกัน นกยื้อแย่งกันครองชิ้นเนื้อ พระปัจเจกพุทธเจ้าองค์ที่ ๓ เล่าว่า ในอดีต ท่านเป็นพระราชาครองเมืองมิถิลา วันหนึ่งทอด พระเนตรเห็นเหยี่ยวตัวหนึ่งคาบชิ้นเนื้อบินมา โดยมี นกตัวอื่น ๆ ไล่กวดมารุมจิกตีเพื่อแย่งชิ้นเนื้อ เหยี่ยว ตัวนั้นทนการรังแกไม่ไหวจึงจำยอมปล่อยชิ้นเนื้อทิ้ง ไป นกตัวใหม่คาบชิ้นเนื้อนั้นต่อไป และถูกรุมรังแก เหมือนเหยี่ยวตัวแรก จึงทรงได้ข้อคิดว่า "นกตัวใด ที่ยังคาบชิ้นเนื้ออยู่ ตัวนั้นมีทุกข์ปางตาย ผู้ที่ยัง ยึดติดในกามคุณชื่อว่ามีทุกข์อยู่ ส่วนใครปล่อยได้ ก็จะพ้นทุกข์ เพราะกามคุณเป็นสิ่งที่ต้องการของ ผู้คนทั่วไป เราควรจะเป็นดั่งเช่นนกตัวที่สละชิ้นเนื้อ