ข้อความต้นฉบับในหน้า
ดังนั้น ในการค้นหาคัมภีร์พระไตรปิฏกใบลานอักษร
ม้า ผู้สำรวจจึงได้ค้นเรื่องราวประวัติศาสตร์เพื่อสืบหาค
รองรอยแห่งอายุธรรมพุทธศาสนาควบคู่ไปด้วย ทำให้
ได้พบเรื่องราวที่เชื่อมโยงกับชุมชนหลายเขตตลอดผ่านผู้เคย
ตั้งรากบนดินแดนนี้เมื่อหลายพันปีมา บางเขือชาต
มีความเกี่ยวเนื่องกับพระพุทธศาสนาย้อนกลับไปถึงสมัย
พุทธกาลครั้งพระบรมศาสตัดยังมีพระชนม์ชีพอยู่
ความรุ่งเรืองด้านภาษาและวัฒนธรรมของบางเขือชาต
ยังส่งผลมาจึงสังคมเมียนมาในปัจจุบัน ดังเนื่องราว
ของชาวมอญซึ่งเป็นชนชาติแรกที่สถาปนาอาณาจักร
อันรุ่งเรืองในดินแดนแถบนั้น ซึ่งปรากฏในรอยขาดนกกระ
พระวีนัยปูลำที่ ๕ มหาวรรค ภาค ๑ สรุปความ
ไว้ว่า
ตัวอาจารามขององค์พระมงคลบารมีที่สามารถ
นำมาใช้เทียบเคียงกับอักษรมอญบนแผ่นลาน
ฯ
ขณะทีสร็เด็จพระผู้มีพระภาคเจ้
ประทับองค์อิมดิสุข ณ คงไมธายตนะ
หลังจากกัสสุเป็นเวลา ๗ สัปดาห์ ขณะนั้น
มีกบขบวนรถเทียวนพ่อค้าประมาณ ๕๐๐ เล่ม นำ
โดยพ่อค้า ๑ พี่น้องนามว่า กุสุสะและภักสะ
เดินทางจากกากสนจนป ยังมัณฑมัมิประเทศ
เพื่อค้าขาย ทั้งสองได้ลูกลามยุ้งสัตว์ก่อน
และบ้างสัตว์ผสม ซึ่งเป็นพระระยาทรว์มังแรก
หลังจากกัสสุร ษ์ หลังจากได้พึ่งพระธรร มเทวดา
จากพระพุทธองค์แล้ว พ่อค้าขบวนองกบึ้งโหว
ก็บังเกิดความโล่งใจ ประกาศตนเป็นอุบาล
ยิ่งเอาพระพุทธเจ้าและพระธรรมเป็นที่พึ่ง
นับเป็นปฐมอุบาลคุณผู้อื่น จึงเรียกว่า
ทวาทิจคู่แรกของโลก เพราะในเวลานั้น
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเพิ่งตรัสรู้ได้เพียงไม่นาน
และยังไม่ได้ประกาศศาสนา จึงยังไม่มีพระสม
เกิดขึ้น อุบาลชาวมอญทั้งสองจึงยึดเพียง
พระพุทธเจ้าและพระธรรมเป็นสรณะเท่านั้น