ธัมมจักกัปปวัตนสูตรในองค์ความรู้พุทธศาสนา : หน้า 14/33

๑. สังยุคตินกาย SN 56.11 Tathagatena vutta 1 (SN V: 420-424) ของพระไตรปิฎกษเป็น “ธัมมจักกัปปวัตนสูตร” ที่รู้จักกันโดยทั่วไป เช่นเดียวกันที่พบในพระวินัยปิฎก มหาวรรค (C1) และบทแปลภาษาทิเบต (B4) ๒. สังยุคตอคาม Tsa a han ching (雜阿含經) 379 (T2: 103c-104b) เป็น “ธัมมจักกัปปวัตนสูตร” ของนิยายสรวลสวาทวิวาท และนอกจากนี่ยังมีที่จะภายในคัมภีร์ที่ปรากฏเป็น “ธัมมจักกัปปวัตนสูตร” ซึ่งเป็นพระสูตรเดียว ๆ (B2) และคัมภีร์ที่ถอดจากพระสูตรต้นปิฎกและพระวินัยปิฎก (E2) รวมถึงบทแปลภาษาทิเบต (B5) ก็เป็นของนิยายสรวลสวาท ๓. เอกกตรอคาม Tsen i a han ching (增壹阿含經) 14 (T2: 618c-619b) สำหรับเนื้อหาของพระสูตรในที่นี่ มีความพิเศษจากพระสูตรที่ปรากฏในคัมภีร์ข้างต้น คือ มีลักษณะของโครงสร้างเนื้อหาเป็นเรื่องราวที่ต่อเนื่องคล้ายคลึงกับที่ปรากฏในคัมภีร์พระวินัยปิฎกและคัมภีร์ที่กล่าวถึงพุทธประวัติ กลุ่ม B คัมฉีรปฎกุลเป็น “ธัมมจักกัปปวัตนสูตร” พระสูตรเดี่ยว ๆ รวม 5 คัมภีร์ ในจำนวนนี้ประกอบด้วยฉบับแปลภาษาจีนโบราณ 2 ฉบับ ฉบับภาษาสันสกฤต 1 ฉบับ และฉบับแปลภาษาทิเบต 2 ฉบับ ได้แแก่ ๑. Chuan fa lun ching (轉法輪經) แปลโดยท่าน อานชื่อกวา (安世高 fl. ca.148-180) (T2: 503b-c) ซึ่ง “ธัมมจักกัปปวัตนสูตร” ฉบับแปลภาษาจีนโบราณนี้ บับเป็นงานแปลที่มีอายุเกือบหนึ่ง เพียงแต่เนื้อหาที่ยังไม่สมบูรณ์นิก จากนอกนี้ยังมีจุดที่น่าสนใจ คืองานแปลของท่านอานชื่อกวา นั้นมีฉบับนับจากคัมภีร์รองของ