DOU : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 258 / 271

… ไม่มีสี ไม่มีประสาทตา ไม่มีมนสิการ คือ ไม่เอาใจใส่ จักขุวิญญาณก็เกิดขึ้นไม่ได้ บ บ ท ที่ 7 ธาตุ 18 DOU 141

มโนธาตุเป็นนามธรรมที่น้อมไปหาอารมณ์ทั้ง 5 รับและพิจารณาอารมณ์ทางทวารทั้งห้า โดยมีองค์ธรรมประกอบด้วย อเหตุกจิต 3 ดวงและ ปัญจทวาราวัชชนจิต 1 ดวง ซึ่งแต่ละดวงมีหน้าที่พิจารณาอารมณ์ของรูป เสียง กลิ่น รส แ

…ีสภาพแตกดับเปลี่ยนแปลงอยู่ทุกขณะ หากไม่มีปัญญารู้ทันก็จะเกิดอุปาทาน ทำให้ เกิดทุกข์ไม่มีสิ้นสุด 142 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

เนื้อหาเกี่ยวกับวิญญาณธาตุในพระพุทธศาสนาที่มีการอธิบายว่ามีหน้าที่การรับรู้ตามความรู้สึกห้าอย่าง ได้แก่ จักขุวิญญาณ, โสตวิญญาณ, ฆานวิญญาณ, ชิวหาวิญญาณ และ กายวิญญาณ ซึ่งมีผลกระทบต่อความทุกข์ในชีวิตและ

…ู้หรือถูกรับรู้ได้แก่ อายตนะภายนอก 6 คือ รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ และธรรมารมณ์ บ ท ที่ 7 ธาตุ 18 DOU 143

มโนวิญญาณธาตุเป็นนามธรรมที่มีหน้าที่ในการรู้คิดและอารมณ์ต่าง ๆ ซึ่งแบ่งประเภทจิตเป็นหลายกลุ่ม ได้แก่ โลภมูลจิต, โทสมูลจิต, โมหจิต และอีกมากมาย โดยเฉพาะจิตที่เกี่ยวข้องกับรูปฌานและอรูปฌาน ที่ช่วยให้มีก

…ปรดทำแบบประเมินตนเองหลังเรียนบทที่ 7 และกิจกรรมในแบบฝึกปฏิบัติบทที่ 7 แล้วจึงศึกษาบทที่ 8 ต่อไป 144 DOU สมาธิ 8 วิปัสสนากัมมัฏฐาน

เนื้อหานี้ชี้ให้เห็นถึงความหมายของวิญญาณว่าเป็นความรู้แจ้งในอารมณ์ ซึ่งเกิดจากการกระทบกับอายตนะทั้งภายนอกและภายใน หนุนสำรวจธาตุ 18 ที่รวมการรู้ต่างๆ ที่เกิดจากตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ ความเป็นไปของชี

บทที่ 8 อินทรีย์ 22 บ ท ที่ 8 อิ น ท รี ย์ 2.2 DOU 145

…องอินทรีย์ 22 8.4 ลักษณะความสัมพันธ์ของอินทรีย์ในลำดับของเทศนา 8.5 การจัดหมวดหมู่ของอินทรีย์ 22 146 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

…3. เพื่อให้นักศึกษาเข้าใจและสามารถอธิบายการจัดหมวดหมู่ของอินทรีย์ 22 ได้ บ ท ที่ 8 อิ น ท รี ย์ 2 2 DOU 147

เนื้อหาเกี่ยวข้องกับแนวคิดและองค์ประกอบของอินทรีย์ที่มีอยู่ 22 ประการ โดยแบ่งออกเป็น 5 หมวดคือ หมวดอายตนะ หมวดภาวะ หมวดเวทนา หมวดพละ และหมวดโลกุตตระ เป็นการศึกษาที่มีเป้าหมายให้นักศึกษาเข้าใจความหมาย

…ม พระราชวรมุนี (ประยุทธ์ ปยุตฺโต), พจนานุกรมพุทธศาสตร์, ด่านสุทธาการพิมพ์ จำกัด, 2528, หน้า 419 148 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

ในบทนี้ได้ศึกษาอินทรีย์ 22 ซึ่งหมายถึงธรรมชาติที่เป็นใหญ่ในแต่ละหน้าที่ที่แตกต่างกัน เช่น ตาเป็นใหญ่ในการเห็น, หูในการฟัง, และอื่นๆ โดยอินทรีย์ทั้งหมดมีหน้าที่เฉพาะที่ไม่แทรกแซงกัน อธิบายองค์ประกอบของ

…มาธิ มีหน้าที่ คือ ความแน่วแน่ตั้งมั่น ได้แก่ เอกัคคตาเจตสิก เป็นนามธรรม บ ท ที่ 8 อิ น ท รี ย์ 2 2 DOU 149

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับอินทรีย์ต่าง ๆ และความเป็นใหญ่ในด้านต่าง ๆ อาทิ กายินทรีย์ที่มีหน้าที่รับความสัมผัส อิตถินทรีย์ที่แสดงอาการของหญิง ปุริสินทรีย์ที่แสดงอาการของชาย ชีวิตินทรีย์ที่รักษารูปและนาม

… เป็นบริวารแวดล้อม จักขุปสาทเป็นวัตถุที่เกิดแห่งจักษุ วิญญาณ และเป็นพนักงานที่ให้เห็นรูปทั้งปวง 150 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

บทความนี้สำรวจปัญญินทรีย์และลักษณะของอินทรีย์ โดยกล่าวถึงความเป็นใหญ่ของปัญญินทรีย์ในเรื่องต่างๆ เช่น การรู้ไตรลักษณ์, โสตาปัตติมรรคญาณ, และอรหัตตผลญาณ รวบรวมถึงการทำงานของจักขุนทรีย์ที่รับสี การทำงาน

…สิ่งทั้งปวง 6.มนินทรีย์ มีหน้าที่รู้อารมณ์ ได้แก่ จิตทั้งหมด เป็นนามธรรม บ ท ที่ 8 อิ น ท รี ย์ 2.2 DOU 151

บทความนี้กล่าวถึงโสตินทรีย์และบทบาทของอวัยวะสัมผัสต่างๆ ในการรับเสียง กลิ่น รส สัมผัส และการรับรู้ด้านอารมณ์ ซึ่งประกอบด้วยโสตินทรีย์ ฆานินทรีย์ ชิวหินทรีย์ กายินทรีย์ และมนินทรีย์ โดยอธิบายถึงลักษณะก

… รถนั้น เมื่อเรียก แต่ละสิ่ง ก็เรียกว่า งอน แอก ดุม เพลา กำ กง ครั้นเรียกรวมกันก็เรียกว่า ราชรถ 152 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

บทความนี้นำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับอิตถินทรีย์และปุริสินทรีย์ ซึ่งแสดงถึงลักษณะของทรวดทรงและกิริยาอาการของเพศหญิงและเพศชาย โดยอิตถินทรีย์เป็นรูปธรรมที่ทำให้สามารถระบุเพศหญิงได้ ขณะเดียวกันปุริสินทรีย์เป็

…งำซึ่ง มิจฉาวิโมกข์ คือ ความเลื่อมใสศรัทธาหยั่งลงในที่ผิด และเป็นนามธรรม บ ท ที่ 8 อิ น ท รี ย์ 2 2 DOU 153

อรูปชีวิตินทรีย์คือส่วนที่เชื่อมโยงกับการดำรงอยู่ เช่น อายุ และการกระทำต่างๆ ในขณะที่สุขินทรีย์เกี่ยวข้องกับความสุขและความสบายทางกาย ทำให้เกิดสุขเวทนา ส่วนทุกขินทรีย์มีหน้าที่ในการรับรู้ความทุกข์ ผลกร

…1 พระธรรมธีรราชมหามุนี, วิปัสสนากรรมฐาน ภาค 2, กรุงเทพฯ : อมรินทร์ พริ้นติ้งกรุ๊พ, 2532, ห น้ า 154 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

บทความนี้นำเสนอการจำแนกสัทธาเป็น 7 ประเภท โดยเริ่มจากปสาทสัทธาสู่โวสสัชชนสัทธา ซึ่งสะท้อนถึงระดับความเชื่อที่ลึกซึ้งในพระรัตนตรัย อีกทั้งเชื่อมโยงถึงวิริยินทรีย์ที่เป็นความพยายามและความขยันในการปฏิบัต

… วิปัสสนากรรมฐาน ภาค 2, กรุงเทพฯ : อมรินทร์ พริ้นติ้งกรุ๊พ, 2532, ห น้ า บ ท ที่ 8 อิ น ท รี ย์ 2 2 DOU 155

บทความนี้กล่าวถึงลักษณะของวิริยะซึ่งเป็นความเพียรในธรรมะ โดยแบ่งออกเป็นสี่ลักษณะ ได้แก่ อุตสาหลักขณ์ ซึ่งหมายถึงความขยันตั้งใจทำ, สหชาตานํ ซึ่งสนับสนุนคุณธรรมที่เกิดร่วมกัน, อส์สีทนปจฺจุปฏฺฐานํ ที่ไม่

…วต่ออุปสรรคอะไรๆ เลยแม้แต่น้อย 15. วิริยพล มีความเพียรเป็นกำลังอันแข็งแกร่ง ดุจกำแพงแก้ว 7 ชั้น 156 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

ความเพียรในทางพุทธศาสนาแบ่งออกเป็น 4 ประการ ได้แก่ สังวรปธาน, ปหานปธาน, ภาวนาปธาน, และอนุรักษ์ขนาปธาน ซึ่งการฝึกอบรมเหล่านี้มีจุดประสงค์เพื่อขัดเกลาจิตใจให้ดีขึ้น โดยมี 28 วิธีการปฏิบัติเพิ่มเติม เช่น

… วิปัสสนากรรมฐาน ภาค 2, กรุงเทพฯ : อมรินทร์ พริ้นติ้งกรุ๊ป, 2532, ห น้ า บ ท ที่ 8 อิ น ท รี ย์ 2 2 DOU 157

บทความนี้พูดถึงสัมมาวายาโมซึ่งประกอบด้วยความเพียร 11 ประการ และอธิบายเกี่ยวกับสตินทรีย์ที่เป็นองค์ประกอบสำคัญในการปฏิบัติธรรม โดยรวมถึงการประคองจิตละกิเลสเพื่อเข้าถึงพระนิพพาน และการระลึกชอบในขณะปฏิบั

…. พระธรรมธีรราชมหามุนี, วิปัสสนากรรมฐาน ภาค 2, กรุงเทพฯ : อมรินทร์ พริ้นติ้งกรุ๊พ, 2532, ห น้ า 158 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

เนื้อหาพูดถึงการพัฒนาจิตโดยการฝึกสมาธิและวิปัสสนา โดยเน้นที่การลดกิเลสและความฟุ้งซ่าน หัวข้อหลักประกอบด้วยหลักการของสมาธิและอุบายต่างๆ ที่ช่วยในการทำให้จิตสงบ ผลของการฝึกสมาธิที่ถูกต้องนำไปสู่มรรคญาณ

…กรรมฐาน ภาค 2, กรุงเทพฯ : อมรินทร์ พริ้นติ้งกรุ๊พ, 2532, ห น้ า 484-485. บ ท ที่ 8 อิ น ท รี ย์ 2 2 DOU 159

เนื้อหาเกี่ยวกับสัมมาทิฏฐิ 6 ประการในพระพุทธศาสนา ซึ่งเป็นหลักการสำคัญในการช่วยให้ปัญญาและการเข้าใจในธรรมชาติของการกระทำและผลรวมทั้งทำให้สามารถเข้าถึงความธรรมรู้แจ้งในพระนิพพาน โดยแต่ละประเภทมีรายละเอ

…หรือรู้พระนิพพาน ตัดอกุศลได้ 12 ชนิดทิ้งโดยสิ้นเชิง ได้แก่ ปัญญา เจตสิก ( โลกุตตระ) เป็นนามธรรม 160 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน

บทความนี้กล่าวถึงการเจริญวิปัสสนากรรมฐาน โดยเน้นที่การพัฒนาปัญญาและการรู้ธรรมเพื่อให้ได้บรรลุถึงมรรคและผลเฉกเช่นพระอริยเจ้า อธิบายถึงกิริยาและคุณลักษณะของการระลึกรู้อย่างชัดเจน รวมถึงบทบาทขององค์ต่างๆ