กล่าว : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 258 / 270

อุปมานมาปุยมาจากพระไตรปิฎก ๒.๒.๔ พระเจ้ามิลินทร์ราสามพระนาคเสนว่า พวกเดียวริยํ้ กล่าวว่าถ้าพระพุทธเจ้ายัง ทรงยินดีต่อการชุษฎี ก็ยังไม่มีชื่อว่า ปริพพาน ยังเกี่ยวข้องกับโลก ถ้าพระสัมพุทธ…

ในบทสนทนาระหว่างพระเจ้ามิลินทร์และพระนาคเสน แสดงให้เห็นถึงความ เข้าใจในธรรมเกี่ยวกับพระพุทธเจ้าและการปริพพาน ซึ่งหมายถึงการหลุดพ้นจากโลกและกิเลส พูดถึงภิกษุสงฆ์ในปัจจุบันที่ยังเป็นผู้ใหม่ และความยิ่งใ

…รจน์. ซ.อ. (อรรถ) มก. ๙/๑๐๓ ๔.๑๓ รสเค็มจัดว่าก็น่าเหมือนเกลือ รสชวนจัดว่าก็น่าเหมือนของขม รสหวานจัดกล่าวว่าเหมือนน้ำหวาน ร้านอจัดกล่าวว่าเหมือนนั่ง ของร้อนจัดกล่าวว่าเหมือนไฟ ของเย็นจัดกล่าวว่าเหมือนหีงน้…

เนื้อหาครอบคลุมการอุปมาอุปไมยที่พบในพระไตรปิฎก เช่น ดอกบัวที่งามแม้อยู่ในกองหยากเยื่อ สะท้อนถึงคุณธรรมของสาวกพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ผู้มีปัญญาสามารถเจริญในสัจธรรม แม้มีอุปสรรค นอกจากนี้ยังเชื่อมโยงถึงประ

อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ๕/๙ ๑.๕ บุญ และบาปนั้น เป็นสมบัติของเขา และเขาจะพาเอาบุญและบาปนั้นไป อื่นยัง บุญและบาปนั้น ย่อมเป็นของติตตามเขาไปประจดงามติตตามตนไป นะนั้น. สังส. (พุทธ) มก. ๒๔/๒๘ ๑.๖ สิ่ง

บทความนี้กล่าวถึงหลักธรรมจากพระไตรปิฎกเกี่ยวกับบุญและบาป ว่าบุญและบาปเป็นสมบัติที่ติดตามผู้ทำไปในทุกกาล. กล่าวถึงค…

…ว ถ้าวิทยาเท่าและลุก ส่วนนี้ไม่ลุก ฉนั้น ช.ม. (อรรถ) มก. ๕๖/๕๐ ๕.๓ ผู้ใดปากบนจัดเป็นพวกอสัตบุรุษ ชอบกล่าวอ้อยคำในที่ประชุม นักปราชญ์ทั้งหลายเรียกผู้นั้นว่า เป็นผู้มีปากชั่วร้ายคล้ายอุสพิษ ควรระมัดระวังคนเช…

…โดยมีการเปรียบเปรยถึงผลลัพธ์จากการพูดไม่จริง และความสำคัญของการพูดตรงไปตรงมาในชีวิตประจำวัน เช่น การกล่าวคำที่ไม่เป็นจริงมีความคล้ายคลึงกับผ้าและวัสดุที่ไม่แน่นอน การพูดโกหกเปรียบเสมือนการทำร้ายตนเองและผู้…

มงคลที่ ๑๒ เลี้ยงดูนก พญานกกล่าวว่า ข้าพเจ้่านำข้าวสารสล ของท่านไปกินออดจังแล้ว... ให้เขากู้คืนใหม่... พราหมณ์ถามว่า การให้กู้หนี้ขอ…

ในมงคลที่ ๑๒ กล่าวถึงการเลี้ยงดูนกและการให้กู้หนี้ที่มีคุณค่าทางธรรมะ โดยพญานกได้พูดถึงความสำคัญของการเลี้ยงลูกนกซึ่งย…

…วง ฉันใด ภิกษุผูปรารถนาความเพียรควรเป็นผู้ที่โลกทั้งปวงต้องการ ฉันนั้น ข้อความนี้ของพระโมรอาริยเจ้า กล่าวว่า ภิกษุผูปรารถนาความเพียรแน่ใจในความเป็นสมณะของตนด้วยใจ และข้อปฏิบัติ ควรให้เป็นที่ปรารถนาของโลกทั…

…พระสงฆ์ โดยระบุว่าผู้ที่ถวายพระสงฆ์จะมีผลบุญมาก เพราะพระสงฆ์เป็นแหล่งรวมบุญที่กว้างใหญ่ นอกจากนี้ยังกล่าวถึงความสำคัญของภิกษุผู้มีความเพียร และเหตุผลที่ทำให้บุคคลควรปรารถนาภิกษุดังกล่าว และนำไปสู่การปฏิบัต…

…สมเด็จจนนแล้ว ขอให้กลับมาบอก พวกนี้รับคำไม่มีใครมาบอกเลย พระองค์จึงไม่เชื่อว่าโลกอินมี พระกุมารก็สปลกล่าวว่า เปรียบเหมือนคนตกลงไปหลุมฉลอจจะมิดศิริยะ พระองค์สั่งให้ราชบรุษช่วยยกขึ้นจากหลุมนั้น เอาชีไม่ฝ่าไป…

ในบทนี้ พระเจ้าปายิสิตรได้กล่าวถึงความเชื่อในเรื่องการทำความดี และการไปเกิดในสวรรค์ โดยอุปมาอุปไมยที่มีพระเถราเกี่ยวกับประสบการณ์แล…

… คุฬาลา บรรดามนุษย์เหล่านั้นทุ่ง ชาติ คนผู้ฝึกแล้วอ้อมเกิดเป็นมังคล ดี ขังอยู่ในธรรม สมบูรณ์ด้วยศีล กล่าวคำสัจจ์ มีใจประกอบด้วยศีล ละชาติ และมรรคได้แล้ว อยู่บนพรหมจรรย์ ปลงภาระแล้ว ไม่ประกอบด้วยโลภ ได้ทำกิ…

บทความนี้กล่าวถึงอุปมาอุปไมยในพระไตรปิฎก ที่ชี้ให้เห็นถึงความดีและการปกครองที่มั่นคง ผ่านการเปรียบเทียบกับสิ่งต่าง…

…บหนึ่งส่งหน้าไปก่อน อีกขวบหนึ่งจะตามไปปลายหลัง ขวบที่ส่งหน้าไปก่อนถูกคนเดินสวนทางหลอกให้หญ้าทั้งน้ำ กล่าวว่าข้างหน้าแผดหนักในทางกันดาร พุ่มไผ่ หญ้า ไม้ และน้ำบริบูรณ์ หัวหน้ากองเวียน หลงเชื่อ จึงพากลไปตายห…

บทนี้กล่าวถึงความสำคัญของความอดทนและความเพียรในชีวิตของพระภิกษุ โดยนำเสนอการรักษาจิตให้สงบและการหลีกเลี่ยงความ…

๑๗/๙๙ อุบาสูมิจากพระไตรปิฎก ๔.๒ ผู้มีปัญญาดี เมื่อชวนทั้งหลายปะมาแล้วไม่ประมาท เมื่อชวนทั้งหลายกลับแล้ว ตื่นอยู่โดยม าก ย่อมและบุคคลผู้มีปัญญามาทราบไปเสีย คงฉลาดมีเท่าเร็วฉะนั้นตัวหาว่างามมีไป ฉะนั้น

เนื้อหาพูดถึงการรับรู้ถึงความจริงของชีวิต เช่น ความแก่ ความเจ็บ ความตาย ที่ทุกคนต้องประสบในชีวิต กล่าวถึงการเตือนสติผ่านตัวอย่างและคำสอนในพระไตรปิฎก โดยมีการเปรียบเทียบธรรมต่างๆ เช่น ดอกบัวและไม้เหล็กที…

…้องว่า ตัวเราก็เป็นโค แต่เสียง รอยเท้า ไม่เหมือนโค ฉันใด ก็ภูษาบางรูปในธรรมวินัยนี้ เดินตามหมู่ภิษุ กล่าวตาาว่า แม้เราก็เป็นภิษุ แต่เอาไม่มีความพอใจในการสมาทานอธิศิลาขา อธิศิตลิกาขา และอธิญาณศิลาขา แต่เดิน…

เนื้อหาเกี่ยวกับอุปมาอุปไมยในพระไตรปิฎก กล่าวว่าอาหารชั่วคราวส่งผลต่อบุคคล คนบางกลุ่มมีลักษณะเช่น พระอรหันต์ แม้ว่าจะมีรูปลักษณ์ภายนอกแสดงถึงความ…

๒๐๙๗ อุบาสนาไม่จจากพระไตรปิฎก ๓.๑ ธรรมดากระแตเมื่อพบคัตกุ่ยอ่อนพอกหางขึ้นให้เนน้อยเพื่อออกสู้กัตต ถ้าใด ภิกษุ ผู้ปรารถนาความเพียรก็นั้น เมื่อเกิดคัตกุ่ย คือ กิเลสขึ้นก็พองหาง คือ สติปัฏฐานให้เนน้อยขึ

เนื้อหานี้กล่าวถึงการปฏิบัติธรรมที่สำคัญในพระพุทธศาสนา โดยใช้สติปัฏฐานเป็นเครื่องมือในการเอาชนะกิเลส ซึ่งแบ่งออกเป็…

…้งหลาย ดูจูลครอาบยาพิษ ย่อมเผาสัตว์เหมือนธงเหล็กที่ไฟติดเผาแกลบ ฉะนั้น ความโศกย่อมมาดังนี้ความทำลาย กล่าวคือ พายิ ชรา และ มรณะ นำซึ่งทุกข์มีประการต่างๆ ฉะนั้น ท่านจึงเรียกวา ทุกข์ ขม. (อรรถ) มก. ๒๕/๒๕ ๓.๒…

เนื้อหาในพระไตรปิฏกได้ชี้ให้เห็นถึงเหตุและความโทษของความโศก โดยการใช้การเปรียบเปรยต่างๆ เพื่อให้เข้าใจถึงความรู้สึกของสรรพสัตว์และผลกระทบที่เกิดจากความเศร้าโศก ทั้งในด้านจิตใจและสภาพแวดล้อม เช่น การเป

…มสัมพันธ์ของชาดกในคัมภีร์รักษาชาดกในภาพสลักหินที่สลักปรากฎ พระมหาทาพงศ์ดี จานุโย บทคัดย่อ บทความนี้กล่าวถึงความสัมพันธ์ของชาดกในพระไตรปิฎก อรรถกถา และภาพสลักหินที่สลักปรากฏ มีผลแสดงให้เห็นอย่างชัดเจนว่า ภ…

…น โดยวิเคราะห์ว่า ภาพสลักหินสนับสนุนเรื่องชาดกที่อยู่ในคาถาชาดกและอรรถกถา ดังนั้น การศึกษาเนื้อหาดังกล่าวช่วยชี้ให้เห็นถึงพัฒนาการและอายุของเนื้อหาในคัมภีร์และบทบาทของภาพสลักหินในการศึกษา

ความสัมพันธ์ของชาดกในคัมภีร์และชาดกในภาพสลักหิน ใน 2 หัวข้อที่ผ่านมาได้กล่าวถึงชาดกที่ปรากฏในคัมภีร์และชาดกที่ปรากฏในภาพสลักหินแล้ว มาถึงหัวข้อนี้จะได้กล่าวถึงความสัมพันธ์ของชา…

บทความนี้สำรวจความสัมพันธ์ระหว่างชาดกในคัมภีร์กับชาดกในภาพสลักหิน โดยแบ่งออกเป็นสองกลุ่ม กรณีศึกษาทั้งสองกลุ่มอธิบายถึงการใช้คาถาชาดก vs. อรรถาคาถาดก ในการอธิบายเนื้อหา ตัวอย่างที่นำเสนอมีการแบ่งกลุ่ม

…ูตรวจสอบกับเนื้อความที่อยู่ใน "อรรถถชาดก" แล้วกลับได้คำตอบของเหตุการณ์ที่ 2 และความหมายของภาพแม่น้ำ กล่าวคือ พญาวานรได้พารูปาวกินมะม่วง ณ ที่แห่งนี้ แต่บังเอิญมีมะม่วงตกลงไปในแม่น้ำ and ลอยไปติดชายน้ำประมง…

ในบทความนี้เราจะพูดถึงเหตุการณ์ที่สำคัญในคาถาชาดก โดยเฉพาะอย่างยิ่งเหตุการณ์ที่ 1 และ 2 ที่เกี่ยวข้องกับพญาวานรและมะม่วง ที่บังเอิญตกไปในแม่น้ำและถูกพบโดยพระราชา สุดท้ายพญาวานรต้องเผชิญหน้ากับการถูกทำ

…ยนี้แสดงให้เห็นอย่างชัดเจนว่า เนื้อหาในอรรถกถาดกนั้นมีส่วนที่เกิดขึ้นก่อนการสร้างภาพสลักหินที่ปรากฏ กล่าวคือ เกิดขึ้นก่อนพุทธศตวรรษที่ 3^35 การนำหลักฐานจากภาพสลักหิน ซึ่งเป็นหลักฐานที่มีอายุการสร้างค่อนข้า…

…ลักฐานทางประวัติศาสตร์เพื่อกำหนดอายุของเนื้อหาในอรรถกถาก่อนยุคพุทธศตวรรษที่ 3 การนำรูปแบบการศึกษาดังกล่าวเข้ามาช่วยในการวิเคราะห์ทำให้เห็นถึงพัฒนาการทางความคิดในพระพุทธศาสนา และอรรถกถาที่มีการแปลเป็นภาษาบา…

2. มีภาพสลักหินเล่าเรื่องซาดบางส่วนนี้มีเรื่องราวออกเหนือนจาก ที่ปรากฏใน “คาถาซาด” กล่าวคือ เรื่องราวเหล่านี้ไม่ปรากฏใน “คาถาซาด” แต่ปรากฏใน “อรรถกาถาด” 3. เพื่อพิจารณาถึงอายุของภาพสลักหิ…

บทความนี้ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างเรื่องราวในภาพสลักหินกับเนื้อหาในคัมภิริ โดยเน้นที่ความขัดแย้งของอายุของพวกเขา และความเป็นไปได้ของการรวมเนื้อหาโบราณในอรรถกาถาด ปัจจุบัน ผู้เขียนจะขยายการศึกษาไปยังคัม

…าริกอีกหลักหนึ่งคือ จาริกรวมจารึก เลขทะเบียน “ชนะ 14”ในที่ดินของนายแพทย์สำรวน ปลาวัณย์ไชย ตามประวัติกล่าวว่า “เมื่อวันที่ 5-7 ตุลาคม 2531 เจ้าหน้าที่ฝ่ายวิชาการกองโบราณคดีได้เดินทางไปตรวจสอบโบราณวัตถุซึ่ง…

…้เป็นพุทธศตวรรษที่ 12 จาริกนี้สำรวจในวันที่ 5-7 ตุลาคม 2531 โดยเจ้าหน้าที่ฝ่ายวิชาการจากกองโบราณคดี กล่าวถึงรายละเอียดของโบราณวัตถุในสมัยประวัติศาสตร์ที่สำคัญ

…ี่ยม (ลพบุรี) พบที่จังหวัดลพบรี จารึกด้วยอักษรหลังปัลละ อายุพุทธศตวรรษที่ 13-14 เนื้อความเป็นกษามอญ กล่าวถึงการทำบุญของบุคคลต่างๆ การถวายสัตว์, สิ่งของ และพระ19 และเมื่อเปรียบเทียบกับจารึกหลักอื่นๆ อีก 109…

ทรงธรรมเป็นวรรณาลัยวิทยาการที่สำรวจพุทธศาสนาในประเทศไทย แบ่งออกเป็น 4 ส่วน ที่รวมถึงคาถาธมมามะและจารึกจากลพบุรีที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ โดยมีการวิเคราะห์จารึกต่างๆ และการเปรียบเทียบกับจารึกจากแห