อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก : หน้า 16/370

๑๕ อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก มงคลที่ ๑๙ งดเว้นบาป ๑. กล่าวทับทิม อุปมา ด้วย กา ภาชนะดิน ต้นไม้ในป่า สัตว์อาศัยรัง ถ่านปิดด้วยขี้เถ้า และนักลงสุราดื่มสุราเจือยาพิษ ๒. งดเว้นบาป อุปมา ด้วย โปรยแกลมลอยในปลำ ทำนบกันกระแสน้ำ พ่อค้าเรือน ป่าไม้สละบุคคลมีผึ้งไฟไหม ฝน โจรผู้ร้าย หนทางตั้งเข็มทิศ งู ชายเลี้ยงหมู นักเลงสเกา งูลอกคราบ มะลิเรือปล่อยดอก น้ำที่เหลือในภาชนะ ชางตัน คนใช้ครองงูหน้า และยาพิษในฝามือไม่มีแผล ๓. ผลของบาป อุปมา ด้วย น้ำพุ่ง ฝ่ามือของพี่เลี้ยงป้อนนำลาย ตัดต้นไม้ ก้อนหินต่อตอหม้อแตก ถูกไฟไหม้ หม้ออ้น ความวิตกผันแย่หกโร คาวเมืองรังเกียจของลำกรา โลนก้อนหินลงน้ำ เมาดิตตามตัวไป ชัดสุดสวนลม และผู้ไม่รู้จักก้อนเหล็กแดงอันร้อนแรง ๔. อานิสงส์ของการงดเว้นบาป อุปมา ด้วย พระจันทร์พลั้งจากหมอก ยาพิษในฝ่ามือไม่มีแผล และคนเป็นไข้บ่อยมาก มงคลที่ ๒๐ สารภจากการดื่มน้ำเมา ๑๑๐ ๑. โทษของน้ำเมา อุปมา ด้วย ก่อนหินข่มน้ำ ขุดรากเหง้าของตนเอง พิษของพรหมจรรย์ เครื่องเคารพของของสมุนไพรและปลา มงคลที่ ๒๑ ไม่ประมาณในธรรม ๑๑๒ ๑. ความสำคัญของความไม่ประมาณ อุปมา ด้วย รอยเท้าช้างพระเจ้าจักรพรรดิ กลอนแห่งเรือนยอด แสดงร่างของพระจันทร์ ไม้ล้มพัง จันทร์แดง มัลลี และทรัพย์อันประเสริฐ ๒. โทษของความประมาณ อุปมา ด้วย คนตาบอด ตีนไม่ถึงทราย คุมทับ คนเลี้ยงโ คคนตายแล้ว และน้ำใหญ่พัดพาชาวบ้านผู้ลับไป