วาจาทุภาษิตและพุดโกหกในพระไตรปิฎก : หน้า 108/370

อ็อญ อุบมาอุไม่จจากพระไตรปิฎก ๕. วาจาทุภาษิต ๕.๑ คนผู้ถ้อยคำไม่เป็นหลักฐานเหมือนผ้าถุงนั่น เป็นเหมือนหลักไม้ที่โยนในกองแกลบ และเหมือนฟักเขียวที่วางไข่บนหลังม้า อัฏฐัตตะ (อรรถ) มก. ๓๕/๕๑ ๕.๒ คำพูดเหลาะแหละมาก มีคำพูดจริงน้อยเหมือนเชมการต้มแกงถั่ว ถ้าวิทยาเท่าและลุก ส่วนนี้ไม่ลุก ฉนั้น ช.ม. (อรรถ) มก. ๕๖/๕๐ ๕.๓ ผู้ใดปากบนจัดเป็นพวกอสัตบุรุษ ชอบกล่าวอ้อยคำในที่ประชุม นักปราชญ์ทั้งหลายเรียกผู้นั้นว่า เป็นผู้มีปากชั่วร้ายคล้ายอุสพิษ ควรระมัดระวังคนเช่นนั้นเสียให้ห่างไกล ช.ชา. (ทั่วไป) มก. ๑๒/๑๘๒ ๕.๔ ฉันเองเป็นคนโงเวลา กล่าวคำชั่ว ชเหมือนปไปนะ เสียงกุมใจของผู้นตนเองนั้น ฉนั้น ช.ชา. (ทั่วไป) มก. ๖๐/๑๙๓ ๖. พุดโกหก ๖.๑ ชีวิตฉันช่างต้นยมอดสะแล้ว ไม่มีอะไรที่ช่างต้นจะพึงทำไม่ได้ ฉันใด ดูก่อนราหุล เรา กล่าวว่าบุคคล ผูไม่มีความละอายในการกล่าวสู่ทุกข์อยู่ ที่จะทำปาปรามน้อยที่สุดนี้ไม่มี ฉนั้นเหมือนกัน ม.ม. (พูดร) มก. ๓๐/๒๖๕ ๖.๒ ผู้ใดแถพูดว่าจักให้ แล้วมากลับว่าไม่ให้ เป็นผู้นั้นเหมือนกับสมบงค์ที่ตกลงยึงพื้นดินไว้คือ ผู้ใดดูราว่าจักให้ แล้วมากลับว่าไม่ให้ ผู้นั้นเป็นคนกิริยิ่งกว่าผู้ที่กลามา ก็จะต้องเข้า ลิงสถานที่อาญาของพูมาม ช.ชา. (โทษ) มก. ๑๒/๑๕๗ ๖.๓ การพูดเท็จเปรียบเหมือนเผ่า เพราะไม่รุ่งเรือง พระผู้พระภาคเจ้าทรงแสดงว่า เหมือนใกลูกถาปกิเปย่อมไม่รุ่งเรือง ฉันใด ญาณของท่านถูกปิดด้วยการพูดเท็จ ก็ฉนั้น ช.จ. (พูดร) มก. ๓๗/๙๘ ๖.๔ การกล่าวเท็จเป็นอาบัตินํบตามวัตถุ เป็นปาราชิกได้ เป็นปฤจฉณฑต์ก็ได้ เหมือน บุรุษผู้บูรษภูษา อาจได้รับโทษด้วยการปรับ แต่ถ้าบูรษพิระราชาต้องถูกตัดมือ หรือประหารชีวิต โทษจึงหนักตามวัตถุ มิน. ๒๐/๒๑