อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก : หน้า 235/370

23 อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก อาหารชั่วคราว บางพวกไม่ดื่มน้ำ เป็นผู้มีอาจจะเลวร้าย เที่ยวพูดอดว่าน เป็นพระอรหันต์ คนเหล่านี้เป็นสัญลักษณ์ ขุ.ย. (โพธิ) มก. ๒๓/๑๘ ๒.๓ หญิงคาที่บูดบุคคลจับไม่ดี ย่อมาบมือยืนเอง ฉันใด คุณเครื่องสมณะที่บูดคล้ำไม่ดี ย่อมคร่าเขาไปนรสก ฉันนั้น ข.ธ. (อรรถ) มก. ๓๘/๑๓๓ ๒.๔ สมณพราหมณ์ทั้งหลายไม่บริสุทธิ์ ณ ภายใน งานแต่ภายนอก เป็นผู้อบรมวิรหร ห้องล้อมไปในโลก เหมือนหม้อนำทำด้วยดินหม้อด้วยทองคำ และเหมือนเหรียญมาลาโลหะทองคำ ฉะนั้นนะ ข.ม. (เถระ) มก. ๖๖/๕๕๕ ๒.๕ เปรียบเหมือนบคคลต้องการจะบอกกันว่า ถ้อยวานอันคาเข้าไปในป่า เขาเอาสันขวานคา ต้นไม้ลำลานนั้น ต้นไม้แข็ง มีแน่น ซึ่งถูกคาด้วยสันขวานย่อมมีเสียงหนา ส่วนต้นไม้ผุใน นำซุ่ม เกิดอยู่ขึ้น ถูกคาอะด้วยสันขวาน ย่อมมีเสียงก้อง เขาจัดตัดต้นไม้ที่ผุในนั้นทีโคน ครั้นตัดโคนแล้ว จึงตัดปลาย แล้วจึงคว่ำข้างในให้เรียบร้อยแล้วทำเป็นกระบองก้าน ฉันใด ดูคำอธิบายทั้งหลาย ฉันนั้นเหมือนกัน บุคคลบางคนในธรรมวินัยนี้ มีมากจะไปการเอื้อมกลับ การแสยะ การเสียดาย การหยิยด การทรงผ้าสัมภีบ บาตร และ จีวร เหมือนองค์วิกฤทธิ์ ดำเหล่านี้ ตราบเท่าที่กุฎิทั้งหลายยังไม่เข้านอัตของเขา แต่เมื่อใดกุฎิทั้งหลายเห็นอัตของเขา เมื่อถึงกุฎิทั้งหลายย่อมรู้จำเขาอย่างนี้ว่า ผู้เป็นผู้ปรุทะร้ายสมณะ เป็นสมณะแกลบเป็นสมณะหยากเยอ ครั้นรู้จำอย่างนี้แล้ว ย่อมสเนาะ ออกไปให้พ้น อัจจิลา (พุทธ) มก. ๓๗/๑๓๗ ๒.๖ ลายอุ้มติดตามโคไป แม้ร้องว่า ตัวเราก็เป็นโค แต่เสียง รอยเท้า ไม่เหมือนโค ฉันใด ก็ภูษาบางรูปในธรรมวินัยนี้ เดินตามหมู่ภิษุ กล่าวตาาว่า แม้เราก็เป็นภิษุ แต่เอาไม่มีความพอใจในการสมาทานอธิศิลาขา อธิศิตลิกาขา และอธิญาณศิลาขา แต่เดินตามภิษุไปเท่านั้นเหมือนกัน อัง ติก (พุทธ) มก. ๓๘/๔๔๘