อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก : หน้า 63/370

๖๒ อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ๔.๙ ดอกบัวมีลิ้นดี พึงเกิดในกองหยากเยื่ออันบุคคลทั้งแล้วไกลทางใหญ๋ ดอกบัวนั้นพึง เป็นที่ชอบใจ นั่นใด สาวกของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เมื่อปฏิสนธ์เป็นดั่งงพยเยิดเกิดแล้ว ย่อมไพรโรงล่างซึ่งปฐชนูมีผู้อย่างหลายด้วยปัญญา ฉันนั้น. ซ.อ. (อรรถ) มก. ๔/๓ ๔.๑๐ พระนาคเสนและเป็นผู้ไม่หวั่นไหวเหมือนญเขาสิเนรุ องอาจจรัสสี มีโรคดังลคลื่นในมหาสมุทร เป็นผู้บูชาสงเสียงดงพญาช้าง พญาวาสสี เป็นผู้สมอ้อมด้วยพระสงค์ผู้ทรงคุณธรรม เที่ยงตรงดังดังชั่ง. มิลิน. ๒๖ ๔.๑๑ ต้นไม้ใหญ่สลัวสถิ้ง ใบ และผล มีด่านแข็งแรง มีราคามั่นคง สมบูรณ์ด้วยผล ย่อมเป็นที่พึ่งของนักหลาย ฝูงนกย่อมอาศัยต้นไม้นั้น ซึ่งเป็นที่รื่นรมย์ใจให้เกิดสุข ผู้ต้องการความร่มเย็น ย่อมเข้าไปอาศัยร่มเงา ผู้ต้องการผลก็อร่อยมผลได้ ฉันใด ท่านผู้ปราศจากสัก โทสะ โมหะ ไม่มืดละ ฯ เป็นบุญเขตในโลก ย่อมคบหาบุคคลผู้มีศรัทธา ซึ่งสมบูรณ์ด้วยศีล ประพฤติอดทน ไม่กระด่าง สุขภาพ อ่อนโยน มีใจมั่นคง ฉันนั้น. อัง.ปิฎก. (พุทธ) มก. ๓/๓๗ ๔.๑๒ กิเลสเหมือนหมอก อริยจัญเหมือนดงจันทร์ กิจกุ้เหมือนจันทเทพบุตร กิฏขุพัน จากกิเลสทั้งปวง แล้วอ๋ยงโลกนี้ให้สว่างไสวปล่งปลั่ง และไฝโโรจน์เหมือนดงจันทร์จากหมอก พันจากควัน และฐิตินแผ่นดิน พันจากเปืววรุง ขอโอกาสโลกให้สว่างไสวปล่งปลั่ง และไฝโรจน์. ซ.อ. (อรรถ) มก. ๙/๑๐๓ ๔.๑๓ รสเค็มจัดว่าก็น่าเหมือนเกลือ รสชวนจัดว่าก็น่าเหมือนของขม รสหวานจัดกล่าวว่าเหมือนน้ำหวาน ร้านอจัดกล่าวว่าเหมือนนั่ง ของร้อนจัดกล่าวว่าเหมือนไฟ ของเย็นจัดกล่าวว่าเหมือนหีงน้ำใหญ่ กล่าวว่าน่าเหมือนสมุทร พระสาวกผู้บรรลุอรหันต์และพลธรรม กล่าวกันว่าน่าเหมือนพระบรมศาสดา ฉันใด พระปิจฉาทุทธเจ้า ย่อมเป็นเหมือนนอนอรเดร เป็นผู้เดียว ไม่มีเพื่อน มีเครื่องผูกกันเปลืองแล้ว ฉันนั้น. ซ.อ. (อรรถ) มก. ๒๗/๕๓