อายตนะ 12 ตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี
…นะ ที่ดึงดูดสรรพสัตว์เอาไว้ในภพ 3 นี้ พระมงคล
เทพมุนีได้อธิบายไว้ว่า
“อายตนะภพ 3 มันดึงดูดเหมือนกัน กามภพดึงดูดพวกติดในกาม รูปภพดึงดูดพวก
ติดรูป ติดรูปแล้วต้องไปอยู่ชั้นนั้น อรูปภพดึงดูดพวกติดอรูป ไปติดไปอ…
…นธ์ระหว่างตา, หู, จมูก, ลิ้น, กาย และใจ กับอายตนะในภพ 3 ที่ดึงดูดสรรพสัตว์ตามอำนาจของบุญและบาป เช่น กามภพ, รูปภพ, และอรูปภพ ซึ่งเป็นแนวคิดสำคัญในปรัชญาพุทธศาสนา