การเข้าใจพระธรรมและคุณธรรมในพระพุทธศาสนา : หน้า 5/43

การเห็นเช่นนั้น เป็นตัว “มิจฉาทิฏฐิ” พระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) 157 ธุรกิจ : ค้าขายใกล้กัน ก็คิดจะให้ของเขาแคบลง ที่ของเรากว้างออกไป ทำนา ทำสวน ก็มีการรุกรานกัน เป็นต้น แต่พระพุทธเจ้าท่านไม่มีอภิชฌา พยาบาท มิจฉาทิฏฐิ โลภะ โทสะ โมหะ ราคะ กามราคา นุสัย ไม่มีในท่านแล้ว ท่านบรรลุธรรมกายตั้งแต่โคตรภู โสดาหยาบ-ละเอียด สกทาคาหยาบ - ละเอียด อนาคาหยาบ - ละเอียด อรหัตทั้งหยาบ - ละเอียด เมื่อเข้าถึงแล้ว ท่านก็มีความคิดว่า ทำไฉนเราจึงจะได้แสดงธรรมที่ลึกซึ้ง ที่ยากต่อการเข้า ถึง ให้กว้างออกไปให้มนุษย์รู้เห็น มนุษย์จะได้พ้นจากภพทั้ง ๓ คือ กามภพ รูปภพ อรูปภพ มีนิพพาน เป็นที่ไป จึงทรงทำพระองค์เป็นแบบอย่าง คือ - ตอนเช้านำพระภิกษุสามเณรออกบิณฑบาต - เวลาเย็นทรงแสดงธรรม - เวลาพลบค่ำ ประทานโอวาทแก่พระภิกษุสงฆ์ - เวลาเที่ยงคืนทรงเข้าสมาบัติ แก้ปัญหาให้แก่เทพยดาที่มาทูลถาม - ค่อนรุ่งทรงส่องดูอุปนิสัยสัตว์ด้วยญาณว่าใครจะบรรลุผล เห็นแล้วก็เสด็จไปโปรดให้บรรลุ ธรรมเหมือนพระองค์ จะเห็นว่าพระองค์ไม่ได้คิดอยากได้อะไรจากสัตว์เลย ขออาหารอิ่มเดียวไว้ทำลายกิเลสภายใน และแก้ไขคนอื่นให้หมดกิเลสเหมือนพระองค์ ไม่มีอภิชฌา พยาบาท มิจฉาทิฏฐิ ใช้แต่ “พรหมวิหาร ๔” คือ ๑. เมตตา ๒. กรุณา มุทิตา ๓. ๔. อุเบกขา รักใคร่ ปรารถนาจะให้เป็นสุข สงสาร คิดช่วยเพื่อให้พ้นทุกข์ พลอยยินดีเมื่อผู้อื่นได้ดี ความวางเฉย ไม่ดีใจ ไม่เสียใจ เมื่อเขาถึงความวิบัติพลัดพราก หรือเจ็บไข้ “ความอดทน” หรือ “อดใจ” ดับอภิชฌา พยาบาท มิจฉาทิฏฐิ ท่านสอนพวกเราให้อดใจ หรืออดทนต่อความโลภ ยิ่งอยากมากออกไป ก็ยิ่งต้องอดทน ต่อ ความ โลภหนักละเอียดเข้าไป ความอดทน ติดอยู่กับขอบนิพพาน ฆ่าอภิชฌา พยาบาท มิจฉาทิฏฐิทั้ง ๓ นี้ได้ เป็นนิพพาน ทีเดียว กุศลจึงสูงนัก บำเพ็ญ กุศลอื่นสู้ไม่ได้ อดใจ เวลาความโลภเกิด นิ่งเสีย ประเดี๋ยว “ความอยาก ก็ดับไป ความโกรธเกิดขึ้น นิ่งเสีย ไม่ให้โกรธนั้นหลุดออกมาได้ ให้อยู่ในใจของตัวเอง ไม่ให้คนได้ยิน ไม่ให้คนอื่นรู้กิริยาท่าทาง ไม่แสดง กิริยามารยาทให้ทะเล่อทะล่า แปลกประหลาด แล้ว “ความโกรธ พยาบาท” จะหายไป ถ้า “เห็นผิด” เกิดขึ้น ก็หยุดเสีย ไม่ช้าก็จะดับไปเช่นกัน ถ้าพระพุทธเจ้า พระ โพธิสัตว์ไม่มีความอดทนนี้ จะสร้างบารมีเป็นพระพุทธเจ้าไม่ได้ จะไปนิพพานได้ก็เพราะอดทนนี้ อดทนต้องทำอย่างไร ? หากจิตของเรายังขยับขึ้นขยับลง อยากจะรุก อยากจะทอนกำลังเขา ให้เรามีสมบัติดีกว่า คุณสมบัติดีกว่า แล้วหาอุบายลดกำลัง นี่เกิดอภิชฌา พยาบาท มิจฉาทิฏฐิแล้ว ย่อมเป็นคนรวยคน มั่งมีไม่ได้ เราจึงต้องประกอบด้วยพรหมวิหาร คือ เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา จึงจะได้ชื่อว่าดำเนิน ตามร่องรอยของพระพุทธเจ้า พระอรหันต์