หน้าหนังสือทั้งหมด

นิวรณ์และจิตประภัสสร
14
นิวรณ์และจิตประภัสสร
… ความรักใคร่ในทางกาม 2. พยาบาท ความปองร้าย ความอาฆาต 3. ถีนมิทธะ ความท้อแท้และความง่วงซึม 4. อุทธัจจกุกกุจจะ ความฟุ้งซ่านและความรำคาญ 5. วิจิกิจฉา ความสงสัยลังเลใจไม่อาจตัดสินใจได้ในแนวปฏิบัติ บ ท ที่ 1 อุ ป …
…สที่ทำให้จิตเศร้าหมองเรียกว่า “นิวรณ์” ซึ่งแบ่งเป็น 5 ข้อ ได้แก่ กามฉันทะ, พยาบาท, ถีนมิทธะ, อุทธัจจกุกกุจจะ, และ วิจิกิจฉา การศึกษาและทำความเข้าใจในนิวรณ์เหล่านี้จะช่วยให้ผู้ปฏิบัติสามารถพัฒนาจิตและบรรลุความ…
การกำจัดนิวรณ์ 5 ผ่านการทำสมาธิ
18
การกำจัดนิวรณ์ 5 ผ่านการทำสมาธิ
…ปรียบเสมือนลูกหนี้ 2. พยาบาท เปรียบเสมือนโรค 3. ถีนมิทธะ เปรียบเสมือนการถูกจองจำในเรือนจำ 4. อุทธัจจกุกกุจจะ เปรียบเสมือนการเป็นทาส 5. วิจิกิจฉา เปรียบเสมือนการเดินทางไกลกันดาร 1. กามฉันทะ เปรียบเสมือนลูกหนี้…
นิวรณ์ 5 ได้แก่ กามฉันทะ, พยาบาท, ถีนมิทธะ, อุทธัจจกุกกุจจะ และวิจิกิจฉา ทำให้จิตใจไม่สงบและเศร้าหมอง เปรียบเสมือนกว่าทองคำที่มีมลทิน การทำสมาธิเป็นวิธีในการกำ…
ความสำคัญของการมีสติและความสงบในจิตใจ
19
ความสำคัญของการมีสติและความสงบในจิตใจ
…ทธะนิวรณ์ย่อมหมดโอกาส ที่ จะได้รับรู้รสแห่งธรรมบันเทิง คือความสงบสุขอันเกิดจากฌาน ฉันนั้น 4. อุทธัจจกุกกุจจะ เปรียบเสมือนคนที่เป็นทาสเขา จะไปไหนตามใจชอบก็ไม่ได้ ต้องคอยรับ ใช้นายแล้วแต่นายจะสั่ง ไม่เป็นตัวของ…
ความรู้สึกเป็นอิสระและสบายใจเกิดจากการสามารถละกามฉันทะได้อย่างเด็ดขาด การมีความปราโมทย์ยินดี และการไม่อยู่ภายใต้อำนาจของพยาบาทนิวรณ์เป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยให้เรามีกำลังใจในการดำเนินชีวิตอย่างมีความสุข ลั
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
232
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
…นละได้ ด้วยฉะนั้น โดยนัยเดียวกัน เพราะความที่เป็นผู้มีความเพียรอันปรารภ แล้ว ถีนมิทธะก็ละได้ อุทธัจจกุกกุจจะละได้ด้วยอำนาจการตาม ประกอบธรรมอันสงบที่ทำความไม่ต้องร้อนใจ ( ในภายหลัง ) เพราะ
บทความนี้สำรวจแนวคิดที่นำเสนอในวิสุทธิมรรคเกี่ยวกับการปฏิบัติกรรมฐาน โดยเน้นที่ความสำคัญของอุทธุมาตกอสุภและผลของการควบคุมจิตใจผ่านกรรมฐาน ซึ่งผู้ปฏิบัติต้องมีความเพียรพยายามในการพัฒนาจิตใจ ปฏิกูลในการ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: ความหมายและอาการของมานะและโทสะ
88
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: ความหมายและอาการของมานะและโทสะ
…จิตตุปบาทที่ปรารภกรรมที่ตนกระทำแล้วและมิได้ กระทำเกิดขึ้น ชื่อว่ากุกกตะ ฯ ภาวะแห่งกุกกตะนั้น ชื่อว่ากุกกุจจะกุกกุจจะนั้น มีความเศร้าโศกถึงทุจริตที่ตนกระทำแล้ว และสุจริตที่ ไม่ได้กระทำเป็นลักษณะ ฯ
ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี กล่าวถึงความแตกต่างระหว่างญาณและทิฏฐิ โดยญาณรู้อารมณ์ตามความเป็นจริง ในขณะที่ทิฏฐิละสภาพที่ไม่มีจริง การมีมานะนั้นแสดงถึงการสำคัญตัวเอง ในขณะที่โทสะก็มีลักษณะของการประทุษร้าย ส่ว
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
53
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
…ะ มกขะ ปลาสะ อิสสา มจุฉริยะ ดังนี้เป็นต้น ย่อมเป็นไปมากแก่คนโทสจริต ธรรมทั้งหลายคือ ถีนมิทธะ อุทธัจจกุกกุจจะ วิจิกิจฉา อาทานคาริตา (ความถือผิด ) ทุปปฏินิสสคุคิตา (ความรั้น ) ดังนี้ เป็นต้นย่อมเป็นไปมากแก่คนโม…
เนื้อหาที่นำเสนอในบทนี้เกี่ยวข้องกับธรรมต่างๆ ที่มีผลต่อบุคลิกภาพและจิตใจของคนในรูปแบบต่างๆ เช่น ความโกรธ, ความหลง, และความเชื่อมั่นในธรรม ซึ่งมีคำอธิบายถึงคนแต่ละประเภทที่เกิดจากธรรมเหล่านี้ ที่สำคัญ
ความกังวลใจและสมาธิในพระพุทธศาสนา
74
ความกังวลใจและสมาธิในพระพุทธศาสนา
…บคลื่นในมหาสมุทร ไม่สงบ มีระลอกคลื่น อยู่ตลอดเวลา ความที่ใจไม่สงบนี้เอง เป็นต้นเหตุให้ใจเกิดอุทธัจจะกุกกุจจะ ความฟุ้งซ่านและความรำคาญ 5.2.2 ปลิโพธ นอกจากนี้ในคัมภีร์วิสุทธิมรรค ยังได้กล่าวถึงปลิโพธ หรือเครื่อ…
บทความนี้ให้ความเข้าใจเกี่ยวกับความกังวลใจที่อาจส่งผลต่อการนั่งสมาธิและการมุ่งมั่นในทางปฏิบัติ ศึกษาเครื่องกังวลที่มี 10 ประการตามคัมภีร์วิสุทธิมรรค รวมถึงข้อคิดเกี่ยวกับการต้องตัดการยึดถือจากที่อยู่
การบรรยายถึงภิกษุและความบริสุทธิ์ในจิต
198
การบรรยายถึงภิกษุและความบริสุทธิ์ในจิต
…ทธะ มีความกำหนดหมายอยู่ที่แสงสว่าง มีสติสัมปชัญญะอยู่ ย่อมชำระจิตให้บริสุทธิ์จากถีนมิทธะได้ละอุทธัจจกุกกุจจะแล้ว เป็นผู้ไม่ฟุ้งซ่าน มีจิตสงบ ณ ภายในอยู่ ย่อมชำระจิตให้บริสุทธิ์จากอุทธัจจกุกกุจจะได้ ละวิจิกิจฉ…
…การมีศีลขันธ์ อินทรียสังวร และสติสัมปชัญญะ เพื่อชำระจิตให้บริสุทธิ์จากความเพ่งเล็ง พยาบาท และอุทธัจจกุกกุจจะ โดยอุปมานิวรณ์ที่เปรียบเทียบกับชีวิตมนุษย์ที่พ้นจากหนี้ อาพาธ การจองจำ และความเป็นทาส เพื่อเข้าใจถึ…
พระสัมมาสัมพุทธเจ้ากับนิวรณ์ 5
117
พระสัมมาสัมพุทธเจ้ากับนิวรณ์ 5
…ธะนิวรณ์ย่อมหมดโอกาสที่จะได้รับรู้รสแห่งธรรมบันเทิง คือ ความสงบสุขอันเกิดจากฌานฉันนั้น 7.3.4 อุทธัจจกุกกุจจะ คือ ความฟุ้งซ่านรำคาญใจ อันเกิดจากการปล่อยใจให้เคลิบเคลิ้มไปกับ เรื่องที่มากระทบใจแล้วคิดปรุงแต่งเร…
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเปรียบพยาบาทเหมือนโรค หลายคนที่มีพยาบาทย่อมมีความทุกข์และเจ็บปวดในกายและใจ จึงต้องฝืนทำทุกอย่างด้วยความทรมาน ซึ่งทำให้ยากที่จะพบความสุข ในขณะที่ผู้ที่มีความหดหู่และความฟุ้งซ่านย่
สามัญญผลเบื้องกลาง
115
สามัญญผลเบื้องกลาง
… มีความกำหนดหมาย อยู่ที่แสงสว่าง มีสติสัมปชัญญะอยู่ ย่อมชำระจิตให้บริสุทธิ์จากถีนมิทธะได้ ละอุทธัจจะกุกกุจจะแล้ว เป็นผู้ไม่ฟุ้งซ่าน มีจิตสงบอยู่ ณ ภายใน ย่อมชำระจิต ให้บริสุทธิ์จากอุทธัจจะกุกกุจจะได้ ละวิจิกิ…
บทที่ 7 แสดงถึงความสำคัญของสามัญญผลเบื้องกลาง ซึ่งเป็นผลดีที่ภิกษุได้รับจากการปฏิบัติภาวนา โดยการรักษาศีล ความมีสติสัมปชัญญะ และการเป็นผู้สันโดษ รวมถึงการบรรลุฌานที่นำไปสู่การชำระจิตใจจากนิวรณ์ 5 ประก
การทำสมาธิและวิธีแก้ไข
85
การทำสมาธิและวิธีแก้ไข
…ณ์ที่เป็นกลางๆ แล้ว ก็ตรึกนึกถึงดวงใส ภาวนาไปเรื่อยๆ กิจกรรม หลังจากนักศึกษาได้ศึกษา บทที่ 5 อุทธัจจกุกกุจจะและวิธีแก้ไข จบโดยสมบูรณ์แล้ว โปรดทำแบบประเมินตนเองหลังเรียนบทที่ 5 และกิจกรรมในแบบฝึกปฏิบัติบทที่ 5…
บทความนี้เน้นการทำสมาธิผ่านการยึดพระรัตนตรัยเป็นที่พึ่ง โดยแนะนำให้ฝึกนึกถึงดวงใส และอารมณ์สายกลาง เพื่อพัฒนาและเสริมสร้างจิตใจหลังจากศึกษาเนื้อหาครบถ้วน ควรทำแบบประเมินตนเองและกิจกรรมที่กำหนดก่อนศึกษ
ธรรมะเพื่อประชาชน: การทำบุญที่มีคุณค่า
490
ธรรมะเพื่อประชาชน: การทำบุญที่มีคุณค่า
…ผู้มีศีล นั้นเป็นผู้ละองค์ ๕ อีกทั้งประกอบด้วยองค์ ๕ ละองค์ ๕ คือ ละกามฉันทะ พยาบาท ถีนมิทธะ อุทธัจจกุกกุจจะ และวิจิกิจฉา ผู้มีศีลเป็นผู้ละองค์ ๕ นี้ ประกอบด้วยองค์ ๕ คือ ประกอบด้วย สีลขันธ์ สมาธิขันธ์ ปัญญาข…
บทความนี้กล่าวถึงการทำบุญอย่างถูกต้องและมีวิธีการที่สุจริตเพื่อป้องกันอันตรายต่อบุญของผู้ให้ โดยเน้นความสำคัญของการให้ทานแก่ผู้มีศีล ที่ประกอบด้วยคุณสมบัติที่เหมาะสมในการทำบุญ และแสดงให้เห็นว่ายิ่งผู้
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
322
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 322 บรรดานีวรณ์เหล่านี้ อุทธัจจกุกกุจจะ และ ถีนมิทธะ พระชินเจ้าผู้คงที่ ทรงกระทำให้เป็น เพียงอย่างเดียว เพราะมีกิจ อาหาร และธรรม คู่ปรับเป็…
เนื้อหานี้เกี่ยวกับความหมายของนีวรณ์ในอภิธรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งอุทธัจจกุกกุจจะและถีนมิทธะ ที่มีผลต่อการสงบจิตใจ ในการอธิบายถึงธรรมที่เรียกว่าอนุสัย ซึ่งสัมพันธ์กับกิเลสที่มีอยู่ใ…
การละนิวรณ์เพื่อการเจริญภาวนา
58
การละนิวรณ์เพื่อการเจริญภาวนา
…มิทธะ มี อาโลกสัญญาสำคัญว่าสว่าง มีสติสัมปชัญญะอยู่ ย่อมชำระจิตให้บริสุทธิ์ จากถีนมิทธะได้ ละอุทธัจจกุกกุจจะความฟุ้งซ่านและรำคาญแล้ว เป็นผู้ไม่ฟุ้งซ่าน มีจิต สงบภายในอยู่ ย่อมชำระจิตให้บริสุทธิ์จากอุทธัจจกุกก…
บทความนี้พูดถึงนิวรณ์ 5 ได้แก่ กามฉันทะ, พยาบาท, ถีนมิทธะ, อุทธัจจกุกกุจจะ, และวิจิกิจฉา ซึ่งเป็นอุปสรรคในการพัฒนาจิตสำนึกและการเจริญภาวนา การละนิวรณ์เหล่านี้จะช่วยให้จิตใจสง…
การฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา
26
การฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา
… 5 อย่างคือ 1. กามฉันท์ พอใจในกามคุณ 2. พยาบาท คิดร้ายผู้อื่น 3. ถีนมิทธะ ความหดหู่ซึมเซา 4. อุทธัจจกุกกุจจะ ความฟุ้งซ่านและรำคาญ 5. วิจิกิจฉา ความลังเลสงสัย บทที่ 1 การฝึกอบรม ในพระพุทธศาสนา DOU 15
พระองค์ตรัสถึง 6 ขั้นตอนในการศึกษาและปฏิบัติในพระพุทธศาสนาเพื่อนำไปสู่การบรรลุผล เช่น การมีศีล, การระวังอินทรีย์, การประมาณอาหาร, ความตื่นอยู่, สติสัมปชัญญะ และเสนาสนะอันสงัด โดยมุ่งหมายให้พระภิกษุสาม
การเจริญภาวนาและการพัฒนาจิตใจ
195
การเจริญภาวนาและการพัฒนาจิตใจ
4. อุทธัจจกุกกุจจะ คือ ความฟุ้งซ่าน และความรำคาญ กิเลส 2 ประการนี้ ทำให้จิตใจหม่นหมอง ฟุ้งซ่าน หาความสุขใจมิได้ บางคนถ…
…รรมและเห็นอันวิเศษ ทำให้รู้เท่าทันเข้าใจสิ่งทั้งหลายตามความเป็นจริง การกำจัดนิวรณ์ต่างๆ เช่น อุทธัจจกุกกุจจะและวิจิกิจฉา จะช่วยให้สามารถพัฒนาจิตใจได้ดียิ่งขึ้น และการเจริญภาวนานั้นเป็นสิ่งที่มนุษย์ทุกคนสามารถ…
สาระสำคัญของการเจริญภาวนา
183
สาระสำคัญของการเจริญภาวนา
…ธิ ขณิกสมาธิ • อุปจารสมาธิ อัปปนาสมาธิ 10.9 อุปสรรคของการเจริญสมาธิ กามฉันทะ พยาบาท ถีนมิทธะ อุทธัจจกุกกุจจะ วิจิกิจฉา 172 DOU บท ที่ 10 ส า ร ะ ส าคั ญ ข อ ง ก า ร เ จ ริ ญ ภ า ว น า
บทที่ 10 นำเสนอสาระสำคัญของการเจริญภาวนา โดยแบ่งเนื้อหาเป็นส่วนต่าง ๆ ได้แก่ ความหมายและประเภทของการเจริญภาวนา เช่น สมถภาวนาและวิปัสสนาภาวนา รวมถึงคำที่เกี่ยวข้อง เช่น กรรมฐานและสมาธิ พร้อมทั้งอธิบายค
การปฏิบัติตามมรรคมีองค์ ๘ และการพัฒนานิสัย
61
การปฏิบัติตามมรรคมีองค์ ๘ และการพัฒนานิสัย
…เพราะกามฉันทะบ้าง เพราะพยาบาทบ้าง เพราะหดหู่เซื่องซึม (ถีนมิทธะ) บ้าง เพราะ ฟุ้งซ่านรำคาญใจ (อุทธัจจกุกกุจจะ) บ้าง เพราะลังเลสงสัย (วิจิกิจฉา) จนกลัดกลุ้มบ้าง แต่ในทางตรงกันข้าม ใจกลับมีกำลังใจที่จะปรับปรุง แ…
การปฏิบัติตามมรรคมีองค์ ๘ เป็นการพัฒนานิสัยที่ดีในชีวิต ช่วยให้เกิดความสุขกายสุขใจ และเสริมสร้างจริยธรรมโดยมีสัมมาทิฐิเป็นพื้นฐาน การมีนิสัยปฏิบัติตามอริยมรรคช่วยป้องกันไม่ให้ใจตกอยู่ในอำนาจของนิวรณ์
การพิจารณาจิตตามธรรมวินัย
31
การพิจารณาจิตตามธรรมวินัย
… ประการ คือ 1. นิวรณ์ คือ รู้ชัดในขณะนั้นๆ ว่า นิวรณ์แต่ละอย่าง คือ กามฉันทะ พยาบาท ถีนมิทธะ อุทธัจจกุกกุจจะ วิจิกิจฉา ที่มี มีอยู่ในจิตตนหรือไม่ ที่ยังไม่เกิด เกิดขึ้นได้อย่างไร ที่เกิดขึ้นแล้ว ละเสียได้ อย่…
ในธรรมวินัยนี้ ภิกษุจำเป็นต้องรู้ชัดเกี่ยวกับสถานะของจิต ไม่ว่าจะเป็นราคะ โทสะ และโมหะ หรือสภาพอื่นๆ ผ่านการพิจารณาความจริงในจิตของตนเอง การรู้ชัดในนิวรณ์ 5 ประการ เช่น กามฉันทะ พยาบาท หรือวิจิกิจฉา ท
อภิธรรมมภาวิภาวินี - หน้าที่ 10
10
อภิธรรมมภาวิภาวินี - หน้าที่ 10
…าล หน้าที่ 10 ปญฺญา ปกาสิตา สตฺต - จตฺตารีสวิเธสุปิ สมฺปยุตฺตา จตุเธวํ โสภเณเสฺวว โสภณาฯ อิสสามจฺเฉรกุกกุจจะ วิรติกรุณาทโย นานา กทาจิ มาโน จ ถีนมิทธ์ ตถา สหฯ ยถาวุตตานุสาเรน เสสา นิยต โยคิโน สงฺคหญิจ ปวกขามิ …
ในหน้าที่ 10 ของอภิธมฺมตฺถสงฺคหาปาล เราจะได้ศึกษาเรื่องปัญญาที่ปรากฏในธรรมากามต่างๆ และเส้นทางในการเข้าถึงการรู้แจ้งในสัจธรรม โดยเฉพาะเรื่องของจิตในวาระต่างๆ ที่มีการจัดหมวดหมู่ในแบบที่เหมาะสม เช่น อุ