กุศลจิต : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 7 / 9

…ตที่สหรคตด้วยสุข ได้แก่กายวิญญาณฝ่ายอกุศลวิบาก ๆ ส่วน จิตที่สหรคตด้วยโสมนัส ได้แก่กามาวจรจิต ๑๘ คืออกุศลจิตเป็นโลภมูล ๔ กามาวจร โสภณจิต ๑๒ สุขสันตีรณจิตและหสนจิต ๒ และมหัค คตจิต และโลกุตตรจิต กล่าวคือจิตที่ป…

บทนี้นำเสนอการวิเคราะห์อภิธัมมัตถสังคหะซึ่งเน้นการศึกษาธรรมที่ประกอบด้วยจิตและเจตสิก 53 อย่าง โดยการจัดแยกธรรมเหล่านั้นตามเวทนา เหตุ กิจ และอารมณ์ รับรู้ถึงเวทนาทั้ง 5 ได้แก่ สุข ทุกข์ โสมนัส โทมนัส แ

…(จิตมีเหตุ) ฯ บรรดาสเหตุกจิตเหล่านั้น โมมูหจิต ๒ ชื่อว่าเอกาเหตุกจิต (จิตมีเหตุเดียว) ฯ จิต ๒๒ คือ อกุศลจิตที่เหลือ ๑๐ และกามาวจร โสภณจิตที่เป็นญาณวิปยุต ๑๒ ชื่อว่าทุเหตุกจิต (จิตมีเหตุ ๒ )ฯ จิต ๔๓ คือ กามาว…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการศึกษาจิตและเวทนาในอภิธัมมัตถสังคหะ โดยแยกประเภทของจิตได้เป็น 6 แบบ และเวทนาที่มีอยู่ 3 แบบ คือ สุข ทุกข์ และอุเบกขา ซึ่งมีการระบุจำนวนจิตที่สอดคล้องกับประเภทต่างๆ ของเวทนา และ

…ริวาสวิสุทธิธรรม อันข้าเจ้าทำเพื่อประโยชน์แก่ความปรารถน แห่งสาธุชน ดังนี้ ๑. คุณณุราษฎ์ ในเขาก็เป็นกุศลจิต. ท่านผู้ซึ่งบอกเจออรรรว่า ในบาสและ อรรถกาถังหลายสิบปะชะนี้ไว้ต่าง ๆ กัน ท่านชอบในปัจจจะว่า 'กุศลคุณ…

ในตอนนี้กล่าวถึงความลึกซึ้งของธรรมและความเข้าใจที่ยากลำบากในธรรมะ โดยอ้างอิงคำของพระพุทธเจ้าที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติธรรมเพื่อให้เป็นผู้มีสติและเข้าใจความจริง ตรวจสอบความหมายของธรรมในชีวิตและการทำเพื

…ต หสนจิต และรูปาวจรจิต อาศัยหทัยวัตถุอย่างเดียวเป็นไปเหมือนอย่าง นั้นๆ แต่ธรรมที่เหลือ ด้วยอำนาจแห่งกุศลจิต อกุศลจิต กิริยาจิต และอนุตตรจิต อาศัยหทัยวัตถุก็ได้ ไม่อาศัยก็ได้ ย่อมเป็นไป (ส่วน) ด้วยอำนาจอรูปวิ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเฉพาะเรื่องวัตถุ 5 อย่างในกามโลก รวมถึงการที่มโนวิญญาณธาตุและวิญญาณธาตุอาศัยวัตถุอย่างไร ทั้งนี้ในแต่ละภพแบ่งออกได้ชัดเจนคือ กามภพ

…ามาวจรธรรม ที่ถือเอาด้วยบุพเพนิวาสญาณ เป็นต้น แล้วยินดีอยู่ฯ ท่านอาจารย์ทำในใจว่า จิต ๒๐ ด้วยอำนาจ อกุศลจิต ๑๒ และชวนจิตเป็นญาณวิปยุต ๘ ไม่สามารถจะปรารภ โลกุตตรธรรมเป็นไป เพราะตนเป็นชวนจิตถึงซึ่งความมีอานุภา…

…ตและการใช้กรรมฐานในการบำเพ็ญธรรม เช่น การบูชาพระเจดีย์และการแจกบิณฑบาต นอกจากนี้ยังกล่าวถึงอำนาจของอกุศลจิตในการปิดกั้นโลกุตตรธรรมและการยอมรับธรรมประการต่าง ๆ การปรารภอารมณ์ที่ต่างกันนั้นเป็นสิ่งสำคัญที่ต้อง…

…ณ์ ในเวลาที่เป็นไปด้วย อำนาจความฟุ้งซ่านและด้วยอำนาจความไม่สงบฯ จิตตุปบาทที่ประ กอบด้วยญาณ ๘ คือจากอกุศลจิต ๔ จากกิริยาจิต ๔ มีกามาวจรเป็น อารมณ์ ในเวลาที่ปรารภกามาวจรธรรมเป็นไป ในกิจมีการให้ การ พิจารณา และ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างจิตและอารมณ์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยนำเสนอเรื่องปฏิฆะ, กามาวจรธรรม, มหัคคตธรรม และบัญญัติธรรม เป็นอารมณ์ที่เกี่ยวข้องกับความไม่สงบและความไม่ตกลงในจิตของพระเสขะและ

…ระทั้งหมด และบัญญัติ ชื่อว่าแม้โดยประการทั้งปวงฯ อธิบายว่า แต่หามีอารมณ์ ทั้งปวงโดยเฉพาะส่วน เหมือนอกุศลจิตเป็นต้นไม่ จริงอยู่ อารมณ์ อะไร ๆ ที่ชื่อว่าไม่เป็นอารมณ์แห่งกิริยาชวนะไม่มี ในเวลาที่กิริยาชวนะ เป็…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลี ที่อธิบายถึงการดำเนินจิตที่สัมปยุตด้วยอภิญญา โดยการพิจารณาอารมณ์ ณ กาลต่าง ๆ เช่น การฟังธรรม และการบริกรรม อีกทั้งยังพิจารณาถึงความสัมพันธ์ระหว่างอารมณ์กับจิตประเภท

…อุทธัจจะขึ้น แล้วทรงยก แม้วิบากแห่งจิตตุปบาทที่สหรคตด้วยอุทธัจจะนั้นขึ้นไว้ อย่างนี้ว่า "ใน สมัยใด อกุศลจิตที่สหรคตด้วยอุเบกขา สัมปยุตด้วยอุทธัจจะ ปรารภ อารมณ์ คือ รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ธรรมารมณ์ หรือ …

ในหน้าที่ 234 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี พบว่าพระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสถึงธรรมอันทัสสนะที่ควรละ โดยเฉพาะราคะ โทสะ โมหะ และกิเลส อีกทั้งการภาวนาเกี่ยวกับจิตตุปบาทที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ ซึ่งการตรัสเช่นนี้ชี้ให้เ

…มมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 238 ไม่ประกอบด้วยการยังวิญญาณอันเป็นวิสัยแห่ง กามตัณหาให้เกิด และเหตุที่กุศลจิตฝ่ายมหัคคตะและโลกุตตระมีผล แม้นกันโดยส่วนเดียว เพราะฉะนั้น ท่านอาจารย์จึงกล่าวคำมีอาทิว่า "สพฺพตฺถาป…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการศึกษาในพระอภิธรรม โดยเฉพาะในเรื่องกรรมและวิบาก ซึ่งมีความเกี่ยวข้องกับกุศลจิตและความเป็นไปในโลกแห่งกามตัณหา ชี้ให้เห็นว่ากรรมที่ดีอาจมีผลกระทบตามมาในหลายชาติ ในขณะที่กรรมชั่วสาม…

…นทั้ง 5 ตาม สมควรแก่ความเกิด โดยนัยที่กำลังจะกล่าวฯ ท่านอาจารย์กระทำไว้ ในใจว่า "ถ้ากุศลกรรมเผล็ดผล กุศลจิตซึ่งบริสุทธิ์ ย่อมเป็นไปใน เวลานั้น ถ้าอกุศลกรรมเผล็ดผล อกุศลจิตซึ่งเศร้าหมอง ย่อมเป็นไป ในเวลานั้น …

…ซึ่งเกี่ยวข้องกับผลของกรรมที่เป็นกุศลและอกุศล ที่มีผลต่อการเกิดใหม่ของวิญญาณ โดยกล่าวถึงสถานการณ์ที่กุศลจิตและอกุศลจิตเกิดขึ้นในเวลาเดียวกัน นอกจากนี้ยังอธิบายถึงจิตสันดานที่โน้มไปในภพที่พึงเกิดขึ้น และความห…

…่เป็นไปในปัจจุบัน เพราะเป็นรูปที่มีกรรมเป็นสมุฏฐาน ในวัตถุกิลาในปัจจุบันอภคืออย่างนั้น คือในขณะจิตมีกุศลจิตเป็นต้น รูปมีกรรมเป็นสมุฏฐาน (เช่นกัน) เพราะฉะนั้น คำวินิจฉัยจึงชอบแล้ว วิจัยฉันในบท วิญญาณปจฉุยะ นา…

เนื้อหานี้นำเสนอการศึกษาวิเคราะห์เกี่ยวกับวิญญาณและบทบาทของกรรมที่มีผลต่อรูปและนามในปัจจุบัน โดยอธิบายถึงปัจจัยต่าง ๆ ที่มีอิทธิพลต่อวิญญาณและการเกิดขึ้นของนามรูป ผ่านการวิจัยที่เกี่ยวข้องและคาถาสังเฆ

…ทาน เพราะฉะนั้น จึงชื่อว่า อัตต วาทุปาทาน ฯ [อธิบายนีวรณ์] ธรรมที่ชื่อว่านีวรณ์ เพราะอรรถว่า กางกั้นกุศลจิตที่จะเกิดขึ้น ด้วยอำนาจแห่งฌานเป็นต้น คือไม่ให้กุศลจิตนั้นเกิดขึ้นด้วยอาการ

…มสำคัญของการสร้างความบริสุทธิ์ใจในทางศีลธรรม. โดยเฉพาะนีวรณ์ที่เป็นอุปกรณ์ในการขัดขวางการเกิดขึ้นของกุศลจิต ผ่านการวิเคราะห์เกี่ยวกับอัตตาและขันธ์.

…ภคสมบัติ ทั้งบริวารสมบัติ ในที่แห่งตน เกิดแล้ว ๆ ดังนี้ มหาชนได้พึ่งพระบารมี ชักนำแล้ว ย่อมเจริญด้วยกุศลจิตสมดังพระพุทธ ภาษิตว่า ยถา หิ ปพฺพโต เสโล อรญฺญสม พรหาวเน เป็นอาทิ ความว่า ภูเขาศิลามีอยู่ในป่าใหญ่ ห…

บทความนี้พูดถึงการบำเพ็ญทาน โดยมีพระพุทธโฆษาจารย์เป็นผู้อธิบายว่า การบำเพ็ญทานมีผลในการชักชวนผู้อื่นให้ร่วมทำความดีด้วย โดยยกตัวอย่างถึงการที่ผู้มีศีลธรรมสามารถส่งเสริมความสุขและการอยู่ร่วมกันในสังคมไ

ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสุล (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 169 ปฐวีกสิณนิทเทโส สวตฺตนฺติ พุทธานุสสติ ธมฺมสงฆ์สีลจากเทวตานุสสติ อุปสมานุสสติ ลูขบุคคลปริวชฺชนตา สินิทธบุคคลเสวนตา ปสาทนียสุตฺตนฺต ป

…องจิตใจที่เรียกว่า 'อุทธ จิตต์' ให้เข้าใจได้ชัดเจนยิ่งขึ้น เรื่องการพัฒนาอุเบกขาสมโพชฌงค์และการสร้างกุศลจิตในกระบวนการปฏิบัติธรรมนั้นก็มีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งในตำราเล่มนี้ ว่าจะต้องมีการตั้งอยู่ในสภาวะที่ถูกต้…

…ทุติเยน อวิชชาย ติสมปยุตตกานญฺจ อใจ ปฐเมน โลภสมปยุตตกานํ อฏฺฐินน์ จิตตุปปาทาน ทุติเยน เสสาน์ จตุนน อกุศลจิตตุปปาทาน วิกขัมภนวิเวโก วุตโต โหติ เวทิตพฺโพ ฯ อย ตาว วิวิจฺเจว กาเมหิ วิวิจจ อกุสเลหิ ธมฺเมหิติ เอต…

เนื้อหานี้กล่าวถึงวิสุทธิมคฺคและการวิเคราะห์เรื่องต่างๆ เช่น กาม อกุสล และการพิจารณาธรรมในด้านต่างๆ โดยนำเสนอการวิเคราะห์จิตและแนวทางในการหลีกเลี่ยงอกุสลจิต มีการอ้างอิงถึงการปฏิบัติธรรมเพื่อให้เห็นปั

… ปน ๆ ปาฏิบุคคลิกนเยน วิจิกิจฉุทธจฺจสหคตทวยเมว สโมห์ ๆ โมหสฺส ปน สพฺพากุสเลสุ สมฺภวโต ทวาทสวิธมฺปิ อกุศลจิตต์ สโมห์ จิตฺตนฺติ เวทิตพฺพ์ ฯ อวเสส์ วีตโมห์ ฯ ถีนมิทธานุคติ ปน สงฺขิตฺติ ฯ อุทธจจานุคติ วิกขิตต์ ฯ…

เนื้อหาวิเคราะห์รายละเอียดเกี่ยวกับวิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล ซึ่งรวมถึงการพิจารณาเกี่ยวกับความแตกต่างของ จิตต์แต่ละประเภทและผลกระทบที่เกิดจากการทำงานร่วมกัน โดยมีการเน้นถึงความสำคัญของการเข้าใจเ

…ขนฺธสฺส ววฏฐาปน ปญฺญา อย รูปววฏฐาปนปญฺญาติ เอว์ นามรูปววฏฐาปน วเสน ทุวิธา ฯ จตุตถทุก ๆ ทวีสุ กามาวจรกุศลจิตฺเตสุ โสฬสสุ จ ปญฺจกนเยน จตุกฺกชุฌานิเกสุ มคฺคจิตฺเตสุ ปญฺญา โสมนสฺสสหคตา ทวีสุ กามาวจรกุศลจิตฺเตสุ …

บทนี้กล่าวถึงแนวทางและหลักการของวิสุทธิมคฺคที่มีความเกี่ยวข้องกับการฝึกปฏิบัติในด้านจินตาสุตภาวนา เช่น การววฏฐาปนของปัญญา ทั้งในมุมมองโลกิยและโลกุตตร รวมถึงวิธีการบรรลุความรู้และการพัฒนาในด้านปัญญา ทำ

…้ง ๓ นั้น คือเป็นโลกุตตระ) ในสมาธิ 4 นั้น เอกัคคตาชั้นอุปจารทั้งปวง จัดเป็นกามาวจรสมาธิ เอกัคคตาแห่งกุศลจิตมีรูปาวจรจิตเป็นอาทิ จัดเป็นสมาธิ ๓ นอกนี้ อย่างนี้แล สมาธิเป็น ๔ โดยจำแนกตามภูมิ มีกามาวจรสมาธิเป็น…

เนื้อหาในวิสุทธิมรรคนี้ชี้แจงเกี่ยวกับวิธีการพัฒนาสมาธิและปัญญาในระดับต่างๆ โดยมีการแบ่งประเภทของสมาธิออกเป็น ๔ ประเภท ตามภูมิและลักษณะการทรงตัว เช่น กามาวจรสมาธิ และรูปาวจรจิต ทำให้ผู้อ่านเข้าใจถึงคว

…ยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 178 สงเคราะห์เข้าในทุกะนี้ แต่พระเถระลางเหล่าก็สงเคราะห์อกุศลจิต ๑๐ นนเบาด้วย ส่วนในทุกะ คือ "สโมห์ วีตโมห์" นี้ (ว่า) โดยปาฏิบุคคลิก นัย (นัยเฉพาะตน ไม่ปนเจือ คือเ…

…เภทของจิตตามที่กล่าวในวิสุทธิมรรค โดยเน้นถึงจิตที่มีอาการต่าง ๆ เช่น สโมหจิต ซึ่งเป็นจิตที่มีโมหะ ออกุศลจิต ๑๒ ดวงก็ถือเป็นสโมหจิต และแบ่งประเภทจิตที่แตกต่างกัน เช่น วีตโมหจิต, สังขิตตจิต จนถึงอนุตตรจิต รวมถ…

…นอุดหนุนแล้วย่อมตั้งไว้ ๑. มหาฎีกาว่า หมายเอาในขณะเข้าฌาน เพราะแม้ผู้ได้ฌาน แต่ในเวลา มิได้เข้าฌาน อกุศลจิตมีโลภจิตเป็นต้นก็เกิดขึ้นได้ ๒. ที่แปลความหมายแห่ง วิเสส ว่ายิ่งกว่าเขานี้ อาศัยนัยที่ท่านจัดคุณศัพท…

…ทะและพยาบาทที่ทำให้จิตไม่ตั้งมั่นในเอกัตตารมณ์ รวมถึงการกล่าวถึงการเข้าสู่ฌานที่อาจมีการเกิดขึ้นของอกุศลจิต แม้ในขณะที่มีฌาน. ข้อความนี้ชี้ให้เห็นความสำคัญของนิวรณ์ที่ต้องละเพื่อทำให้ฌานสำเร็จ และเป้าหมายคือ…