กุศลจิต : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 6 / 9

…ริวาสวิสุทธิธรรม อันข้าเจ้าทำเพื่อประโยชน์แก่ความปรารถน แห่งสาธุชน ดังนี้ ๑. คุณณุราษฎ์ ในเขาก็เป็นกุศลจิต. ท่านผู้ซึ่งบอกเจออรรรว่า ในบาสและ อรรถกาถังหลายสิบปะชะนี้ไว้ต่าง ๆ กัน ท่านชอบในปัจจจะว่า 'กุศลคุณ…

ในตอนนี้กล่าวถึงความลึกซึ้งของธรรมและความเข้าใจที่ยากลำบากในธรรมะ โดยอ้างอิงคำของพระพุทธเจ้าที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติธรรมเพื่อให้เป็นผู้มีสติและเข้าใจความจริง ตรวจสอบความหมายของธรรมในชีวิตและการทำเพื

…ต หสนจิต และรูปาวจรจิต อาศัยหทัยวัตถุอย่างเดียวเป็นไปเหมือนอย่าง นั้นๆ แต่ธรรมที่เหลือ ด้วยอำนาจแห่งกุศลจิต อกุศลจิต กิริยาจิต และอนุตตรจิต อาศัยหทัยวัตถุก็ได้ ไม่อาศัยก็ได้ ย่อมเป็นไป (ส่วน) ด้วยอำนาจอรูปวิ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเฉพาะเรื่องวัตถุ 5 อย่างในกามโลก รวมถึงการที่มโนวิญญาณธาตุและวิญญาณธาตุอาศัยวัตถุอย่างไร ทั้งนี้ในแต่ละภพแบ่งออกได้ชัดเจนคือ กามภพ

…เหล่านั้นแหละ ชื่อว่า กามาวจร และชื่อว่าจิต เพราะอรรถตามที่กล่าวแล้ว เพราะฉะนั้น จึงเรียกว่า กามาวจรกุศลจิต ฯ แต่ว่ากุศลจิตเหล่านี้ย่อมเป็นไปด้วย สามารถแห่งบุญกิริยา ด้วยสามารถแห่งกรรมทวาร ด้วยสามารถแห่ง กรร…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการทำความเข้าใจลักษณะของกุศลจิตและกรรม โดยให้เห็นถึงความแตกต่างของวิบากตามแต่ละสาเหตุ รวมถึงอิทธิพลของความสามารถแห่งกรรมและความเพีย…

…้น ๆ สมจริงดังที่พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ในวิภังค์ว่า วิตก วิจาร ปีติ สุข จิตเตกัคคตา ชื่อว่า ฌานฯ กุศลจิตที่สัมปยุตด้วยปฐมฌาน ชื่อว่า ปฐมฌานกุศลจิต มีคำถามสอดเข้ามาว่า ก็เพราะเหตุไร เมื่อสัปยุตธรรมมีผัสสะ …

ในหน้าที่ 52 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีกล่าวถึงปฐมฌานซึ่งเป็นฌานเบื้องต้นที่เกิดจากการเพ่งอารมณ์และการเผาธรรมที่เป็นข้าศึก เช่น วิตก วิจาร ปีติ และสุข รวมถึงการตั้งจิตเป็นเอกัคคตา โดยองค์ฌานทั้ง 5 มีบทบาท

…เหตุนั้น พระผู้มีพระภาคจึงตรัสจำแนกวิบากเช่นเดียวกันกับฌานนั่นแลฯ จริงอยู่ พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงกุศลจิตไว้แม้ในนิเทศแห่งวิบาก จิต ก็เพื่อแสดงอรรถนี้เท่านั้น แล้วจึงทรงจำแนกมหัคคตโลกุตตร วิบากไว้ในลำดับแห…

…หว่างนัยทางธรรมและวิบากที่เกิดขึ้นจากการปฏิบัติของผู้ฝึกฝน การอธิบายแบ่งประเภทของจิตที่เกี่ยวข้องกับกุศลจิต วิบากจิต และกิริยาจิตเพื่อให้ผู้อ่านสามารถเข้าใจและนำไปใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่างมีประสิทธิภาพ

…ธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 57 เพราะอรรถว่า มีอากาศไม่มีที่สุดเป็นที่เกิดฯ กุศลจิตที่สัมปยุตด้วย อากาสานัญจาตนฌานนั้น ชื่อว่าอากาสานัญจายตนกุศลจิต ฯ [วิเคราะห์วิญญาณณัญจายตฌาน] วิญญา…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฏีกา ศึกษาอากาศที่ไม่มีที่สุดและความหมายของวิญญาณในระดับต่างๆ โดยเฉพาะวิญญาณอนันตะและอรูปวิญญาณที่ ๒ ซึ่งมีความเกี่ยวพันกับการปฏิบัติธรรมและการบ

…นาจสัญญา เป็นเพียงตัวอย่าง แม้เวทนาเป็นต้นในฌานนั้น ก็ ชื่อว่า เนวเวทนานาเวทนา เป็นต้นเหมือนกันแล ฯ กุศลจิตที่สัมปยุต ด้วยเนวสัญญาสัญญายตนะ ชื่อว่า เนวสัญญานาสัญญายตนกุศลจิต ฯ ก็ด้วย ปิ ศัพท์ ในบทว่า จตฺตาริ…

…ปลีกย่อย มีการเข้าไปกำหนดฌานด้วยอำนาจสัญญา แม้ว่าในฌานนั้นจะมีความแตกต่างจากเวทนาหรืออารมณ์อื่นๆ และกุศลจิตที่เกี่ยวข้องกับเนวสัญญานาสัญญายตนกุศลจิตอาจปรากฏขึ้นได้

…นเป็นไปตามลำดับ แต่หาถือเอาอารมณ์แม้แห่งฌานต้น ๆ เป็นไปด้วยสามารถแห่งอันก้าว ล่วงองค์ต้น ๆ ดุจรูปาจรกุศลจิตไม่ ฯ เหตุนั้น พระอาจารย์ทั้งหลาย จึงได้กล่าวไว้ว่า อรูปสมาบัติแม้ทั้ง ๔ นี้ย่อมมี โดยก้าวล่วง อารมณ…

…กับโคจร ๔ ประการซึ่งรวมถึงอากาศและวิญญาณ โดยให้ความสำคัญกับการเข้าใจในหัวข้อของอรูปาวจรจิตและโลกุตตรกุศลจิต เช่น สมาบัติและการประกอบด้วยมรรค ๔ และผล ๔ การศึกษานี้มีเป้าหมายเพื่อให้เข้าใจถึงความหมายและการประย…

…่เป็นไปในปัจจุบัน เพราะเป็นรูปที่มีกรรมเป็นสมุฏฐาน ในวัตถุกิลาในปัจจุบันอภคืออย่างนั้น คือในขณะจิตมีกุศลจิตเป็นต้น รูปมีกรรมเป็นสมุฏฐาน (เช่นกัน) เพราะฉะนั้น คำวินิจฉัยจึงชอบแล้ว วิจัยฉันในบท วิญญาณปจฉุยะ นา…

เนื้อหานี้นำเสนอการศึกษาวิเคราะห์เกี่ยวกับวิญญาณและบทบาทของกรรมที่มีผลต่อรูปและนามในปัจจุบัน โดยอธิบายถึงปัจจัยต่าง ๆ ที่มีอิทธิพลต่อวิญญาณและการเกิดขึ้นของนามรูป ผ่านการวิจัยที่เกี่ยวข้องและคาถาสังเฆ

…มีรูปเป็นต้น ฯ กามาวจรวิบากจิต ที่เหลือและหสนจิต มีอารมณ์เป็นกามาวจรเท่านั้น แม้โดยประการทั้ง ปวงฯ อกุศลจิตและกามาวจรชวนจิต ที่เป็นญาณวิปยุต มีอารมณ์ได้ ทุกอย่าง เว้นแต่โลกุตตระ ฯ กามาวจรกุศลจิต ที่เป็นญาณสั…

…ีกล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างจิตและอารมณ์ โดยเฉพาะความหมายของจิตในประเภทต่าง ๆ เช่น กามาวจรวิบากจิต อกุศลจิต และกามาวจรกิริยาจิต ซึ่งมีอารมณ์ได้ทั้งสิ้น เว้นแต่โลกุตตระ สำหรับอรูปาวจรจิตยังมีความซับซ้อนเช่นกั…

…ั้งหลาย เจตสิก ๔ เหล่านี้ คือ โมหะ ๑ อหิริกะ ๑ อโนตตัปปะ ๑ อุทธัจจะ ๑ ชื่อว่าสัพพากุศลสาธารณะได้ใน อกุศลจิตแม้ทั้งหมด ๑๒ ฯ โลภะ ได้ในอกุศลจิต ๘ ที่สรรคตด้วยโลภะ เท่านั้น ฯ ทิฏฐิ ได้ในอกุศลจิต ๔ ที่ประกอบด้วย…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกาในหน้าที่ 72 เน้นการวิเคราะห์จิตและเจตสิกต่างๆ โดยมีการแบ่งประเภทจิตตามที่เห็นในตำรา ศึกษาเรื่องการเกิดของอารมณ์ภายในจิตที่สัมพันธ์กับวิจาร,

…รรม ๓๘ คือ อัญญสมานา เจตสิก ๑๓ โสภณเจตสิก ๒๕ ถึงการสงเคราะห์เข้าในจิตที่ประกอบ ด้วยญาณคู่ที่ ๑ ในพวกกุศลจิตก่อน ๆ ส่วนอัปปมัญญาและวิรัติทั้ง ๕ อย่าง บัณฑิตควรแยกประกอบไว้เป็นอย่างๆ ในกามาวจรโสภณ จิตนี้ ฯ อนึ…

ในบทนี้กล่าวถึงการสงเคราะห์ของมหัคคจิตที่ประกอบด้วยอาการต่าง ๆ ทั้งหมด 5 และ 12 อย่าง โดยอิงจากหลักการอภิธัมมาที่ชัดเจน รวมถึงกลไกของจิตที่ประกอบด้วยญาณต่าง ๆ ซึ่งส่งผลต่อการเข้าใจสภาพจิตและกรรมฐานในก

…๕-๓๔-๓๔ (๒๔ สองครั้ง) และ ๓๓ มีใน กิริยาจิต ธรรม ๓๓ มีในวิบากจิตธรรม ๓๒-๓๒ (๓๒ สองครั้ง) และ ๓๑ มีในกุศลจิต วิบากจิต และกิริยาจิตฝ่ายสเหตุกกามาวจร ฯ ในจิตเหล่า นั้น วิรัติไม่มีในพวกกิริยาจิตและในมหัคคตจิต อั…

…ธรรม 13 ประการ และอธิบายความเชื่อมโยงกับโลภะและมานะ รวมถึงการแยกประเภทต่าง ๆ ของจิต ทั้งอโकุศลจิตและกุศลจิต เพื่อให้เข้าใจถึงกลไกทางจิตที่ทำให้เกิดธรรมเหล่านี้ การวิเคราะห์ในเชิงลึกเกี่ยวกับอัปปมัญญา, วิรัติ…

…เข้าในอสังขาริกจิตที่ ๕ ซึ่งประกอบด้วย ปฏิฆะ ฯ ส่วนอิสสา มัจฉริยะ และกุกกุจจะ บัณฑิตพึงแยกประกอบ ในอกุศลจิตเหล่านี้เฉพาะดวงหนึ่ง ๆ ๆ แม้ในสสังขาริกจิต ๕ หมวด บัณฑิตที่พึงประกอบให้แปลออกไปด้วยนะ และมิทธะ อย่า…

…คราะห์ธรรม ๑๘ กับโลภะ มานะ และการสงเคราะห์ในอสังขาริกจิตที่ ๔ รวมถึงธรรม ๒๐ และสิ่งที่เกี่ยวข้องกับอกุศลจิตต่าง ๆ ที่มีการประกอบด้วยอาการ ๓ ประการ และสรุปการส่งเสริมในด้านจิตที่สหรคตด้วยอารมณ์ที่ถูกต้อง ซึ่ง…

…้วย อำนาจการนับจิตตุปบาทเป็น ๑๒๑ และนับเป็น ๘๕ ฯ ท่านอาจารย์ กล่าวคำว่า สพฺพากุศลสาธารณา (ทั่วไปแก่อกุศลจิตทุกดวง) แล้ว กล่าวคำเป็นต้นว่า สพฺเพสุปิ (ในอกุศลจิตแม้ทั้งหมด) ดังนี้ เพื่อ ยืนยังคำนั้นนั่นแลให้หน…

ในหน้าที่ 98 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา มีการกล่าวถึงวิตก และการนับจิตตุปบาททั้ง 121 และ 85 โดยมีการอธิบายถึงหลักการของสพฺพากุศลสาธารณา และบทบาทของอำนาจในจิต โดยสถานการณ์ที่คนทำกร

…ิตที่เข้มแข็งตรมสภาพอย่างนั้น ๆ က ประกอบความว่า เจตสิกทั้ง 4 ทรงกระทำไว้ (คือตรัสไว้หรือ เป็นไป) ในอกุศลจิตทุกดวงที่เดียว ๓ เจตสิกทรงกระทำไว้ (คือเป็น ไป) เฉพาะในโลภมูลจิต ตามสมควรแก่การสมภพ (เกิด) ๔ เจตสิก …

ในเนื้อหานี้ได้พูดถึงพวกจิตที่มีทิฏฐิวิปยุตและอิสสาที่สามารถเกิดขึ้นได้เฉพาะในปฏิฆจิต พร้อมอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างเจตสิกและจิตที่แตกต่างกัน โดยเฉพาะการกระทำในพวกอสังขาริกจิต และการเกิดเจตสิกในโลภ

คุณครูไม่ใหญ่ คุณตาซ๋อหลอไผ่ประดับเจียดัย ถอนหย่ำตามร่องพื้นปูนรอบเจียดัยเพื่อให้ สะอาดตานั้น จะมีอนิสงส์โดยย่อ คื ท่านจะเป็นเทวดาที่ริคมีส่วนไสสวะ เมื่อมาเกิด เป็นมนุษย์ ก็จะมีผิวพรรณวรรณะผ่องใส ไม่

…มีทรัพย์สมบัติเต็มพาน การสร้างรูปเทวดาเพื่อปกป้อง ส่งผลให้บริวารและสมบัติทิพย์เกิดขึ้นในเทวโลก โดยมีกุศลจิตเป็นหลัก.

…(จิตมีเหตุ) ฯ บรรดาสเหตุกจิตเหล่านั้น โมมูหจิต ๒ ชื่อว่าเอกาเหตุกจิต (จิตมีเหตุเดียว) ฯ จิต ๒๒ คือ อกุศลจิตที่เหลือ ๑๐ และกามาวจร โสภณจิตที่เป็นญาณวิปยุต ๑๒ ชื่อว่าทุเหตุกจิต (จิตมีเหตุ ๒ )ฯ จิต ๔๓ คือ กามาว…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการศึกษาจิตและเวทนาในอภิธัมมัตถสังคหะ โดยแยกประเภทของจิตได้เป็น 6 แบบ และเวทนาที่มีอยู่ 3 แบบ คือ สุข ทุกข์ และอุเบกขา ซึ่งมีการระบุจำนวนจิตที่สอดคล้องกับประเภทต่างๆ ของเวทนา และ

…รย์จึงกล่าวว่า เว้นอธิโมกข์เสีย ดังนี้ [ประมวลเจตสิกลงในจิต] ๓ ประกอบความว่า ธรรมทั้งหลายตั้งอยู่ในอกุศลจิตโดยอาการ ๓ อย่างนี้ คือ ธรรม ๑๕ ตั้งอยู่ในอสังขาริกจิตดวงที่ ๑ และที่ ๒, ธรรม ๑๘ ตั้งอยู่ในอสังขาริก…

เนื้อหานี้สำรวจแนวคิดเกี่ยวกับอารมณ์ที่แตกต่างกันในหลักอภิธัมมาซึ่งไม่มีการเกิดในวิจิกิจฉาจิต รวมถึงการจำแนกและอภิปรายถึงความสัมพันธ์ของธรรมต่างๆ ที่ตั้งอยู่ในจิตหลายดวง โดยอธิบายถึงอาการและการประกอบ

…มวล) ๕ อย่าง ในมหัคคตจิตก็มี ๕ อย่างเหมือน ในกามาวจร โภณ- จิตมีการสงเคราะห์ (การประมวล) ๑๒ อย่าง ในอกุศลจิต มีการ สงเคราะห์ (การประมวล) ๓ อย่าง ในอเหตุกจิต มีการสงเคราะห์ (การประมวล) ๔ อย่าง ฯ บัณฑิต ครั้นทร…

เนื้อหานี้เกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา เน้นการประมวลธรรมและการรวมกลุ่มประเภทต่างๆ ของจิตตามอภิธรรม ที่กล่าวถึงการแสดงความแตกต่างของจิตในบริบทต่างๆ โดยแบ่งอย่างชัดเจนตามคุณลักษ