อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 135 : หน้า 135/442

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 135 แต่ที่ประกอบด้วยปฏิฆะ มีกามาวจรธรรม มหัคคตธรรม และบัญญัติ ธรรมเป็นอารมณ์ ในเวลาที่เป็นไปด้วยอำนาจแก่งความประทุษร้าย และความเดือนร้อน ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา มีการกามาวจาธรรม มหัค คตธรรม และบัญญัติธรรมเป็นอารมณ์ ในเวลาที่เป็นไปด้วยอำนาจ ความไม่ถึงความตกลงใน ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ มีกามาวจรธรรม มหัคคตธรรม และบัญญัติธรรมเป็นอารมณ์ ในเวลาที่เป็นไปด้วย อำนาจความฟุ้งซ่านและด้วยอำนาจความไม่สงบฯ จิตตุปบาทที่ประ กอบด้วยญาณ ๘ คือจากอกุศลจิต ๔ จากกิริยาจิต ๔ มีกามาวจรเป็น อารมณ์ ในเวลาที่ปรารภกามาวจรธรรมเป็นไป ในกิจมีการให้ การ พิจารณา และการฟังธรรมโดยไม่เคารพเป็นต้น ของพระเสขะปุถุชน และพระขีณาสพทั้งหลาย มีมหัคคตะเป็นอารมณ์ ในเวลาที่พิจารณา ฌานที่ชำนาญยิ่ง มีบัญญัติเป็นอารมณ์ ในเวลาบริกรรมในนิมิตคือ กสิณเป็นต้นเป็นอาทิ ดังนี้ 1 ้ จิต ๕ เหล่านี้ ชื่อมีอารมณ์ที่เว้นจากอรหัตตมรรคและอรหัตต ผล เพราะเป็นไปในสันดานแก่งพระเสขะและปุถุชนเท่านั้น ๆ จริงอยู่ แม้พวกพระเสขะก็ไม่อาจเพื่อจะรู้จิตที่เป็นไปในบุคคลชั้น กล่าวคือ อรหัตตมรรคจิต และอรหัตตผลจิต เพราะยังไม่ได้บรรลุ เว้นแต่โลกิยจิต แม้ปุถุชนเป็นต้นก็เหมือนกัน ไม่อาจรู้จิตของพระโสดาบันเป็นต้นได้ ฯ ก็การที่กุศลชวนะปรารภธรรมคือมรรคผลของตน ๆ และของพระเสขะ ผู้เสมอกับตนและต่ำกว่าตนเป็นไป ในเวลาที่พิจารณามรรคผลของตน ในเวลาบริกรรมแห่งอภิญญา ซึ่งมีมรรคผลที่เป็นไปแล้วในสันดาน