หน้าหนังสือทั้งหมด

วิสุทธิมรรค: ภิกขุศีลและอาจารศีล
34
วิสุทธิมรรค: ภิกขุศีลและอาจารศีล
…ย่างนี้ว่า "ดูกร อานนท์ ข้อนี้เป็นธรรมดา คือในกาลเมื่อพระโพธิสัตว์ก้าวลงสู่พระ ครรภ์ของพระมารดาแล้ว ความพอใจอันเกี่ยวด้วยกามคุณในบุรุษ ทั้งหลาย ย่อมไม่เกิดแก่พระมารดาของพระโพธิสัตว์" ดังนี้ ชื่อว่า ธัมมตาศีล …
เนื้อหาในหน้าที่ 32 ของวิสุทธิมรรคระบุถึงสิกขาบทและศีลที่ภิกษุและภิกษุณีจำเป็นต้องรักษา โดยอธิบายรายละเอียดเกี่ยวกับภิกขุศีลและภิกขุณีศีลรวมถึงศีลสิบของสามเณรและสามเณรี ส่วนการวินิจฉัยศีลในจตุกกะที่ 3
ความสำคัญของศีลในพระพุทธศาสนา
33
ความสำคัญของศีลในพระพุทธศาสนา
…ล (ศีลตั้งอยู่ในฝ่ายแห่งความเสื่อม) ส่วนภิกษุใดในพระศาสนานี้เป็นผู้มีใจยินดีแต่ ด้วยศีลสมบัติ ไม่ยังความพอใจในการประกอบ กัมมัฏฐานเนืองๆ ให้เกิดขึ้น ศีลนั้นของภิกษุ ผู้พอใจอยู่ด้วยคุณเพียงศีล ไม่พยายามสืบต่อให…
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของศีลในพระพุทธศาสนา โดยอธิบายประเภทของศีลที่แตกต่างกันในภิกษุ เช่น หานภาคิยศีล, ฐิติภาคศีล, วิเสสภาคิยศีล และนิพเพธภาคิยศีล การพยายามพัฒนาศีลเพื่อไปสู่สมาธิและการประกอบกัมมั
วิสุทธิมรรค: ความเข้าใจเกี่ยวกับตัณหา
4
วิสุทธิมรรค: ความเข้าใจเกี่ยวกับตัณหา
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 2 ของตัณหา ซึ่งเป็นธรรมชาติมีข่าย แท้จริง ตัณหานั้นได้ชื่อว่าชัฏ เพราะเป็นดุจชัฏ กล่าวคือข่ายแห่งกิ่งของต้นไม้ (ที่มีกิ่งเป็นข่าย) ทั้งหลาย มีกอไผ่เป็นต้
…าติของตัณหาที่ไม่จำกัดอยู่ในฐานะของบุคคล ไม่ว่าจะเป็นพรหม เทวดา หรือมนุษย์ ตัณหาสามารถเกิดขึ้นได้ตามความพอใจและความยินดีของแต่ละบุคคล ทำให้เกิดความยุ่งเหยิงในภพต่างๆ ตัณหานี้จึงมีความสำคัญในการศึกษาธรรมะและป…
หน้า4
378
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ ธรรม ๒ (เจริญ ญาณวรเถร) ๓๘๓ ประการ คือ กัตตุกัมยาตาฉันทะ ความพอใจคือความเป็นผู้จะทำ ๑ บุคคลัญญุตา ความรู้จักเลือกบุคคล ๑ เป็นคุณอันล้ำเลิศ ให้เกิดวุฒิสิริสวัสดิ์แก่ท…
ความหมายของกัตตุกัมยตาและฉันทะในพระพุทธศาสนา
372
ความหมายของกัตตุกัมยตาและฉันทะในพระพุทธศาสนา
…สัชนา ๒ ประการ คือ กัตตุกัมยตา ฉันทะ ๑ บุคคลัญญุตา ๑ พอเป็นนิทัศนนัย คาถามีความว่า กัตตุกัมยตาฉันทะ ความพอใจคือความเป็นผู้ใคร่จะทำนั้น ศัพท์ว่า ฉันทะ เป็นคำกลาง เป็นได้ทั้งข้างดี ทั้งข้างเสีย เช่นฉันทะในคำว่า…
…ระพุทธโฆษาจารย์ได้เสนอแนวคิดสองประการเกี่ยวกับธรรมะ คือ กัตตุกัมยตา และฉันทะ ซึ่งมีความเกี่ยวข้องกับความพอใจและการทำความดี การมีฉันทะสามารถนำไปสู่การเจริญในบุญและความสุข หรือกล่าวได้ว่าฉันทะในกุศลเป็นสิ่งที่ด…
การณวสิกตา ในพระพุทธศาสนา
322
การณวสิกตา ในพระพุทธศาสนา
…็นหรือความเหมาะควรนั้นแล้ว ประพฤติกระทำ ไปเท่าที่จำเป็นแลตามเหมาะตามควรนั้น ไม่ฝ่าฝืนดื้อรั้นทำไปตามความพอใจตน อันเป็นการล่วง ล้นกว่าจำเป็นไปก็ดีนอกเหนือความเหมาะความควรก็ดี นี้เรียกว่าการณวสิโก ผู้อยู่ในอำนา…
ในปีพ.ศ. ๒๔๗๕ มีการเน้นการเลือกธรรมมารับพระราทาน เกี่ยวกับการณวสิกตา ซึ่งหมายถึงความจำเป็นในการกระทำสิ่งต่างๆ โดยไม่ฝ่าฝืนความเหมาะสม และเป็นคุณสมบัติที่สำคัญในการพัฒนาบุคลิกภาพและจิตใจให้แข็งแกร่งขึ้
การเจริญอิทธิบาทในธรรมวินัย
155
การเจริญอิทธิบาทในธรรมวินัย
…กับ หรือเกินกว่ากัป อธิบายตามนวโกวาทว่า อิทธิบาท คือคุณเครื่องให้สำเร็จความประสงค์ ๔ อย่าง ๑. ฉันทะ ความพอใจรักใคร่ในสิ่งนั้น ๒. วิริยะ เพียรประกอบสิ่งนั้น ๓. จิตตะ เอาใจฝักใฝ่ในสิ่งนั้นไม่วางธุระ ๔. วิมังสา …
เนื้อหากล่าวถึงการเจริญอิทธิบาท ๔ ประการ ซึ่งรวมถึง ฉันทะ (ความพอใจ), วิริยะ (ความเพียร), จิตตะ (ความตั้งใจ) และ วิมังสา (การพิจารณา) ที่ช่วยนำไปสู่ความสำเร็จในชีวิตตา…
ความสำคัญของกัตตุกัมยตาฉันทะและวิริยะในพุทธศาสนา
94
ความสำคัญของกัตตุกัมยตาฉันทะและวิริยะในพุทธศาสนา
(สมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส) พยายามวายเพื่อจะเข้าถึงฝั่ง ๙๔ กัตตุกัมยตาฉันทะ ความพอใจคือความเป็นผู้ใคร่จะทำนั้น เป็นคุณพยุงความเพียรมิให้ ถอย พระโบราณาจารย์ผู้รจนาชาดกปกรณ์ กล่าวเรื่องพ…
บทความนี้พูดถึงกัตตุกัมยตาฉันทะหรือความพอใจในการทำสิ่งต่าง ๆ และความเพียรในการทำให้ประสบความสำเร็จ ซึ่งมีความสัมพันธ์กับการถือศีลในพระพุทธศาสนา…
พระคุณของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส
93
พระคุณของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส
…ัตตุกัมยตาฉันทะ ๑ บุคคลัญญุตา ๑ รัฏฐาภิบาลโนบาย ๑ พอเป็นนิทัสสนนัย กัตตุกัมยตาฉันทะข้อต้นนั้น ได้แก่ความพอใจ คือความเป็นผู้ใคร่จะทำ, ศัพท์ว่า ฉันทะ ๆ นั้น เป็นคำกลาง ได้ทั้งข้างดีทั้งข้างเสีย ตามอำนาจธรรมที่น…
…งพระคุณพิเศษ 3 ประการของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ได้แก่ กัตตุกัมยตาฉันทะ ซึ่งหมายถึงความพอใจที่จะทำบุญและทำความดี บุคคลัญญุตา ซึ่งกล่าวถึงการมีจิตใจที่ดีและสามารถทำความดีได้ และรัฏฐาภิบาลโนบาย…
สมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส
90
สมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส
…ึ้นพรรณนาโดยสังเปข เพียง ๒ ประการ คือ กัตตุกัมย ตาฉันทะ ๑ บุคคลัญญุตา Q. กัตตุกัมยตาฉันทะนั้น ได้แก่ความพอใจ ด้วยความเป็นผู้ใคร่จะทำ, คุณข้อนี้ เป็นอิทธิ บาท ยังสิ่งที่ประกอบให้สำเร็จ เป็นเครื่องพยุงความเพียร…
…สดงออกถึงความเคารพในอำนาจอันสูงสุดของพระราชาและการพัฒนาศาสนาอย่างยั่งยืน พร้อมกับเน้นถึงความสำคัญของความพอใจและความเป็นผู้ใคร่จะทำ.
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
430
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
1 ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 430 ปัคคหะ กล่าวคือวิริยสัมโพชฌงค์ ที่ยังกิจแห่งสัมมัปปธานให้สำเร็จ ๑ ความสุขที่ประณีตยิ่ง ๑ ญาณที่เป็นวิปัสสนาเป็นไปในไตรลักษณ์ เป็น
…รรมะ ด้วยการรู้จักตัณหาและมานะให้ดีเพื่อความสำเร็จในทางปฏิบัติ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการเข้าถึงโอภาสและความพอใจในรูป
ความกำหนัดและอวิชชาในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
319
ความกำหนัดและอวิชชาในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 319 ด้วยอำนาจความพอใจในรูปภพและอรูปภพ ชื่อว่าภวาสวะ ได้แก่ความ ติดใจในฌานฯ ความกำหนัด เฉพาะที่สหรคตด้วยสัสสตทิฏฐิ ท่าน สง…
…ถสังคหบาลีได้อธิบายเกี่ยวกับความกำหนัดซึ่งหมายถึงการติดใจในรูปภพและอรูปภพ โดยรวมถึงการกำหนัดในฌานและความพอใจที่นำไปสู่สัสสตทิฏฐิ ในบทนี้ยังกล่าวถึงทิฏฐิ ๖๒ อย่าง และอวิชชาที่ผูกพันสัตว์ทั้งหลายอยู่ในวัฏฏะด้วย…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
309
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ตวาทูปาทาน ความยึดมั่นวาทะว่าตน ๑ ฯ นิวรณ์ (ธรรมเครื่องกั้น) 5 คือ กามฉันนนีวรณ์ ธรรม เครื่องกั้นคือความพอใจในกาม ๑ พยาบาทนิวรณ์ ธรรมเครื่องกั้นคือ พยาบาท ๑ ถีนมิทธนีวรณ์ ธรรมเครื่องกั้นคือความหดหูและเคลิบ เค…
ข้อความให้ความรู้เกี่ยวกับกิเลสต่าง ๆ ที่มีผลต่อจิตใจ เช่น โอฆะที่แบ่งออกเป็น 4 ประเภท, โยคะ 4 ประเภท, คันถะ 4 ประเภท และอุปาทาน 4 ประเภท รวมถึงนิวรณ์ 5 ประเภทที่ขัดขวางการรบกวนจิตใจ ทำให้เกิดความไม่ส
ความเข้าใจในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
292
ความเข้าใจในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…ปวิบากจิต (อรูปาวจรวิบากจิต ๔) เพราะเหตุที่เป็นปฏิปักษ์ต่อรูปนั้น เพราะเกิดจากภาวนาเป็นเครื่อง สำรอกความพอใจในรูปด้วย เพราะรูปไม่มีโอกาสด้วย และที่ชื่อ
บทความนี้เสนอการวิเคราะห์อภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยศึกษานัยที่แสดงในวิภังคปกรณ์ ข้อความที่กล่าวถึงลักษณะแห่งสังขตธรรมและความเกิดขึ้นของจิตในภาคจิตและรูป รวมถึงการอธิบายถึงการทำงา
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 170
170
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 170
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 170 อารมณ์อย่างเดียว ย่อมมีได้ เพราะไม่มีการกำหนดถือเอา เพราะ วิบาก (จิต) นั้น ไม่มีการกำหนด ดุจเงาหน้าในกระจกฉะนั้น ๆ แต่การที่กุศลและ
…็นว่าจิตมีความหลากหลายในการรับสัมผัสกับอารมณ์ ซึ่งสามารถแบ่งออกได้ตามลักษณะทางจิตวิทยาและธรรมะ เช่น ความพอใจและไม่พอใจ การที่สัตว์หรือมนุษย์มองสิ่งรอบตัวในแง่ดีหรือแง่ลบ โดยทุกอย่างเป็นไปตามวิบากที่จิตนั้นสร้…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 138
138
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 138
…เพราะ ความเป็นไปแห่งรูปไม่มีแก่พวกอรูปพรหม โดยประการทุกอย่าง ใน อรูปโลกนั้น เพราะกำลังแห่งภาวนาสำรองความพอใจในรูป ฯ วิญญาณ ๕ นั่นแลชื่อว่าธาตุ โดยอรรถว่า มิใช่สัตว์ มิใช่ชีวิต เพราะเหตุนั้น จึงชื่อว่าปัญจวิญญ…
ในหน้าที่ 138 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณาธรรมและแนวคิดเกี่ยวกับวิญญาณและธาตุ ทั้งในรูปโลกและอรูปโลก อธิบายว่าวิญญาณและธาตุเป็นความรู้ที่มิใช่สัตว์และชีวิต โดยมีการเชื่อมโยงและควา
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
137
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…หม เพราะพวกพรหมมีการสำรอกความกำหนัดแม้ในประสาทที่มีกลิ่น รส ล และโผฏฐัพพะนั้นเป็นอารมณ์ เพราะปราศจากความพอใจในกลิ่น รส และโผฏฐัพพะ ด้วยอำนาจภาวนาสำรอกกาม ๆ แต่วัตถุ ๒ มี จักษุเป็นต้น ซึ่งมีประโยชน์ในกิจมีการเ…
ในบทนี้กล่าวถึงกามาวจรวิบากที่มีในอารมณ์เล็กน้อยและการสำรวจวัตถุสังคหะ ที่บ่งบอกว่า วัตถุเป็นที่อยู่อาศัยของจิตและเจตสิน องค์ประกอบของจิต ๖ ดวงในมหัคคตะถูกแสดงให้เห็นว่ามีอำนาจน้อยกว่าด้วย โดยเฉพาะการ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - ความเข้าใจในธรรม
85
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - ความเข้าใจในธรรม
…อหย่อนจึงไม่ได้ ก็เพราะทำอธิบายอย่างนี้ วิริยะนี้ มีความแตกต่างจากวิตกเป็นต้น จึงปรากฏเห็นได้ง่าย ๆ ความพอใจ ชื่อว่าฉันทะ คือความต้องการด้วยอารมณ์ ฉันทะ นั้นมีความต้องการจะทำเป็นลักษณะ ฯ จริงอย่างนั้น ฉันทะนี…
เนื้อหานี้อธิบายถึงการเรียนรู้และความเข้าใจในธรรมของพระผู้มีพระภาค รวมถึงการพยายามบรรลุธรรมด้วยความเพียรและการศึกษา ธรรมทุกประเภทที่ได้รับการแจกจ่ายสอดคล้องกับความจริง เสนอแนะเกี่ยวกับคุณสมบัติของเจตส
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
397
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 397 ปฐมปริจเฉทตฺถ โยชนา หน้า 397 อฏฐารมณ์ โสมนสฺสปฏิสนธิกตา อคมภีรปกติตา จาติ เอวมาทีห์ การเณหิ โสมนสฺสสหคตตา โหติ ฯ ปจฺจยปฏิค
…จารณาความสัมพันธ์ระหว่างอาการทางจิต การปฏิบัติ และการเกิดผลของการกระทำ ที่ส่งผลให้เกิดความโสมนัสหรือความพอใจในจิตใจขณะนั้น ตัวอย่างที่นำเสนอจะประกอบไปด้วยการบรรยายทั้งในด้านดีและไม่ดี รวมถึงการเชื่อมโยงสภาวะต…
กฐินและการทำความเข้าใจในพระพุทธศาสนา
541
กฐินและการทำความเข้าใจในพระพุทธศาสนา
…ุววัตถาน ๑ อรูป ๔ ส่วนที่ปรารถนาน่าใคร่มี ๕ อย่าง คือ รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ที่น่าใคร่น่าพอใจ ความพอใจรักใคร่ในอารมณ์ที่ชอบใจมีรูปเป็นต้น, ความพอใจในกามคุณทั้ง ๕ ความทะยานอยากในกาม, ที่เกิดของผู้ที่ยังข…
กฐินแปลว่าไม้สะดึงที่ใช้ทำจีวรในพระพุทธศาสนา เป็นสังฆกรรมที่ได้รับอนุญาตจากพระพุทธเจ้า การเป็นคนกตัญญูรวมถึงการรู้คุณและการทำกรรมสักว่าโดยไม่จงใจ ในอีกด้านหนึ่ง กามคุณเป็นความทะยานอยากที่เกิดจากอารมณ์