ความหมาย : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 24 / 40

ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 106 วิสุทธิมคฺเค ปุริมานิ จ เทว สภาคานิ ทรวคฺคาหฏเจน คมภีรตฺตา โลกิยตฺตา สาสวตฺตา จฯ วิสภาคาน ผลเหตุเภทโต ปริญเญยฺยปุปหาตพฺพโต จฯ ปัจฉ

…ุทธิมคฺคนี้กล่าวถึงธรรมชาติของสภาคทั้งหลาย โดยมีหัวข้อการวิเคราะห์หลักการและเหตุผลทางพุทธศาสนา เช่น ความหมายของคมภีรตฺตา โลกิยตฺตา และการแต่งตั้งให้เกิดปัญญาผ่านการศึกษาตามหลักวิสุทธิมคฺค ทั้งนี้ยังรวบรวมแนวค…

ประโยค๑ - อุภัยพากยปริวัตน์ ภาค ๑ - ๒ - ๒๕. อาลปนะในภาษามคธ ในเวลาพูดกัน มักใช้ชุกชุม กว่าภาษาไทย ประโยคใดในภาษาไทย ไม่มีอาลปนะ ถ้าแปล เป็นมคธ ต้องลงอาลปนะในที่ควรลง. ประโยคเหล่านี้ ผู้เรียนจงแปลเป็นม

…กนี้ยังมีการเสนอคำถามเกี่ยวกับการลงอาลปนะในที่ที่ควรลง โดยให้ผู้เรียนแปลประโยคต่างๆ ที่เสนอไว้ เช่น ความหมายของการปรารภของพระองค์ และการตรัสรู้ที่โคนไม้ อัสสัตถะเมื่อไร ซึ่งเป็นส่วนสำคัญในการเข้าใจพระธรรมคำสอ…

…น แปลว่าตั้งอยู่ในศีล ก็ภิกษุ ทำศีลให้บริบูรณ์นั่นเอง เรียกว่าผู้ตั้งอยู่ในศีล ในที่นี้ เพราะฉะนั้น ความหมายในคำว่า สีเล ปติฏฺฐาย นี้ จึงมีดังนี้ว่า ตั้งอยู่ในศีล โดยทำให้ศีลบริบูรณ์ บทว่า นโร ได้แก่สัตว์” บท…

บทความนี้เสนอการวิเคราะห์เรื่องการตั้งอยู่ในศีลและปัญญา โดยอธิบายความหมายของคำว่า 'นโร' และ 'ภิกษุ' ในบริบทของพระคาถาวิสุทธิมรรค ซึ่งอภิปรายถึงลักษณะทั่วไปของสัตว์หรือมนุษย์…

…านุปัสสนา (ดูสังขารด้านสิ้นไป) ละความ ประมวลเอาไว้ ด้วยวยานุปัสสนา (ดูสังขารด้านเสื่อม) ละธุวสัญญา (ความหมายว่ายั่งยืน) ด้วยวิปริณามานุปัสสนา (ดูสังขารด้านแปร ปรวน) ละกิเลสอันเป็นนิมิต ด้วยอนิมิตตานุปัสสนา ละ…

บทความนี้กล่าวถึงกระบวนการละกิเลสในความคิดและการปฏิบัติตามหลักธรรมในวิสุทธิมรรค โดยเฉพาะการละจากอารมณ์ลบต่างๆ เช่น อภิชฌา พยาบาท และ มิจฉาทิฏฐิ รวมถึงการสื่อสารถึงการผ่อนคลายอารมณ์และการพัฒนาจิตใจจนเข

…เกิดขึ้นอีก ชื่อว่า ปหานะ" อธิบายว่า ธรรมคือความไม่เกิดขึ้นอีกแห่งโทษนั้น ๆ อย่างเดียวเท่านั้น เป็น ความหมายแห่งปหานะ แต่ที่ในปฏิสัมภิทาท่านนับปหานะเป็นศีลด้วยนั้น เพราะอรรถาธิบาย ดัง ต่อไปนั้น

ในบทความนี้วิเคราะห์และอธิบายเกี่ยวกับศีลและปหานะ วิสุทธิมรรคแสดงให้เห็นว่าศีลและการละกิเลสมีบทบาทสำคัญในการนำจิตไปสู่ความสงบและการเข้าถึงนิพพาน การละกิเลสตามที่ได้เรียนรู้จากทำปหานะจะช่วยให้เกิดความไ

…ตรอกหรือบ้านอื่นก็ควร โภชนะสักน้อยหนึ่ง ที่ประตูเรือนใด หรือที่ตรอกใด หรือที่บ้านใด พึงทำอคามสัญญา (ความหมายว่า ที่นั้นไม่ใช่บ้าน) แล้วไปเสียใน ที่อื่นเถิด (แต่ถ้า) เธอได้โภชนะน้อยหนึ่งในที่ใด จะละที่นั้นไปย่…

บทนี้มีรายละเอียดเกี่ยวกับการสมาทานในสปทานจาริกังคะ ที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติของภิกษุ ซึ่งจะต้องคำนึงถึงความปลอดภัยในระหว่างการเดินทางเพื่อขอรับบิณฑบาต ต้องตัดสินใจว่าควรหยุดที่ใด และเมื่อใดที่ควรละไ

ประโยค - อธิบายบาลีไวยากรณ์ สมัญญาภิธานและสนธิ - หน้าที่ 13 อุทาหรณ์ (ข้อ ข) พยัญชนะที่ ๓ ซ้อนหน้าพยัญชนะที่ ๓ นั้น ดังนี้ :- ค ซ้อน ค เช่น อคคิ ช ช้อน ช . เช่น อชฺช " " ท ฉุฑโฑ ท " ท " สทฺโท พ ค พ "

…วกับการใช้งานพยัญชนะในบาลี โดยเฉพาะอย่างยิ่งการซ้อนพยัญชนะที่ 3 หน้า 3 หรือ 4 และการซ้อนในระดับวรรค ความหมายและความสำคัญจะถูกอธิบายผ่านอุทาหรณ์ต่างๆ ที่ช่วยให้เข้าใจการใช้ไวยากรณ์บาลีได้ดีขึ้น. เนื้อหาในส่วนน…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 12 ครอบงำบุคคลผู้ได้ปฐมฌาน ปัญญา ( ในปฐมฌานนั้น) ก็เป็น หานภาคินี (ไปข้างเสื่อม ) สติอันเป็นสภาพควรแก่ปฐมฌานนั้นหยุดอยู่ ปัญญาก็เป็นฐิติภาคินี (ไปข้างทรง

…ึงความสัมพันธ์ระหว่างสมาธิกับพัฒนาการทางจิตใจเฉพาะด้าน นอกจากนี้ยังมีการอธิบายถึงการเข้าถึงทุติยฌาน ความหมาย และคุณสมบัติของปัญญาที่เกี่ยวข้องในสภาวะมรรค

…ีข้อที่จะต้องเติมเข้า ชื่อว่า บริสุทธิ์ เพราะความเป็นธรรม หาโทษมิได้ โดยที่ไม่มีข้อที่จะต้องตัดออก [ความหมายอีกนัยหนึ่ง อีกนัยหนึ่ง ชื่อว่า สาตฺถะ เพราะมีประสบการณ์ในอธิคม (ปฏิ เวธ ) ด้วยปฏิบัติ ชื่อว่า สพฺยญ…

เนื้อหานี้เกี่ยวกับการอธิบายความหมายของคำว่า 'บริบูรณ์สิ้นเชิง' และ 'บริสุทธิ์' ในบริบทของธรรมที่ไม่มีโทษและการประกอบด้วยธรรมขันธ์ 5 โดย…

…งวจนะให้ชัดเจน ผู้ศึกษาจึงกำหนดให้ดี ยังมีวจนะอีก ๒ ประเภท คือทวิวจนะและเทววจนะ ในวจนะ ทั้ง ๒ นี้ มีความหมายต่างกัน ทวิวจนะ หมายความว่าสิ่งของหรือ บุคคลที่พูดถึงนั้นมีเพียง ๒ ไม่ถึง ๓ แต่ไม่ใช่เพียง ๑. คำว่าเ…

บทความนี้กล่าวถึงการศึกษาไวยากรณ์บาลี โดยเฉพาะเรื่องนามและอัพยยศัพท์ ซึ่งจัดแบ่งตามบทวิเสสนะและบทกิริยาอาขยาต หรือกิริยากิตก์ ที่มีบทบาทในการสื่อสารในประโยค วจนะมีหลากหลายประเภท รวมถึงทวิวจนะและเทววจน

…เจริญมรณสติ ก็แกภิกษุผู้ประกอบเนืองๆ ซึ่งมรณสตินี้ ย่อมเป็นผู้ไม่ประ มาทเนืองนิตย์ ได้อนภิรติสัญญา (ความหมายว่าไม่น่ายินดี) ในภพ ทั้งปวง ละความไยดีในชีวิตเสียได้ เป็นผู้ติการบาป ไม่มากไปด้วย การสะสม ปราศจากมล…

บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของมรณสติในการปฏิบัติธรรม โดยแสดงให้เห็นว่าผู้ที่มีความเข้าใจในมรณสติจะเป็นผู้ไม่ประมาทและลดความหลงใหลในชีวิต รวมถึงอานิสงส์ที่เกิดขึ้นเมื่อมีการระลึกถึงความตาย ซึ่งส่งผลในกา

…ศัตรูขึ้น (คือเดินไป) สู่ทางอำมหิต คือความโกรธแล้วไซร้ เหตุไฉน คำนี้เข้าใจว่ามาจากศัพท์ อหิต นี่เอง ความหมายก็ไปกันได้ คือดุร้าย เดิมก็จะเพียงแผลง อะเป็นอ๋ เป็น อ๋หิต เช่นเดียวกับอนรรฆ เป็น อำนรรฆ อนนต์ เป็น …

ในบทนี้วิเคราะห์การละความโกรธซึ่งถือเป็นศัตรูที่ทำลายศีลธรรม ผู้เขียนตั้งคำถามว่า ทำไมเราจึงต้องให้ความโกรธมีอิทธิพลในชีวิต และทบทวนว่าการโกรธนั้นจะทำให้เราและผู้อื่นต้องทุกข์ไปด้วยกัน โดยชี้ให้เห็นถึ

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 180 ไปอย่างนั้น ความอาฆาตในบุคคลนั้น จะระงับไปโดยส่วนเดียวเป็นแท้ และความโกรธของอีกฝ่ายหนึ่ง แม้จะติดตามมาตั้งแต่อดีตชาติ ก็จะ ระงับไปในทันทีเหมือนกัน ดั

…ี่ดีและลดความตึงเครียดในจิตใจได้อย่างมหัศจรรย์ ไม่ว่าจะเป็นในความสัมพันธ์กับคนที่รักหรือแม้แต่ศัตรู ความหมายของการให้ถูกนำเสนอในมุมมองใหม่ โดยมองว่าเป็นเครื่องมือที่มีพลังในการสร้างสัมพันธภาพที่ดีในสังคม

…ญญาไว้ในวิภังค์ อย่างนี้ว่า "บรรดา สัญญาเหล่านั้น รูปสัญญาทั้งหลายเป็นอย่างไร ? สัญญา คือ ความจำได้ ความหมายรู้อันใดแห่งภิกษุผู้ถึงพร้อม หรือเข้าถึงซึ่งรูปาวจรสมาบัติ * เทียบกับ รุเป สญฺญา รูปสัญญาติ เอว... ท…

เนื้อหาเกี่ยวกับรูปสัญญาและอารมณ์ที่มีความสัมพันธ์กับฌาน และอธิบายถึงการก้าวล่วงสัญญาที่ไม่มีแก่ผู้ที่ยังไม่หายรักในอารมณ์ โดยรายละเอียดคลุมถึงการเข้าถึงอากาสานัญจายตนะ ซึ่งสำคัญต่อการปฏิบัติในทางพุทธ

…มีคำอธิบายว่า เพราะเหตุที่พระโยคาวจร ไม่นึกถึง ไม่ใส่ใจ ไม่พิจารณาถึง ซึ่งนานัตตสัญญาเหล่านั้นเสีย [ความหมายต่างแห่งปาฐะ] က พระ อนึ่ง บัณฑิตพึงทราบว่า เพราะเหตุที่ในสัญญา ๓ นั้น รูป สัญญาและปฏิฆสัญญาข้างต้น ย…

ในเนื้อหานี้ระบุถึงความแตกต่างระหว่างสัญญาเป็นกามาวจรกุศลและอกุศลวิบาก โดยมีการกล่าวถึงปาฐะที่เกี่ยวข้องกับพระโยคาวจรที่ไม่นึกถึงนานัตตสัญญา และความไม่มีอยู่ของรูปสัญญาในภพที่เกิดด้วยฌาน เนื้อหายังอธิ

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 242 [ความหมายโดยสังเขป] แต่ (ว่า) โดยสังเขป พึงทราบว่า ในปาฐะเหล่านั้น ด้วย ปาฐะว่า 'รูปสญฺญาน์ สมติกุกมา เพราะก้…

บทความนี้นำเสนอข้อมูลจากวิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ โดยมีการวิเคราะห์ความหมายของปาฐะซึ่งกล่าวถึงรูปสญฺญาน์และคำสอนเกี่ยวกับอากาศที่เป็นอนันตะ โดยชี้ให้เห็นถึงการละทิ้งอารมณ์ต่าง…

…ะนั้นจึงเรียกว่า นตฺถิ กิญจิ” ดังนี้ คำนั้นราวกะกล่าวการ พิจารณาโดยความเสื่อมสิ้นไปก็จริง แก่ที่แท้ ความหมายของคำนั้น ก็ พึงเห็นอย่างที่ว่านั้นแหละ เพราะเมื่อพระโยคาวจร ไม่นึกถึงไม่ใส่ใจถึง ไม่กำหนดใจถึงวิญญา…

ในเนื้อหานี้มีการวิเคราะห์คำว่า 'นตฺถิ กิญจิ' ซึ่งหมายถึงการทำให้วิญญาณไม่เหลืออยู่ และอธิบายเกี่ยวกับการเข้าถึงอากิญจัญญายตนะ ว่ามีอรรถที่กล่าวถึงการปราศไปแห่งวิญญาณ โดยในสภาวะนี้ไม่มีแม้แต่ความรู้สึ

…จะแสดงสิ่งที่เรียกว่า เนวสัญญานาสัญญายตนะ ด้วย อำนาจแห่งสัญญาที่พระโยคาวจร ได้บรรลุแล้วอย่างนั้น โดยความหมาย (ในวิภังค์) จึงกล่าวไว้ว่า "คำว่า เนวสัญญานาสัญญายตนะ หมาย ถึงธรรมคือจิตและเจตสิก ของบุคคลผู้เข้าถึ…

ข้อความนี้เป็นการอธิบายความหมายของคำว่า เนวสัญญานาสัญญายตนะ ซึ่งเกี่ยวข้องกับฌานและถูกอธิบายโดยการอ้างถึงทั้งจิตและเจตสิกของผู้ที่เ…

…าราหารอันแยกประเภทเป็นของกิน ของดื่ม ของเคี้ยว ของลิ้ม เท่านั้น ท่านประสงค์เอาว่าอาหารในความ ข้อนี้ ความหมายรู้อันเกิดขึ้น โดยที่ถือเอาอาการที่ปฏิกูลในอาหารนั้น ชื่ออาหาเรปฏิกูลสัญญา พระโยคาวจรผู้ใคร่จะเจริญอ…

บทนี้กล่าวถึงความเข้าใจในกพฬิงการาหารที่มีภัยเฉพาะในประเด็นต่างๆ ของอาหาร ผ่านการสื่อสารด้วยพระโอวาท ทั้งยังชี้แนะแนวทางในการพิจารณาความปฏิกูลในอาหาร ๔ ประเภท เช่น ของกิน ของดื่ม และอื่นๆ โดยยกตัวอย่า

…ม ก็เพราะทรงไว้ซึ่ง ลักษณะของตนนั่นเอง" และเพราะทรงอยู่ตามควรแก่ขณะของตน ด้วย ชื่อว่าไม่เที่ยง เพราะความหมายว่าสิ้นไป ชื่อว่าเป็นทุกข์ เพราะ ความหมายว่าเป็นภัย ชื่อว่าอนัตตา เพราะความหมายว่าหาสาระมิได้ ธาตุทั…

เนื้อหาในบทนี้พูดถึงความหมายของธาตุทั้งหลายว่ามีความเป็นใหญ่และเป็นของจริง อธิบายว่าธาตุเป็นสิ่งที่กำหนดได้ด้วยความพยายามอันยิ่ง…